Thượng tướng Lê Hữu Đức cùng các đại biểu tham quan sản phẩm quân y (17-4-2015) (Ảnh: bqp.vn)

Thực hiện tốt công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe bộ đội và tích cực tham gia chăm sóc sức khỏe cộng đồng, xây dựng, phát triển nền y học Việt Nam là nhiệm vụ chính trị trung tâm xuyên suốt của ngành Quân y. Ý thức sâu sắc vinh dự và trách nhiệm được giao, những năm qua, ngành Quân y đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy các cấp; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, bộ, ngành có liên quan, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiều chủ trương, biện pháp, nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác. Vì vậy, công tác quân y đã thu được những kết quả đáng ghi nhận, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe bộ đội, nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Quán triệt và thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, nhất là Nghị quyết 46-NQ/TW, ngày 23-02-2005 của Bộ Chính trị (khóa IX), Chương trình hành động của Bộ Quốc phòng về công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe bộ đội và nhân dân trong tình hình mới, ngành Quân y đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, củng cố, hoàn thiện hệ thống tổ chức quân y ở các cấp. Đồng thời, chú trọng đầu tư, nâng cấp, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, ứng dụng kỹ thuật mới, hiện đại trong khám, chữa bệnh, nâng cao năng lực của quân y các tuyến, nhất là tuyến cơ sở. Đặc biệt, các bệnh viện quân y tuyến chiến lược được đầu tư phát triển toàn diện, đạt trình độ hiện đại, với nhiều chuyên khoa sâu, kỹ thuật mũi nhọn ngang tầm khu vực và quốc tế, tạo sự phát triển nhảy vọt về chất trong thu dung, cấp cứu, điều trị. Cùng với đó, Ngành tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp nâng cao chất lượng các mặt công tác quân y, nhất là bảo đảm cho những đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ chủ quyền biên giới, biển, đảo, lực lượng làm nhiệm vụ ở địa bàn trọng điểm. Quân y các cấp đã thường xuyên làm tốt công tác vệ sinh, phòng bệnh, phòng dịch; coi trọng bảo vệ, chăm sóc sức khỏe bộ đội ở tuyến đơn vị, quản lý chặt chẽ sức khỏe bộ đội ngay từ đầu vào; đồng thời, tích cực kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại trong phòng bệnh, chữa bệnh, v.v. Cục Quân y đã chỉ đạo hướng công tác phục vụ về cơ sở, về những nơi gian khổ, khó khăn, duy trì việc tăng cường các tổ quân y của một số bệnh viện tuyến sau cho bệnh xá trên các đảo nổi thuộc quần đảo Trường Sa, tạo điều kiện làm tốt công tác chăm sóc y tế cho các đối tượng trên đảo và ngư dân đánh bắt xa bờ, góp phần tích cực vào nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, phát triển kinh tế biển, đảo. Mặt khác, Cục chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị, nghiên cứu và triển khai thực hiện Đề án thí điểm chăm sóc sức khỏe quân nhân tại ngũ theo hình thức bảo hiểm y tế, đạt được kết quả bước đầu, mở ra một hướng đi mới trong việc chăm sóc sức khỏe bộ đội, v.v. Với những nỗ lực đó, ngành Quân y đã hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe bộ đội; quân số khỏe của toàn quân luôn duy trì vững chắc trên 98,5% (năm 2014, đạt 99,1%), kể cả các đơn vị đóng quân ở vùng có nhiều dịch bệnh lưu hành. Toàn quân không có dịch bệnh lớn xảy ra; tỉ lệ mắc một số bệnh thường gặp giảm rõ rệt và thấp dưới mức quy định, v.v. Đây là một trong những yếu tố then chốt, trực tiếp góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội.

Cùng với thực hiện tốt công tác quân y, chăm sóc sức khỏe cho bộ đội, ngành Quân y tiếp tục có những đóng góp to lớn vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân. Quân y các cấp, đặc biệt là lực lượng quân y Bộ đội Biên phòng đã phát huy vai trò nòng cốt, chủ động thực hiện chủ trương kết hợp quân - dân y của Đảng bằng nhiều hình thức, biện pháp phù hợp với tính chất nhiệm vụ, khả năng chuyên môn và đặc điểm địa bàn đóng quân. Trong 10 năm gần đây, lực lượng Quân y đã tham gia củng cố, nâng cao năng lực hoạt động cho 1.098 trạm y tế xã (có 697 xã thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng cao, biên giới, hải đảo). Toàn quân đã xây dựng và đưa vào hoạt động 08 bệnh viện, 38 bệnh xá, 03 trung tâm y tế quân - dân y huyện đảo, 05 phòng khám đa khoa, phòng khám khu vực và 125 trạm y tế quân - dân y, hình thành mạng lưới y tế liên hoàn, góp phần xoá “vùng trắng về y tế” và giải quyết những vấn đề bức xúc của công tác y tế, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Quân y của các đơn vị và phân đội quân y cơ động của các bệnh viện tuyến sau đã phối hợp cùng lực lượng dân y tổ chức khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho hàng triệu lượt người dân¹; tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân cách phòng, chống dịch bệnh, xây dựng nếp sống vệ sinh, khoa học. Đồng thời, tham gia thực hiện có hiệu quả các chương trình y tế quốc gia, như: tiêm chủng mở rộng, chăm sóc sức khỏe sinh sản, dân số - kế hoạch hóa gia đình. Đến nay, không chỉ ở vùng sâu, vùng xa, mà ở hầu khắp trên cả nước, các cơ sở quân y đã trở thành địa chỉ tin cậy của nhân dân trong việc khám, chữa bệnh, cấp cứu người bị thương, bị nạn, v.v.

Lực lượng Quân y cũng xung kích trong tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa. Đã có hàng nghìn lượt tổ, đội quân y, với nhiều tấm gương thầy thuốc, nhân viên quân y đã không quản ngại hiểm nguy, dũng cảm hi sinh khi làm nhiệm vụ cứu trợ, cứu nạn, khám, chữa bệnh cho nhân dân, xử lý vệ sinh môi trường ở các vùng bị thiên tai, dịch bệnh, bão, lũ. Bên cạnh đó, các cơ sở đào tạo của ngành Quân y đã đào tạo cho ngành Y tế hơn 08 nghìn nhân viên y tế thôn, bản; gần 10 nghìn y tá sơ cấp và trung cấp; gần 06 nghìn dược tá, 04 nghìn dược sĩ trung cấp và gần 03 nghìn bác sĩ; trong đó, có hàng trăm bác sĩ chuyên khoa cấp 1, cấp 2…, góp phần quan trọng vào xây dựng nguồn nhân lực cho ngành Y tế nước nhà. Từ năm 2007 đến nay, Ngành còn tổ chức đào tạo y sĩ y học cổ truyền, y sĩ chuyên khoa sản, nhi và y tế công cộng cho các đồn biên phòng, đoàn kinh tế - quốc phòng, đơn vị đóng quân ở khu vực biên giới, hải đảo, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho đồng bào, v.v.

Kết quả mà ngành Quân y đạt được trong tham gia chăm sóc sức khỏe cộng đồng có ý nghĩa rất to lớn, đem lại hiệu quả thiết thực trên nhiều mặt, cả về chính trị, kinh tế, xã hội và quốc phòng - an ninh; đồng thời, khẳng định vai trò quan trọng của lực lượng Quân y trong thực hiện Chiến lược bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân của Đảng. Những việc làm đó không chỉ góp phần tích cực vào giải quyết những vấn đề bức xúc về công tác y tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, mà còn góp phần quan trọng vào tăng cường quốc phòng - an ninh, xây dựng “thế trận lòng dân”, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, tăng cường tình đoàn kết quân - dân, tạo cơ sở để toàn quân hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Hiện nay, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đặt ra cho ngành Quân y những mục tiêu, yêu cầu cao hơn nhưng cũng có nhiều thuận lợi hơn trước đây trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe bộ đội và nhân dân. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, Ngành tiếp tục đổi mới, nâng cao năng lực toàn diện, chất lượng công tác, nhất là bảo đảm quân y cho sẵn sàng chiến đấu và phòng, chống dịch bệnh; đồng thời, đẩy mạnh thực hiện kết hợp quân - dân y, tham gia có hiệu quả vào công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân theo định hướng chiến lược của Đảng. Theo đó, Ngành tập trung xây dựng cơ quan, đơn vị quân y các cấp theo hướng “mạnh về tổ chức và khả năng cơ động; giỏi về chuyên môn nghiệp vụ; vững về chính trị và y đức”, phấn đấu đến năm 2020 hoàn thành quy hoạch và xây dựng hệ thống tổ chức quân y trong toàn quân. Thời gian tới, Ngành tăng cường công tác đào tạo, xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cao, đảm bảo cân đối, đồng bộ về y, dược và trang thiết bị y tế; trong đó, chú trọng đào tạo chuyên sâu về các chuyên ngành y học quân sự, xây dựng đội ngũ chuyên gia đầu ngành, chuyên viên kỹ thuật có tay nghề cao. Mặt khác, tiếp tục đầu tư toàn diện nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho bộ đội ở tuyến đơn vị và tăng cường công tác vệ sinh, phòng dịch để giữ vững, nâng cao tỉ lệ quân số khỏe. Cục Quân y tiếp tục chỉ đạo xây dựng hệ thống y học dự phòng theo hướng đồng bộ, thống nhất, trước hết tập trung đầu tư cho Viện Y học dự phòng Quân đội và Trung tâm Y học dự phòng Quân đội phía Nam và một số đội vệ sinh phòng dịch cấp quân khu, nhằm nâng cao chất lượng và khả năng giám sát, phát hiện sớm, khống chế dịch bệnh, không để dịch lây lan, phát triển vào các đơn vị Quân đội.

Phát huy kết quả đã đạt được, Ngành đẩy mạnh phát triển chuyên môn kỹ thuật, ưu tiên phát triển, ứng dụng kỹ thuật công nghệ cao, hiện đại về ngoại khoa, hồi sức cấp cứu, truyền nhiễm và các chuyên ngành y học quân sự, nhất là y học hải quân, không quân. Đồng thời, tăng cường hợp tác, đầu tư cải tiến, hiện đại hóa trang bị cho các tuyến quân y; trong đó, đầu tư cho tuyến chiến thuật và chiến dịch đảm bảo “gọn, tinh nhuệ”, nhằm nâng cao sức cơ động, đưa kỹ thuật ra tuyến trước; đầu tư có chiều sâu, có trọng điểm cho các bệnh viện, cơ sở quân y chiến lược, tạo bước đột phá trong chẩn đoán, điều trị. Phấn đấu các bệnh viện quân đội đạt chuẩn tương đương theo xếp hạng bệnh viện của ngành Y tế; Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và và các bệnh viện quân y Hạng 1 đạt trình độ tương tương bệnh viện tuyến cuối của quân đội một số nước phát triển trong khu vực về mặt kỹ thuật…, đáp ứng yêu cầu khám, chữa bệnh của bộ đội và nhân dân.

Cùng với đó, Ngành tiếp tục đẩy mạnh kết hợp quân - dân y. Trước mắt, tập trung thực hiện tốt Dự án quân - dân y kết hợp giai đoạn 2011 - 2015, kịp thời rút kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình hoạt động có hiệu quả; đồng thời, phối hợp với Bộ Y tế và các địa phương đẩy mạnh xây dựng, củng cố hệ thống cơ sở quân - dân y theo Nghị định 80/NĐ-CP, ngày 19-5-2011 của Chính phủ. Phấn đấu đến hết năm 2015, cùng y tế các địa phương hoàn thành việc củng cố, nâng cấp toàn diện 150 trạm y tế xã thuộc các huyện nghèo theo Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ. Quân y các đơn vị tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình hành động của Bộ Quốc phòng về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, bằng các biện pháp cụ thể. Trong đó, đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Đề án phát triển y tế biển, đảo Việt Nam đến năm 2020 trong Quân đội theo Quyết định 317/QĐ-TTg, ngày 07-02-2013 của Thủ tướng Chính phủ; chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch kết hợp quân - dân y trong phòng, chống dịch bệnh, thiên tai, thảm họa; thực hiện tốt việc khám, chữa bệnh cho đồng bào, kết hợp tuyên truyền, giáo dục sức khỏe, vệ sinh môi trường và thực hiện công tác dân vận, xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương. Cục Quân y đề xuất Bộ Quốc phòng cho phép các bệnh xá quân đội được tham gia khám, chữa bệnh cho nhân dân trên địa bàn đóng quân. Tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện Đề án đào tạo nhân lực y tế cho vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, trọng tâm là đào tạo đội ngũ nhân viên y tế thôn, bản. Ngành phối hợp với Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Bộ Quốc phòng và các đơn vị có liên quan triển khai thực hiện tốt Đề án thí điểm chăm sóc sức khỏe quân nhân tại ngũ theo hình thức bảo hiểm y tế và Đề án xã hội hóa công tác khám, chữa bệnh trong các bệnh viện quân đội, nhằm phát huy tối đa nguồn lực trong việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe bộ đội, nhân dân, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Thiếu tướng, TS. VŨ QUỐC BÌNH, Cục trưởng Cục Quân y
_______________

1 - Trong 10 năm (2002 - 2012), Quân y tuyến cơ sở đã khám bệnh cho trên 2,6 triệu lượt người, cấp cứu trên 98 nghìn lượt người, điều trị cho hơn 969 nghìn  lượt người. Quân y tuyến bệnh viện đã khám bệnh cho hơn 8,6 triệu lượt người, cấp cứu trên 572 nghìn lượt người, điều trị cho trên 1,5 triệu lượt người, v.v. Các bệnh viện lớn của Quân đội có tỉ lệ giường bệnh phục vụ nhân dân cao, có nơi lên đến 80% và trên 90% khối lượng máu thu gom từ hiến máu tình nguyện trong Quân đội dành điều trị cho bệnh nhân là nhân dân.