Nhận thức rõ: Điện Biên là tỉnh biên giới, có vị trí quan trọng về quốc phòng-an ninh (QP-AN) và đối ngoại, Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân (HĐND), Uỷ ban nhân dân (UBND) Tỉnh rất chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) gắn với củng cố QP-AN; trong đó, xây dựng nền biên phòng toàn dân (BPTD) vững mạnh được coi  là một nội dung trọng tâm.

Tượng đài “Kéo pháo” được dựng trên đồi cao thuộc xã Nà Nhạn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên

Thời gian tới, trước đòi hỏi của xu thế hội nhập và phát triển, Điện Biên vừa đứng trước những thuận lợi, vừa phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là trên lĩnh vực QP-AN. Các thế lực thù địch tiếp tục lợi dụng các vấn đề về “tôn giáo”, “dân tộc” để tăng cường hoạt động chống phá, nhất là các hoạt động xâm nhập, cài cắm móc nối, tuyên truyền thành lập “vương quốc Mông”; kích động, lôi kéo dân di, dịch cư tự do trong địa bàn và ra nước ngoài, hòng gây mất ổn định chính trị, chia rẽ khối đoàn kết các dân tộc và làm tổn hại tới tình hữu nghị với các nước láng giềng. Bên cạnh đó, các hoạt động buôn bán, vận chuyển các chất ma tuý, vũ khí, vật liệu nổ qua biên giới…, tiếp tục gia tăng và diễn biến phức tạp. Tình hình đó đặt ra đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Điện Biên trong tiến trình phát triển của mình là phải kết hợp chặt chẽ giữa phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN; trong đó, xây dựng nền BPTD vững mạnh là một nội dung quan trọng cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện.

Trước hết, tập trung lãnh đạo làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trong Tỉnh đối với nhiệm vụ xây dựng nền BPTD, bảo vệ Tổ quốc. Xuất phát từ đặc điểm Tỉnh có đường biên giới dài, khu vực biên giới rộng, địa hình bị chia cắt, hiểm trở, tình hình an ninh trên các tuyến biên giới còn tiềm ẩn nguy cơ gây mất ổn định, nên việc bảo vệ biên giới có nhiều khó khăn, phức tạp. Lực lượng chuyên trách-nòng cốt thực hiện là Bộ đội Biên phòng (BĐBP), nhưng nếu chỉ có BĐBP đảm nhiệm thì không thể đáp ứng yêu cầu bảo vệ biên giới, mà phải có sự tham gia của các cấp, các ngành và toàn dân; hơn thế, chính nhân dân và “lòng dân” mới là lực lượng giữ vai trò quyết định bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới quốc gia một cách thường xuyên, trực tiếp và lâu dài. Vì vậy, công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm bảo vệ biên giới cho các cấp, các ngành và toàn dân là nội dung quan trọng hàng đầu trong xây dựng nền BPTD của Tỉnh. Để thực hiện tốt chủ trương này, Tỉnh uỷ, HĐND, UBND Tỉnh thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo cấp uỷ, chính quyền các cấp, nhất là các huyện biên giới đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc nắm vững các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước và Chính phủ về biên giới và bảo vệ biên giới quốc gia; các quan điểm của Đảng trong đối ngoại và xây dựng đường biên giới hoà bình, hữu nghị, ổn định và phát triển, mà trọng tâm là Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Nghị quyết Trung ương 8 (khoá IX) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chỉ thị 15/1998/TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường chỉ đạo xây dựng và phát triển KT-XH, củng cố QP-AN các xã biên giới…; qua đó, làm chuyển biến về nhận thức và hành động trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Yêu cầu của công tác này là phải làm cho mọi người hiểu rõ vị trí, tầm quan trọng của việc xây dựng nền BPTD gắn với nền QPTD và nền ANND; làm rõ các quan điểm của Đảng đối với việc xây dựng và bảo vệ biên giới, nhất là làm rõ tính “toàn vẹn lãnh thổ”, tính “bất khả xâm phạm” của biên giới quốc gia cũng như mối quan hệ giữa bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ với bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN. Để tuyên truyền, giáo dục có hiệu quả, Tỉnh coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương, cơ sở, nhất là các huyện biên giới phải bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn từng địa bàn để có nội dung và hình thức tuyên truyền, giáo dục phù hợp. Theo đó, ở những nơi kẻ địch lợi dụng các vấn đề nhạy cảm về biên giới kích động nhân dân di, dịch cư tự do, truyền đạo trái pháp luật, gây chia rẽ khối đoàn kết dân tộc, thì ở đó, nội dung tuyên truyền phải là cơ sở chủ yếu để nhân dân đấu tranh làm thất bại mưu đồ của chúng. Hiện nay, Tỉnh chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo kết hợp đẩy mạnh công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng, với giáo dục nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng; thông qua các tổ chức trong hệ thống chính trị để tuyên truyền, giáo dục các tầng lớp nhân dân và lực lượng vũ trang quán triệt sâu sắc quan điểm: biên giới là chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc; bảo vệ biên giới là nhiệm vụ của toàn dân, của cả hệ thống chính trị trên địa bàn. Cùng với đó, Tỉnh coi trọng lãnh đạo tuyên truyền cho nhân dân nắm vững các hiệp định, quy chế về quản lý biên giới giữa nước ta với các nước láng giềng, góp phần nâng cao kiến thức, trình độ hiểu biết để làm chủ và bảo vệ quê hương, bảo vệ biên giới của Tổ quốc.

Hai là, tăng cường lãnh đạo đẩy mạnh phát triển KT-XH, ổn định và nâng cao đời sống của nhân dân, làm cơ sở nền tảng trong xây dựng nền BPTD vững mạnh trên địa bàn. Do điều kiện lịch sử và địa lý, nên Điện Biên là tỉnh có nhiều khó khăn về KT-XH; đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc, nhất là ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới còn thấp, tỷ lệ hộ đói nghèo cao (khoảng 52% theo tiêu chí mới). Đặc điểm đó ảnh hưởng lớn đến xây dựng nền BPTD trên địa bàn. Vì thế, Tỉnh xác định: đẩy mạnh phát triển KT-XH, ổn định và nâng cao đời sống của đồng bào các dân tộc vừa là giải pháp cơ bản lâu dài, vừa là điều kiện tiên quyết để xây dựng nền BPTD vững mạnh. Theo đó, Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo huy động các nguồn lực, khai thác, phát huy có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế để đẩy mạnh tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành, lĩnh vực một cách vững chắc;  đẩy mạnh phát triển các vùng kinh tế trọng điểm: vùng kinh tế động lực quốc lộ 279, vùng kinh tế sinh thái ven sông Đà và vùng kinh tế Mường Chà, Mường Nhé theo đúng định hướng. Đồng thời, phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp theo hướng tăng năng suất, chất lượng sản phẩm; từng bước hình thành các vùng chuyên canh trồng cây công nghiệp, như: chè, cà phê, cao su; thực hiện tốt chủ trương giao đất, giao rừng và các chính sách hỗ trợ khoanh nuôi, bảo vệ rừng, trồng rừng mới, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ, từng bước đưa lâm nghiệp trở thành ngành có đóng góp quan trọng đối với phát triển KT-XH, xoá đói, giảm nghèo và bảo vệ môi trường sinh thái. Trong phát triển công nghiệp, dịch vụ, Tỉnh tập trung nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ sở công nghiệp hiện có, nhất là các nhà máy thuỷ điện, cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng và các dự án khai thác, chế biến khoáng sản; đồng thời, chú trọng phát triển công nghiệp chế biến nông, lâm sản gắn với quy hoạch phát triển các vùng sản xuất nông, lâm nghiệp tập trung; đẩy mạnh hoạt động thương mại, dịch vụ, nhằm khai thác lợi thế cửa khẩu, các di tích lịch sử, văn hoá mang bản sắc vùng Tây Bắc. Với định hướng đúng, giải pháp đồng bộ, phù hợp với tình hình đặc điểm địa phương nên kinh tế của Tỉnh từng bước phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên. Năm 2010, tổng sản lượng lương thực toàn Tỉnh đạt 219 nghìn tấn; giá trị sản xuất công nghiệp đạt 543,5 tỷ đồng; doanh thu thương mại, dịch vụ đạt 2.907 tỷ đồng, tăng 25,5% so với năm 2009 và gấp 3,1 lần so với năm 2005. Đi đôi với phát triển KT-XH, Tỉnh luôn chú trọng kết hợp với củng cố QP-AN, bảo đảm mỗi bước phát triển kinh tế là một bước củng cố, xây dựng nền BPTD, thế trận BPTD gắn với thế trận QPTD, thế trận ANND vững chắc. Trong quá trình kết hợp, Tỉnh ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng KT-XH (hệ thống thuỷ lợi, giao thông, điện, trường học, trạm y tế) ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới; trong đó, chú trọng củng cố, nâng cấp và phát triển mạnh hệ thống đường giao thông liên thôn, liên xã, đường tuần tra, đường ra biên giới, vừa bảo đảm phục vụ dân sinh, vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ QP-AN. Bên cạnh đó, Tỉnh thường xuyên chăm lo và thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, nhất là các chương trình: xoá đói, giảm nghèo; di dân tái định cư lòng hồ thuỷ điện (tại thị xã Mường Lay, huyện Tủa Chùa, Mường Nhé); Đề án thí điểm xây dựng nông thôn mới ở xã Thanh Chăn và chú trọng giải quyết việc làm theo hướng bền vững. Đến nay, toàn Tỉnh đã xoá “Nhà tạm” cho gần 20.000 hộ nghèo, giải quyết việc làm mới cho hơn 36.000 lao động; bộ mặt đô thị và nhiều vùng nông thôn thay đổi căn bản, đời sống của các tầng lớp nhân dân từng bước được nâng lên, góp phần củng cố lòng tin của đồng bào các dân tộc vào sự lãnh đạo của Đảng, điều hành của chính quyền các cấp, giữ vững ổn định chính trị-xã hội trên địa bàn.

Ba là, thường xuyên chăm lo xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của BĐBP. Xây dựng BĐBP Tỉnh vững mạnh toàn diện, đủ sức làm nòng cốt bảo vệ biên giới quốc gia là nội dung quan trọng trong xây dựng nền BPTD trên địa bàn. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về QP-AN, nhất là Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị (Khoá VII) về xây dựng BĐBP trong tình hình mới, Tỉnh uỷ Điện Biên đã phối hợp với Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh BĐBP ban hành, thực hiện quy chế phối hợp; thường xuyên trao đổi tình hình, chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác biên phòng và xây dựng lực lượng biên phòng ở địa phương. Hằng năm, Thường trực Tỉnh uỷ đều ra Chỉ thị về xây dựng và bảo vệ biên giới quốc gia; trong đó, xác định: tăng cường lãnh đạo, tạo điều kiện xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng biên phòng theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở. Theo đó, các đơn vị BĐBP Tỉnh nâng  cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng làm cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân, chủ động khắc phục khó khăn, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đồng thời, tiếp tục thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” gắn với đẩy mạnh các phong trào thi đua; kiên quyết đấu tranh khắc phục triệt để những biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong cơ quan, đơn vị. Bên cạnh đó, tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện ở các đồn biên phòng; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện nghiệp vụ, huấn luyện chiến đấu với rèn luyện thể lực, khả năng cơ động và năng lực vận động quần chúng; gắn huấn luyện với xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật. Các lực lượng biên phòng, quân sự, công an phối hợp chặt chẽ trong xây dựng kế hoạch, phương án tác chiến, diễn tập khu vực phòng thủ huyện biên giới và cụm tác chiến biên phòng, nhằm không ngừng nâng cao năng lực tổ chức, chỉ huy, khả năng hiệp đồng tác chiến của các lực lượng ở khu vực biên giới. Cùng với đó, Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan Biên phòng Tỉnh thực hiện kiện toàn tổ chức biên chế cơ quan, đơn vị theo quy định của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh BĐBP phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ công tác biên phòng của Tỉnh; trong đó, ưu tiên lực lượng cho các đơn vị làm nhiệm vụ ở cơ sở, nhất là ở các đồn, trạm biên phòng. Trước mắt, Tỉnh đề xuất Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh BĐBP đầu tư, bổ sung trang, thiết bị, phương tiện công tác; điều chỉnh vị trí bố trí một số đồn, trạm biên phòng trên địa bàn phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ. Về lâu dài, cần nghiên cứu xây dựng quy hoạch chiến lược về vùng biên giới, quy hoạch dân cư biên giới nói chung, địa bàn Điện Biên nói riêng, bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH gắn với củng cố QP-AN, góp phần giữ vững chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

NGUYỄN THANH TÙNG

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND Tỉnh