Kinh tế đói nghèo, bất bình đẳng là nguyên nhân sâu xa, sự kích động của các thế lực thù địch là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bạo loạn ly khai. Vì thế, tìm giải pháp đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, góp phần nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc có vai trò rất quan trọng đối với sự ổn định chính trị - xã hội khu vực Tây Nguyên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bộ đội Sư đoàn 2 tham gia làm đường giao thông nông thôn tại huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai. (Ảnh: baogialai)

Nhận rõ vấn đề đó, những năm qua, cấp ủy, chính quyền các cấp luôn quan tâm phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, nên đời sống của đồng bào ngày càng được nâng lên, góp phần rất quan trọng giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tăng cường sức mạnh quốc phòng. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên vẫn chậm phát triển và phát triển chưa đồng đều, vững chắc; đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới còn nghèo, lạc hậu; một số vấn đề bức xúc về đời sống văn hóa, xã hội chậm được giải quyết. Trong khi hệ thống chính trị ở cơ sở trên địa bàn một số nơi còn yếu kém, xa dân, chư­a nắm bắt được tâm tư­, nguyện vọng của đồng bào, thậm chí còn để xảy ra tham nhũng, tiêu cực, vi phạm chính sách dân tộc, tôn giáo, v.v.

Lợi dụng tình hình đó, các thế lực thù địch lôi kéo, kích động tư tưởng ly khai tự trị trong đồng bào. Khi đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số gặp nhiều khó khăn; mâu thuẫn, xung đột về lợi ích nói chung, lợi ích kinh tế nói riêng giữa các dân tộc được đẩy lên cao; lực lượng nòng cốt trong đồng bào dân tộc thiểu số có xu hướng ly khai được chuẩn bị kỹ càng từ bên trong, lôi cuốn được đông đảo đồng bào tham gia và có sự hỗ trợ kịp thời từ bên ngoài là thời cơ xảy ra bạo loạn ly khai. Khi thời cơ đến, các thế lực thù địch, một mặt, ra sức tuyên truyền, tán phát tài liệu phản động vu khống, xuyên tạc đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; mặt khác, tìm mọi cách mua chuộc, dụ dỗ, lừa gạt, kích động đồng bào dân tộc thiểu số biểu tình, bạo loạn đòi ly khai, làm cho an ninh chính trị, an ninh nông thôn, trật tự, an toàn xã hội ở một số thôn, buôn có lúc rất căng thẳng, tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định chính trị, ảnh h­ưởng xấu đến phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Vì vậy, tăng cường đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số là vấn đề rất quan trọng, góp phần xây dựng, củng cố khối đoàn kết các dân tộc ở Tây Nguyên vững chắc, tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc phòng, tạo thế trận quốc phòng vững chắc trên địa bàn.

Để làm được điều đó, cần thực hiện đồng bộ nhiều nội dung, giải pháp; trong đó, tập trung vào mấy vấn đề cơ bản sau:

1- Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, công chức và đồng bào các dân tộc đối với việc phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Đa số đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên sinh sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, nơi kết cấu hạ tầng ch­ưa phát triển, mặt bằng văn hóa và trình độ dân trí còn thấp. Cho nên, vấn đề quan trọng đặt ra cho các cấp, các ngành là phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, công chức và đồng bào các dân tộc, để họ nắm vững nội dung, tầm quan trọng, sự cần thiết phải đầu tư phát triển kinh tế - xã hội nơi đây; từ đó, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm, tính tích cực, tự giác trong tổ chức thực hiện. Việc tuyên truyền, giáo dục phải đ­ược tiến hành th­ường xuyên, bằng nhiều hình thức, biện pháp sinh động, thiết thực, phù hợp để các doanh nghiệp, cán bộ, công chức và bản thân từng hộ, từng người có quyết tâm vươn lên lao động sản xuất, kinh doanh nhằm thoát nghèo, tiến lên làm ăn khá giả, giàu có. Trên cơ sở nhận thức đúng, các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp tích cực hỗ trợ, giúp đỡ các thôn, buôn đồng bào phát triển kinh tế - xã hội nâng cao đời sống; đồng bào các dân tộc thiểu số phát huy tinh thần đoàn kết, tương trợ giúp nhau cùng chăm lo phát triển kinh tế làm giàu cho mình và cho quê hương.

2- Thực hiện tốt chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng, Nhà nước và của cấp ủy, chính quyền địa phương, nhất là chủ tr­ương, chính sách, dự án liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là giải pháp có ý nghĩa rất quan trọng, làm cơ sở trong tổ chức thực hiện, đảm bảo theo đúng định hướng của trên và trúng với từng đối tượng, giúp đồng bào dân tộc thiểu số nâng cao đời sống, tạo niềm tin vào sự lãnh đạo của cấp ủy, quản lý, điều hành của chính quyền; đồng thời, hạn chế các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo chống phá. Do vậy, các tỉnh ở Tây Nguyên cần bám sát hướng dẫn, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Kết luận số 12-KL/TW, ngày 24/10/2011 của Bộ Chính trị (khóa XI), tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) về phát triển vùng Tây Nguyên. Triển khai và cụ thể hóa nhiệm vụ, giải pháp cơ bản để đạt được mục tiêu của Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 đã được Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết số 88/2019/QH14, ngày 18/11/2019. Đẩy mạnh chương trình xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo nhanh, bền vững, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; tiếp tục quan tâm đầu tư­, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, tạo nền tảng, cơ sở vật chất để đồng bào phát huy nội lực, khai thác tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, đẩy mạnh phát triển sản xuất, rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền. Cùng với đó, cần giải quyết việc làm ổn định, cấp đất sản xuất cho đồng bào, giải quyết tình trạng tranh chấp đất đai, không để xảy ra các “điểm nóng” trên địa bàn; xử lý nghiêm những cán bộ làm sai chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Phát huy vai trò của các đoàn kinh tế - quốc phòng trên các vùng trọng điểm, nhất là thực hiện chính sách đào tạo, tuyển dụng người dân tộc thiểu số vào làm việc, tạo cho họ cuộc sống ổn định, bền vững, đóng góp có hiệu quả trong xóa đói giảm nghèo, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Xây dựng phương án, quy hoạch, sắp xếp lại một số địa bàn dân cư, nhất là các xã vùng biên giới, vùng đồng bào di c­ư tự do, bảo đảm đất sản xuất cho đồng bào, hướng dẫn các biện pháp cần thiết để khôi phục, duy trì diện tích đất màu mỡ phục vụ trồng trọt; điều chỉnh, bổ sung các chính sách hỗ trợ, bảo đảm cho các doanh nghiệp có đủ khả năng và điều kiện về mọi mặt, nhất là về tài chính để tiếp nhận, hướng dẫn đồng bào dân tộc thiểu số phương thức sản xuất tập trung với kỹ thuật canh tác mới, từng bước tăng năng suất, hiệu quả lao động; nhân rộng mô hình gắn kết hộ người dân tộc thiểu số với hộ người Kinh, để cùng giúp nhau sản xuất, xây dựng cuộc sống mới. Làm tốt công tác vận động, thuyết phục đồng bào chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cây trồng, vật nuôi theo hướng phát triển kinh tế hàng hóa; đổi mới cơ chế đầu tư, quản lý thích hợp với từng vùng, từng địa phương; có chính sách ưu đãi, hỗ trợ vốn, đưa cán bộ khoa học - kỹ thuật về các thôn, buôn để hướng dẫn, giúp đồng bào dân tộc thiểu số biết cách áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và đời sống.

3- Tăng cường bồi dưỡng nâng cao trình độ dân trí cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Hiện nay, việc tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ dân trí cho đồng bào có nhiều hạn chế, bất cập; trong khi các thế lực thù địch lại thường xuyên bám sát địa bàn, lợi dụng trình độ dân trí thấp, kết cấu hạ tầng kém phát triển để tuyên truyền, kích động, lôi kéo đồng bào tiến hành bạo loạn ly khai, thành lập “Nhà nước Đề ga”. Vì vậy, cần đẩy mạnh đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo, nâng cao dân trí, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, tiếng nói, chữ viết và truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số. Tiếp tục duy trì các lớp xóa mù chữ bằng chữ phổ thông và chữ của các dân tộc; phát triển hệ thống các trường dân tộc nội trú, bán trú các cấp. Đồng thời, thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với đội ngũ giáo viên, cán bộ công tác tại trường dân tộc nội trú, bán trú để họ yên tâm công tác; chính sách ưu tiên tuyển chọn con em đồng bào dân tộc thiểu số vào học các trường nội trú. Tăng cường giáo viên và cán bộ y tế là người dân tộc thiểu số, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, y tế cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tăng cường mở các lớp bồi dưỡng ngắn hạn về các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, trồng trọt, chăn nuôi để đồng bào tiếp thu kiến thức mới và ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất để tự vươn lên làm kinh tế có hiệu quả.

4- Gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội. Đây là thể hiện tính ưu việt của sự nghiệp đổi mới đất nước, trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Do vậy, cùng với đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế có nhiều lợi thế tạo động lực phát triển kinh tế các tỉnh ở Tây Nguyên cần tăng cường đầu tư và huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển văn hóa, giáo dục. Tập trung giải quyết tốt chính sách lao động, việc làm và thu nhập nhằm đảm bảo tiến bộ và công bằng xã hội. Thực hiện có hiệu quả chương trình xóa đói, giảm nghèo nhanh, bền vững, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; huy động mọi nguồn lực xã hội chăm lo tốt hơn đời sống vật chất, tinh thần cho người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số. Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, tạo điều kiện để đồng bào, nhất là trẻ em phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ. Để phát huy vai trò của văn hóa, giáo dục đối với tăng trưởng kinh tế, các tỉnh ở Tây Nguyên cần tập trung xây dựng, phát huy văn hóa các dân tộc, bảo đảm vừa kế thừa truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên, vừa tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Đồng thời, phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao để các tỉnh ở Tây Nguyên phát triển nhanh, bền vững.

5- Phát triển kinh tế gắn chặt với xây dựng thế trận khu vực phòng thủ. Việc làm này tạo môi trường thuận lợi cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên mạnh lên cả về kinh tế - xã hội và thế trận, chủ động đấu tranh ngăn ngừa, làm thất bại âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Do đó, cần chú trọng xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, đủ sức bảo vệ địa bàn trong mọi tình huống. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền trong tổ chức thực hiện kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với xây dựng thế trận khu vực phòng thủ, bảo đảm cho chủ trương kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với xây dựng khu vực phòng thủ đi vào thực tiễn một cách thực chất và hiệu quả.

Thiếu tướng NGUYỄN ĐÌNH TIẾN, Phó Tư lệnh Quân khu 5