Viện Y học Dự phòng Quân đội phía Nam, tiền thân là Trung tâm Y học Dự phòng Quân đội phía Nam, thuộc Cục Quân y, được thành lập theo Quyết định số 292/QĐ-BQP, ngày 28/01/2021 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Sau khi thành lập, mặc dù gặp không ít khó khăn khi nâng cấp từ Trung tâm lên Viện, nhất là trong điều kiện dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, song Đảng ủy, Ban Giám đốc Viện đã nhanh chóng ổn định tổ chức, biên chế, hoàn thiện cơ sở, vật chất, trang thiết bị, kịp thời đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Nhờ đó, hoạt động bảo đảm phòng, chống dịch bệnh, sốt rét, HIV/AIDS, vệ sinh môi trường, y học lao động, dinh dưỡng và an toàn thực phẩm; tham gia nghiên cứu khoa học, huấn luyện, đào tạo chuyên ngành vệ sinh phòng dịch; công tác dân số kế hoạch hóa gia đình; tuyên truyền, chỉ đạo tuyến các đơn vị phía Nam được nâng lên rõ rệt. Đặc biệt, khi làn sóng dịch Covid-19 lần thứ tư với tốc độ lây lan nhanh, tỷ lệ tử vong cao, diễn biến phức tạp tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, đặt ra yêu cầu rất cao đối với cán bộ, chiến sĩ, nhân viên của Viện. Nhận thức rõ điều đó, Đảng ủy, Ban Giám đốc Viện đã đoàn kết, thống nhất, phát huy nội lực, xây dựng quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Kịp thời tiêm vaccine Covid-19 cho cán bộ, chiến sĩ các đơn vị phía Nam

Trong lúc dịch diễn biến phức tạp, nhiều lực lượng đẩy mạnh chống phá kết quả chống dịch của Đảng, Nhà nước ta trên mạng gây tâm lý hoang mang, lo sợ trong nhân dân, Đảng ủy, Ban Giám đốc Viện đẩy mạnh quán triệt, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ, bác sĩ, nhân viên về nhiệm vụ phòng, chống dịch. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của Chính phủ, Bộ Y tế, Ban Chỉ đạo Quốc gia, Bộ Quốc phòng, Cục Quân y, yêu cầu, nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn đảm nhiệm, Viện đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền cho cán bộ, chiến sĩ, nhân viên về tác hại, mối nguy hiểm của dịch Covid-19 đối với sức khỏe, tính mạng con người; xây dựng ý thức, trách nhiệm và tinh thần chống dịch - “nhiệm vụ chiến đấu thời bình”; phương thức lây nhiễm và biện pháp phòng ngừa cho cá nhân, cộng đồng. Làm rõ yêu cầu, nhiệm vụ, vị trí, vai trò của Viện, nhiệm vụ của các tổ, đội công tác, trách nhiệm của từng cán bộ, nhân viên khi tham gia phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn. Thường xuyên cập nhật thông tin diễn biến dịch Covid-19 tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, nhất là các cơ quan, đơn vị trong Quân đội để cán bộ, nhân viên nắm chắc tình hình, xây dựng quyết tâm, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ. Để đạt hiệu quả, Viện kết hợp chặt chẽ giữa quán triệt, giáo dục tập trung với giáo dục riêng, phù hợp với từng tổ, đội trước mỗi lần xuất quân đi thực hiện nhiệm vụ. Khi giao nhiệm vụ, Viện quán triệt chặt chẽ, cụ thể từng công việc, sát thực tiễn địa bàn, nhất là công tác đảm bảo an toàn cho từng cá nhân trong phòng, chống dịch Covid-19. Cùng với đó, Viện coi trọng xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, an toàn để cán bộ, chiến sĩ, nhân viên yên tâm công tác. Đến nay, cán bộ, bác sĩ, nhân viên, chiến sĩ của Viện có nhận thức tốt, phát huy được vai trò, trách nhiệm, chủ động, tự giác, tích cực, không quản ngại khó khăn, gian khổ trong công tác phòng, chống dịch; có bộ phận phải tham gia lấy mẫu SARS-CoV-2 thâu đêm, thời tiết khắc nghiệt, nhưng vẫn quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ; không có biểu hiện thoái thác nhiệm vụ hoặc thiếu tính cụ thể, tỉ mỉ trong công tác phòng, chống dịch.

Đảng ủy, Ban Giám đốc Viện lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch. Viện xây dựng kế hoạch cụ thể, chặt chẽ, khoa học, phù hợp; lựa chọn những cán bộ, bác sĩ, nhân viên đủ tiêu chuẩn về phẩm chất đạo đức, năng lực, kinh nghiệm để biên chế thành các tổ, đội công tác, đảm nhiệm phòng, chống dịch trên các hướng, trọng tâm là địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh; chủ động biên chế tổ, đội, lực lượng dự bị - thê đội 2 sẵn sàng tăng cường, thay thế hợp lý. Phân công cán bộ phụ trách các lực lượng trực chuyên môn chặt chẽ, chuẩn bị đầy đủ vật chất, trang thiết bị, sẵn sàng ứng phó với các tình huống đột xuất. Trên cơ sở hướng dẫn phòng, chống dịch của Bộ Y tế, Cục Quân y, kinh nghiệm phòng, chống dịch Covid-19 trong nước và ngoài nước, Viện tổ chức bồi dưỡng biện pháp bảo đảm an toàn, không để dịch bệnh lây nhiễm đối với cá nhân, cộng đồng; thống nhất quy trình “các khâu”, “các bước” chuẩn bị, thực hành và kết thúc từng buổi, đợt tham gia phòng, chống dịch tại địa bàn trọng điểm, đảm bảo an toàn tuyệt đối. Tổ chức huấn luyện lấy mẫu, xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng test nhanh kháng thể và kháng nguyên cho cán bộ, nhân viên của Viện. Huấn luyện kỹ thuật lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển mẫu SARS-CoV-2 của các đơn vị đóng quân trên địa bàn khu vực phía Nam bảo đảm an toàn, tin cậy cao. Cùng với đó, Viện tổ chức luyện tập phòng, chống dịch Covid-19 cho từng bộ phận theo các phương án đã xác định; dự kiến nhiều tình huống và các biện pháp xử lý, không để bị động, bất ngờ. Tổ chức bộ phận tiếp đón, hướng dẫn khách khai báo y tế, test nhanh SARS-CoV-2, các trường hợp âm tính mới được vào làm việc; trường hợp dương tính thực hiện theo quy định. Do đó, không có cán bộ, bác sĩ, nhân viên nhiễm Covid-19 hoặc để F0 vào đơn vị phải truy vết, cách ly, ảnh hưởng đến sức mạnh phòng, chống dịch.

Quá trình tham gia phòng, chống Covid-19, địa bàn hoạt động rộng, nhiều đối tượng, Viện phân công cán bộ phụ trách các tổ, đội công tác phù hợp. Các bộ phận phát huy cao nhất tinh thần, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, góp phần cùng các cơ quan, đơn vị, địa phương phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả cao, bảo đảm an toàn. Sau mỗi đợt hoạt động, Viện tổ chức rút kinh nghiệm chặt chẽ ở các cấp, kịp thời động viên, khích lệ cá nhân, tập thể hoàn thành tốt nhiệm vụ; nghiêm túc chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm ảnh hưởng xấu đến kết quả phòng, chống dịch. Với sự nỗ lực, tận tâm phòng, chống dịch Covid-19 của cán bộ, bác sĩ, nhân viên trong Đơn vị, từ tháng 4 năm 2021 đến nay, Viện đã triển khai 652 lượt tổ, đội công tác tuyến, gồm 1.201 lượt người, với 1.452 ngày công, thực hiện nhiệm vụ tại các đơn vị; 371 tổ lấy mẫu, xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR cho các đơn vị thuộc: Quân khu 7; Quân đoàn 3, 4; Tổng công ty 28, 32; Viện Y học cổ truyền Quân đội, Trường Sĩ quan Lục quân 2,… với 55.918 mẫu. Triển khai 220 tổ xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2  bằng test nhanh cho các đơn vị thuộc Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh phía Nam với 33.634 mẫu (có 1.877 mẫu dương tính). Tổ chức tiêm 16.678 mũi vaccine phòng, ngừa Covid-19 cho 10.480 người, trong đó, có 4.282 người tiêm mũi 1 và 6.198 người tiêm đủ 2 mũi thuộc các cơ quan, đơn vị Quân đội ở phía Nam. Bên cạnh đó, Viện cử 12 lượt tổ phun khử khuẩn, diệt côn trùng tại các đơn vị: Trường Quân sự Quân đoàn 4; Trường Cao đẳng kỹ thuật Hải quân, Bệnh viện Quân y 175, Kho 690 - Cục Quân nhu,… với diện tích 160.000 m².

Phối hợp chính quyền Quận Gò Vấp lấy mẫu SARS-CoV-2 cho nhân dân

Để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ, Viện phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị, địa phương trong phòng, chống dịch Covid-19. Do phạm vi phòng, chống dịch rộng, nhiều đầu mối, trong khi tình hình dịch Covid-19 diễn biến ngày càng phức tạp, nên Viện chủ động xây dựng kế hoạch, dự trù, chuẩn bị đầy đủ nhân lực, vật chất, trang thiết bị; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị, địa phương, ưu tiên cho địa bàn trọng điểm, nguy cơ lây nhiễm cao. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Viện Pasteur, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh đẩy nhanh quy trình các bước xét nghiệm, chẩn đoán sớm, chính xác SARS-CoV-2, tổ chức lớp tập huấn an toàn tiêm chủng; quy trình và kỹ thuật tiêm vaccine phòng Covid-19 cho lực lượng nòng cốt của Viện và các đơn vị trên địa bàn, góp phần nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch. Trên cơ sở đó, Viện phối hợp với Sở Y tế, Trung tâm kiểm soát và phòng, ngừa dịch bệnh các tỉnh phía Nam hướng dẫn, chỉ đạo công tác phòng, chống dịch tại các đơn vị Quân đội, khu cách ly tập trung. Tổ chức lấy mẫu xét nghiệm tầm soát cho các đơn vị, khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao để kịp thời truy vết, ngăn chặn dịch bệnh lây nhiễm vào đơn vị và lây lan trong cộng đồng. Trong đợt cao điểm cuộc chiến chống dịch Covid-19 lần này, Viện đã hỗ trợ Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh xét nghiệm SARS-CoV-2 cho nhân dân trên địa bàn với 12.216 mẫu (98.638 lượt người), phát hiện 1.511 mẫu dương tính; thông báo kịp thời kết quả xét nghiệm để Trung tâm thực hiện các biện pháp truy vết, phân loại, cách ly, phân tuyến điều trị kịp thời, hiệu quả. Ngoài ra, Viện tích cực tham gia các đoàn công tác do Bộ Quốc phòng tổ chức, kiểm tra việc phòng, chống dịch Covid-19 của các đơn vị trên địa bàn; kịp thời đề xuất với Cục Quân y tham mưu cho Bộ Quốc phòng chỉ đạo các đơn vị phía Nam phòng, chống dịch hiệu quả.

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam từng bước đưa các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội trở lại, Viện yêu cầu cán bộ, bác sĩ, nhân viên giữ vững quyết tâm, bảo vệ thành quả chống dịch Covid-19, sẵn sàng xung kích vào điểm nóng. Mặc dù, dịch Covid-19 tạm thời được khống chế, các địa phương, đơn vị đang nỗ lực thực hiện “mục tiêu kép”, nhưng dịch có thể bùng phát trở lại, xuất hiện biến thể mới, diễn biến sẽ rất phức tạp. Vì vậy, Viện đẩy mạnh công tác rút kinh nghiệm thực tiễn phòng, chống dịch vừa qua, nhất là giai đoạn cao điểm, làm cơ sở để tham mưu cho Cục Quân y, Bộ Quốc phòng, chính quyền địa phương, Chính phủ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương giữ vững kết quả phòng, chống dịch và vận dụng linh hoạt các biện pháp đảm bảo an toàn trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội. Đồng thời, nhanh chóng bổ sung, hoàn thiện kế hoạch phòng, chống dịch bệnh, công tác tuyến; kế hoạch phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương phòng, chống dịch Covid-19 trong điều kiện mới. Quán triệt cho cán bộ, bác sĩ, nhân viên giữ vững quyết tâm, xác định rõ trách nhiệm, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho cá nhân, đơn vị, gia đình, không được lơ là, chủ quan. Kiện toàn lại nhân sự các tổ, đội công tác, duy trì hiệu quả hoạt động của lực lượng này, sẵn sàng xung kích phòng, chống dịch Covid-19 khi xuất hiện điểm nóng phức tạp, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Với những đóng góp trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 thời gian qua, Viện được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen; Cục Quân y tham mưu, đề xuất Tổng cục Hậu cần tặng Cờ Thi đua Quyết thắng; 01 cá nhân được Chính phủ tặng Bằng khen; Bộ Quốc phòng, Tổng cục Hậu cần tặng Bằng khen 19 cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ; cấp ủy, chính quyền, nhân dân các tỉnh, thành phố phía Nam ghi nhận và đánh giá cao. Đây là cơ sở, tiền đề quan trọng để Viện Y học Dự phòng Quân đội phía Nam xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, tiếp tục đồng hành cùng các cơ quan, đơn vị, Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh nói chung, dịch Covid-19 nói riêng.

Thượng tá, TS, BS. NGUYỄN KIÊN CƯỜNG, Viện trưởng