Nhận thức đúng cán bộ là khâu then chốt của công tác xây dựng Đảng, trong kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Đảng ủy Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga xác định: đây là một nội dung quan trọng phải tập trung làm rõ; đặc biệt là, phải chỉ ra được ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân và đề ra phương hướng xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Là đơn vị hợp tác quốc tế về khoa học - công nghệ (KH-CN), hoạt động đa ngành, đa chức năng, Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga có nhiệm vụ nghiên cứu khoa học theo các hướng: Độ bền nhiệt đới, Sinh thái nhiệt đới và Y sinh nhiệt đới; phối hợp hoạt động KH-CN giữa các tổ chức, viện nghiên cứu của Việt Nam, Liên bang Nga và nước thứ ba; ứng dụng chuyển giao công nghệ và dịch vụ khoa học – kỹ thuật; đào tạo cán bộ khoa học trình độ cao. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh: “…cán bộ là cái gốc của mọi công việc… Công việc thành công hoặc thất bại đều  do cán bộ tốt hay kém”¹, ngay từ khi thành lập (năm 1998), Đảng ủy Trung tâm (ĐUTT) đã thường xuyên quan tâm xây dựng, bồi dưỡng và phát huy vai trò đội ngũ cán bộ (ĐNCB) các cấp trong thực hiện nhiệm vụ. Từ khi có Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về công tác xây dựng Đảng, ĐUTT lại càng thấy rõ hơn sự cần thiết phải thực hiện tốt mặt công tác quan trọng này; đồng thời, căn cứ vào Nghị quyết để xác định rõ phương hướng, giải pháp xây dựng ĐNCB của Trung tâm ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ. ĐUTT đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc việc kiểm điểm, tự phê bình và phê bình (TPB&PB) theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) trong Đảng bộ một cách toàn diện; đi sâu phân tích, làm rõ mọi khía cạnh thuộc về công tác cán bộ của Trung tâm. Qua kiểm điểm, TPB&PB cho thấy, mặc dù lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện còn nhiều khó khăn, song ĐUTT luôn quán triệt và thực hiện nghiêm đường lối, quan điểm của Đảng, nhất là các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Tổng cục Chính trị về công tác cán bộ. Trên cơ sở đó, kịp thời xây dựng và ban hành một số nghị quyết quan trọng, như: Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác cán bộ (2011 – 2015); Nghị quyết lãnh đạo công tác đào tạo cán bộ ở nước ngoài đến năm 2020 và những năm tiếp theo… Việc xây dựng và ban hành Quy chế lãnh đạo công tác cán bộ của ĐUTT cũng bảo đảm chặt chẽ, đúng quy trình. Mọi khâu từ tuyển chọn, quy hoạch, quản lý, bổ nhiệm đến nhận xét, đánh giá, luân chuyển, kéo dài, nghỉ chế độ đều được thực hiện đúng quy định. ĐUTT đã coi trọng gắn kiện toàn ĐNCB chỉ huy, quản lý với kiện toàn cấp ủy, xây dựng ĐNCB với xây dựng đội ngũ đảng viên; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, mọi vấn đề về công tác cán bộ đều được cấp ủy xem xét, thảo luận và quyết định theo đa số. Nhờ có các giải pháp tích cực, hiệu quả, đến nay, đa số cán bộ của Trung tâm có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất và năng lực tốt, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; không có cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, luôn khắc phục mọi khó khăn, đoàn kết, thống nhất, phối hợp chặt chẽ với cán bộ nước bạn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, qua kiểm điểm, ĐUTT cũng nhận thấy, trong đơn vị vẫn còn một số cán bộ có biểu hiện: làm việc cầm chừng, chưa tận dụng hết thời gian trong nghiên cứu, học tập, thiếu yên tâm công tác, vi phạm kỷ luật Quân đội và quy định của đơn vị. Công tác quy hoạch cán bộ có nội dung chưa phù hợp, lớp cán bộ đương nhiệm và lớp kế cận có khoảng cách khá xa về trình độ và độ tuổi; một số chức danh chủ trì chưa có tính liên tục, bền vững nên việc bổ sung thay thế gặp khó khăn. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa tích cực, chủ động, số cán bộ được đào tạo ở nước ngoài còn ít, trình độ ngoại ngữ của cán bộ khoa học chậm được cải thiện; chưa có các giải pháp thiết thực để thu hút cán bộ giỏi, trình độ chuyên môn cao về công tác tại đơn vị… Nguyên nhân của những hạn chế chủ yếu thuộc về công tác lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp; sự phấn đấu, rèn luyện của ĐNCB, nhất là cán bộ chủ trì khoa học có mặt chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ. Để khắc phục những hạn chế trên, ĐUTT đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng triển khai kế hoạch sửa chữa khuyết điểm với quyết tâm chính trị cao, tinh thần nghiêm túc và mang lại hiệu quả thiết thực.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang chụp ảnh với cán bộ, nhân viên Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga. (Ảnh: Nguyễn Khang/TTXVN)

Trước hết, ĐUTT yêu cầu các cấp ủy phải tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện, xây dựng ĐNCB có bản lĩnh chính trị vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách; ngăn chặn có hiệu quả những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Trước yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao của Trung tâm, ĐNCB hoạt động trong môi trường có đối tác nước ngoài, nếu không có bản lĩnh tốt dễ bị “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Vì vậy, cấp ủy các cấp trong Đảng bộ phải tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho ĐNCB về truyền thống vẻ vang của Đảng, dân tộc, Quân đội và trọng trách nặng nề, vinh dự lớn lao của Trung tâm trước Tổ quốc và nhân dân; tập trung quán triệt tình hình, nhiệm vụ, những yêu cầu mới về phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác, ý thức tổ chức, kỷ luật, nền nếp chính quy, sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ và trong quan hệ với nước bạn. Qua đó, xây dựng niềm tin, ý chí quyết tâm, vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách; bảo đảm cho cán bộ không bị “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, không bị cám dỗ bởi “đồng tiền” và sự hào nhoáng của vật chất, giữ vững cốt cách của người quân nhân cách mạng và nét đẹp văn hóa người Việt Nam trong con mắt bầu bạn quốc tế. Thông qua hoạt động thực tiễn, học tập, công tác để thử thách, rèn luyện cán bộ, trước hết là ĐNCB chủ trì, cấp ủy, cán bộ khoa học đầu ngành, để trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào họ đều thể hiện sự vững vàng về bản lĩnh chính trị, thực sự tiền phong, gương mẫu về đạo đức, lối sống, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

 Cùng với công tác giáo dục, các cấp cần nâng cao chất lượng tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Do đặc thù Trung tâm là tổ chức nghiên cứu KH-CN đa ngành, trong đó có nhiều ngành Quân đội chưa đào tạo được, nên việc tạo nguồn cán bộ phải tuyển chọn cả đối tượng ngoài Quân đội vào công tác tại đơn vị. Việc tạo nguồn cán bộ phải bảo đảm cả về số lượng, chất lượng, tỷ lệ giữa các loại cán bộ; tuy nhiên, phải lấy chất lượng làm chính. Tiếp tục thực hiện phương châm “đúng người, đúng chức danh, đúng chuyên môn”, thời gian tới, Trung tâm sẽ tập trung tuyển dụng những sinh viên tốt nghiệp đại học tại các trường trong và ngoài nước theo các chuyên ngành để bổ sung cán bộ vào các vị trí còn thiếu theo biên chế; không để thiếu hụt cán bộ chủ trì về KH-CN. Đồng thời, tiếp tục thực hiện chủ trương kết hợp giữa đào tạo, bồi dưỡng tại chức với mở rộng liên kết đào tạo tại các học viện, nhà trường trong và ngoài Quân đội để nâng cao trình độ chuyên sâu về KH-CN cho ĐNCB; tập trung vào các ngành: Công nghệ sinh học, Hóa – môi trường, Chuyển giao công nghệ. Trung tâm cũng chú trọng tuyển chọn ĐNCB quản lý, chỉ huy, chuyên gia đầu ngành đưa đi đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài, nhất là ở Liên bang Nga. Đồng thời, coi trọng việc đổi mới phương thức đào tạo ngoại ngữ cho cán bộ, nâng cao kỹ năng “nghe, nói” để họ có thể giao tiếp tốt với các đối tác nước ngoài, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao của công tác nghiên cứu KH-CN. Cùng với đó, ĐUTT chỉ đạo các cấp phải xây dựng, chuẩn hóa tiêu chuẩn chức danh để cán bộ phấn đấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Trung tâm; phát huy vai trò của cơ quan Chính trị trong việc tham mưu, đề xuất xây dựng ĐNCB trong việc tạo nguồn, tuyển chọn, quản lý, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, v.v.

Để ĐNCB không bị hẫng hụt và có tính kế thừa liên tục, vững chắc, cấp ủy các cấp cần thực hiện tốt công tác quy hoạch, quản lý, nhận xét, đánh giá cán bộ. Theo đó, phải thực hiện tốt việc quy hoạch cán bộ từ đầu nhiệm kỳ đại hội và có kế hoạch rà soát, bổ sung hằng năm; cấp trên phê duyệt và theo dõi quản lý quy hoạch cán bộ của cấp dưới. Trong quy hoạch, mỗi chức danh phải có nhiều nguồn, nhiều độ tuổi, tăng tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ; đưa tiêu chí về trình độ tiếng Nga đối với cán bộ trong quy hoạch và dự kiến đưa vào quy hoạch, nhất là cán bộ chủ trì các chi nhánh, viện, phân viện… Các cấp ủy cần thực hiện đúng Quy chế công tác cán bộ, coi trọng nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể và vai trò của cấp ủy, cán bộ chủ trì trong công tác cán bộ. Việc quản lý cán bộ phải  theo phân cấp, bảo đảm tính toàn diện cả về tư tưởng, phẩm chất, đạo đức, lối sống, trình độ, năng lực, sức khỏe và các mối quan hệ; kết hợp chặt chẽ giữa quản lý cán bộ với quản lý đảng viên, quản lý của tổ chức với việc tự quản lý của từng cán bộ, trong đó, tự quản lý là quan trọng nhất. Các cấp ủy phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để nắm chắc ĐNCB; thường xuyên động viên, khen thưởng gương “người tốt, việc tốt” và kịp thời chấn chỉnh, giúp đỡ những cán bộ chậm tiến bộ; gắn việc quản lý, rèn luyện, xây dựng ĐNCB của Trung tâm với thực hiện tốt Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và thực hiện nghiêm Quy định về những điều đảng viên không được làm. Để đánh giá đúng thực chất cán bộ, làm cơ sở cho việc đề bạt, bổ nhiệm và sử dụng cán bộ, các cấp ủy cần đổi mới phương pháp nhận xét, đánh giá cán bộ hằng năm và đột xuất theo từng nhiệm vụ. Theo đó, trong nhận xét, đánh giá cán bộ phải bảo đảm công tâm, khách quan, toàn diện, cụ thể, không chung chung, không phiến diện; phải đánh giá đúng cả ưu điểm, khuyết điểm và chiều hướng phát triển của cán bộ, không áp đặt chủ quan cá nhân dẫn đến sử dụng sai cán bộ, không phát huy hết tài năng, trí tuệ của họ. Nhằm bảo đảm để cán bộ trải nghiệm qua thực tiễn, cơ sở, ĐUTT yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng phải làm tốt công tác luân chuyển cán bộ, nhất là cán bộ nằm trong quy hoạch nguồn, cán bộ trẻ, có triển vọng tốt.

Cùng với các nội dung trên, cấp ủy, người chỉ huy các cấp phải lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt chính sách cán bộ, chăm lo giải quyết đầy đủ, chu đáo các chế độ, chính sách đối với cán bộ theo quy định hiện hành. Đồng thời, thường xuyên quan tâm, chăm lo nâng cao đời sống của cán bộ; tạo điều kiện về nhà ở, đất ở cho cán bộ, nhất là cán bộ ở các đơn vị phía Nam (Chi nhánh phía Nam, Chi nhánh Ven Biển, Trung tâm Chuyển giao Công nghệ mới); công khai các chế độ an dưỡng, nghỉ dưỡng cho cán bộ; quản lý nắm chắc sức khỏe cán bộ và thân nhân; phát hiện và điều trị kịp thời bệnh tật của cán bộ, góp phần thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội, động viên cán bộ yên tâm công tác.

Xây dựng ĐNCB theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) là trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ chủ trì các cấp; là vấn đề then chốt, cốt lõi, có ý nghĩa quyết định đến việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, Trung tâm vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Thiếu tướng NGUYỄN HỒNG DƯ

Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc Trung tâm

_________________

1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H.1995, tr.269.