Ngày 04-11-2013, Hội nghị lần thứ Tám Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) đã ra Nghị quyết số 29-NQ/TW “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu CNH,HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”. Đây là điều kiện thuận lợi để Trường Sĩ quan Chính trị và các nhà trường tiếp tục đổi mới công tác giáo dục - đào tạo.

Trung tướng Phạm Quốc Trung, Hiệu trưởng Nhà trường phát biểu tại Lễ tốt nghiệp năm học 2013

Là một trường đại học trọng điểm của Quân đội, Trường Sĩ quan chính trị có nhiệm vụ đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội cùng một số đối tượng khác cho các đơn vị trong toàn quân và thực hiện nhiệm vụ quốc tế. Những năm qua, chất lượng giáo dục - đào tạo (GD-ĐT) của Nhà trường có sự chuyển biến tích cực, vững chắc. Đội ngũ học viên tốt nghiệp về đơn vị đảm nhiệm được chức vụ ban đầu theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo, có trên 60% hoàn thành nhiệm vụ ở mức độ khá. Uy tín, vị thế của Nhà trường trong hệ thống GD-ĐT của Quân đội và cả nước được khẳng định. Kết quả trên là do Đảng ủy, Ban Giám hiệu (ĐU,BGH) Nhà trường đã thường xuyên chăm lo lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới công tác GD-ĐT theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa” và hội nhập, đáp ứng yêu cầu thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị cho Quân đội. Trong đó, trọng tâm là đẩy mạnh “chuẩn hóa” đội ngũ cán bộ, giảng viên (CB,GV), chương trình, nội dung, phương pháp dạy - học; gắn quá trình GD-ĐT với nghiên cứu khoa học (NCKH); hiện đại hóa cơ sở vật chất, phương tiện dạy - học; đẩy mạnh rèn luyện kỷ luật, xây dựng Nhà trường chính quy, tiên tiến, mẫu mực.

Tuy nhiên, so với yêu cầu đặt ra, công tác GD-ĐT của Nhà trường vẫn còn những hạn chế. Chất lượng đào tạo có mặt chưa đáp ứng mục tiêu, yêu cầu. Đội ngũ CB,GV vẫn còn thiếu, tỷ lệ đạt chuẩn chưa cao, trình độ, năng lực không đồng đều. Việc đổi mới phương pháp dạy - học còn thiếu toàn diện, thiếu đồng bộ, chưa thực sự thúc đẩy quá trình nhận thức, cũng như sự say mê, nghiên cứu, sáng tạo của người học. Tình trạng dạy học theo lối truyền thụ một chiều vẫn tồn tại. Người học thụ động, thiếu sáng tạo, lý luận chưa gắn với thực tiễn. Chương trình, nội dung GD-ĐT vẫn còn nặng về lý thuyết, thiếu tính khoa học, logic và liên thông. Thời gian dạy - học thiếu cân đối, chưa chú trọng bồi dưỡng kỹ năng xử lý các vấn đề do thực tiễn đặt ra. Việc thực hiện quy trình bài giảng còn mang tính hình thức. Cơ sở vật chất, phương tiện, trang bị thiếu đồng bộ.

Trước tình hình trên, ĐU,BGH Nhà trường xác định phải quán triệt sâu sắc Nghị quyết 29-NQ/TW Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ Tám (khóa XI), trên cơ sở định hướng đó tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT và NCKH nhằm đảm bảo người học khi ra trường không chỉ tự tin, nhanh chóng thích nghi với điều kiện thực tiễn đơn vị, đảm nhận tốt chức vụ ban đầu, mà còn có khả năng phát triển vững chắc trong những năm tiếp theo. Nhà trường còn xác định việc quán triệt, thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) cũng là cơ hội mới để khắc phục những hạn chế, bất cập, nâng cao chất lượng GD-ĐT, xây dựng Nhà trường chính quy, tiên tiến, mẫu mực. Để Nghị quyết mà nhất là tinh thần đổi mới thấm sâu vào mọi mặt hoạt động của Nhà trường, ĐU,BGH yêu cầu cấp ủy, cán bộ chủ trì các phòng, khoa giáo viên, đơn vị quản lý học viên cần làm tốt công tác quán triệt, nắm vững những vấn đề cơ bản mà Nghị quyết đề ra và vận dụng sát với công tác GD-ĐT, NCKH theo mục tiêu, yêu cầu đã xác định. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao, các đơn vị cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước và quan điểm, mục tiêu đổi mới, phát triển GD-ĐT của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là của ĐU,BGH Nhà trường thành các kế hoạch, chương trình hành động phù hợp, tổ chức thực hiện nghiêm túc, khoa học, đồng bộ; phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng nhằm đưa hoạt động GD-ĐT vào nền nếp, theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa, hòa nhập”.

Quán triệt tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI), Nhà trường đang triển khai các bước thực hiện Chiến lược phát triển GD-ĐT trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020, xác định việc đổi mới GD-ĐT tập trung trước hết vào công tác “chuẩn hóa” đội ngũ giảng viên; quyết tâm thực hiện các mục tiêu cụ thể của Đề án “Kiện toàn, phát triển đội ngũ nhà giáo của Nhà trường đến năm 2015”¹, tạo tiền đề cho những năm tiếp theo. Qua đó, xây dựng đội ngũ giảng viên có số lượng đủ theo biên chế, có lượng dự trữ phù hợp; có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt, luôn gắn bó với nghề, có trình độ sư phạm đạt yêu cầu của sự nghiệp đổi mới GD-ĐT, từng bước đạt chuẩn theo quy định. Đề án đề ra những biện pháp tiến hành đồng bộ cả về tư tưởng, tổ chức, chính sách và tạo nguồn; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, bồi dưỡng với quy hoạch, bố trí, sử dụng. Về số lượng, hằng năm, căn cứ vào tổ chức, biên chế, Nhà trường có kế hoạch bổ sung đội ngũ nhà giáo, lấy nguồn chủ yếu là học viên đào tạo cơ bản, tốt nghiệp loại khá, giỏi; cán bộ quản lý học viên có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực sư phạm khá; kết hợp tuyển dụng với kéo dài thời gian phục vụ tại ngũ đối với nguồn nhân lực chất lượng cao. Nhà trường vừa chủ động, tích cực đề nghị trên, vừa ban hành chính sách đãi ngộ thích hợp, tạo động lực thu hút nhân tài vào đội ngũ nhà giáo. Đồng thời, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ sư phạm, trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin cho các nhà giáo; kết hợp đa dạng các hình thức đào tạo, bồi dưỡng, tích cực đưa giảng viên đi thực tế tại đơn vị, tổ chức “câu lạc bộ tiếng Anh”,… Cùng với phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy trong xây dựng đội ngũ nhà giáo, Nhà trường phát huy dân chủ, áp dụng hình thức lấy ý kiến phản hồi của người học đối với hoạt động giảng dạy của giảng viên. Với nhiều giải pháp tích cực, phù hợp, đến nay, đội ngũ nhà giáo của Nhà trường phát triển khá toàn diện, có cơ cấu, độ tuổi, lực lượng kế cận, kế tiếp tương đối vững chắc; chất lượng ngày càng cao, đáp ứng tốt nhiệm vụ GD-ĐT của Nhà trường.

Đẩy mạnh đổi mới chương trình, nội dung và phương pháp dạy - học là vấn đề cơ bản để nâng cao chất lượng GD-ĐT. Bên cạnh thực hiện Đề án “Đổi mới quy trình, chương trình đào tạo cán bộ chính trị các cấp” của Bộ, trên cơ sở “chuẩn đầu ra” đã được công bố, Nhà trường tiếp tục đổi mới, bổ sung, hoàn thiện mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo chính trị viên, giáo viên khoa học xã hội và nhân văn quân sự theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”, bảo đảm phù hợp với mặt bằng chung của hệ thống giáo dục quốc dân, Quân đội, sát với từng đối tượng và yêu cầu thực tiễn. Trong đó, Nhà trường chú trọng rà soát, điều chỉnh, sắp xếp lại chương trình, nội dung, biên soạn giáo trình, tài liệu dạy học cho các đối tượng, theo hướng tránh trùng lặp, giảm thời gian lên lớp lý thuyết, tăng thời gian thực hành, chú trọng truyền thụ kinh nghiệm công tác đảng, công tác chính trị trong chiến đấu, bồi dưỡng kỹ năng cho học viên, bảo đảm tính khoa học và tính thực tiễn; kết hợp chương trình chính khóa với hoạt động ngoại khóa, xây dựng kế hoạch thi, kiểm tra hợp lý, chặt chẽ, đảm bảo “học thực chất, thi thực chất, kết quả thực chất”,… Ngoài ra, Nhà trường còn xây dựng hệ thống bài tập thực hành, thực tập, diễn tập, bổ trợ kinh nghiệm thực tiễn; làm tốt công tác nghiên cứu, khảo sát thực tế để bổ sung, hoàn thiện chương trình, nội dung GD-ĐT; gắn đào tạo theo chức vụ với nâng cao trình độ học vấn, đảm bảo tính kế thừa, liên thông. Hiện nay, chương trình, nội dung GD-ĐT của Nhà trường cơ bản đảm bảo cân đối giữa khối kiến thức đại cương và kiến thức chuyên ngành, giữa tri thức về quân sự, chính trị và khoa học xã hội nhân văn quân sự. Những vấn đề mới có tính dự báo về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc thường xuyên được cập nhật.

Về phương pháp, Nhà trường đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ ở các hình thức dạy - học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của người học, đảm bảo gắn kết chặt chẽ giữa dạy và học, chú trọng truyền thụ kinh nghiệm. Qua đó, bồi dưỡng phương pháp tư duy nghiên cứu, năng lực tổ chức thực hành và phong cách, phương pháp công tác của người chính trị viên, giáo viên khoa học xã hội và nhân văn quân sự cho người học; nâng cao chất lượng tự học, tự nghiên cứu cho học viên. Đồng thời, thực hiện tốt phương pháp dạy học tích cực, tăng tính gợi mở, định hướng, nêu vấn đề, xử trí tình huống; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy - học; khắc phục lối truyền thụ kiến thức một chiều, thụ động, coi trọng bồi dưỡng năng lực tư duy, kỹ năng thực hành cho người học, phát huy vai trò các tổ phương pháp ở đơn vị. Khi vừa vào học năm thứ nhất, học viên được bồi dưỡng phương pháp học đại học. Nhà trường đặc biệt chú trọng các biện pháp gắn nhà trường với đơn vị, như: đổi mới hình thức tổ chức thực tập cho học viên ở năm thứ tư và năm cuối khóa với hai cương vị trung đội trưởng và chính trị viên đại đội; nâng cao hiệu quả các hoạt động ngoại khóa, bổ trợ, trong đó có hoạt động của các câu lạc bộ, diễn đàn, tổ tư vấn của học viên. Quá trình GD-ĐT tại Nhà trường luôn được gắn kết chặt chẽ với NCKH. Tổ chức NCKH theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, phục vụ thiết thực cho GD-ĐT, lấy kết quả NCKH làm tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị. Đến nay, số lượng, chất lượng các công trình NCKH được nâng lên. Các đề tài do CB,GV của Nhà trường nghiên cứu đều có tính khoa học, tính thực tiễn cao, trực tiếp góp phần đổi mới GD-ĐT của Nhà trường và trong toàn quân.

Luyện tập bắn súng

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng GD-ĐT, Nhà trường chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học theo hướng hiện đại. Trên cơ sở nguồn ngân sách được phân bổ hằng năm cho GD-ĐT, Nhà trường đã tập trung đầu tư nâng cấp, chuẩn hóa, hiện đại hóa giáo trình, tài liệu, hệ thống bài tập, trang bị, thiết bị dạy - học theo chuẩn chung của Nhà nước, Quân đội và đặc thù đào tạo cán bộ chính trị, phù hợp với Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”. Đồng thời, tích cực xây dựng trung tâm huấn luyện thực hành, thư viện, mạng LAN, MISTEN, in-tơ-nét, phòng học chuyên dùng, “chuẩn hóa” giảng đường phổ thông, xây dựng giảng đường chuyên dùng; nâng cấp thao trường, bãi tập kỹ thuật, chiến thuật quân sự, trường bắn; tăng cường công tác quản lý, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, kế hoạch đầu tư đã được Bộ Quốc phòng phê duyệt để sớm đưa vào khai thác, sử dụng, góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT.

Cùng với các nội dung, giải pháp cơ bản trên, Nhà trường chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, quản lý học viên đủ về số lượng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, năng lực lãnh đạo, quản lý, điều hành vững, chấp hành nghiêm các chế độ, quy định, tổ chực thực hiện tốt quá trình GD-ĐT, thực sự là “người thầy thứ hai”, là tấm gương sáng để học viên noi theo. Với phương châm “Học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn”, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo, Nhà trường đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giải quyết tốt mối quan hệ giữa học tập và rèn luyện, lý luận và thực tiễn, giữa người quản lý, người dạy với người học; đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Qua đó, xây dựng thái độ, động cơ học tập, rèn luyện đúng đắn; nâng cao chất lượng dạy học và công tác quản lý học viên, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng Nhà trường chính quy, tiên tiến, mẫu mực.

Quán triệt, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và hệ thống giáo dục quốc dân, trong đó có Trường Sĩ quan Chính trị. Thực hiện tốt điều đó, chất lượng GD-ĐT của Nhà trường sẽ không ngừng được nâng lên, đáp ứng yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị của Quân đội vững mạnh trong sự nghiệp bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Trung tướng, PGS, TS. PHẠM QUỐC TRUNG, Hiệu trưởng Nhà trường
_________________

1 - Nhà trường phấn đấu đến năm 2015, có khoảng 50% giảng viên có trình độ sau đại học, trong đó có 38% thạc sĩ, 12% tiến sĩ và có chức danh khoa học Nhà nước (Giáo sư, Phó Giáo sư); 60% giảng viên có trình độ B ngoại ngữ, 100% sử dụng thành thạo tin học, trong đó 60% có trình độ B; 70% giảng viên đi thực tế đơn vị theo chức danh phù hợp.