Bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” là quan điểm nhất quán, được xác định trong Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 16/4/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) về Chiến lược quốc phòng Việt Nam. Quan điểm này cần được tiếp tục nghiên cứu, quán triệt sâu, rộng và triển khai thực hiện hiệu quả trong thực tiễn, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống.

Bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” là tổng thể hoạt động của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn dân, lực lượng vũ trang làm nòng cốt, nhằm phát hiện, ngăn chặn, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch ngay từ lúc còn sơ khai, “trứng nước”, nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống. Quán triệt tinh thần đó, những năm qua, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân luôn đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động; chủ động nghiên cứu nắm chắc tình hình, nêu cao cảnh giác, thực hiện đồng bộ, quyết liệt các chủ trương, giải pháp tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc phòng, an ninh, tạo môi trường hòa bình, ổn định thực hiện thắng lợi mục tiêu Đại hội Đảng toàn quốc đề ra. Rõ nét nhất là tiềm lực quốc phòng, an ninh không ngừng được củng cố, tăng cường; lực lượng vũ trang được xây dựng vững mạnh, sức chiến đấu cao; nền quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ được chú trọng xây dựng, củng cố ngày càng vững chắc; thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân được gắn kết chặt chẽ, phát huy sức mạnh tổng hợp trong bảo vệ, giữ gìn an ninh địa bàn. Công tác đối ngoại quốc phòng, an ninh được đổi mới, nâng cao chất lượng, góp phần quan trọng huy động các nguồn lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, việc quán triệt, thực hiện các nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc có lúc, có nơi chưa nghiêm túc, hiệu quả. Công tác nắm tình hình, dự báo chiến lược có lúc, có thời điểm chưa chủ động, kịp thời. Thực hiện chủ trương kết hợp kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh hiệu quả chưa cao; hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế còn chưa theo kịp diễn biến tình hình; an ninh trên một số địa bàn, lĩnh vực chưa thật vững chắc, nhất là an ninh, an toàn không gian mạng.

Hiện nay, trước bối cảnh thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp; các thế lực thù địch tăng cường chống phá sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt đặt ra cho Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và toàn dân phải quán triệt, triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp tăng cường sức mạnh quốc phòng, an ninh, nhằm thực hiện thắng lợi quan điểm “giữ nước từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy”¹; trong đó, tập trung vào một số vấn đề chủ yếu sau:

Một là, nâng cao chất lượng công tác xây dựng, bảo vệ Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề quan trọng nhất, bởi sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước luôn là nhân tố quyết định thắng lợi sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Vì vậy, việc xây dựng, bảo vệ Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa vững mạnh, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với sự nghiệp quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương cần tập trung giáo dục cho cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ lý luận. Kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp chiến lược, người đứng đầu có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung; có uy tín cao và thật sự gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết. Thực hiện tốt quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền; xử lý nghiêm minh, đồng bộ kỷ luật đảng, kỷ luật chính quyền và xử lý bằng pháp luật đối với cán bộ có vi phạm. Kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn hiện tượng cục bộ, bè phái, “lợi ích nhóm”, gây mất đoàn kết trong Đảng; âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cấp ủy, chính quyền trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; tăng cường hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của hệ thống tổ chức đảng trong lực lượng vũ trang. Nâng cao năng lực hoạch định đường lối, thể chế hóa và tổ chức thực hiện chủ trương, nghị quyết về quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc của cấp ủy đảng từ Trung ương đến cơ sở. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc, kịp thời khắc phục những hạn chế, khuyết điểm. Coi trọng công tác bảo vệ Cương lĩnh, Điều lệ Đảng, bảo vệ nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng; bảo vệ Hiến pháp, pháp luật; bảo vệ cán bộ và đảng viên.

Cùng với đó, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng lãnh đạo. Xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quốc phòng, an ninh, xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan nhà nước trong xây dựng, củng cố nền quốc phòng, an ninh. Xây dựng hệ thống chính quyền các cấp vững mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành công tác quốc phòng, an ninh địa phương theo đúng quy định của Hiến pháp, pháp luật.

Hai là, phát triển kinh tế - xã hội kết hợp chặt chẽ với tăng cường quốc phòng, an ninh, giải quyết tốt các vấn đề xã hội. Để bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, phải kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh trong các dự án, quy hoạch, kế hoạch phát triển từng vùng, ngành kinh tế, nhất là các vùng kinh tế trọng điểm, địa bàn chiến lược, ngành kinh tế quan trọng. Ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp cơ bản, tạo nền tảng phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh; một số ngành, lĩnh vực sản xuất sản phẩm lưỡng dụng, các mặt hàng chiến lược, thiết yếu. Nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh trên địa bàn biên giới, biển, đảo theo đúng mục tiêu, nhiệm vụ đã xác định; tập trung ưu tiên triển khai các khu kinh tế - quốc phòng trên biển, đảo; đầu tư xây dựng một số công trình gắn chặt với đời sống sản xuất và sinh hoạt của người dân, các điểm dân cư tập trung ở khu vực biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, ven biển và trên các đảo. Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút vốn đầu tư của mọi thành phần kinh tế tham gia xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng. Tiếp tục thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, thẩm định chặt chẽ các dự án đầu tư vào những lĩnh vực, địa bàn chiến lược. Chủ động ứng phó với các tác động tiêu cực từ bên ngoài, ngăn chặn những hoạt động lợi dụng hợp tác kinh tế, thương mại, du lịch, đầu tư để gây phương hại đến an ninh quốc gia. Thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, chính sách đối với gia đình thuộc diện ưu tiên, xóa đói giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng, các tầng lớp dân cư.

Ba là, củng cố vững chắc nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh, có sức chiến đấu cao. Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân vững mạnh là nền tảng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, là vấn đề cốt yếu trong tăng cường sức mạnh quốc gia, bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”. Vì vậy, các cấp, ngành, địa phương cần tập trung xây dựng nội dung quan trọng này, hướng vào các trọng tâm: xây dựng tiềm lực, lực lượng và thế trận; trong đó, chú trọng xây dựng tiềm lực chính trị, kinh tế, khoa học và công nghệ, quân sự, an ninh, đối ngoại vững mạnh phục vụ sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong thời bình và sẵn sàng huy động cho chiến tranh. Đồng thời, coi trọng xây dựng lực lượng toàn dân bảo vệ Tổ quốc phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, các loại hình tổ chức kinh tế - xã hội, điều kiện của từng vùng, miền. Tổ chức xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống. Trước mắt, tập trung xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, làm nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ Tổ quốc, sẵn sàng đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, có chất lượng chính trị cao, sắp xếp đúng trình độ chuyên môn quân sự, tổ chức quản lý, huấn luyện chặt chẽ, sẵn sàng động viên bổ sung cho lực lượng thường trực khi cần. Tiếp tục xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp; tổ chức huấn luyện, diễn tập thiết thực, hiệu quả, gắn với bảo vệ địa bàn, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở. Bên cạnh đó, cần quan tâm xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, “thế trận lòng dân” vững chắc, làm nền tảng phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ Tổ quốc; xây dựng thế trận phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững chắc; thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên từng địa bàn và cả nước.

Bốn là, triển khai đồng bộ, toàn diện hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh, tạo môi trường thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây vừa là kế sách, nhiệm vụ quan trọng, vừa là phương thức hữu hiệu để bảo vệ vững chắc Tổ quốc “từ sớm, từ xa” bằng biện pháp hòa bình. Vì vậy, các cấp, ngành, địa phương, lực lượng, đặc biệt là Quân đội và Công an phải đa dạng hóa nội dung, hình thức quan hệ, hợp tác quốc tế cả song phương và đa phương, bảo đảm phù hợp với quan hệ chính trị, kinh tế, ngoại giao. Tăng cường, mở rộng hợp tác tin cậy với các đối tác, nhất là đối tác chiến lược, các nước lớn, các nước láng giềng, bạn bè truyền thống, tập trung vào các lĩnh vực mà đối tác có thế mạnh. Ưu tiên củng cố vững chắc quan hệ chính trị, quốc phòng, an ninh với các nước láng giềng, xây dựng, củng cố đường biên giới trên bộ, trên biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển. Bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, văn bản pháp lý về đối ngoại; nâng cao hiệu quả phối hợp giữa Bộ Quốc phòng, Bộ Công an với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương trong tham mưu với Đảng, Nhà nước hoạch định chủ trương, chiến lược, đối sách giải quyết quan hệ với các đối tác, không để quan hệ với đối tác này cản trở quan hệ với đối tác khác; chú trọng tham mưu giải quyết các vấn đề biển, đảo, biên giới, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.

Quán triệt và thực hiện hiệu quả quan điểm bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, từ khi nước chưa nguy sẽ trực tiếp góp phần tạo thế, lực, sức mạnh tổng hợp của đất nước để ngăn chặn, đẩy lùi, hóa giải nguy cơ, xử lý thắng lợi các tình huống quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trung tướng, TS. ĐÀO TUẤN ANH, Phó Giám đốc Học viện Quốc phòng
__________________

1 - ĐCSVN – Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 16/4/ 2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) về Chiến lược quốc phòng Việt Nam.