Xác định công tác giáo dục chính trị là nội dung quan trọng của công tác tư tưởng, văn hóa và là khâu cơ bản, có ý nghĩa quyết định đến việc củng cố trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 3 đã tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp quán triệt, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 2423-CT/QUTW, ngày 09/11/2023 của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương “Về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị trong giai đoạn mới” nhằm góp phần xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại.

Nhận thức rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 3, cấp ủy, chỉ huy các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp thực hiện, bảo đảm cho công tác quan trọng này luôn trở thành nội dung xuyên suốt, chủ đạo trong mọi hoạt động của Quân khu, sát nhiệm vụ chính trị và hoạt động của bộ đội. Hiệu quả từ công tác giáo dục chính trị đã góp phần xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu vững mạnh về chính trị, cơ sở nền tảng vững chắc để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thủ trưởng Cục Chính trị Quân khu 3 kiểm tra công tác giáo dục chính trị tại Sư đoàn 395.

Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; các vấn đề về an ninh phi truyền thống, nhất là an ninh mạng, thiên tai, dịch bệnh,... ngày càng phức tạp. Ở trong nước, mặt trái của kinh tế thị trường và mạng xã hội tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến tư tưởng, tình cảm, lối sống của bộ đội; các thế lực thù địch, phản động đẩy mạnh chống phá trên tất cả các lĩnh vực và  Quân đội là một trong những trọng điểm của chúng. Nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đặt ra những yêu cầu mới, cao hơn, nặng nề hơn trong bối cảnh Quân khu đang đẩy mạnh điều chỉnh tổ chức, lực lượng theo Nghị quyết số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) và Nghị quyết số 230-NQ/QUTW, ngày 02/4/2022 của Quân ủy Trung ương về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo, nhằm xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu 3 “tinh, gọn, mạnh”.

Trước tình hình đó, quán triệt, thực hiện Chỉ thị số 2423-CT/QUTW của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương (sau đây gọi tắt là Chỉ thị), Quân khu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiến hành đồng bộ các chủ trương, giải pháp lãnh đạo tăng cường công tác giáo dục chính trị. Trong đó, giải pháp quan trọng hàng đầu là nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cấp đối với công tác giáo dục chính trị. Thực hiện tốt giải pháp này sẽ giúp cho lãnh đạo, chỉ huy các cấp xác định đúng vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị, từ đó tập trung lãnh đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả. Vì vậy, cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy các cấp tập trung lãnh đạo, tổ chức tốt việc nghiên cứu, quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị và phải đưa nội dung nhiệm vụ này vào nghị quyết thường kỳ của cấp ủy, tổ chức đảng, kế hoạch công tác đảng, công tác chính trị và kế hoạch xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Cơ quan chính trị các cấp chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng tham mưu cho cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy tổ chức nghiên cứu, quán triệt, thực hiện, coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị hằng năm. Đối với cơ quan quân sự địa phương, căn cứ hướng dẫn của cơ quan chính trị cấp trên, báo cáo cấp ủy và cơ quan chức năng địa phương trước khi triển khai thực hiện Chỉ thị này trong cơ quan, đơn vị. Để đạt hiệu quả, các chi bộ, đảng bộ bộ phận, đảng bộ cơ sở tổ chức hội nghị đảng viên; đảng ủy cấp sư đoàn và tương đương đến Quân khu tổ chức hội nghị đảng ủy mở rộng (gồm chủ trì các cơ quan, đơn vị trực thuộc; thủ trưởng cơ quan chính trị, tham mưu, cơ quan chuyên trách về công tác huấn luyện, tuyên huấn, tài chính,…); cấp đại đội và tương đương tổ chức sinh hoạt tập thể quân nhân; tổ chức quần chúng, lấy cấp chi đoàn, chi hội, công đoàn cơ sở để tổ chức quán triệt, thực hiện Chỉ thị. Qua đó, không chỉ tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, mà còn làm cho 100% cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò quan trọng của công tác giáo dục chính trị đối với việc xây dựng nhân tố chính trị tinh thần trong Quân đội và đơn vị. Từ đó, xác định rõ thái độ, trách nhiệm, phát huy sức mạnh tổng hợp của tổ chức, cá nhân trong lực lượng vũ trang Quân khu quyết tâm thực hiện thắng lợi Chỉ thị.

Khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội mạnh là nhờ giáo dục khéo, nhờ chính sách đúng và nhờ kỷ luật nghiêm”¹, Quân khu yêu cầu các cơ quan, đơn vị trong thực hiện Chỉ thị phải xác định rõ: công tác giáo dục chính trị phải đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, tổ chức đảng; sự quản lý điều hành của chính ủy, chính trị viên, cán bộ đảm nhiệm công tác đảng, công tác chính trị và người chỉ huy. Trên cơ sở Hướng dẫn số 3540/HD-CT, ngày 15/12/2023 của Tổng cục Chính trị về quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị số 2423-CT/QUTW và Quy chế Giáo dục chính trị trong Quân đội nhân dân và Dân quân tự vệ, các cơ quan, đơn vị phải nắm vững mục tiêu, yêu cầu, kế hoạch công tác giáo dục chính trị hằng năm để có chủ trương, biện pháp lãnh đạo phù hợp. Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo phải toàn diện, song cần tập trung vào các khâu quan trọng của công tác giáo dục chính trị; trong đó, coi trọng việc phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng và khai thác tốt các phương tiện, thiết chế văn hóa của đơn vị. Trong từng giai đoạn, từng nhiệm vụ, các đơn vị phải tiến hành nghiêm việc tổ chức rút kinh nghiệm để xác định rõ hạn chế, nguyên nhân, đề ra biện pháp khắc phục kịp thời. Hằng năm, lấy kết quả công tác giáo dục chính trị là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ của các tổ chức và từng cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên. Thực hiện tốt nội dung trên sẽ góp phần tạo chuyển biến thực chất, vững chắc về chất lượng giáo dục chính trị.

Thủ trưởng Cục Chính trị Quân khu kiểm tra triển lãm sách nhân Ngày sách Việt Nam năm 2023.

Đội ngũ cán bộ giảng dạy chính trị có vai trò hết sức quan trọng, quyết định đến hiệu quả công tác giáo dục chính trị, vì vậy, Quân khu yêu cầu các cơ quan, đơn vị phải coi trọng việc xây dựng, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cho đội ngũ này. Quân khu thường xuyên kiện toàn cán bộ giảng dạy chính trị đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng, ưu tiên các đơn vị thực hiện nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. Hằng năm, cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp lãnh đạo, tổ chức tốt việc bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chính trị, cán bộ giảng dạy chính trị, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chính trị tại đơn vị. Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn theo phân cấp; bồi dưỡng tại chỗ, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, thông qua hội thi, hội giảng, bình giảng, trao đổi kinh nghiệm, v.v. Nội dung bồi dưỡng bảo đảm toàn diện về phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác, trọng tâm là: kỹ năng tiến hành công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; năng lực tổ chức quản lý và giảng dạy chính trị ở đơn vị; phương pháp sư phạm, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, v.v. Cùng với đó, đội ngũ cán bộ chính trị, cán bộ giảng dạy chính trị cần thực hiện tốt các quy định về việc nêu gương ở mọi lúc, mọi nơi, trên tất cả các lĩnh vực, thực sự là tấm gương mẫu mực trong giáo dục, học tập chính trị để cán bộ, chiến sĩ noi theo.

Đổi mới nội dung, chương trình, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị là giải pháp quan trọng đáp ứng đòi hỏi cấp thiết từ thực tiễn, nhằm làm cho công tác giáo dục chính trị đạt chất lượng, hiệu quả ngày càng cao. Do đó, Quân khu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị bám sát thực tiễn để đổi mới công tác giáo dục chính trị theo hướng cơ bản, hệ thống, thống nhất, có kế thừa, phát triển, bảo đảm tính thực tiễn, phù hợp với từng đối tượng và hình thức giáo dục. Về nội dung, tập trung giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của Quân đội, Quân khu, đơn vị, địa phương cùng những vấn đề mới về giáo dục pháp luật, kỷ luật, đạo đức, lối sống cho quân nhân. Tăng cường giáo dục, định hướng nhận thức, tư tưởng trong các thời điểm nhạy cảm, các nhiệm vụ mới, quan trọng, nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm, vụ việc phức tạp, vấn đề “nóng” được dư luận xã hội quan tâm,... từ đó nâng cao nhận thức, xây dựng động cơ, trách nhiệm, ý thức tự giác trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ. Về chương trình, cùng với chương trình giáo dục cơ bản, cần đưa vào giáo dục bổ trợ những nội dung sát thực tiễn, chức trách, nhiệm vụ của từng đối tượng. Đối với sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp: nâng cao trách nhiệm tự học tập nghiên cứu, tự định hướng đúng đắn cho bản thân và trực tiếp nêu gương giáo dục, quản lý, hướng dẫn bộ đội thực hiện nhiệm vụ tại cơ quan, đơn vị. Đối với hạ sĩ quan, chiến sĩ: giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, ứng xử, sinh hoạt,... kết hợp giáo dục chính trị với giáo dục hướng nghiệp trước khi xuất ngũ. Đối với lực lượng dân quân tự vệ và dự bị động viên: giáo dục những vấn đề về công tác vận động quần chúng, tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội, quốc phòng, an ninh,... qua đó, góp phần trang bị kiến thức, nâng cao hiểu biết cho các đối tượng. Về hình thức, đổi mới theo hướng cơ bản, hiện đại, phong phú, sinh động, hấp dẫn và đạt hiệu quả thiết thực; sát với đối tượng, tình hình, nhiệm vụ, phù hợp với cơ sở vật chất, trang bị, phương tiện giáo dục chính trị của từng đơn vị; trong đó, lấy phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ là chính. Về phương pháp, kết hợp chặt chẽ phương pháp giảng dạy truyền thống với hiện đại, giữa truyền thụ kiến thức với trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, giữa giáo dục và tự giáo dục theo phương châm “Dạy tốt, học tốt, kiểm tra đánh giá kết quả thực chất”, kiên quyết chống bệnh thành tích. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, tạo sự hấp dẫn trong học tập chính trị, giúp người học nắm chắc nội dung, liên hệ vận dụng sát với chức trách nhiệm vụ được giao. Phối hợp chặt chẽ với địa phương và gia đình để quản lý, giáo dục bộ đội, nhất là trong thực hiện các nhiệm vụ. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục thuyết phục với tăng cường quản lý kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội, xây dựng môi trường văn hóa, tạo không khí dân chủ, đoàn kết trong đơn vị, bảo đảm cho hoạt động giáo dục chính trị có nền nếp, hiệu quả cao.

Để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị theo Chỉ thị số 2423-CT/QUTW, góp phần xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu 3 vững mạnh về chính trị, có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu cao, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy các cấp và đội ngũ cán bộ, đảng viên lực lượng vũ trang Quân khu nêu cao tinh thần “dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách; dám hành động vì lợi ích chung” trong thực hiện.

Thiếu tướng NGUYỄN NAM TIẾN, Chủ nhiệm Chính trị Quân khu
___________________        

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 7, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 483.