Quân khu 1 - cái “Nôi cách mạng”. Nơi đây, đồng bào các dân tộc Việt Bắc một lòng, một dạ đi theo cách mạng, đùm bọc, che chở Lực lượng vũ trang Quân khu chiến đấu, chiến thắng mọi kẻ thù. Tuy nhiên, do đặc điểm về vị trí địa lý, đời sống nhân dân nơi đây còn gặp nhiều khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số¹. Để tri ân đồng bào, những năm qua, lực lượng vũ trang Quân khu đã tiến hành tốt công tác dân vận, tích cực giúp nhân dân xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”² và quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của trên về công tác dân vận, nhất là Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”, Đảng ủy Quân khu ban hành Nghị quyết số 1357-NQ/ĐU, ngày 18/3/2015 về “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận của Lực lượng vũ trang Quân khu trong tình hình mới” để triển khai đồng bộ, thống nhất trong toàn Quân khu. Qua đó, tạo chuyển biến sâu sắc về nhận thức, trách nhiệm trong lãnh đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quan trọng này đối với cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp. Với phương châm “hướng mạnh về cơ sở”, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu chỉ đạo đưa hàng trăm đại đội, tổ công tác, hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ đến các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới hỗ trợ đồng bào chăn nuôi, trồng trọt, khắc phục hậu quả thiên tai; triển khai thực hiện dự án của các đoàn kinh tế - quốc phòng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, tô thắm truyền thống Việt Bắc - Quân khu 1 “Trung hiếu, Tiên phong, Đoàn kết, Chiến thắng”. Ghi nhận thành tích đó, lực lượng vũ trang Quân khu được Nhà nước tặng thưởng một Huân chương Sao Vàng, hai Huân chương Hồ Chí Minh, một Huân chương Độc lập hạng Nhì, hai Huân chương Quân công hạng Nhất, một Huân chương Quân công hạng Ba, một Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất và nhiều phần thưởng cao quý.

Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 3 (Quân khu 1) giúp nhân dân xã Lâm Sơn (huyện Chi Lăng, Lạng Sơn) làm đường liên thôn. Ảnh: nhandan.vn

Hiện nay, trên địa bàn Quân khu đời sống nhân dân vẫn còn nhiều khó khăn; các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo” ra sức xuyên tạc, tăng cường hoạt động chống phá; gia tăng hoạt động truyền đạo trái phép, phát triển một số tà đạo, kích động nhân dân, v.v. Tình hình đó đặt ra yêu cầu cao trong tiến hành công tác dân vận đối với lực lượng vũ trang Quân khu. Nhận thức rõ: nếu quan liêu, xa dân, không làm tốt công tác dân vận, thì sẽ mất dân, không nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của nhân dân, vì thế Đảng ủy Quân khu xác định: “Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận của các cơ quan đảng, nhà nước và chính quyền các cấp. Chú trọng công tác dân vận đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào tôn giáo”³ là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Để đạt hiệu quả, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu tập trung lãnh đạo thực hiện tốt một số giải pháp trọng tâm sau:

Trước hết, tăng cường quán triệt, giáo dục nâng cao nhận thức của cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp đối với công tác dân vận. Cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Kết luận số 43-KL/TW, ngày 07/01/2019 của Ban Chấp hành Trung ương về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”; Nghị quyết số 49-NQ/QUTW, ngày 26/01/2015 của Quân ủy Trung ương về “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận của Quân đội trong tình hình mới” và Nghị quyết số 1357-NQ/ĐU, ngày 18/3/2015 của Thường vụ Đảng ủy Quân khu về “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận của lực lượng vũ trang Quân khu trong tình hình mới”. Từ đó, nắm vững chủ trương, quan điểm, mục tiêu, phương châm, phương hướng công tác dân vận; nhận thức rõ: công tác dân vận là nhiệm vụ chính trị cơ bản, lâu dài và cấp bách trong xây dựng “thế trận lòng dân”, là mũi tiến công chính trị trong phòng, chống “diễn biến hòa bình”. Trong thực hiện, các đơn vị tập trung vào những giải pháp phù hợp, thiết thực, hiệu quả; chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương trong giải quyết các vấn đề phức tạp, nhạy cảm; tích cực đổi mới hình thức, phương pháp tuyên truyền, vận động nhân dân. Phát huy trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo và nâng cao năng lực đánh giá, dự báo tình hình để xây dựng chương trình, kế hoạch công tác dân vận có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực. Cục Chính trị chỉ đạo Phòng Dân vận nghiên cứu, soạn thảo văn bản, hướng dẫn đơn vị lựa chọn nội dung, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp, góp phần “Tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, hành động của các cấp ủy đảng, hệ thống chính trị về công tác dân vận”⁴.

Hai là, tập trung bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ dân vận chuyên trách. Thấm nhuần lời Bác dạy: “Những người phụ trách dân vận cần phải óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm”⁵, Đảng ủy Quân khu yêu cầu cấp ủy các cấp đánh giá đúng thực trạng năng lực của đội ngũ này; bám sát yêu cầu, nhiệm vụ công tác dân vận trong tình hình mới để xác định nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng phù hợp. Nội dung bồi dưỡng tập trung vào những nội dung trọng tâm của Kết luận số 43-KL/TW, ngày 07/01/2019 của Ban Chấp hành Trung ương về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI); Nghị quyết số 49-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn tiến hành công tác dân vận của các cấp, các ngành, để đội ngũ này luôn nắm chắc chủ trương, đường lối của Đảng, các chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, hướng dẫn của Tổng cục Chính trị đối với công tác dân vận. Trong đó, coi trọng bồi dưỡng kỹ năng nghiên cứu, đánh giá tình hình địa bàn, phong tục tập quán của nhân dân, kỹ năng tuyên truyền, vận động quần chúng và khả năng giao tiếp bằng tiếng dân tộc, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ. Để đạt hiệu quả, các đơn vị vận dụng linh hoạt nhiều hình thức, phương pháp, như: cử cán bộ tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn; tổ chức hội thi cán bộ dân vận khéo; hội thi báo cáo viên, tuyên truyền viên. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Đề án trang bị tiếng dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ, trước hết là cho cán bộ các tổ, đội công tác; thực hiện tốt “4 cùng”, đưa phương châm “kính trọng dân, nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin” đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực. Động viên đội ngũ làm công tác dân vận phát huy tinh thần tự tu dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống, “gần dân, tin dân, trọng dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân”; xây dựng phong cách ứng xử văn minh; gương mẫu, tích cực rèn luyện năng lực công tác, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ.

Ba là, thường xuyên vận dụng linh hoạt, sáng tạo các nội dung, hình thức công tác dân vận theo hướng thiết thực, hiệu quả. Bám sát cơ sở, nắm chắc tình hình, đặc điểm địa bàn, cấp ủy các cấp cần lựa chọn nội dung tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan trực tiếp đến nhân dân địa phương; trọng tâm là phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào theo đạo,... để xây dựng niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Tăng cường các hoạt động thiết thực giúp dân xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; tham gia cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh. Đội ngũ cán bộ dân vận thường xuyên bám sát cơ sở, đánh giá đúng tình hình địa bàn, nhất là địa bàn trọng điểm, phức tạp; thực hiện tốt việc tham mưu, đề xuất và trực tiếp tham gia giải quyết các vụ việc đúng chức năng, nhiệm vụ, không để hình thành “điểm nóng”; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong đấu tranh làm thất bại các hoạt động lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân, giữ vững ổn định chính trị địa bàn. Nắm chắc quan điểm đối ngoại của Đảng, Nhà nước, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, vận động nhân dân vùng biên giới và nhân dân nước bạn, giữ vững tình đoàn kết hữu nghị, hợp tác trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Đẩy mạnh hoạt động của tổ đội công tác tăng cường cơ sở, giúp dân phát triển kinh tế; thực hiện hiệu quả Chương trình Y tế 12 (kết hợp quân – dân y), nhằm chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân, góp phần nâng cao hiệu quả công tác dân vận.

Bốn là, đẩy mạnh Phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Đơn vị dân vận tốt”. Quán triệt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về “Tiếp tục thực hiện Phong trào thi đua “Dân vận khéo”⁶, hằng năm, cấp ủy các cấp đưa vào nghị quyết lãnh đạo, tổ chức phong trào thi đua phù hợp với điều kiện đơn vị, địa phương. Lồng ghép thực hiện Phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Đơn vị dân vận tốt” với phong trào Thi đua Quyết thắng, các cuộc vận động do Đảng, Nhà nước, Quân đội và địa phương phát động. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể và các đơn vị trên địa bàn tiếp tục đẩy mạnh hoạt động mô hình: cấp sư đoàn giúp đỡ cấp huyện, cấp trung đoàn giúp đỡ cấp xã, cấp tiểu đoàn giúp đỡ cấp thôn (bản), bảo đảm thiết thực, nâng cao đời sống nhân dân, tạo sự gắn kết giữa đơn vị và địa phương. Các đơn vị đóng quân vùng biên giới phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng đổi mới phương pháp tuyên truyền, vận động, tập hợp đồng bào các dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo tham gia phong trào Thi đua yêu nước, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân. Thực hiện tốt phương châm “nghe dân nói, nói dân hiểu, hướng dẫn dân làm, làm dân tin”, xây dựng hình ảnh cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu thân thiện, có trách nhiệm với nhân dân, sẵn sàng bảo vệ nhân dân. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, khắc phục tình trạng quan liêu, không nắm chắc tình hình cơ sở, nói không đi đôi với làm. Tiến hành tốt công tác sơ kết, tổng kết, thi đua, khen thưởng, nhân rộng các mô hình, điển hình “Dân vận khéo”; kịp thời chấn chỉnh các biểu hiện lệch lạc trong thực hiện, đưa công tác dân vận của Quân khu đạt hiệu quả thiết thực, vững chắc.

Phát huy truyền thống “hiếu với dân”, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu 1 tiếp tục đẩy mạnh công tác dân vận để tuyên truyền, vận động nhân dân, tạo sự đoàn kết, thống nhất cao với đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, tạo môi trường ổn định trên từng địa bàn; làm tỏa sáng hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”, xứng đáng với lòng tin của đồng bào các dân tộc Việt Bắc, tạo nguồn lực mạnh mẽ để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Trung tướng DƯƠNG ĐÌNH THÔNG, Chính ủy Quân khu
_____________________

1 - Địa bàn Quân khu gồm 25 dân tộc cùng sinh sống đan xen, trong đó có: 11 huyện nghèo, 367 xã đặc biệt khó khăn; 12 huyện, 61 xã, thị trấn với 639 thôn, bản thuộc các xã biên giới.

2 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 6, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 234.

3 - ĐCSVN – Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập II, Nxb CTQGST, H. 2021, tr. 248 - 249.

4 - Sđd, tr. 248.

5 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 699.

6 - ĐCSVN – Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập II, Nxb CTQGST, H. 2021, tr. 248.