Ngày 24/11/2023, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) đã ban hành Nghị quyết số 45-NQ/TW về “Tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”. Đây là định hướng rất quan trọng đòi hỏi các bộ, ngành, địa phương,... nói chung, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng nói riêng tập trung quán triệt và triển khai thực hiện với nhiều giải pháp đồng bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học trong tình hình mới.

Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc”¹ và “Để xây dựng nước nhà, chúng ta cần càng ngày càng nhiều trí thức tốt”², những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện Chính trị đã quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết, đề án của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng đội ngũ cán bộ, đội ngũ trí thức³ với nhiều chủ trương, giải pháp đồng bộ, hiệu quả. Nhờ đó, Học viện có đội ngũ trí thức tương đối hùng hậu, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ tri thức, trách nhiệm cao, gắn bó với Quân đội và Học viện. Hiện nay, 100% giảng viên, nghiên cứu viên, cán bộ quản lý giáo dục của Học viện có trình độ đại học trở lên, với hơn 89% trình độ sau đại học (trong đó, có 7,14% phó giáo sư, 36,79% tiến sĩ; 52,50% thạc sĩ); là lực lượng tiên phong, quyết định tới việc đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học của Học viện, góp phần cùng với đội ngũ trí thức toàn quân trở thành lực lượng nòng cốt xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Học viện tổ chức trao Quyết định đạt tiêu chuẩn và bổ nhiệm chức danh Phó Giáo sư năm 2023

Tuy nhiên, sự phát triển đó vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của Học viện; chưa có nhiều chuyên gia đầu ngành; trong khi đội ngũ trí thức có chức danh khoa học, học vị cao có xu hướng giảm (do đến tuổi chuyển ra), đội ngũ trí thức trẻ mặc dù được đào tạo cơ bản, nhạy bén, sáng tạo, nhưng còn ít kinh nghiệm. Do vậy, để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện quán triệt, thực hiện nghiêm Nghị quyết số 45-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) với các giải pháp trọng tâm sau:

Một là, đổi mới mạnh mẽ tư duy, thống nhất nhận thức, nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng đối với công tác xây dựng đội ngũ trí thức. Quán triệt chủ trương của Đảng về “nâng cao, thống nhất nhận thức trong các cấp ủy, tổ chức đảng, hệ thống chính trị và toàn xã hội về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của việc xây dựng đội ngũ trí thức”⁴, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp đẩy mạnh công tác giáo dục, quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và của Học viện về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ mới. Trọng tâm là, quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp xây dựng đội ngũ trí thức đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã được xác định trong Nghị quyết số 45-NQ/TW; Đề án số 1853/ĐA-TM, của Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam về “Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong Quân đội giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo”; Nghị quyết của Đảng ủy Học viện về “Xây dựng đội ngũ cán bộ giai đoạn 2019 - 2030”; “Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục ở Học viện Chính trị giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo”, v.v. Trong thực hiện, Học viện yêu cầu các cơ quan, khoa, đơn vị đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu. Qua đó, đổi mới căn bản tư duy để có những đột phá trong lãnh đạo, chỉ đạo, làm cho các chủ thể, lực lượng tham gia xây dựng đội ngũ trí thức luôn nhận thức đúng vị trí, vai trò của đội ngũ này và tầm quan trọng của công tác xây dựng đội ngũ trí thức nói chung, ở Học viện nói riêng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác xây dựng đội ngũ trí thức. Đây là giải pháp có tính quyết định nhất; đồng thời, là nội dung, yêu cầu, nguyên tắc lãnh đạo đối với công tác xây dựng đội ngũ trí thức; thực hiện tốt giải pháp này sẽ là cơ sở, nền tảng, định hướng chỉ đạo cả nhận thức và hành động trong xây dựng đội ngũ trí thức ở Học viện. Do đó, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, khoa, đơn vị tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo bằng nhiều giải pháp đồng bộ, sát thực tiễn. Trên cơ sở quán triệt đầy đủ, sâu sắc quan điểm, mục tiêu, tầm nhìn, những nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng đội ngũ trí thức được Trung ương xác định trong Nghị quyết số 45-NQ/TW, Học viện xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện với những định hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và khâu đột phá cụ thể, phù hợp tình hình thực tiễn gắn với yêu cầu nhiệm vụ đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Quá trình thực hiện, Học viện yêu cầu các cơ quan chức năng thường xuyên bám sát sự chỉ đạo của trên, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị trong toàn quân để kịp thời bổ sung, tạo nguồn đội ngũ trí thức cho Học viện. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời chấn chỉnh, đấu tranh chống nhận thức, việc làm không đúng trong công tác xây dựng đội ngũ trí thức ở Học viện hiện nay.

Hội đồng Bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Hoc viện

Ba là, tiếp tục đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức. Quán triệt, thực hiện mục tiêu: “phát triển đội ngũ trí thức về số lượng và chất lượng”⁵ theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW, Học viện thường xuyên chỉ đạo các cấp ủy, chỉ huy, cơ quan, khoa, đơn vị tích cực, chủ động đổi mới, nâng cao chất lượng tuyển chọn, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức. Trong công tác xét tuyển phải chặt chẽ, bảo đảm các đối tượng chuẩn bị tuyển sinh vào đào tạo và đối tượng tuyển dụng công tác tại Học viện phải đủ tiêu chuẩn theo quy định. Nội dung, chương trình đào tạo phải bám sát hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; đồng thời, vận dụng sáng tạo phù hợp với đặc thù đào tạo của mỗi chuyên ngành; đảm bảo tính khoa học, hệ thống, toàn diện, tập trung nâng cao chất lượng các môn học chuyên ngành. Tập trung xây dựng đội ngũ giảng viên có trình độ cao, năng lực và phương pháp sư phạm tốt, thật sự là tấm gương sáng về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và phong cách lao động sáng tạo khoa học. Tích cực đổi mới phương pháp dạy và học; đẩy mạnh khoa học hóa quy trình đào tạo, bồi dưỡng theo hướng đi vào chiều sâu, ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ vào dạy học. Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt cho đội ngũ trí thức; khích lệ, động viên kịp thời để khơi dậy đam mê nghiên cứu khoa học, tích cực học tập, rèn luyện nâng cao trình độ, chuyên sâu trên từng lĩnh vực. Thường xuyên đào tạo lại, bồi dưỡng cho lớp trí thức hiện có, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học và xây dựng Học viện trong giai đoạn mới. Đồng thời, thực hiện tốt chế độ chính sách, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, nhất là điều kiện làm việc, chính sách hỗ trợ trong nghiên cứu khoa học, hoàn thiện các tiêu chuẩn chức danh khoa học cho đội ngũ trí thức. Kịp thời khen thưởng, tôn vinh những trí thức có thành tích xuất sắc trong giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học; động viên kịp thời một bộ phận trí thức có chức danh khoa học, học vị cao trong thời gian được kéo dài tuổi phục vụ theo quy định để họ phát huy sự cống hiến, tiếp tục đóng góp trí tuệ, kinh nghiệm cho công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học.

Bốn là, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để đội ngũ trí thức phát huy tốt vai trò và sự cống hiến. Học viện chú trọng mở rộng liên kết, phối hợp hoạt động giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học giữa đội ngũ trí thức của Học viện với các học viện, nhà trường, các viện nghiên cứu trong và ngoài Quân đội để họ được tiếp cận, đi sâu vào thực tiễn hoạt động giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, nâng cao kiến thức, năng lực, kinh nghiệm giảng dạy, nghiên cứu khoa học. Đồng thời, tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại đáp ứng nhu cầu hoạt động đặc thù của đội ngũ trí thức. Xây dựng môi trường thực sự dân chủ, tôn trọng và bảo vệ các điều kiện lao động sáng tạo của đội ngũ trí thức; thường xuyên tham vấn, đối thoại, kịp thời lắng nghe, nắm bắt, giải quyết tâm tư, nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của họ. Tôn trọng và phát huy dân chủ trong hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo của trí thức theo đúng quy định của pháp luật và Quân đội.

Năm là, phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Đây là giải pháp tạo động lực trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ trí thức. Vì thế, Học viện chỉ đạo các cơ quan, khoa, đơn vị thường xuyên quán triệt, nâng cao ý thức cho đội ngũ trí thức, nhất là các nhà khoa học giỏi, chuyên gia đầu ngành về vị trí, vai trò, sứ mệnh của mình đối với đất nước nói chung và sự phát triển của Học viện nói riêng; nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, chủ động, tích cực tự nghiên cứu, học tập, không ngừng tích lũy kiến thức, nâng cao trình độ và năng lực chuyên môn, trình độ ngoại ngữ, tin học, v.v. Chú trọng các biện pháp quản lý quá trình tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, hoàn thiện nhân cách người cán bộ Quân đội trong tình hình mới; tích cực rèn luyện bản lĩnh khoa học, nâng cao tính phát hiện, gắn công tác nghiên cứu với hoạt động thực tiễn, chủ động phát hiện, đề xuất nghiên cứu các vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn phát triển của khoa học xã hội và nhân văn, khoa học quân sự cũng như thực tiễn nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, v.v.

Cùng với đó, Học viện đề cao tính tích cực của cá nhân trong việc chủ động xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, nội dung, biện pháp tự học tập, tự bồi dưỡng, rèn luyện một cách khoa học, hợp lý; tăng cường trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong quản lý, kiểm tra, giám sát, bảo đảm hiệu quả, thiết thực. Qua đó, xây dựng đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, góp phần xây dựng Học viện chính quy, tiên tiến, mẫu mực, tiêu biểu, xứng đáng là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị, nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn quân sự hàng đầu của Quân đội và quốc gia.

Trung tướng, PGS, TS. NGUYỄN VĂN BẠO, Giám đốc Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
_________________         

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 184.

2 - Sđd, Tập 10, tr. 378.

3 - Trọng tâm là: Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về “Xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”; Đề án số 1853/ĐA-TM, ngày 03/7/2023 của Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam về “Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong Quân đội giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo”, v.v.

4 - ĐCSVN – Văn kiện Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Nxb CTQGST, H. 2023, tr. 120.

5 - Sđd, tr. 118.