(Tham luận của Đại tướng TRẦN ĐẠI QUANG, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an tại Đại hội XII)

Đoàn đại biểu Đảng bộ Công an Trung ương bày tỏ sự nhất trí cao với Báo cáo chính trị và các văn kiện trình Đại hội. Để làm sáng tỏ nội dung bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trong các văn kiện Đại hội, tôi xin phát biểu tham luận về chủ đề: Đổi mới toàn diện công tác Công an đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước.

Năm năm qua, bên cạnh những nhân tố tích cực, tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến rất mới, phức tạp, khó dự báo, tác động đến hòa bình, ổn định của mỗi quốc gia. Đối với nước ta, các thế lực thù địch, phản động ráo riết thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa. Các cơ quan đặc biệt nước ngoài tập trung tấn công, thâm nhập, tác động hòng chuyển hóa, tạo dựng các nhân tố chống đối trong nội bộ; đẩy mạnh tập hợp lực lượng đối lập trong nội địa nhằm tiến hành “cách mạng màu” ở Việt Nam. Số đối tượng chống đối trong nước cấu kết chặt chẽ với bọn phản động bên ngoài hoạt động chống phá quyết liệt. Những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ngày càng phức tạp và nguy hiểm hơn; tình trạng lộ, lọt bí mật nhà nước rất nghiêm trọng; các hội, nhóm trái pháp luật hoạt động ngày càng công khai, thách thức. Tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp.

Trong bối cảnh đó, lực lượng Công an nhân dân đã quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tiếp tục đổi mới nhiều chủ trương, đối sách, giải pháp bảo vệ an ninh, trật tự, triển khai đồng bộ các mặt công tác, hoàn thành tốt mục tiêu, nhiệm vụ “bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống” như Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng đã đề ra. Chủ động tham mưu với Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ nhiều chủ trương, giải pháp cơ bản, có ý nghĩa chiến lược về bảo đảm an ninh, trật tự, kết hợp chặt chẽ giữa an ninh, quốc phòng với kinh tế, đối ngoại; xử lý kịp thời những vấn đề phức tạp nảy sinh, nhất là những vấn đề liên quan đến bảo vệ chủ quyền biển, đảo; giữ vững thế chủ động chiến lược, không để xảy ra khủng bố, phá hoại, không để hình thành tổ chức chính trị đối lập trong nội địa.

Công tác phòng ngừa, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội có nhiều chuyển biến tích cực; tập trung phát hiện, triệt phá các băng, nhóm tội phạm nguy hiểm, triệt xóa các tụ điểm phức tạp về trật tự xã hội; điều tra, khám phá nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng, ma túy, sử dụng công nghệ cao đặc biệt nghiêm trọng, thu hồi cho Nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng; kiềm chế gia tăng tội phạm; tỷ lệ điều tra, khám phá các vụ án hình sự đạt và vượt chỉ tiêu mà Quốc hội, Chính phủ đề ra. Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được đẩy mạnh, nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân được củng cố, gắn kết chặt chẽ với nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc.

Công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng được tăng cường cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ được nâng lên; phương tiện, điều kiện làm việc được cải thiện; tuyệt đại bộ phận cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; xuất hiện ngày càng nhiều người tốt, việc tốt và những tấm gương mưu trí, dũng cảm hy sinh trong công tác, chiến đấu.

Những kết quả, thành tích nêu trên đã góp phần quan trọng bảo vệ chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, lợi ích quốc gia, dân tộc, giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình, phục vụ thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.

Chúng tôi nhận thức sâu sắc rằng mỗi chiến công, thành tích của Công an nhân dân đều bắt nguồn từ sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng; sự quan tâm chỉ đạo, giám sát, quản lý có hiệu quả của Quốc hội, Chính phủ; sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành; sự thương yêu, giúp đỡ của đồng chí, đồng bào cả nước.

Nhiệm kỳ Đại hội lần thứ XI của Đảng kết thúc vào thời điểm đất nước ta trải qua 30 năm đổi mới; những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử đạt được đã khẳng định đổi mới là sự lựa chọn sáng suốt của Đảng và nhân dân ta. Qua tổng kết 30 năm đổi mới công tác Công an, lực lượng Công an nhân dân đã rút ra 5 bài học kinh nghiệm quý báu, đó là: (1) Công tác Công an phải luôn đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng, sự quản lý, điều hành tập trung, thống nhất của Nhà nước, đồng thời bám sát thực tiễn bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trong từng thời kỳ cách mạng để đề ra mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ phù hợp. (2) Đổi mới công tác Công an phải trên cơ sở nắm vững và vận dụng sáng tạo đường lối đổi mới của Đảng, Nhà nước; coi trọng chất lượng, hiệu quả, phục vụ thắng lợi sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. (3) Đổi mới đồng bộ các biện pháp công tác, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, phối hợp, hiệp đồng, giúp đỡ của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự. Gắn kết chặt chẽ giữa đổi mới công tác Công an với xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có phẩm chất, năng lực, vững về chính trị, tinh thông về nghiệp vụ, nắm vững pháp luật, có kiến thức cần thiết về khoa học - kỹ thuật, ngoại ngữ, đủ sức hoàn thành những nhiệm vụ khó khăn, phức tạp do yêu cầu công tác, chiến đấu đặt ra. (5) Kế thừa những giá trị truyền thống của dân tộc và tiếp thu có chọn lọc tri thức của nhân loại về bảo vệ an ninh, trật tự. Mở rộng quan hệ đối ngoại, hợp tác chặt chẽ với cơ quan An ninh, Cảnh sát các nước, các tổ chức quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh, trật tự.

Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố gây mất ổn định, khó lường. Chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, tranh chấp tài nguyên, chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, xung đột sắc tộc, tôn giáo, hoạt động can thiệp, lật đổ, ly khai, khủng bố quốc tế tiếp tục gia tăng với hình thái, tính chất, mức độ ngày càng nguy hiểm hơn. Các thế lực thù địch, phản động tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn, lật đổ; gia tăng liên kết trong - ngoài hòng tập hợp lực lượng, hình thành và công khai tổ chức chính trị đối lập trong nội địa, chuẩn bị điều kiện tiến hành “cách mạng màu” nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm kinh tế, tham nhũng, ma túy, tội phạm sử dụng công nghệ cao, tệ nạn xã hội, giữ gìn kỷ cương, phép nước sẽ vẫn là mặt trận nóng bỏng.

Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng về nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự, lực lượng Công an nhân dân nguyện ra sức phát huy truyền thống vẻ vang, những thành tựu công tác Công an đạt được trong 30 năm đổi mới, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân, sử dụng đồng bộ các biện pháp để bảo vệ Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững ổn định chính trị-xã hội, môi trường hòa bình để xây dựng và phát triển đất nước; tập trung thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau đây:

Thứ nhất, tổ chức quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội lần thứ XII, làm cơ sở, định hướng để tiếp tục đổi mới toàn diện công tác Công an. Trong đó, phải thấm nhuần và cụ thể hóa các quan điểm cơ bản: Kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự; xây dựng, củng cố nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, kết hợp với nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc; kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, đối ngoại và kinh tế, đối ngoại với quốc phòng, an ninh; kết hợp giữa phòng ngừa và đấu tranh, trong đó lấy phòng ngừa là chính.

Thứ hai, nâng cao năng lực nắm tình hình, phân tích, đánh giá, dự báo chiến lược, nhận diện sớm các nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia để kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp bảo vệ an ninh, trật tự và triển khai có hiệu quả đường lối đối nội, đối ngoại của đất nước. Tiếp tục đổi mới các biện pháp phòng ngừa, đối sách đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, không để hình thành, công khai tổ chức chính trị đối lập trong nội địa; tập trung bảo vệ Đảng, bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật nhà nước, đấu tranh chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, các sự kiện trọng đại của đất nước; vô hiệu hóa hoạt động của các cơ quan đặc biệt nước ngoài, giữ vững an ninh quốc gia trong mọi tình huống, không để bị động, bất ngờ, không để xảy ra khủng bố, phá hoại, bạo loạn.

Thứ ba, đổi mới và nâng cao chất lượng toàn diện công tác giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; kịp thời triệt xóa các tụ điểm phức tạp về trật tự xã hội, không để phát sinh các tụ điểm phức tạp mới; kiềm chế gia tăng tội phạm, đẩy lùi tệ nạn xã hội, làm giảm các loại tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, không để tội phạm gia tăng, không để tội phạm lộng hành. Đề cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”, cải cách tư pháp, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác điều tra tội phạm, không để lọt tội phạm, không để oan, sai.

Chú trọng ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ tiên tiến, mở rộng hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh, trật tự, huy động sức mạnh tổng hợp, thiết lập thế trận an ninh liên hoàn bên trong và bên ngoài biên giới quốc gia. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật trong nhân dân; xây dựng và nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến trong phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Chăm lo củng cố, kiện toàn, phát huy hiệu quả hoạt động của lực lượng Công an xã, Bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp, Bảo vệ dân phố. Đề cao vai trò, trách nhiệm của các ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội, trường học, cơ quan, doanh nghiệp, gia đình trong việc động viên, thu hút các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia phòng, chống tội phạm, thực hiện các biện pháp phòng ngừa xã hội, cảm hóa, giáo dục người phạm tội, người mắc tệ nạn xã hội, người mãn hạn tù, đặc xá, thanh thiếu niên hư tại gia đình và cộng đồng dân cư, tạo ra thế trận toàn dân phòng, chống tội phạm ngay từ địa bàn cơ sở, góp phần xây dựng xã hội an toàn, kỷ cương, lành mạnh, chấp hành pháp luật, không còn bất an trong nhân dân, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Dạ bất bế hộ, lộ bất thập di” (Ban đêm không cần đóng cửa, ngoài đường không ai nhặt của rơi).

Thứ tư, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh, trật tự gắn kết chặt chẽ với tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính theo hướng cải tiến quy trình bảo đảm công khai, minh bạch, rút ngắn thời gian giải quyết, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng. Tiếp tục thực hiện nghiêm túc Pháp lệnh Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, thường xuyên tuyên truyền, vận động nhân dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Tập trung quản lý các ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, nhất là đối với các ngành nghề nhạy cảm, không để hình thành các tụ điểm tệ nạn về ma túy, cờ bạc, mại dâm. Thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, phòng, chống cháy, nổ, kịp thời giúp đỡ, hỗ trợ nhân dân, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống thiên tai.

Thứ năm, đặc biệt chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, phát triển đồng bộ, toàn diện trên các mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức, trong đó công tác xây dựng Đảng là then chốt; công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục truyền thống, đề cao trách nhiệm, kỷ cương, kỷ luật là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu; công tác tổ chức cán bộ là khâu đột phá; tổng kết thực tiễn và đúc kết lý luận là nhiệm vụ quan trọng. Chuyển mạnh từ tư duy hậu cần phục vụ sang hậu cần chủ động bảo đảm. Tăng cường cơ sở vật chất-kỹ thuật, phát triển công nghiệp an ninh, huy động tiềm lực khoa học và công nghệ phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Chủ động nghiên cứu, sản xuất thiết bị kỹ thuật, vũ khí, công cụ hỗ trợ phù hợp với tính chất công tác, chiến đấu của lực lượng Công an nhân dân.

Mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an phải thường xuyên rèn luyện bản lĩnh chính trị, ý chí chiến đấu, tinh thần cách mạng tiến công, học tập và hành động theo Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, thực hiện tốt khẩu hiệu hành động “Chủ động, kỷ cương, trách nhiệm, hiệu quả” để luôn vững vàng trước mọi sự tấn công của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm, cũng như những cám dỗ, tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế; kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện ngại khó, ngại khổ, lơ là trách nhiệm trong công tác, nhất là tư tưởng trung bình chủ nghĩa trong một bộ phận cán bộ, đảng viên. Tiếp tục thực hiện tốt văn hóa ứng xử Công an nhân dân, xây dựng hình ảnh người chiến sĩ Công an cách mạng, trách nhiệm, thân thiện, nhân văn trong lòng nhân dân.

Phát huy truyền thống anh hùng vẻ vang hơn 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Công an nhân dân nguyện tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, hết lòng phục vụ nhân dân, tiếp tục sát cánh cùng Quân đội nhân dân, các cấp, các ngành bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội trong mọi tình huống.

Đảng bộ Công an Trung ương tin tưởng sâu sắc rằng, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước, sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của Quân đội nhân dân, các ban, bộ, ngành, địa phương và được đồng bào cả nước ủng hộ, giúp đỡ, lực lượng Công an nhân dân tiếp tục đổi mới, phát triển mạnh mẽ, phát huy vai trò nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự, xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.