Đại hội Đảng lần thứ XII tiếp tục khẳng định xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Trong đó, tập trung xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, tích cực đổi mới phương thức lãnh đạo là những vấn đề cơ bản. Quán triệt và thực hiện nghiêm túc quan điểm đó là cơ sở để xây dựng Đảng ngang tầm.

Trong suốt tiến trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam kể từ khi thành lập đến nay, Đảng ta luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng. Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đó là cơ sở, tiền đề vững chắc đảm bảo cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ Đại hội XI, tại Hội nghị lần thứ Tư, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về xây dựng Đảng. Đây có thể coi là bước đột phá về công tác xây dựng Đảng, thể hiện quyết tâm chính trị cao và là giải pháp cấp bách, đưa tự phê bình và phê bình trở thành công việc thường xuyên trong Đảng. Cùng với việc xác định lấy phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, Đảng ta luôn coi trọng việc đổi mới, làm trong sạch nội bộ Đảng, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Vì đây là quan điểm nhất quán, xuyên suốt, vừa có ý nghĩa cấp bách, vừa cơ bản lâu dài, đồng thời là nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng Việt Nam, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Quán triệt, thực hiện các nghị quyết về xây dựng Đảng thực sự là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng và trong xã hội, góp phần định hướng, đổi mới tư duy, đề cao trách nhiệm, nâng tầm bản lĩnh, trí tuệ, đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên cũng như năng lực cầm quyền của Đảng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Cũng vì thế cụm từ: “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh…” được nêu ngay trong tiêu đề của Báo cáo Chính trị và Chủ đề của Đại hội XII; đồng thời, Nghị quyết Đại hội xác định là nhiệm vụ thứ nhất trong sáu nhiệm vụ trọng tâm của nhiệm kỳ 2016 - 2020. Điều đó càng khẳng định và làm rõ hơn tính “then chốt” của công tác xây dựng Đảng trong mối quan hệ với sự nghiệp đổi mới, phát triển kinh tế, tăng cường quốc phòng, hội nhập quốc tế; đồng thời, thể hiện sự đoàn kết, gắn bó, quyết tâm phấn đấu của cả nước và toàn dân tộc để thực hiện thắng lợi các mục tiêu Đại hội xác định.

Việc Đại hội XII tiếp tục khẳng định xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt xuất phát từ vai trò lãnh đạo của Đảng và công tác xây dựng Đảng luôn luôn có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng nước ta. Đây là bài học lớn, là kết luận sâu sắc được rút ra qua suốt quá trình hơn 80 năm hoạt động của Đảng và cũng là cơ sở lý luận khoa học, kinh nghiệm thực tiễn, vấn đề có tính nguyên tắc, tính quy luật của cách mạng xã hội chủ nghĩa. Mặt khác, xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ chính trị của cách mạng nước ta trong giai đoạn hiện nay rất nặng nề, với không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi Đảng phải nâng tầm lãnh đạo cao hơn nữa, nâng sức chiến đấu mạnh hơn nữa mới có thể hoàn thành trọng trách mà nhân dân giao phó. Thực tiễn cho thấy, càng đi vào đổi mới, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh nước ta mở cửa, hội nhập càng cần có sự lãnh đạo của Đảng và coi trọng công tác xây dựng Đảng để nắm bắt thời cơ, thuận lợi, khắc phục khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra. Đồng thời, xử lý, giải quyết tốt các mối quan hệ: giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; giữa độc lập tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, v.v. Trong khi đó, bản thân Đảng, bên cạnh mặt tích cực, bản chất và truyền thống tốt đẹp được phát huy cũng đang đứng trước nhiều yêu cầu mới và cả những hiện tượng tiêu cực, phức tạp mới, nhất là tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng; sự chống phá điên cuồng, quyết liệt của các thế lực thù địch, phản động nhằm vào Đảng, v.v. Tất cả những điều đó cho thấy, tăng cường công tác xây dựng Đảng, coi đó là nhiệm vụ then chốt mà Đại hội XII của Đảng xác định là hoàn toàn đúng đắn, có cơ sở lý luận, thực tiễn khoa học, sâu sắc.

Để công tác xây dựng Đảng thực sự là nhiệm vụ then chốt theo Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, cần quán triệt và thống nhất nhận thức trên một số vấn đề cơ bản sau:

Trước hết, tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, nâng cao năng lực cầm quyền và năng lực tổ chức thực hiện nghị quyết của các cấp uỷ, tổ chức đảng. Tiếp tục đổi mới tư duy về công tác xây dựng Đảng trong điều kiện mới; kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bản chất giai cấp công nhân, độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội và những vấn đề có tính nguyên tắc trong công tác xây dựng Đảng; nhận thức đúng đắn, sâu sắc quan điểm, chủ trương lớn về xây dựng Đảng, nhất là sự cần thiết và tầm quan trọng của việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) nhằm ngăn chặn tình trạng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, làm trong sạch nội bộ Đảng. Đồng thời, Đảng ta phải không ngừng tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, đặc biệt là năng lực hoạch định đường lối, chủ trương phù hợp với quy luật khách quan và đặc điểm Việt Nam. Các cấp bộ đảng cần bám sát tình hình, nhiệm vụ để cụ thể hóa và lãnh đạo tổ chức thực hiện kịp thời, đồng bộ những nội dung về xây dựng Đảng đã được xác định trong Cương lĩnh và Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Quá trình thực hiện, tránh tình trạng đề ra nhiều chỉ thị, nghị quyết về xây dựng Đảng, nhưng không sát, hoặc triển khai chậm, kém hiệu quả. Tập trung xây dựng và hoàn thiện cơ chế phát huy quyền làm chủ của nhân dân, Quy chế Dân chủ ở cơ sở, tổ chức để nhân dân tham gia xây dựng Đảng; tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội, thường xuyên bám sát sự phát triển của thực tiễn, phát hiện, ủng hộ và nhân rộng nhân tố mới, góp phần bổ sung, hoàn thiện và phát triển đường lối của Đảng.

Hai là, đổi mới công tác tư tưởng, lý luận, kịp thời làm sáng tỏ hơn những vấn đề bức xúc mà cuộc sống đặt ra. Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng cần nghiên cứu, tổng kết, làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống các quan điểm về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta trong điều kiện mới. Các cấp ủy tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác tư tưởng và nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả đối với công tác này; luôn bám sát thực tiễn, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, những vướng mắc về tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân để giải đáp kịp thời. Đồng thời, đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị, học tập nghị quyết của Đảng; tăng cường đấu tranh làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng. Thực hiện có nền nếp công tác bồi dưỡng lý luận, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, đặc biệt là cấp Trung ương, theo hướng nâng cao chất lượng, chú trọng tính hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng. Trong quá trình tiến hành công tác tư tưởng, cần khắc phục những biểu hiện phai nhạt mục tiêu lý tưởng, cơ hội, chạy theo lợi ích nhóm hoặc cá nhân; kiên quyết phê phán những quan điểm sai trái, chống Đảng, chống chế độ xã hội chủ nghĩa của bọn cơ hội, thù địch.

Ba là, tập trung kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên. Tiếp tục hoàn thiện và thực hiện tốt các quy định về chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt động của các loại hình tổ chức cơ sở đảng, nhất là tổ chức đảng trong các cơ quan, đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế. Xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu, gần dân, sát dân, có trách nhiệm cao trong công việc, có phẩm chất đạo đức cách mạng, ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ, vững vàng trước những khó khăn, thách thức. Đồng thời, đổi mới nội dung, phương pháp đánh giá chất lượng tổ chức đảng và đảng viên; tăng cường công tác quản lý, phát triển, sàng lọc đảng viên; kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những người vi phạm nghiêm trọng Điều lệ Đảng, pháp luật Nhà nước. Trong sinh hoạt và hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng phải giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, phát huy vai trò, trách nhiệm của người chủ trì lãnh đạo, chỉ huy cơ quan, đơn vị. Các cấp uỷ xây dựng và thường xuyên bổ sung quy chế lãnh đạo và quy chế làm việc, nhất là đối với các mặt công tác trọng yếu, nhạy cảm; thực hiện nghiêm Quy chế chất vấn trong sinh hoạt Đảng, bảo đảm cho mọi đảng viên đều có quyền tham gia vào các công việc của Đảng. Công tác kiểm tra, giám sát được nhận thức đầy đủ và thực hiện nghiêm túc, góp phần phát hiện và khắc phục những khuyết điểm, thiếu sót khi mới manh nha, ngăn chặn kịp thời những hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong bộ máy Đảng, Nhà nước.

Bốn là, tăng cường đổi mới, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về công tác cán bộ. Cần thể chế hóa, cụ thể hóa các nguyên tắc về quan hệ giữa đường lối chính trị và đường lối cán bộ; giữa tiêu chuẩn và cơ cấu; giữa đức và tài, giữa kế thừa và phát triển, v.v. Quán triệt và thực hiện nghiêm nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ, quản lý đội ngũ cán bộ, đi đôi với phát huy quyền, trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu; xem trọng cơ chế, chính sách phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, trọng dụng nhân tài và đãi ngộ xứng đáng người có đức, có tài, dù người đó là đảng viên hay người ngoài Đảng. Tiếp tục ban hành và thực hiện các quy định, quy chế, cơ chế trong công tác cán bộ, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, chặt chẽ giữa các khâu, liên thông giữa các cấp; làm tốt công tác quy hoạch, tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số, các chuyên gia đầu ngành. Thực hiện tốt cơ chế tuyển chọn, quản lý, giám sát, bổ nhiệm, bồi dưỡng cán bộ, kiên quyết không bổ nhiệm những cán bộ có uy tín thấp, tham vọng quyền lực; khắc phục tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy bằng cấp trong đội ngũ cán bộ. Việc nhận xét, đánh giá cán bộ công tâm, khách quan, trên cơ sở lấy tiêu chuẩn và tín nhiệm của quần chúng là thước đo chủ yếu; tránh mọi biểu hiện tiêu cực, động cơ thiếu trong sáng khi đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ. Trong công tác bảo vệ chính trị nội bộ, chú ý lịch sử chính trị, song cũng hết sức coi trọng vấn đề chính trị hiện nay.

Năm là, xây dựng Đảng về đạo đức. Cùng với yêu cầu xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã nhấn mạnh đến yếu tố đạo đức. Điều đó thể hiện sự phát triển tư duy lý luận của Đảng trên cơ sở đánh giá kết quả công tác xây dựng Đảng vừa qua và tình hình thực tiễn trong Đảng hiện nay. Có thể nói, việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng gắn với Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) đã góp phần siết lại kỷ luật, kỷ cương, cảnh báo, răn đe, cảnh tỉnh và ngăn chặn các hành vi tiêu cực. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đã chú trọng nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn, đổi mới lề lối làm việc, nghiêm khắc với mình hơn, giữ gìn đạo đức, lối sống, tự sửa chữa, tự điều chỉnh hành vi; khắc phục những biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, giữ nghiêm kỷ luật Đảng, được cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đồng tình, ủng hộ, v.v. Tuy nhiên, so với yêu cầu đề ra thì việc rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên vẫn còn nhiều vấn đề cần khắc phục, nhất là trong bối cảnh nước ta đang đẩy mạnh thực hiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế hiện nay. Quán triệt quan điểm xây dựng Đảng về đạo đức, toàn Đảng cần kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 gắn với tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị; đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”; xây dựng và thực hiện các nguyên tắc, thể chế dân chủ rộng rãi trong Đảng và sự giám sát của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Các tổ chức đảng coi trọng tự giác học tập, rèn luyện về đạo đức, lối sống, quan điểm quần chúng, gần dân, sát dân, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng và những bức xúc trong dân theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nâng cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, thật sự tiền phong, gương mẫu, đi đầu trong mọi công việc. Toàn Đảng, trước hết là các cấp ủy, cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu từng địa phương, đơn vị cần có quyết tâm chính trị cao, tiến hành cuộc đấu tranh kiên quyết, liên tục trong phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo cấp cao phải nghiêm túc với bản thân mình, thực sự làm gương, đi đầu trong rèn luyện đạo đức, lối sống và đấu tranh với tệ quan liêu, tham nhũng. Xây dựng Đảng về đạo đức đi đôi với khắc phục chủ nghĩa cá nhân, thói vô trách nhiệm, bệnh vô cảm, xa dân; xử lý kiên quyết, kịp thời những vụ việc tham nhũng, làm trong sạch nội bộ Đảng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố lòng tin và mối quan hệ máu thịt giữa nhân dân với Đảng trong thời kỳ mới.

Đại tá, TS. ĐỖ HỒNG LÂM