Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng khẳng định: “Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát định kỳ hoặc đột xuất việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, kết luận của Đảng”¹. Đó vừa là định hướng, vừa là giải pháp để xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đối với Đảng bộ Quân đội, thực hiện tốt công tác này sẽ trực tiếp nâng cao sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo toàn quân hoàn thành tốt nhiệm vụ trong tình hình mới.

Kiểm tra, giám sát là nội dung quan trọng trong công tác lãnh đạo của Đảng, trước hết là của cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, do cấp ủy trực tiếp tiến hành. Mọi tổ chức đảng và đảng viên đều phải thực hiện và chịu sự kiểm tra, giám sát. Thực tiễn chỉ ra rằng, lãnh đạo mà không kiểm tra thì coi như không lãnh đạo. Quán triệt tinh thần đó, những năm qua, các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp trong toàn quân đã triển khai thực hiện toàn diện công tác kiểm tra, giám sát theo đúng kế hoạch, chương trình đề ra, hướng trọng tâm vào thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên theo các nghị quyết, chỉ thị, Điều lệ Đảng, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Việc xem xét thi hành kỷ luật, giải quyết tố cáo, khiếu nại được thực hiện kịp thời, đúng nguyên tắc, thủ tục, chú trọng vào xử lý cán bộ lãnh đạo, chỉ huy có liên đới trách nhiệm; kết hợp chặt chẽ giữa kỷ luật Đảng với kỷ luật Quân đội. Quân ủy Trung ương đã chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương, đảng ủy, ủy ban kiểm tra các quân khu, Bộ đội Biên phòng chủ động phối hợp với cấp ủy, ủy ban kiểm tra các tỉnh ủy, thành ủy tổ chức kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng, đảng viên thuộc Đảng bộ Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội và đảng bộ quân sự, Đảng bộ Bộ đội Biên phòng tỉnh, thành phố theo quy định, phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ của đơn vị.

Nhờ đó, nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, cán bộ, đảng viên, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát được nâng lên. Hệ thống ủy ban kiểm tra, cơ quan kiểm tra các cấp được củng cố, kiện toàn, sát chức năng, nhiệm vụ, hoạt động nền nếp, hiệu quả, v.v. Năm 2016 và 6 tháng đầu năm 2017, Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương đã chủ trì, tham mưu với Quân ủy Trung ương xây dựng, ban hành nghị quyết, quy chế, quy định về công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ 2015 - 2020; tham gia các đoàn kiểm tra, giám sát nắm tình hình đơn vị, tổ chức các lớp tập huấn,… đạt hiệu quả thiết thực². Các cấp ủy, tổ chức đảng trong toàn quân đã tổ chức kiểm tra đối với hơn: 19% tổ chức đảng và 21% đảng viên (trong số đảng viên được kiểm tra có trên 46% là cán bộ và trên 19% là cấp ủy viên); tổ chức giám sát đối với trên 14% tổ chức đảng, trên 16% đảng viên trong toàn Đảng bộ.

Thiếu tướng Tạ Nhân, Trưởng đoàn kiểm tra của Quân ủy Trung ương phát biểu kết luận kiểm tra Đảng ủy Quân sự tỉnh Yên Bái. (Ảnh: yenbai.gov.vn)

Tuy nhiên, so với yêu cầu đề ra, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng có mặt vẫn chưa đáp ứng yêu cầu công tác xây dựng Đảng hiện nay. Hiệu quả, hiệu lực kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với đảng viên, tổ chức đảng cấp dưới còn thấp; việc tổ chức giám sát chuyên đề đối với cấp ủy viên cùng cấp, cán bộ cấp dưới còn hạn chế. Nội dung, chương trình kiểm tra, giám sát còn dàn trải, chưa đi vào các lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, nơi dễ nảy sinh tiêu cực, vấn đề đang gây bức xúc, v.v. Tình hình chấp hành kỷ luật của đảng viên, tổ chức đảng tuy có tiến bộ nhưng chưa vững chắc, còn xảy ra vụ việc nghiêm trọng và đơn thư khiếu nại, tố cáo, v.v.

Hiện nay, các thế lực thù địch tăng cường hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và “phi chính trị hóa” Quân đội. Trong Đảng bộ Quân đội vẫn còn một số cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội. Trong khi đó, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc đặt ra yêu cầu mới, rất cao. Vì vậy, để tiếp tục xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, đòi hỏi cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát với những nội dung, giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát theo hướng kết hợp đồng bộ giữa công tác kiểm tra và công tác giám sát. Công tác kiểm tra, giám sát cần nắm vững quan điểm “giám sát phải mở rộng, kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm”, chú trọng kiểm tra, giám sát người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, người chỉ huy cơ quan, đơn vị trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và về phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách làm việc. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII), Chỉ thị 87-CT/QUTW; kịp thời phát hiện, kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm ngay từ cơ sở; xem xét, giải quyết dứt điểm đơn thư tố cáo, khiếu nại, bảo đảm chặt chẽ, đúng nguyên tắc, quy định, thẩm quyền. Kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm, hành vi dung túng, bao che khuyết điểm của đảng viên, tổ chức đảng để giáo dục, răn đe, giữ nghiêm kỷ luật Đảng. Đồng thời, thực hiện tốt kế hoạch, chương trình kiểm tra, giám sát đã đề ra, nhất là ở chi bộ; chú trọng kiểm tra, giám sát những đảng viên giữ cương vị chủ chốt, đảng viên hoàn thành nhiệm vụ thấp, có dấu hiệu vi phạm kỷ luật.

Thứ hai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, làm chuyển biến nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy về công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng. Các cấp ủy cần tăng cường phổ biến, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các nghị quyết, quy định của trên về công tác kiểm tra, giám sát, nhất là Nghị quyết 504-NQ/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng bộ Quân đội nhiệm kỳ 2015 - 2020”; đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy, ủy ban kiểm tra các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động. Cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng cần nắm vững đường lối, quan điểm, nghị quyết, chỉ thị, quy định về công tác xây dựng Đảng; chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc, quy trình và các quy định về công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng, làm cơ sở để tổ chức thực hiện đạt mục đích, yêu cầu đề ra.

Thứ ba, tích cực đổi mới toàn diện công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng. Trước hết, các cấp cần tiến hành rà soát, nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định, quy chế, quy trình, hướng dẫn về công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật, giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại, bảo đảm thống nhất, đồng bộ, đúng quy định của Điều lệ Đảng và hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, phù hợp đặc điểm, tình hình tổ chức và nhiệm vụ Quân đội. Đồng thời, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới, đảng viên tiến hành công tác kiểm tra, giám sát theo kế hoạch đề ra. Ủy ban kiểm tra các cấp nâng cao chất lượng công tác tham mưu, giúp cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo đúng quy định trong Điều lệ Đảng; thực hiện tốt chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát trong nhiệm kỳ và hằng năm, trước hết là với tổ chức đảng cấp dưới trực tiếp, cấp ủy viên cùng cấp, cán bộ diện cấp ủy quản lý. Nội dung kiểm tra, giám sát phải toàn diện, song có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị; nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; các nhóm giải pháp thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII), Chỉ thị 87-CT/QUTW; việc giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách của cán bộ, đảng viên. Chú trọng kiểm tra, giám sát những tổ chức đảng yếu kém, chất lượng hoàn thành nhiệm vụ thấp; tổ chức đảng, cơ quan trọng yếu, đơn vị huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, hoạt động độc lập, quản lý cơ sở vật chất, lĩnh vực liên quan đến kinh tế, tài chính, nơi dễ phát sinh tiêu cực.

Ủy ban kiểm tra cấp trên cần tăng cường hướng dẫn cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra cấp dưới trong thực hiện nhiệm vụ; nâng cao hiệu quả phối hợp thực hiện công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với công tác thanh tra, điều tra, kiểm sát của cơ quan chức năng. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy và ủy ban kiểm tra tỉnh ủy, thành ủy địa phương kiểm tra, giám sát và giải quyết các vụ việc liên quan đến đảng viên, tổ chức đảng thuộc đảng bộ quân sự, Bộ đội Biên phòng; tăng cường giám sát tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên. Thường xuyên nắm chắc phương châm “chủ động, chiến đấu, giáo dục, hiệu quả”, tình hình cơ sở, phát huy vai trò của các cơ quan chức năng có liên quan, trước hết là cơ quan chính trị, tổ chức quần chúng; chủ động phát hiện, kịp thời kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, khắc phục tình trạng né tránh, ngại kiểm tra. Trong xem xét, xử lý kỷ luật đảng viên và tổ chức đảng, giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại phải chặt chẽ, đúng quy định, quy trình, thẩm quyền, bảo đảm công minh, chính xác, kịp thời, thấu tình, đạt lý, tạo sự đồng thuận cao, giải quyết dứt điểm ngay từ cơ sở, không để vượt cấp, kéo dài.

Thứ tư, kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan và đội ngũ cán bộ kiểm tra, bảo đảm tương xứng với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Các cấp ủy thường xuyên quan tâm củng cố, kiện toàn ủy ban, cơ quan ủy ban kiểm tra và đội ngũ cán bộ kiểm tra theo Hướng dẫn 12-HD/UBKTTW, ngày 27-02-2015 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về “Cơ cấu tổ chức và số lượng ủy viên ủy ban kiểm tra của đảng ủy cấp trên cơ sở và cơ sở thuộc Đảng bộ Quân đội” và Kết luận 122-KL/TVQU, ngày 05-3-2015 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Cơ cấu chủ nhiệm, phó chủ nhiệm thường trực ủy ban kiểm tra đảng ủy từ cấp cơ sở đến cấp trực thuộc Quân ủy Trung ương nhiệm kỳ 2015 - 2020”. Coi trọng lựa chọn, bồi dưỡng, luân chuyển, nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức, phương pháp, phong cách công tác của đội ngũ cán bộ, nhân viên làm công tác kiểm tra chuyên trách; đầu tư, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật, phương tiện làm việc của ủy ban kiểm tra và cơ quan ủy ban kiểm tra các cấp.

Thực hiện tốt phương châm: toàn diện, công khai, dân chủ, thận trọng và chặt chẽ, chính xác, lấy phòng ngừa, ngăn chặn hành vi vi phạm kỷ luật là chính, đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát trong tình hình hiện nay sẽ góp phần quan trọng xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đây là nhiệm vụ chính trị thường xuyên của mọi tổ chức đảng, đảng viên, trước hết là của cấp ủy, cán bộ chủ trì, ủy ban kiểm tra và cán bộ kiểm tra chuyên trách các cấp trong Đảng bộ Quân đội.

Thiếu tướng TẠ NHÂN, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra
Quân ủy Trung ương 
___________

1 - ĐCSVN - Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H. 2016, tr. 43.

2 - Như: Nghị quyết 504-NQ/QU về Lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ 2015-2020; Quy chế 505-QC/QU về “Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương”; Kế hoạch công tác kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương và Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương nhiệm kỳ 2015 - 2020. Chỉ đạo nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, ban hành Quy định một số vấn đề về thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ; Quy định thẩm quyền thi hành kỷ luật Đảng và xem xét thông qua kỷ luật Quân đội của tổ chức đảng các cấp. Tổ chức 398 lớp bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ công tác kiểm tra, giám sát cho các đối tượng, v.v.