Một trong những yếu tố có ý nghĩa quyết định chất lượng giáo dục - đào tạo là đội ngũ giảng viên. Do đó, xây dựng đội ngũ giảng viên có năng lực, phẩm chất ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ là mối quan tâm chung của các học viện, nhà trường Quân đội, trong đó có Trường Sĩ quan Lục quân 2.

Quán triệt, thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của trên, nhất là Nghị quyết 86/NQ-ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) về “Công tác giáo dục - đào tạo trong tình hình mới”, Nghị quyết 769-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về “Xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội giai đoạn 2013 - 2020” và Quyết định 2523/QĐ-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về “Chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020” và căn cứ vào thực trạng của mình, Trường Sĩ quan Lục quân 2 thường xuyên coi trọng xây dựng đội ngũ giảng viên ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ và đã đạt được kết quả khá toàn diện, vững chắc.

Đi đôi với xây dựng quy hoạch, Nhà trường ban hành và thực hiện nghiêm quy chế tuyển chọn, tạo nguồn phát triển, sử dụng đội ngũ giảng viên; gắn điều động, bổ nhiệm, luân chuyển với điều chỉnh quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nguồn kế cận. Đồng thời, chú trọng đầu tư xây dựng hệ thống phòng học chuyên dùng, trang bị phương tiện hiện đại phục vụ cho công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học; đảm bảo chính sách, chế độ, đời sống vật chất, tinh thần, tạo môi trường thuận lợi cho đội ngũ giảng viên phát triển toàn diện, yên tâm, gắn bó với công việc giảng dạy, nghiên cứu khoa học. Với chủ trương, giải pháp đúng, sự nỗ lực tự giác, kiên trì học tập, tự bồi dưỡng của đội ngũ giảng viên và sự quan tâm, giúp đỡ của cấp trên, đến nay, đội ngũ cán bộ, giảng viên của Nhà trường đã từng bước được chuẩn hoá, kiện toàn, cơ cấu đồng bộ giữa tổ chức quản lý giáo dục và giảng dạy, bảo đảm sự cân đối cả về độ tuổi, ngành nghề. Chất lượng đội ngũ giảng viên nâng lên rõ rệt cả về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, trình độ lý luận, kinh nghiệm thực tiễn, phương pháp sư phạm, đảm nhiệm được nhiều cấp học, ngành học, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ¹.

Tuy vậy, trước yêu cầu phát triển nhiệm vụ giáo dục - đào tạo của Nhà trường ngày càng cao, việc xây dựng đội ngũ giảng viên có mặt chưa đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đề ra. Hiện nay, đội ngũ giảng viên còn thiếu so với yêu cầu (thiếu 15,73%, chưa tính 10% dự trữ), lực lượng kế cận mỏng; tỷ lệ giảng viên qua giữ chức theo cấp đào tạo mới chỉ đạt 62,7%, qua đào tạo giáo viên: 36,4%, qua bồi dưỡng sư phạm: 48,6%, v.v. Tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ, chức danh khoa học và qua thực tế ở đơn vị còn mỏng; năng lực sư phạm của một số giảng viên còn hạn chế, hiệu quả công tác chưa tương xứng với trình độ học vấn, chất lượng giảng dạy có mặt chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; trình độ ngoại ngữ, tin học, khả năng khai thác, sử dụng trang thiết bị hiện đại, cập nhật thông tin, phương pháp dạy học tiên tiến còn hạn chế. Về cơ cấu độ tuổi, kinh nghiệm và cương vị công tác của đội ngũ giảng viên còn có những bất cập; số lượng giảng viên qua chiến đấu ngày càng giảm, v.v.

Để giải quyết những vấn đề nêu trên, trong thời gian tới Nhà trường triển khai thực hiện đồng bộ một số giải pháp cơ bản sau:

Trước hết, tập trung xây dựng đội ngũ giảng viên có có số lượng và cơ cấu phù hợp với mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Trên cơ sở rà soát, đánh giá đúng thực trạng đội ngũ giảng viên, Nhà trường từng bước kiện toàn theo hướng tinh, gọn, bảo đảm đủ số lượng, chất lượng; trong đó, xác định biên chế giảng viên theo định mức giảng dạy và có dự trữ theo quy định để có kế hoạch điều động, bổ sung số lượng và đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn hóa chất lượng đội ngũ giảng viên. Để tạo cơ sở cho việc nâng cao chất lượng đầu vào đội ngũ giảng viên, cần quán triệt và thực hiện nghiêm quy chế, quy định đã ban hành. Việc tiến hành lựa chọn giảng viên từ nhiều nguồn: tự điều chỉnh giảng viên trong các khoa; tuyển chọn những sĩ quan ở các cơ quan, đơn vị, học viên tốt nghiệp khá, giỏi, có khả năng sư phạm tốt và học viên tốt nghiệp các học viện, nhà trường trong Quân đội; tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc ở các trường đại học ngoài Quân đội, v.v. Quá trình kiện toàn tổ chức, biên chế, điều động, bổ sung đội ngũ giảng viên cần bảo đảm tính khách quan, phù hợp với điều kiện thực tiễn và sự phát triển nhiệm vụ giáo dục - đào tạo những năm tiếp theo. Căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu đào tạo và trình độ, năng lực của đội ngũ giảng viên để xây dựng kế hoạch, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch và tuyển chọn đội ngũ giảng viên; thực hiện công khai, dân chủ trong đào tạo, sử dụng, đề bạt, bổ nhiệm; kiên quyết điều chuyển những giảng viên phẩm chất, năng lực không đáp ứng yêu cầu giảng dạy.

Đi đôi với giải quyết số lượng, Nhà trường chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo cả về trình độ học vấn, năng lực sư phạm và kinh nghiệm thực tiễn. Trên cơ sở phân tích thực trạng đội ngũ giảng viên hiện có, yêu cầu về cơ cấu, trình độ học vấn, chuyên môn đào tạo, cấp ủy, chỉ huy các khoa giáo viên và cơ quan chính trị thường xuyên rà soát, phân loại chất lượng giảng viên (kết hợp các yếu tố về năng lực giảng dạy, nghiên cứu khoa học, trình độ học vấn, uy tín giảng dạy,...) để xây dựng kế hoạch tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng cho phù hợp. Trong đó, cử giảng viên có phẩm chất đạo đức, năng lực tốt đi học, đi thực tế cấp đào tạo và trên cấp đào tạo; tham quan, nghiên cứu, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm giảng dạy của các nhà trường trong và ngoài Quân đội, trong nước và ngoài nước; chú trọng bồi dưỡng kinh nghiệm thực tiễn về nghệ thuật quân sự khi mà số giảng viên qua thực tế chiến đấu ngày một giảm. Đồng thời, quan tâm chăm lo xây dựng các chuyên gia đầu ngành, những giảng viên giữ cương vị lãnh đạo, chỉ huy các khoa giáo viên, chủ nhiệm bộ môn, giảng viên trẻ có khả năng phát triển. Đội ngũ cán bộ khoa, bộ môn phải có trình độ tiến sĩ, qua thực tế chỉ huy tại đơn vị từ cấp trung đoàn trở lên; có phương pháp giảng dạy tiên tiến, khoa học, có khả năng nghiên cứu chuyên sâu lĩnh vực đảm nhiệm. Đẩy mạnh công tác bồi dưỡng nâng cao kiến thức toàn diện cho đội ngũ giảng viên bằng nhiều hình thức, như: tạo điều kiện để giảng viên tham gia các lớp bồi dưỡng chứng chỉ sau đại học, chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm; tổ chức tập huấn giáo viên; kết hợp đào tạo với đào tạo lại để bổ sung, cập nhật kiến thức mới, trọng tâm là những môn học, ngành học có sự phát triển nhanh về lý luận và thực tiễn để giảng viên không bị lạc hậu về kiến thức; khuyến khích giảng viên tự học, tự bồi dưỡng, nhất là những giảng viên đầu ngành và đội ngũ giảng viên kế cận, kế tiếp, giảng viên trẻ, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giảng dạy, nghiên cứu khoa học, v.v.

Trong xây dựng đội ngũ giảng viên, Nhà trường chú trọng công tác quản lý, rèn luyện về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, thực sự là tấm gương tiêu biểu cho học viên noi theo. Theo đó, đội ngũ giảng viên Nhà trường phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức và lương tâm nghề nghiệp trong sáng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; kiên định chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; luôn tin tưởng và nhất trí cao với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của Quân đội, Nhà trường; tận tụy với công việc, có ý thức trách nhiệm cao trong “dạy chữ, dạy nghề và dạy người”. Cấp ủy, chỉ huy các khoa giáo viên cần làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; đẩy mạnh phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt, công tác tốt”; xây dựng ý thức, trách nhiệm, ý chí phấn đấu vươn lên; tinh thần tích cực, chủ động, sáng tạo trong giảng dạy, nghiên cứu khoa học. Đồng thời, làm tốt công tác quản lý đội ngũ giảng viên cả trong đơn vị và nơi cư trú; duy trì nghiêm nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật; giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa người dạy và người học; gắn xây dựng chuẩn mực đạo đức nhà giáo với thực hiện Cuộc vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục" và khắc phục khuyết điểm theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những giảng viên có thành tích trong giảng dạy, nghiên cứu khoa học; nghiêm khắc phê bình, nhắc nhở những giảng viên có biểu hiện thiếu cố gắng trong học tập, nghiên cứu, chất lượng giảng dạy thấp, chấp hành không nghiêm chế độ, Quy chế giáo dục - đào tạo, vi phạm phẩm chất đạo đức nghề nghiệp. Xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, sự đoàn kết, thống nhất, tạo điều kiện để mỗi giảng viên phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành.

Cùng với đó, Nhà trường tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học và quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, đảm bảo chính sách đối với cán bộ, giảng viên. Trong đó, tập trung đầu tư­, nâng cấp hệ thống giảng đường, thao trường, bảo đảm đạt chuẩn quy định; xây dựng các phòng học chuyên dùng, đầu tư các thiết bị hỗ trợ phục vụ giảng dạy, như:­ máy chiếu, phương tiện nghe nhìn, sơ đồ, tranh vẽ, v.v. Gắn việc đầu tư phương tiện, trang thiết bị hiện đại với đẩy mạnh phát huy sáng kiến, cải tiến mô hình, học cụ; khuyến khích giảng viên khai thác, sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị giảng dạy, ứng dụng công nghệ thông tin, phương tiện kỹ thuật số vào phục vụ công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học. Thường xuyên quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và chính sách đối với cán bộ, giảng viên; xây dựng bầu không khí dân chủ, cởi mở, đoàn kết; động viên, khuyến khích cả về vật chất, tinh thần đối với giảng viên có thành tích cao trong giảng dạy, nghiên cứu khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ nhà giáo yên tâm công tác, phát huy tài năng trong nghề nghiệp.

Những vấn đề đặt ra trong xây dựng đội ngũ giảng viên của Trường Sĩ quan Lục quân 2 có lẽ cũng là vấn đề chung của các nhà trường Quân đội hiện nay. Nhà trường mạnh dạn nêu một số giải pháp để cùng nghiên cứu, trao đổi, nhằm góp phần thực hiện tốt công tác này, thiết thực nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, xây dựng Nhà trường "chính quy, tiên tiến, mẫu mực" trong thời gian tới.

Đại tá,ThS. NGUYỄN TRẦN LONG, Phó Chủ nhiệm Chính trị Nhà trường
_____________________

1 - Đến nay, 100% giảng viên của Nhà trường có trình độ đại học; trong đó, có 39,62% sau đại học (222 thạc sĩ,  29 tiến sĩ , 14 phó giáo sư); 14 giảng viên dạy giỏi cấp Bộ, 142 giảng viên dạy giỏi cấp trường.