Xây dựng tiềm lực quốc phòng trên địa bàn Tây Nguyên là khâu chuẩn bị trước mọi mặt về vật chất và tinh thần, nhằm mục tiêu giữ vững hòa bình, ổn định, ngăn ngừa mọi âm mưu, hành động bạo loạn, gây chiến của các thế lực thù địch; sẵn sàng đập tan và đánh thắng trong mọi tình huống, bảo vệ địa bàn chiến lược, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Vì thế, cần phát huy vai trò của đồng bào các dân tộc trên địa bàn, trong đó có đồng bào dân tộc thiểu số.

Tây Nguyên - địa bàn chiến lược - có vị trí, vai trò quan trọng cả về chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại không chỉ trong chiến tranh giải phóng dân tộc trước đây, mà còn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Chính vì thế, Tây Nguyên là một trong những trọng điểm chống phá trong chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, ly khai của các thế lực thù địch. Điều đáng chú ý là, đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn có ý thức đoàn kết dân tộc, một lòng đi theo Đảng, đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng. Bên cạnh đó vẫn còn một số ít đồng bào bị nhiễm tư tưởng dân tộc tự trị, ly khai, chia rẽ với người Kinh. Đó là hậu quả của chính sách “chia để trị” của thực dân Pháp và các thủ đoạn phá hoại đoàn kết dân tộc của đế quốc Mỹ trong thời kỳ xâm lược nước ta cũng như hoạt động chống, phá của các thế lực thù địch hiện nay; trong đó, nổi bật là nhóm người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên có tư tưởng ly khai, đòi thành lập cái gọi là “Nhà nước Đề-ga độc lập”.

Từ khi đất nước hòa bình đến nay, nhất là những năm thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số Tây Nguyên có bước chuyển biến tích cực, đời sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, do lịch sử để lại, ở nhiều vùng dân tộc thiểu số, kinh tế chậm phát triển, đời sống của đồng bào còn nhiều khó khăn, tỷ lệ đói nghèo cao so với bình quân chung của cả nước. Kèm theo đó là trình độ dân trí chưa đồng đều, các tập tục lạc hậu đã ăn sâu, bám rễ, trở thành nếp sống trong sinh hoạt hằng ngày của đồng bào. Lợi dụng điều đó, cùng những yếu kém, sai sót của các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách dân tộc, các thế lực thù địch ra sức xuyên tạc, kích động, chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gây mất ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn. Nguy hiểm hơn, chúng lợi dụng một số vấn đề nhạy cảm, như: biên giới, dân tộc và tôn giáo, gây xung đột sắc tộc, tôn giáo, làm mất ổn định an ninh, chính trị ở nhiều khu vực, nhằm thực hiện âm mưu bạo loạn về chính trị, điển hình là các vụ bạo loạn vào năm 2001, 2004 và 2008. Hiện nay, vấn đề dân tộc, tôn giáo đang hết sức nhạy cảm, tiếp tục được các thế lực thù địch lợi dụng để chống phá cách mạng nước ta, hòng làm suy yếu và cô lập Việt Nam trong quan hệ quốc tế, kích động chống đối ở trong nước và tạo cớ can thiệp từ bên ngoài.

Từ thực tế cho thấy, vai trò của đồng bào các dân tộc thiểu số trong xây dựng tiềm lực quốc phòng, phát triển bền vững Tây Nguyên có ý nghĩa hết sức quan trọng, một trong những vấn đề mang tính quy luật, không chỉ có ý nghĩa về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, mà quan trọng hơn là bảo đảm đời sống người dân, trực tiếp thực hiện tốt các chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, góp phần to lớn vào việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng quốc gia cường thịnh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Đây là vấn đề chiến lược, vừa mang tính cơ bản, lâu dài, vừa cấp thiết đối với Tây Nguyên và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Vì thế, việc phát huy vai trò của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn Tây Nguyên trong xây dựng tiềm lực quốc phòng rất quan trọng, cần được tiếp tục nghiên cứu cả về lý luận và thực tiễn.

Ban Chỉ huy Quân sự huyện Krông Bông tặng quà cho các hộ nghèo vui xuân, đón tết. (Ảnh: baoquankhu5.vn)

Để làm được điều đó, trước hết, cần đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho hệ thống chính trị về vai trò của đồng bào các dân tộc thiểu số trong xây dựng tiềm lực quốc phòng trên địa bàn, nhằm tạo sức mạnh tổng hợp, đảm bảo chủ động về mọi mặt, đối phó thắng lợi với mọi tình huống trong thời bình và thời chiến. Tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, nâng cao nhận thức cho các tổ chức trong hệ thống chính trị và toàn dân; nhất là trong tổ chức đảng, chính quyền địa phương các cấp, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị - xã hội về chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Thực hiện tốt công tác này sẽ tạo sự chuyển biến mạnh mẽ cả về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị và toàn dân, trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân nói chung, xây dựng tiềm lực quốc phòng, mà trước hết là xây dựng “thế trận lòng dân” nói riêng.

Thường xuyên chăm lo xây dựng, nâng cao chất lượng về tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cấp ủy, chính quyền địa phương phải sâu sát, thường xuyên bám dân, bám địa bàn, thực hiện tốt “bốn cùng” với đồng bào, góp phần đưa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào các dân tộc thiểu số; tuyên truyền, vận động đồng bào tích cực tham gia thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội kết hợp với tăng cường quốc phòng - an ninh, giữ vững ổn định chính trị trên địa bàn. Các tổ, đội công tác, cán bộ tăng cường bám, nắm xây dựng cơ sở, cơ quan quân sự địa phương, các đơn vị đóng quân trên địa bàn, nhất là vùng biên giới cần làm tốt việc tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở, đảm bảo đủ năng lực lãnh đạo, điều hành, quản lý mọi mặt đời sống xã hội. Vấn đề rất quan trọng là cần chú trọng bồi dưỡng, tranh thủ sự hợp tác và ủng hộ của tầng lớp già làng, trưởng bản. Điều đó đúng với các vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và địa bàn Tây Nguyên nói riêng, bởi những người này có vị trí quan trọng trong đời sống xã hội ở các buôn, làng. Vì thế, phải tranh thủ sự ủng hộ, lôi cuốn họ tích cực tham gia việc xây dựng tình đoàn kết trong cộng đồng và củng cố khối đoàn kết với các tộc người khác trong cộng đồng cư dân đang sống và làm việc ở Tây Nguyên. Muốn vậy, cần quan tâm về chế độ, chính sách và có đầu mối tập trung, định hướng chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp uỷ, chính quyền địa phương đối với đối tượng này, nhằm không ngừng tăng cường khối đoàn kết các dân tộc.

Tiếp tục thực hiện chương trình mở mang dân trí, đào tạo nhân lực, phát triển và bồi dưỡng nhân tài trong cộng đồng các dân tộc thiểu số là người bản địa, nhất là ở vùng sâu, vùng xa. Đội ngũ cán bộ từng bước được chuẩn hóa, chất lượng lãnh đạo, quản lý điều hành của cấp ủy, chính quyền địa phương đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra; giảm nhanh buôn, làng “trắng” đảng viên và “trắng” tổ chức đảng; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân với mục tiêu “An dân, nắm dân, giành và giữ dân”, tăng cường “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc; chính trị - xã hội thật sự ổn định, nhân dân luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, đoàn kết chung sức, chung lòng xây dựng và bảo vệ đất nước. Bảo tồn và phát triển các di sản văn hóa tộc người Tây Nguyên, góp phần cải thiện và từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc; củng cố, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, nhất là hình thức thiết chế văn hóa truyền thống của đồng bào; phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; xây dựng thế trận an ninh vững chắc từ cơ sở, ngăn chặn di cư trái phép, đẩy lùi tệ nạn xã hội. Đẩy mạnh phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, gắn với phát hiện và đấu tranh có hiệu quả với những hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, bảo đảm quốc phòng - an ninh ở địa bàn chiến lược Tây Nguyên.

Cùng với đó, phải tập trung phát triển kinh tế - xã hội, khai thác có hiệu quả nguồn lực tại chỗ trong thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng - an ninh trên địa bàn Tây Nguyên. Đây là giải pháp xây dựng nguồn lực vật chất, tạo điều kiện củng cố quốc phòng - an ninh vững mạnh để bảo vệ sự ổn định và phát triển bền vững của địa bàn chiến lược. Thực hiện có hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, đặc biệt là việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020; tổ chức sản xuất, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số. Các đơn vị Quân đội đóng quân trên từng địa bàn cần tích cực giúp đồng bào xóa đói giảm nghèo, thực hiện “Hũ gạo vì người nghèo”, chủ trương “Xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo” ở vùng đồng bào còn khó khăn; giúp đồng bào định canh, định cư và phát triển sản xuất, làm đường giao thông, xóa mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học, xây dựng trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, v.v. Các đơn vị kinh tế - quốc phòng giúp đỡ đồng bào các dân tộc tại chỗ và di cư từ các nơi đến, có kế hoạch điều chỉnh bố trí dân cư, xây dựng các chương trình, dự án để đồng bào trực tiếp tham gia lao động sản xuất phát triển kinh tế - xã hội, gắn với thực hiện Đề án “Xây dựng các điểm dân cư tập trung, bố trí việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực biên giới”.

Hiện nay, vấn đề chính sách dân tộc được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm, xem đó là vấn đề xã hội - chính trị rộng lớn, toàn diện, gắn liền với các mục tiêu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, cấp ủy, chính quyền địa phương phải có biện pháp giải quyết tốt những vấn đề cấp bách về đất đai, nhà ở, giao rừng, việc làm; tập trung quản lý nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia để đầu t­ư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, định canh, định cư, nhân rộng mô hình liên kết làm ăn có hiệu quả của các vùng đồng bào dân tộc thiểu số với các doanh nghiệp trên địa bàn. Đẩy nhanh các dự án xây dựng hệ thống đường tuần tra biên giới đi qua địa bàn và sắp xếp lại dân cư trên vành đai đường biên giới, tạo “phên giậu” bảo vệ biên giới, góp phần bảo vệ vững chắc Tây Nguyên. Về vấn đề tôn giáo, trên cơ sở quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho đồng bào dân tộc thiểu số về chủ trương, chính sách về tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng ta; đồng thời, tăng cường công tác vận động quần chúng, kiên quyết xóa bỏ “Tin lành Đề-ga” và các tà đạo, nhất là tà đạo “Hà Mòn”, không để bọn phản động lợi dụng sinh hoạt tôn giáo nhen nhóm, lôi kéo quần chúng, tập hợp lực lượng chống phá cách mạng. Tranh thủ các chức sắc, xây dựng cốt cán và kiện toàn tổ chức, bộ máy cán bộ làm công tác tôn giáo ở các cấp. Phát huy các giá trị văn hóa trong tín ngưỡng, tôn giáo truyền thống, khai thác các giá trị đạo đức trong tôn giáo hiện đại, đưa các hoạt động tôn giáo vào đúng quỹ đạo của pháp luật, góp phần giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy xã hội phát triển bền vững trên địa bàn chiến lược Tây Nguyên.

Nước ta đang trong tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, do đó việc xây dựng tiềm lực quốc phòng trên địa bàn Tây Nguyên sẽ chịu tác động đa chiều, với nhiều vấn đề mới nảy sinh, có những biến động, thay đổi nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch tăng cường hoạt động chống phá trên nhiều lĩnh vực,... đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng tiềm lực quốc phòng phải có sự thống nhất cao trong lãnh đạo, chỉ đạo, khai thác triệt để các nguồn lực tại chỗ, thế mạnh tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội, nhằm giải quyết vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc là nhiệm vụ quan trọng, bức thiết của các cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương; đồng thời, là nhiệm vụ trọng yếu của lực lượng vũ trang Quân khu 5. Do vậy, thời gian tới, cần đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, bổ sung những vấn đề mới về lý luận nhằm phát huy vai trò đồng bào dân tộc thiểu số trong xây dựng tiềm lực quốc phòng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sức mạnh to lớn để phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, củng cố “thế trận lòng dân”, phát triển bền vững địa bàn chiến lược Tây Nguyên.

Trung tướng TRẦN QUANG PHƯƠNG, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính ủy Quân khu 5