Xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược luôn là mối quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước. Trong tình hình mới, công tác này lại càng quan trọng và cần được nghiên cứu, thực hiện ngang tầm với yêu cầu bảo vệ Tổ quốc.

Hội đồng Khoa học Bộ Quốc phòng nghiêm tu Đề tài: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng phẩm chất, năng lực đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược Quân đội nhân dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới” (Ảnh: qdnd.vn)

Đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược (CD,CL) trong Quân đội nhân dân Việt Nam là những sĩ quan cao cấp, cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, tham mưu, giữ các cương vị chủ chốt, lĩnh vực trọng yếu ở các cơ quan, đơn vị cấp CD,CL của Quân đội. Đây là lực lượng trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia hoạch định các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, Quân đội về lĩnh vực quân sự, quốc phòng (QS,QP); tổ chức xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”; đồng thời, trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối đó ở đơn vị do mình phụ trách.

Những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, của Quân ủy Trung ương (QUTƯ) và Bộ Quốc phòng, cán bộ cấp CD,CL trong Quân đội được xây dựng cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu đội ngũ. Việc quy hoạch, đào tạo, tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ ở từng cơ quan, đơn vị bước đầu đáp ứng yêu cầu điều chỉnh tổ chức lực lượng Quân đội. Đội ngũ cán bộ CD,CL có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch; có ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, tinh thần trách nhiệm cao; kiến thức, trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ huy đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

Bên cạnh kết quả đã đạt được, công tác xây dựng cán bộ CD,CL trong Quân đội còn bộc lộ một số hạn chế. Đó là, việc quy hoạch cán bộ lãnh đạo, chỉ huy có mặt chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra; việc nhận xét, đánh giá cán bộ ở một số cấp ủy chưa khách quan, nhất quán; công tác nắm, nghiên cứu, đánh giá, dự báo tình hình có mặt chưa cụ thể, kịp thời. Một số cán bộ còn thiếu tu dưỡng, rèn luyện, làm việc cầm chừng, thậm chí vi phạm kỷ luật, đạo đức, lối sống, v.v. Trong khi đó, sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc (BVTQ) đang đặt ra những yêu cầu rất cao đối với công tác này. Để xây dựng đội ngũ cán bộ CD,CL ngang tầm, chúng ta cần tập trung thực hiện tốt một số vấn đề chủ yếu sau.

Một là, tiếp tục bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, chuẩn mực đạo đức, lối sống cho đội ngũ cán bộ cấp CD,CL. Đây là nội dung quan trọng hàng đầu của sự nghiệp xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tạo nền tảng vững chắc cho thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QS,QP, BVTQ. Tuy nhiên, khác với cán bộ nói chung, việc bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị cho cán bộ CD,CL đòi hỏi yêu cầu cao hơn, nhất là sự kiên định và trình độ nhận thức, bảo đảm trong mọi tình huống, đội ngũ này luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH; thực sự là “giường cột” của Quân đội và là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Để làm được điều đó, cấp ủy các cơ quan, đơn vị cấp CD,CL phải thường xuyên làm tốt công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận, nhận thức chính trị, tư tưởng cho cán bộ CD,CL bằng nhiều hình thức phù hợp, hiệu quả. Trong đó, coi trọng công tác giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối QS,QP của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược BVTQ trong tình hình mới”, Nghị quyết 769-NQ/QUTƯ của QUTƯ về “Xây dựng đội ngũ cán bộ giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”, v.v. Thông qua đó, làm cho cán bộ CD,CL hiểu rõ đường lối, quan điểm QS,QP của Đảng; nắm vững nhiệm vụ chính trị của Quân đội, đơn vị; thấy rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; từ đó, tạo sự vững vàng về bản lĩnh chính trị và ý chí chiến đấu trước những tình huống phức tạp; sự bình tĩnh, tỉnh táo, nhạy bén và quyết đoán trong các hoạt động chính trị. Cùng với đó, cần tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả việc khắc phục những hạn chế, khuyết điểm theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) gắn với thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI), Quy định 646-QĐ/QUTƯ của Thường vụ QUTƯ về việc nêu gương “chuẩn mực về đạo đức, lối sống” cán bộ chủ trì, bảo đảm mỗi cán bộ CD,CL phải thực sự thấm nhuần đạo đức Bác Hồ; thực sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Đối với bản thân từng cán bộ cấp CD,CL cần thấy rõ vai trò, trách nhiệm trước Tổ quốc, Đảng, Quân đội và nhân dân; tích cực “tự soi, tự sửa”, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu trở thành tấm gương sáng về đạo đức, lối sống cho cán bộ, chiến sĩ noi theo. Hiện nay, trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, nhất là trên mặt trận chính trị, tư tưởng, cần xây dựng tâm thế vững vàng trong mọi tình huống cho đội ngũ cán bộ CD,CL để họ đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” của chúng.

Hai là, tập trung nâng cao năng lực tư duy cho đội ngũ cán bộ cấp CD,CL Quân đội. Một trong những đặc điểm cơ bản của cán bộ CD,CL là hoạt động ở tầm vĩ mô, với yêu cầu thường xuyên nắm bắt, dự báo, phân tích, đánh giá tình hình để tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước và Quân đội về QS,QP; đồng thời, định ra các chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị thực hiện. Vì vậy, nâng cao năng lực tư duy chiến lược là một trong những nội dung quan trọng trong xây dựng đội ngũ cán bộ CD,CL của Quân đội trong tình hình mới. Tuy nhiên, để hình thành, phát triển năng lực tư duy chiến lược đòi hỏi sự tác động tổng hợp của nhiều nhân tố, như: năng lực trí tuệ, năng lực thực tiễn và các kế hoạch, phương pháp công tác khoa học…; trong đó, việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có vị trí quan trọng.

Những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của QUTƯ, Bộ Quốc phòng, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Quân đội nói chung, cán bộ CD,CL nói riêng được đẩy mạnh, thực hiện đúng quy trình, đi vào nền nếp, góp phần nâng cao chất lượng cán bộ toàn quân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ. Song, do công tác quy hoạch, việc rà soát tạo nguồn đầu vào còn bất cập, nên số lượng cán bộ CD,CL được đào tạo chính quy còn ít. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, của QUTƯ về công tác giáo dục - đào tạo, thời gian tới, việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ CD,CL cần đẩy mạnh, đổi mới, thực hiện tốt quy trình ở tất cả các khâu, các bước. Trong đó, việc đổi mới quy trình đào tạo cán bộ CD,CL thực hiện theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”, gắn với thực tiễn tình hình đất nước, khu vực, quốc tế và yêu cầu xây dựng, phát triển Quân đội. Trong điều kiện mới, công tác đào tạo cán bộ CD,CL cần mở rộng cả về nội dung, hình thức, tăng tính liên thông giữa các cấp đào tạo, bảo đảm cho cán bộ có thể thành thạo cấp dưới, giỏi cấp mình và nắm vững cấp trên. Đồng thời, chú trọng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, nhất là thông qua việc nghiên cứu, giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra trong sự nghiệp BVTQ để bồi dưỡng năng lực tư duy ở tầm CD,CL. Bên cạnh việc đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tập trung, cần tích cực khuyến khích, động viên, tạo điều kiện cho cán bộ tự học, tự nghiên cứu theo cương vị, chức trách được giao, nhằm nâng cao năng lực phân tích, dự báo tình hình; đồng thời, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào xây dựng đơn vị, xây dựng Quân đội. Trong quá trình tự học, tự nghiên cứu, đội ngũ cán bộ cấp CD,CL cần tiếp cận nhiều kênh để nắm thông tin, như: hệ thống tài liệu, sách, báo, hệ thống phương tiện thông tin đại chúng và thực tiễn hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo,... để tiếp thu được nhiều thông tin có giá trị và nâng cao năng lực tư duy. Ngoài ra, cần chủ động trao đổi, học hỏi từ các tướng lĩnh, chuyên gia quân sự đầu ngành giàu kinh nghiệm, các chuyên gia khác liên quan tới lĩnh vực QS,QP để bổ sung nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn trong điều kiện mới. Cùng với đó, các cấp ủy cơ quan, đơn vị CD,CL cần có kế hoạch luân chuyển đưa cán bộ hoặc nguồn cán bộ CD,CL đi thực tế ở đơn vị, nhất là ở các môi trường khó khăn, phức tạp để họ được rèn luyện và trải nghiệm thực tiễn. Thông qua đó, cán bộ có điều kiện nâng cao năng lực thực tiễn, phương pháp, tác phong công tác; nâng cao năng lực phân tích, tổng hợp và khả năng tham mưu, đề xuất giải quyết các vấn đề do thực tiễn đặt ra. Tuy nhiên đây là vấn đề hệ trọng liên quan đến con người và tổ chức (cả quyền lợi và nghĩa vụ), nên cần được tổ chức chặt chẽ, đúng người, đúng việc và tổ chức rút kinh nghiệm kịp thời để nâng cao hiệu quả.

Ba là, coi trọng thực hiện tốt công tác quy hoạch cán bộ CD,CL. Những năm qua, công tác quy hoạch cán bộ nói chung, cán bộ CD,CL nói riêng đã có bước chuyển biến tích cực, bảo đảm cho việc quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ chủ động có nền nếp, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. Tuy nhiên, ở một số nơi việc quy hoạch còn biểu hiện dàn trải, độ tuổi trung bình của cán bộ CD,CL vẫn cao, quy hoạch gối nguồn ở ba độ tuổi gặp nhiều bất cập; nguồn thay thế chức danh chủ chốt ở một số cơ quan tham mưu chiến lược khó khăn, v.v. Để khắc phục tình trạng này, cần tiếp tục nâng cao chất lượng quy hoạch cán bộ cả về bề rộng và chiều sâu, bảo đảm tính liên tục, kế thừa, kế tiếp vững chắc. Trên cơ sở quán triệt và thực hiện nghiêm túc Kết luận 24-KL/TW, ngày 05-6-2012 của Bộ Chính trị (khóa XI) về quy hoạch, luân chuyển cán bộ; cấp ủy cơ quan, đơn vị CD,CL cần chủ động xây dựng quy hoạch cán bộ chủ trì cấp mình sát tình hình, lấy quy hoạch cán bộ cấp sư đoàn, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, cấp cục và tương đương làm cơ sở. Quá trình thực hiện phải đảm bảo đúng quy trình, có hệ thống giải pháp đồng bộ ở các khâu: từ nhận xét, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng đến luân chuyển cán bộ, v.v. Trong đó, việc nhận xét, đánh giá cán bộ phải công tâm, khách quan, đúng người, đúng việc và thấy được chiều hướng phát triển của cán bộ để làm cơ sở quy hoạch. Ngay từ đầu và trong suốt nhiệm kỳ, cấp ủy các cấp chủ động làm tốt công tác quy hoạch; thường xuyên rà soát tình hình nhiệm vụ; bảo đảm thực hiện: mỗi chức danh phải bảo đảm nhiều nguồn, nhiều độ tuổi; coi trọng công tác phát hiện, tạo nguồn cán bộ trẻ, trọng dụng cán bộ đã qua chiến đấu, các chuyên gia đầu ngành nghiên cứu khoa học và nghệ thuật quân sự. Đồng thời, bảo đảm cán bộ chủ trì cấp CD,CL có đủ tiêu chuẩn, điều kiện, độ tuổi sẵn sàng làm nguồn bổ sung cho các chức danh lãnh đạo cấp Bộ và Trung ương.

Thực hiện thống nhất, đồng bộ các vấn đề nêu trên sẽ góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ cấp CD,CL trong Quân đội phát triển toàn diện cả số lượng, chất lượng và cơ cấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới.

Đại tá, PGS, TS. NGUYỄN HỮU PHÒNG, Học viện Quốc phòng