Nâng cao chất lượng huấn luyện nói chung, huấn luyện cho lực lượng dự bị động viên nói riêng là nội dung quan trọng trong tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Đối với Sư đoàn 304 - Đơn vị thường xuyên làm nhiệm vụ huấn luyện quân nhân dự bị, thì nghiên cứu các giải pháp nâng cao chất lượng huấn luyện cho lực lượng này là vấn đề quan trọng, cấp thiết.

Huấn luyện lực lượng dự bị động viên là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Sư đoàn 304 (Quân đoàn 2). Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác huấn luyện, diễn tập, góp phần nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho lực lượng dự bị động viên, đáp ứng yêu cầu động viên, bổ sung cho lực lượng thường trực thực hiện nhiệm vụ trong mọi tình huống. Trên cơ sở chỉ tiêu huấn luyện được giao, hằng năm, Sư đoàn tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ thị, mệnh lệnh, kế hoạch, chỉ tiêu động viên, huấn luyện, xây dựng lực lượng dự bị động viên của trên, trọng tâm là chỉ lệnh xây dựng lực lượng của Tổng Tham mưu trưởng, mệnh lệnh công tác quân sự, quốc phòng của Tư lệnh Quân đoàn. Đồng thời, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương các tỉnh Vĩnh Phúc, Hải Dương duy trì nền nếp, hiệu quả chế độ đăng ký, quản lý, kiểm tra, phúc tra, thâm nhập, nắm nguồn dự bị động viên; tổ chức tiếp nhận đầy đủ, chặt chẽ quân nhân dự bị và thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập¹. Đặc biệt, trước những tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, Đơn vị luôn chủ động khắc phục khó khăn, chủ động điều chỉnh kế hoạch huấn luyện phù hợp với các cấp độ dịch; tích cực đổi mới nội dung, phương pháp, tổ chức huấn luyện, diễn tập chặt chẽ, an toàn, đạt kết quả khá toàn diện, vững chắc.  Nhờ đó, chất lượng huấn luyện, diễn tập quân nhân dự bị hằng năm của Đơn vị không ngừng được nâng cao, Sư đoàn đủ khả năng tiếp nhận quân số, biên chế vũ khí, trang bị, phương tiện động viên, hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập và các tình huống chiến đấu khi cần thiết.

Bên cạnh kết quả đạt được, nhận thức, trách nhiệm của một bộ phận quân nhân dự bị và gia đình đối với nhiệm vụ động viên nói chung, nhiệm vụ huấn luyện cho lực lượng này nói riêng còn hạn chế. Năng lực huấn luyện, quản lý đơn vị của đội ngũ cán bộ khung B còn nhiều bất cập; việc kết hợp huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy chưa thật chặt chẽ, hiệu quả, v.v. Những vấn đề trên đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy các đơn vị khung thường trực cần tiếp tục nghiên cứu, đề xuất nội dung, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện, xây dựng lực lượng dự bị động viên, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới. Phạm vi bài viết, chúng tôi nêu mấy giải pháp nâng cao chất lượng huấn luyện đối với lực lượng quan trọng này để cùng nghiên cứu, trao đổi.

Thủ trưởng Quân đoàn kiểm tra công tác tiếp nhậndự bị động viên của Sư đoàn năm 2021

Trước hết, tập trung nâng cao nhận thức, trách nhiệm của quân nhân dự bị và nhân dân đối với nhiệm vụ huấn luyện, xây dựng lực lượng dự bị động viên. Chúng ta biết, lực lượng dự bị động viên là một bộ phận của Quân đội nhân dân; là “quân gửi ở trong dân”, được đơn vị, địa phương phối hợp đăng ký, quản lý chặt chẽ; định kỳ hằng năm, tổ chức động viên (một bộ phận phù hợp), làm nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập và thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Đây là chủ trương chiến lược xuyên suốt, phù hợp của Đảng, Nhà nước nhằm giảm chi phí quốc phòng, nhưng vẫn bảo đảm xây dựng lực lượng vũ trang, trực tiếp là xây dựng Quân đội nhân dân hùng mạnh, đủ sức đánh bại mọi kẻ thù, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống. Vì thế, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của đội ngũ quân nhân dự bị và nhân dân đối với nhiệm vụ huấn luyện, nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu là vấn đề quan trọng, cấp thiết. Để làm được điều đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng; trong đó, có thể kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng với tuyên truyền, giáo dục thông qua kiểm tra, phúc tra nguồn dự bị động viên; kết hợp giáo dục chính trị, truyền thống, nhiệm vụ, pháp luật,… trong chương trình huấn luyện quân nhân dự bị hằng năm với tuyên truyền rộng rãi cho nhân dân trên địa bàn động viên. Đồng thời, thường xuyên  giáo dục cho quân nhân dự bị và nhân dân nắm chắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng lực lượng dự bị động viên, về công tác động viên quân đội, động viên quốc phòng; trọng tâm là hiểu rõ về trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân, nhất là quân nhân xuất ngũ đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc quy định trong Luật Lực lượng dự bị động viên (năm 2019); trên cơ sở đó, chấp hành và động viên con, em khắc phục khó khăn, tham gia huấn luyện, diễn tập, thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu, kế hoạch của địa phương, đơn vị. Lấy mục tiêu cao nhất là động viên đủ chỉ tiêu và nêu cao quyết tâm, trách nhiệm, hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập,… làm kết quả đánh giá công tác tuyên truyền, giáo dục, quản lý của các đơn vị, địa phương.

Hai là, phối hợp chặt chẽ với địa phương bảo đảm nguồn dự bị động viên phục vụ công tác huấn luyện, diễn tập. Để bảo đảm số lượng, chất lượng nguồn dự bị động viên đáp ứng yêu cầu cả trước mắt và lâu dài, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị dự bị động viên phải phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và cơ quan quân sự địa phương, thực hiện đúng, đủ, có chiều sâu quy trình các bước từ tuyển quân, huấn luyện, rèn luyện quân nhân tại ngũ, đến bàn giao số lượng, chất lượng, đăng ký, quản lý, theo dõi sau khi quân nhân xuất ngũ về địa phương; tiếp tục bồi dưỡng, giáo dục quân nhân phục vụ trong ngạch dự bị theo Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Lực lượng dự bị động viên. Tổ chức biên chế sắp xếp nguồn phù hợp với từng chuyên nghiệp quân sự vào các đơn vị dự bị động viên, bảo đảm chặt chẽ, khoa học. Thường xuyên tổ chức kiểm tra, phúc tra, thâm nhập, đối chiếu danh sách, nắm chắc số lượng, chất lượng, bổ sung, thay thế kịp thời quân số biến động, bảo đảm đủ số lượng nguồn quân nhân dự bị theo chỉ tiêu trên giao. Gắn chỉ tiêu địa bàn tuyển quân với chỉ tiêu địa bàn động viên; tổ chức huấn luyện chuyển loại chuyên nghiệp quân sự trước khi quân nhân xuất ngũ, nhằm nâng cao tỷ lệ đúng chuyên nghiệp quân sự cho địa phương. Đồng thời, cân đối tỷ lệ đúng chuyên nghiệp quân sự phù hợp đặc điểm địa bàn, tạo thuận lợi cho công tác quản lý, kiểm tra, huấn luyện, sinh hoạt tập trung, sẵn sàng huy động kịp thời, đầy đủ khi có lệnh động viên. Quá trình thực hiện, các đơn vị dự bị động viên tiếp tục kiên trì thực hiện “ba gặp, bốn biết” để nắm tình hình mọi mặt, nhất là về chính trị, sức khỏe, chuyên môn quân sự; phân định rõ trách nhiệm của đơn vị và địa phương trong kiểm tra, phúc tra, giao, nhận nguồn; kết hợp kiểm tra, phúc tra với bảo đảm chi trả đầy đủ tiêu chuẩn, chế độ cho quân nhân dự bị, kịp thời động viên tư tưởng, phát huy trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ.

Ba là, đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập lực lượng dự bị động viên, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Căn cứ vào chỉ tiêu của Bộ giao, mệnh lệnh công tác quân sự, quốc phòng của Quân đoàn, chất lượng các đơn vị dự bị động viên và quân nhân dự bị (sau phúc tra), Sư đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức xây dựng kế hoạch huấn luyện dự bị động viên phù hợp với các đối tượng: sĩ quan, hạ sĩ quan - binh sĩ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật; từng loại hình đơn vị: bộ binh, binh chủng, v.v. Cùng với chuẩn bị đầy đủ, chu đáo mọi mặt, trước khi bước vào huấn luyện, Sư đoàn coi trọng việc tập huấn cán bộ, trọng tâm là tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức luyện tập, quản lý đơn vị cho đội ngũ cán bộ khung B, làm cơ sở để họ hoàn thành nhiệm vụ trên cương vị chức trách được giao. Quá trình huấn luyện, Sư đoàn thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các phương châm, quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp trong huấn luyện; tích cực đổi mới phương pháp huấn luyện, tổ chức huấn luyện xoay vòng, bảo đảm đúng, đủ nội dung, thời gian các đợt trong năm cho các đối tượng theo kế hoạch, đúng quy định của Luật Lực lượng dự bị động viên và phù hợp với từng cấp độ diễn biến dịch Covid-19. Trong đó, đi sâu huấn luyện chuyển loại từ gần đúng lên đúng chuyên nghiệp quân sự, trang bị những kiến thức kỹ thuật, chiến thuật mới, phù hợp với môi trường chiến tranh hiện đại; phấn đấu huấn luyện đơn vị giỏi về kỹ thuật, khá về chiến thuật, an toàn tuyệt đối. Đồng thời, chủ động xây dựng kế hoạch diễn tập lực lượng dự bị động viên cấp tiểu đoàn, có một phần thực binh, góp phần nâng cao trình độ chỉ huy đơn vị dự bị động viên cho đội ngũ cán bộ khung A, khung B và khả năng phối hợp, hiệp đồng thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, nhiệm vụ chiến đấu của các phân đội dự bị động viên, sẵn sàng xử lý thắng lợi các tình huống.

Từ thực tiễn huấn luyện, diễn tập cho lực lượng dự bị động viên, theo chúng tôi, để tiếp tục nâng cao chất lượng quân nhân dự bị, các cơ quan chức năng thuộc Bộ Quốc phòng nên nghiên cứu tăng chỉ tiêu huấn luyện quân nhân dự bị bộ binh hằng năm. Nếu để như hiện tại, có thể nhiều đồng chí từ khi xếp vào ngạch dự bị đến khi giải ngạch ít khi, thậm chí không được huấn luyện, diễn tập lần nào do tỷ lệ phân đội huấn luyện quân nhân dự bị bộ binh quá ít so với biên chế đơn vị khung thường trực.

Bốn là, bảo đảm đầy đủ, kịp thời mọi mặt cho nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập, xây dựng lực lượng dự bị động viên. Để thực hiện tốt nội dung này, theo chúng tôi, các cơ quan chức năng của Sư đoàn phối hợp với các đơn vị dự bị động viên tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các quy định về bảo đảm tài chính, ngân sách, hậu cần, kỹ thuật,… và các tiêu chuẩn, chế độ, chính sách đối với đơn vị, quân nhân dự bị và thân nhân, gia đình họ. Kết hợp nghiên cứu, đề xuất, triển khai các dự án, khai thác, tận dụng nguồn ngân sách của trên với nguồn của đơn vị tổ chức xây mới, củng cố, nâng cấp Sở chỉ huy Sư đoàn, doanh trại các đơn vị dự bị động viên theo hướng ngày càng chính quy, hiện đại; đầu tư xây dựng, hoàn thiện Sở chỉ huy động viên, Trạm tiếp nhận quân nhân dự bị; tăng cường các biện pháp khắc phục khó khăn, bảo đảm doanh trại, thao trường,… cho các đơn vị dồn dịch theo chủ trương chung của Bộ và Quân đoàn. Cùng với đó, chú trọng ưu tiên bảo đảm đầy đủ, công khai, minh bạch, rõ ràng mọi tiêu chuẩn, chế độ, chính sách được hưởng trong thời gian thực hiện nhiệm vụ động viên theo đúng quy định của pháp luật được cụ thể hóa trong Luật Lực lượng dự bị động viên, nhằm khuyến khích, động viên quân nhân dự bị và gia đình thực hiện tốt nghĩa vụ, trách nhiệm đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Đại tá TRỊNH CA, Sư đoàn trưởng
__________________

1 - Năm 2021, Sư đoàn phúc tra 9.652 đồng chí = 100% chỉ tiêu (sĩ quan dự bị: 589, hạ sĩ quan - binh sĩ: 8.385); sắp xếp, bổ nhiệm 9.509 đồng chí (718 sĩ quan đạt 84,8%, 8.791 hạ sĩ quan đạt 99,8%).