Quản lý tư tưởng chính trị của cán bộ, đảng viên ở cơ sở là một mặt quan trọng của công tác quản lý chính trị nội bộ trong Quân đội. Thông qua công tác này, cấp ủy các cấp không chỉ nắm vững tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên, mà còn kịp thời đề ra được những chủ trương, giải pháp để ngăn chặn, đấu tranh đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên ngay từ cơ sở, góp phần bảo vệ chính trị nội bộ, xây dựng tổ chức đảng các cấp vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.

Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, cấp uỷ, chính ủy (chính trị viên), người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp quản lý tư tưởng chính trị (TTCT) của cán bộ, đảng viên (CB,ĐV). Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết, hướng dẫn của trên, công tác quản lý CB,ĐV ở cơ sở đã bám sát thực tiễn phát triển của đất nước, chức năng, nhiệm vụ của Quân đội và từng đơn vị, chủ động xây dựng kế hoạch, xác định đối tượng, nội dung, thời gian tiến hành để giáo dục, định hướng, dự báo, phân tích, đánh giá kịp thời những vấn đề nảy sinh; đồng thời, có biện pháp đấu tranh, đẩy lùi mọi biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận CB,ĐV. Vì vậy, chất lượng, hiệu quả mặt công tác này không ngừng được nâng lên, trực tiếp góp phần giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của các đơn vị. Đội ngũ CB,ĐV ở các đơn vị cơ sở trong Quân đội luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ.

Tuy nhiên, công tác quản lý TTCT của CB,ĐV ở các đơn vị cơ sở Quân đội vẫn còn hạn chế. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo ở một số cấp ủy, người chỉ huy có lúc bị buông lỏng; nội dung tiến hành chưa toàn diện, chưa có trọng tâm, trọng điểm; hình thức, phương pháp còn nặng về biện pháp hành chính, chưa đánh giá đúng thực chất diễn biến TTCT; chưa huy động được sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong công tác quản lý TTCT của đội ngũ CB,ĐV… Việc tổng kết thực tiễn hoạt động quản lý TTCT của CB,ĐV chưa được tổ chức thường xuyên; quá trình tiến hành còn có biểu hiện chủ quan, hời hợt, chưa làm rõ được kết quả, hạn chế, nguyên nhân, tìm ra được bài học kinh nghiệm, biện pháp để khắc phục kịp thời những khâu yếu, mặt yếu. Đặc biệt, còn có nhận thức cho rằng, đã là CB,ĐV, nhất là những đảng viên giữ cương vị lãnh đạo, chỉ huy ở đơn vị, cán bộ cấp cao, cán bộ thuộc diện cấp trên quản lý… đều có TTCT tốt; việc thực hiện công tác quản lý TTCT là việc của cán bộ chính trị, cơ quan chính trị… Thực tế cho thấy, chất lượng công tác, ý thức rèn luyện kỷ luật của một số CB,ĐV (trong đó có cả cán bộ chủ trì) ở một số đơn vị chưa cao; cá biệt vẫn còn có CB,ĐV lập trường, tư tưởng chưa vững vàng, năng lực công tác yếu, vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước.

Nhằm khắc phục tình trạng trên, để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý TTCT của CB,ĐV, góp phần tăng cường trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội, cần tiến hành nhiều giải pháp, trong đó chú ý vào một số giải pháp cơ bản sau.

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng ở cơ sở trong quá trình quản lý TTCT. Đây là biện pháp cơ bản, quan trọng và cấp bách hiện nay. Sự lãnh đạo, chỉ đạo sát đúng của cấp ủy, tổ chức đảng ở cơ sở vừa có ý nghĩa quyết định trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý TTCT của CB,ĐV, vừa góp phần “Kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ CB,ĐV trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp”1. Trên cơ sở tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt Chỉ thị 34-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) về “Tăng cường đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hoà hình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hoá” của các thế lực thù địch và đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị, cấp ủy, tổ chức đảng ở cơ sở cần đưa công tác quản lý TTCT của CB,ĐV thành nội dung quan trọng trong nghị quyết lãnh đạo đơn vị hằng tháng, quý, năm. Chính ủy (chính trị viên), người chỉ huy, cơ quan chính trị cần tăng cường quán triệt, tuyên truyền làm cho mọi CB,ĐV thấy rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác quản lý TTCT; chỉ đạo đơn vị xây dựng nội dung, kế hoạch thực hiện phù hợp. Trong quá trình thực hiện nghị quyết, cấp ủy cần thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình; thường xuyên đổi mới phương pháp nắm tư tưởng của CB,ĐV, đi sâu tìm hiểu tâm tư nguyện vọng và khả năng nhận thức chính trị của CB, ĐV để có chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý TTCT sát đúng. Cần phân công cấp ủy viên trực tiếp theo dõi, chỉ đạo công tác quản lý TTCT của CB,ĐV; định kỳ tháng, quý, năm thực hiện công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm; qua đó, chỉ ra những mặt mạnh, hạn chế và nguyên nhân, có biện pháp khắc phục kịp thời những hạn chế, yếu kém trong công tác này. Chú trọng phát huy trách nhiệm chính trị của từng CB,ĐV trong tự quản lý về TTCT, bảo đảm không có những lời nói, hành động trái với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; kết hợp chặt chẽ giữa công tác tư tưởng với công tác tổ chức và công tác vận động quần chúng, tạo môi trường thuận lợi để CB,ĐV khẳng định mình trong thực tiễn. Kịp thời phát hiện, đấu tranh với những tư tưởng tiêu cực; các luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc của các thế lực thù địch.

Thứ hai, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượngtrong quản lý TTCT của CB,ĐV. Cùng với sự lãnh đạo của cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị với tư cách là chủ thể trực tiếp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị, công tác quản lý TTCT của CB, ĐV ở đơn vị cơ sở, cần bám sát hoạt động của đơn vị, nắm thực chất trình độ, năng lực nhận thức lý luận chính trị cũng như TTCT của từng CB, ĐV (kể cả cán bộ thuộc diện cấp trên quản lý, cán bộ được tăng cường, phối thuộc), kịp thời có biện pháp thích hợp để giải quyết vướng mắc trong TTCT của họ. Trong thực hiện công tác quản lý TTCT, đội ngũ cán bộ chính trị, nhất là chính uỷ, chính trị viên cần có kế hoạch công tác khoa học; trong đó thể hiện rõ nhiệm vụ, mục tiêu, yêu cầu, nội dung, biện pháp, lực lượng, thời gian tiến hành, chú ý lồng ghép với các mặt hoạt động khác của công tác đảng, công tác chính trị ở đơn vị; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc thực hiện, kịp thời rút kinh nghiệm, bổ sung, điều chỉnh kế hoạch phù hợp.

Các cấp cần tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức quần chúng, Hội đồng quân nhân tham gia vào công tác quản lý TTCT của CB,ĐV. Đặc biệt, cần thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, tổ chức các buổi tọa đàm, trao đổi, để quần chúng đóng góp ý kiến với CB,ĐV; thông qua đó, nắm bắt những vấn đề đang nổi lên, kịp thời có biện pháp giải quyết phù hợp.

Thứ ba, thường xuyên chăm lo bồi dưỡng năng lực, ý thức trách nhiệm và phương pháp công tác cho đội ngũ cán bộ, cấp uỷ viên trực tiếp quản lý, theo dõi TTCT của CB,ĐV. Cán bộ, cấp uỷ viên được phân công trực tiếp làm công tác quản lý TTCT của CB,ĐV ở cơ sở phải là những người có tính đảng cao, có uy tín trong đơn vị; luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, có phương pháp vận động, giáo dục, thuyết phục CB,ĐV. Vì vậy, việc bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, cấp uỷ viên trực tiếp làm công tác quản lý TTCT ở đơn vị cơ sở có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bên cạnh việc đào tạo ở các nhà trường trong và ngoài quân đội, dự các lớp tập huấn do cấp trên mở, cần chú trọng công tác tự bồi dưỡng, tự đào tạo. Để việc bồi dưỡng, đào tạo cán bộ làm công tác tư tưởng ở đơn vị có hiệu quả, cần chú ý bồi dưỡng toàn diện cả về chính trị, kinh tế, văn hoá, quản lý nhà nước, nghệ thuật quân sự; tập trung vào các tiêu chí, phương pháp xem xét, đánh giá thực trạng TTCT của CB,ĐV. Hình thức bồi dưỡng có thể qua giao ban, hội ý; tổ chức tập huấn tại đơn vị; mở các hội thi, hội thao, thi tìm hiểu những nội dung về công tác quản lý TTCT của CB,ĐV; mời các cán bộ lão thành, cấp trên về phổ biến trao đổi kinh nghiệm… Trong quá trình thực hiện, các cấp cần quán triệt và thực hiện tốt phương châm: cấp trên bồi dưỡng cấp dưới; người đi trước, có nhiều kinh nghiệm bồi dưỡng cho người đi sau, ít kinh nghiệm…

Thứ tư, không ngừng đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp quản lý TTCT của CB,ĐV. Vấn đề khó nhất trong quản lý TTCT của CB,ĐV ở cơ sở hiện nay là đánh giá đúng thực trạng TTCT và có biện pháp quản lý phù hợp với từng CB,ĐV. Để thực hiện tốt những nội dung này, ngoài việc định kỳ cho CB,ĐV làm bản tự kiểm điểm, sinh hoạt tự phê bình và phê bình, cần bổ sung thêm nhiều biện pháp khác; chú ý đổi mới công tác giáo dục chính trị (GDCT), giáo dục pháp luật, giáo dục đạo đức, lối sống và công tác điều tra, theo dõi diễn biến TTCT của đội ngũ CB,ĐV. Theo đó, cần thực hiện có hiệu quả chương trình, kế hoạch, nội dung GDCT của trên; đồng thời, căn cứ vào thực tiễn hoạt động của đơn vị để bổ sung những nội dung, xây dựng kế hoạch, xác định phương pháp cho phù hợp, chú trọng việc tăng tính thực tiễn, thực hành. Đồng thời, hoạt động GDCT phải bảo đảm cho CB,ĐV tiếp thu được những vấn đề mới về chính trị gắn với chức trách, nhiệm vụ cụ thể của từng người. Trong đó, các cấp cần tập trung quán triệt, giáo dục cho CB,ĐV thực hiện tốt Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI), Chỉ thị 317-CT/QƯTW của Quân uỷ Trung ương về “tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, nghị quyết của tổ chức đảng cấp mình, mệnh lệnh, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên, pháp luật Nhà nước, kỷ luật của Quân đội. Giáo dục cho CB,ĐV nhận thức đúng tình hình thế giới, khu vực, trong nước; nâng cao nhận thức về nhiệm vụ của Quân đội, của đơn vị, truyền thống văn hoá, phong tục tập quán và quy định của địa phương nơi đóng quân, thủ đoạn “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch.

Để nâng cao chất lượng GDCT, từng đơn vị cơ sở phải làm tốt việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về kiến thức, kỹ năng chuẩn bị bài giảng, thực hành giảng bài, kỹ năng quan sát, theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ, kiểm tra đánh giá kết quả học tập… của đội ngũ CB,ĐV. Đội ngũ giáo viên lý luận chính trị ở đơn vị phải có đạo đức, lối sống trong sáng, gương mẫu về lời nói và việc làm, có phương pháp khoa học trong quá trình truyền thụ nội dung cho CB,ĐV. Sau các buổi lên lớp, các đơn vị cần đặc biệt chú trọng chất lượng tự học, thảo luận, kiểm tra đánh giá kết quả học tập, gắn nâng cao nhận thức với chuyển biến hành động của mỗi CB,ĐV; kết hợp tốt giữa “xây với chống”, kiên quyết chống bệnh thành tích, bệnh hình thức trong GDCT. Đặc biệt, các cấp cần có nhiều phương pháp, hình thức giảng dạy và học tập chính trị; kết hợp chặt chẽ giữa GDCT tập trung với giáo dục riêng; nâng cao chất lượng công tác. Đồng thời, chú ý kiểm tra đánh giá kết quả học tập... Khéo léo sử dụng các hình thức phỏng vấn, chất vấn CB,ĐV về mặt TTCT; quản lý, sử dụng tốt các phương tiện thông tin.v.v.; tổ chức tốt các buổi đối thoại dân chủ ở cơ sở, các cuộc hội thao, thi tìm hiểu, diễn đàn, toạ đàm, tuyên truyền viên trẻ./.

Đại tá, TS. DƯƠNG ĐÌNH SƠN

Học viện Lục quân

_________

[1] - ĐCSVN-Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb CTQG, H. 2012, tr. 26.