Là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, địa bàn chiến lược trọng điểm của cả nước, nên việc bảo vệ Thủ đô Hà Nội trong mọi tình huống là trách nhiệm chính trị của Quân đội ta; trực tiếp là lực lượng vũ trang Thủ đô. Bởi vậy, việc nghiên cứu các giải pháp nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm cho lực lượng vũ trang Thủ đô hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao là vấn đề có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Nhận thức rõ yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Thủ đô, những năm qua, Bộ Tham mưu đã thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho lực lượng vũ trang Thủ đô và đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Nổi bật là, nhận thức, ý thức, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu được nâng lên; công tác huấn luyện, diễn tập hằng năm được đổi mới mạnh mẽ, tổ chức chặt chẽ, thiết thực, hiệu quả, an toàn, đạt kết quả cao; tinh thần cảnh giác, khả năng phối hợp, hiệp đồng sẵn sàng chiến đấu giữa bộ đội chủ lực với bộ đội địa phương và dân quân tự vệ bảo đảm tốt. Các nền nếp, chế độ, quy định trực sẵn sàng chiến đấu được duy trì chặt chẽ, hiệu quả. Hệ thống văn kiện chiến đấu, như: quyết tâm, kế hoạch, phương án (tác chiến phòng thủ, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, an ninh chính trị, chống khủng bố, bảo vệ mục tiêu trọng yếu, các sự kiện chính trị của quốc gia, quốc tế,…) được bổ sung, điều chỉnh kịp thời và tổ chức luyện tập thuần thục ở các cấp. Công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật phục vụ nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu được các cấp chú trọng thực hiện, v.v. Nhờ đó, sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang Thủ đô thường xuyên được củng cố, tăng cường, đủ khả năng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ; xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống quốc phòng, an ninh xảy ra trên địa bàn, tạo điều kiện thuận lợi để Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Hà Nội thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng Thủ đô văn minh, giàu đẹp, xứng đáng là “trái tim” của cả nước.

Bên cạnh những kết quả đạt được, một số cán bộ, chiến sĩ nhận thức chưa đầy đủ, toàn diện về ý nghĩa, tầm quan trọng của nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, còn tư tưởng cho rằng, thời bình không nhất thiết phải duy trì quá nghiêm các chế độ, quy định sẵn sàng chiến đấu; văn kiện, kế hoạch chiến đấu của một số đơn vị khung thường trực, địa phương có thời điểm điều chỉnh chưa kịp thời; vận hành cơ chế trong diễn tập khu vực phòng thủ một số quận, huyện chưa thật sự nhịp nhàng, hiệu quả, v.v.

Hiện nay, tình hình an ninh, chính trị thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, mâu thuẫn dân tộc, sắc tộc, tôn giáo, xung đột vũ trang, khủng bố,… có xu hướng gia tăng. Trong nước, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ bằng nhiều chiêu thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, khó nhận biết; địa bàn Thủ đô là một trọng điểm chống phá của các thế lực thù địch. Để bảo vệ an toàn tuyệt đối các mục tiêu trọng yếu, các sự kiện chính trị trọng đại trên địa bàn Thủ đô, cần tập trung làm tốt một số nội dung sau:

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác sẵn sàng chiến đấu. Bảo vệ an toàn các mục tiêu trọng yếu, các sự kiện chính trị trọng đại và xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc địa bàn là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, mục tiêu cao nhất của lực lượng vũ trang Thủ đô. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo bằng nhiều biện pháp khoa học, phù hợp, sát với tình hình nhiệm vụ, đặc điểm địa bàn, quân số, vũ khí, trang bị hiện có của cơ quan, đơn vị. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, trực tiếp là của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội về công tác sẵn sàng chiến đấu, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cụ thể hóa thành nội dung nghị quyết lãnh đạo hằng tháng, quý, năm và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Trong đó, nghị quyết của các cơ quan, đơn vị đi sâu đánh giá cụ thể, chất lượng kết quả thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu; chỉ rõ mặt làm được, tồn tại, khuyết điểm, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm; đồng thời, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân cán bộ chủ trì, nhất là cán bộ được giao trực tiếp phụ trách, từ đó đề xuất biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo tiếp theo. Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, các cơ quan, đơn vị cần thực hiện đầy đủ, đúng quy trình các bước, từ khâu ra nghị quyết, triển khai thực hiện, kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm; coi trọng kiểm tra việc bảo đảm thời gian, quân số, vũ khí, trang bị, phương tiện thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập, trực sẵn sàng chiến đấu theo quy định, nhất là vào các dịp lễ, Tết, sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, quốc tế.

Để nghị quyết trở thành hiện thực, chỉ huy cơ quan tham mưu tác chiến các cấp cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan soạn thảo, ban hành bổ sung các văn bản, chỉ thị, hướng dẫn, quy định triển khai thực hiện công tác sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm thống nhất, đồng bộ trong cơ quan, đơn vị. Trong quá trình thực hiện, cần chú trọng phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ quân sự, sự hướng dẫn của cơ quan tham mưu tác chiến các cấp.

Hai là, đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, huấn luyện, diễn tập. Nhằm trang bị cho bộ đội có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ kỹ thuật, chiến thuật cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, cần chú trọng làm tốt công tác giáo dục chính trị, huấn luyện, diễn tập. Bởi lẽ, chỉ có giáo dục, huấn luyện tốt, diễn tập sát thực tế chiến đấu thì bộ đội mới có thể chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống. Vì thế, các cơ quan, đơn vị cần tập trung giáo dục cho bộ đội nhận thức sâu sắc bản chất, âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; nhiệm vụ bảo vệ Thủ đô; khả năng phân tích, nhận diện đối tượng, đối tác; từ đó, nâng cao tinh thần cảnh giác, bản lĩnh chính trị, chủ động khắc phục khó khăn vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ.

 Cùng với làm tốt công tác giáo dục chính trị, các cơ quan, đơn vị cần đổi mới mạnh mẽ, toàn diện cả nội dung, chương trình, hình thức tổ chức, phương pháp quản lý, điều hành, thực hành huấn luyện quân sự. Quá trình huấn luyện cần thực hiện tốt các quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp và phương châm của từng lực lượng (chủ lực, dự bị động viên, dân quân tự vệ); coi trọng huấn luyện chuyên sâu của các đơn vị đủ quân, sẵn sàng chiến đấu, làm nhiệm vụ đặc biệt, quyết tâm huấn luyện cho bộ đội vững về chính trị, chắc về quân sự, tinh thông về chuyên môn nghiệp vụ, bảo vệ vững chắc mục tiêu, sự kiện chính trị; đẩy mạnh kết hợp huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, thực hiện nền nếp chính quy, xây dựng đơn vị an toàn, vững mạnh toàn diện. 

Trong huấn luyện quân sự, các cơ quan, đơn vị cần tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng công tác diễn tập, trọng tâm là diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp có một phần thực binh kết hợp bắn đạn thật, diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã, khu vực phòng thủ cấp huyện, quận, diễn tập phòng không nhân dân, diễn tập chống bạo loạn, khủng bố, v.v. Trước mắt, tập trung làm tốt công tác chuẩn bị cho diễn tập khu vực phòng thủ của Thành phố cuối năm 2019. Thông qua diễn tập, nâng cao trình độ chỉ huy, vận hành cơ chế cho đội ngũ cán bộ các cấp, khả năng phối hợp, hiệp đồng của phân đội, trọng tâm là phối hợp, hiệp đồng giữa các đơn vị chủ lực với bộ đội địa phương và các thành phần, lực lượng trong khu vực phòng thủ. Đồng thời, điều chỉnh, bổ sung hệ thống quyết tâm, kế hoạch, phương án tác chiến của các cấp, nhất là kế hoạch chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu, tiếp nhận lực lượng dự bị động viên, động viên quốc phòng, kinh tế, chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến, v.v.

Ba là, nâng cao chất lượng thực hiện các nền nếp, chế độ, quy định về công tác sẵn sàng chiến đấu. Các cơ quan, đơn vị cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các văn bản, chỉ thị, quy định của Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu và của Bộ Tư lệnh Thủ đô về công tác sẵn sàng chiến đấu; cụ thể hóa thành các quy chế, quy định phù hợp với nhiệm vụ, biên chế quân số, vũ khí, trang bị, đặc điểm địa bàn để triển khai thực hiện. Trong đó, chú trọng bảo đảm đầy đủ, đồng bộ các ca, kíp trực chỉ huy, trực ban, trực chuyên môn, phân đội trực chiến trên không, mặt đất; tăng cường các hoạt động tuần tra, canh gác, phòng gian, giữ bí mật, bảo vệ an toàn tuyệt đối các mục tiêu đảm nhiệm (kho, trạm, doanh trại, đất quốc phòng,…); kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện lơ là, mất cảnh giác cho rằng, trong thời bình không có địch nên không cần duy trì nền nếp, chế độ sẵn sàng chiến đấu.

Để thực hiện được điều đó, người chỉ huy các cấp tăng cường chỉ đạo cơ quan tác chiến tích cực đổi mới công tác kiểm tra, kết hợp kiểm tra thường xuyên với đột xuất, thực hiện kiểm tra cơ quan trước khi kiểm tra đơn vị; chú trọng kiểm tra văn kiện, kế hoạch, phương án, quân số, vũ khí, trang bị, phương tiện và khả năng xử trí tình huống của bộ đội. Quá trình kiểm tra, tuyệt đối không “gây khó” cho đơn vị mà phải thật sự khách quan, toàn diện, minh bạch, chỉ rõ ưu điểm, hạn chế, nhằm giúp đơn vị nhanh chóng khắc phục, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Bốn là, bảo đảm đầy đủ, kịp thời công tác hậu cần, kỹ thuật phục vụ nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu. Đây là nội dung có ý nghĩa hết sức quan trọng, góp phần trực tiếp vào việc hoàn thành nhiệm vụ của lực lượng vũ trang. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai đồng bộ các biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bảo đảm. Trong đó, coi trọng đổi mới phương thức bảo đảm hậu cần (quân nhu, quân y, xăng dầu, vận tải,...) cho các đơn vị, theo hướng nhanh, gọn, kịp thời, hiệu quả, đầy đủ, đúng quy định, chú trọng ưu tiên cho đơn vị đủ quân, sẵn sàng chiến đấu, làm nhiệm vụ bảo vệ các mục tiêu trọng yếu, sự kiện chính trị trọng đại, làm nhiệm vụ đột xuất. Khi kiểm tra, cơ quan chuyên môn và chỉ huy các đơn vị cần coi trọng kiểm tra lượng dự trữ sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị đảm bảo đủ về số lượng, chất lượng tốt. Trong quá trình thực hiện công tác bảo đảm, cần kết hợp chặt chẽ giữa nguồn trên cấp với nguồn tăng gia, sản xuất của đơn vị để cải thiện đời sống, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bộ đội, nhằm bảo đảm quân số khỏe cao nhất để thực hiện nhiệm vụ.

Cùng với bảo đảm hậu cần, các cơ quan, đơn vị cần phối hợp chặt chẽ với Cục Kỹ thuật bảo đảm đầy đủ, kịp thời, đồng bộ vũ khí, trang bị, phương tiện phục vụ nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng chiến đấu; kết hợp chặt chẽ giữa bảo quản, bảo dưỡng, nghiên cứu, cải tiến nâng cấp, kéo dài tuổi thọ của vũ khí, trang bị, phương tiện cũ với khai thác, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, nhất là các trang bị, thiết bị chuyên ngành phục vụ nhiệm vụ A2, chống khủng bố, kiểm soát quân sự, bảo vệ mục tiêu trọng yếu, sự kiện chính trị trọng đại của đất nước. Đồng thời, đẩy mạnh quán triệt và thực hiện hiệu quả Cuộc vận động 50 “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”.

Trên đây là một số nghiên cứu bước đầu, góp phần nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang Thủ đô, đáp ứng yêu cầu xây dựng, bảo vệ Thủ đô trong tình hình mới.

Đại tá PHẠM THANH HẢI, Phó Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội