Các chiến sĩ Sư đoàn 309 triển khai công tác giúp dân tại ấp 4, xã An Hòa, TP.Biên Hòa (Nguồn: baodongnai.com.vn)

Một trong những giải pháp đó là, xây dựng các đơn vị khung thường trực (KTT) vững mạnh, trước hết là đội ngũ cán bộ các cấp, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện, quản lý lực lượng DBĐV. Đây là vấn đề quan trọng, quyết định chất lượng, hiệu quả các mặt công tác quản lý, huấn luyện các đơn vị DBĐV. Những năm gần đây, đội ngũ cán bộ các cấp của Sư đoàn tuy đã được kiện toàn, nhưng tổ chức, biên chế các đơn vị KTT còn thiếu ở các chức danh, trợ lý đầu ngành cấp trung đoàn. Trình độ, năng lực và phẩm chất đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ KTT đã được nâng lên, nhưng so với yêu cầu, nhiệm vụ giai đoạn mới thì vẫn còn nhiều bất cập. Mặt khác, do Sư đoàn vừa có các đơn vị rút gọn, vừa có đơn vị đủ quân, nên ít nhiều cũng có tác động đến tư tưởng của đội ngũ cán bộ nói chung và cán bộ KTT nói riêng. Vì vậy, Đảng uỷ, chỉ huy Sư đoàn thường xuyên tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng các đơn vị KTT và đội ngũ cán bộ các cấp vững mạnh, bảo đảm cho Sư đoàn thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, chỉ tiêu huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên.

Đảng uỷ, chỉ huy Sư đoàn luôn quan tâm, chú trọng việc củng cố, kiện toàn KTT cả về số lượng và chất lượng theo mẫu biên chế thống nhất của Bộ, bảo đảm đáp ứng nhiệm vụ quản lý, huấn luyện và sẵn sàng động viên. Trên cơ sở đó, Sư đoàn tập trung xây dựng các cơ quan, đơn vị KTT vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Một mặt, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị DBĐV tích cực đổi mới và nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giúp cho cán bộ cơ quan các cấp và các đơn vị KTT nhận thức đúng vị trí, vai trò của công tác DBĐV để xác định rõ nhiệm vụ, chức trách và yên tâm hoàn thành tốt trách nhiệm được giao. Mặt khác, Sư đoàn tiến hành rà soát, quy hoạch đội ngũ cán bộ các cấp, thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng gắn với sử dụng cán bộ. Ngoài việc tuyển chọn, gửi đi đào tạo ở các trường theo chỉ tiêu trên giao, Sư đoàn chủ động tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ KTT thành thạo về quy trình các bước động viên, soạn thảo kế hoạch tiếp nhận lực lượng DBĐV, phương pháp phân loại chuyên nghiệp quân sự, điều chỉnh sắp xếp tổ chức biên chế các đơn vị DBĐV. Các đơn vị KTT đã chủ động đưa các nội dung Pháp lệnh về lực lượng DBĐV, Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư vào chương trình huấn luyện hằng năm cho đội ngũ cán bộ, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, nhằm nâng cao kiến thức, năng lực và công tác chuyên môn nghiệp vụ. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ KTT của các đơn vị DBĐV luôn yên tâm công tác, khả năng tiếp nhận, quản lý, huấn luyện quân dự bị ngày càng được nâng lên, bảo đảm sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Cùng với đó, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị KTT chủ động phối hợp, hiệp đồng với ban chỉ huy quân sự các địa phương giao nguồn, nâng cao chất lượng nguồn, quản lý nguồn DBĐV. Vấn đề nổi cộm nhất là, địa phương giao nguồn cho Sư đoàn chủ yếu nằm ở các quận 1, 3, 6, 8, 10 và quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh (nơi tập trung các khu công nghiệp lớn, các công ty, xí nghiệp liên doanh, liên kết với nước ngoài hoặc công ty có vốn 100% của nước ngoài, các cơ sở sản xuất tư nhân,...). Đối tượng quân nhân dự bị (QNDB) được sắp xếp biên chế vào đơn vị DBĐV đa số là lao động chính trong gia đình, chủ yếu là công nhân trong các công ty, xí nghiệp hoặc lao động phổ thông, lao động tự do. Các công ty, xí nghiệp quản lý lao động hết sức chặt chẽ, khi QNDB đi tập trung huấn luyện, kiểm tra SSCĐ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến dây chuyền sản xuất, năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động. Nhiều QNDB tham gia tập trung huấn luyện tại đơn vị, khi về mất việc làm hoặc phải bố trí sang công việc khác, không đúng với ngành nghề đào tạo, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập đời sống gia đình, nên áp lực về công ăn việc làm, phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống gia đình, chăm sóc con cái là nhu cầu bức thiết của đại đa số QNDB do đơn vị quản lý. Mặt khác, công tác quy hoạch phát triển Thành phố, việc giải toả, di dời chỗ ở, thực hiện Luật Cư trú mới và đặc biệt trong nền kinh tế thị trường, rất nhiều trường hợp có hộ khẩu thường trú một nơi, nhưng sinh sống ở nơi khác hoặc đi làm ăn xa,... đã tác động trực tiếp đến công tác quản lý nguồn DBĐV của địa phương và Sư đoàn. Đó là những thách thức có tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng huấn luyện, quản lý lực lượng DBĐV và sẵn sàng động viên của Sư đoàn.

Để khắc phục khó khăn đó, sau khi nhận nhiệm vụ, chỉ tiêu được giao, Sư đoàn đã chỉ đạo các đơn vị KTT chủ động hiệp đồng với ban chỉ huy quân sự các quận giao nguồn DBĐV, tiến hành rà soát tổ chức biên chế, sắp xếp các đơn vị và giải ngạch quân nhân hết tuổi phục vụ trong ngạch DBĐV. Theo đó, cấp đại đội, tiểu đoàn, cơ quan các Trung đoàn 250, Trung đoàn 96 và khối trực thuộc mỗi tháng tổ chức xuống địa bàn một lần để phúc tra, tái phúc tra; kết hợp giao ban động viên và làm công tác dân vận tại địa phương. Đồng thời, cùng cán bộ khung B nắm diễn biến tư tưởng, biến động quân số vào dịp các địa phương tổ chức sinh hoạt, chi trả phụ cấp trách nhiệm cho QNDB và các hoạt động khác có liên quan đến việc gọi, sử dụng QNDB trong biên chế đơn vị. Trên cơ sở nắm chắc về số lượng, chất lượng,  tình hình tư tưởng, hoàn cảnh gia đình của từng QNDB, Sư đoàn phối hợp chặt chẽ với cấp uỷ, chính quyền địa phương giải quyết những vấn đề vướng mắc nảy sinh trong thực tiễn thực hiện nhiệm vụ. Trong quá trình đó, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị thực hiện điều chỉnh địa bàn sắp xếp nguồn, bố trí theo cụm phường để tiện cho việc quản lý, phúc tra, nắm nguồn DBĐV, sắp xếp các chức danh đúng chuyên nghiệp quân sự, theo phương châm “phúc tra đến đâu nắm chắc đến đó”. Công tác đăng ký, thống kê nguồn DBĐV, được Sư đoàn thực hiện chặt chẽ, đúng quy định mẫu biểu đăng ký quản lý của Bộ Quốc phòng. Đến nay, Sư đoàn và địa phương đã sắp xếp tổ chức biên chế đủ 100% đầu mối các đơn vị theo quy định; quân số đạt 98,6%; trong đó, đúng chuyên nghiệp quân sự: 76,6%; gần đúng: 15,1%.

Trên cơ sở ổn định về tổ chức biên chế, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện, bảo đảm sẵn sàng động viên đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Đây là vấn đề trọng tâm, là cơ sở để các đơn vị DBĐV hoàn thành nhiệm vụ động viên SSCĐ. Có một thực tế là, những năm trước đây, khi động viên huấn luyện, có địa phương giao cả quân nhân không nằm trong biên chế đơn vị. Vì vậy, quân số huấn luyện tại đơn vị có năm đạt cao, nhưng không thực chất, cá biệt có trường hợp tham gia huấn luyện có tính chất chuyên nghiệp (đợt nào cũng tham gia). Nhận thức về nhiệm vụ của một số QNDB còn hạn chế, dẫn đến chấp hành Pháp lệnh không nghiêm khi có lệnh gọi tập trung huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên; ý thức chấp hành kỷ luật quân đội, quy định của đơn vị ở một bộ phận QNDB hạn chế, còn biểu hiện tự do, ngại học tập, rèn luyện. Mặt khác, đội ngũ cán bộ khung B chất lượng không đồng đều, vừa thiếu lại chưa đáp ứng được so với yêu cầu nhiệm vụ, nhất là trong quản lý, thực hành huấn luyện tại đơn vị, làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả công tác huấn luyện.

Trước thực trạng đó, Sư đoàn đã kiên quyết chấn chỉnh lại công tác huấn luyện QNDB. Một mặt, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị giáo dục cho đội ngũ cán bộ các cấp nâng cao nhận thức về vị trí, tầm quan trọng của lực lượng DBĐV và động viên QNDB tập trung huấn luyện, diễn tập đúng quy định. Mặt khác, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị KTT làm tốt công tác chuẩn bị huấn luyện, như: tập huấn cán bộ, chuẩn bị thao trường, giáo án, mô hình học cụ, nơi ăn ở, sinh hoạt cho QNDB. Trong đó, Sư đoàn đặc biệt chú trọng công tác tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ cả KTT và khung B; chú trọng bồi dưỡng khung B về công tác giáo dục, quản lý bộ đội, phương pháp huấn luyện về kỹ thuật, chiến thuật, điều lệnh,... cho cá nhân và phân đội. Đồng thời, tổ chức tiếp nhận bàn giao QNDB tập trung huấn luyện chặt chẽ, kiên quyết không nhận những người không được phúc tra, biên chế trong đơn vị động viên. Chính vì thế, năm 2011, quân số tập trung huấn luyện tại đơn vị chỉ đạt 86,3%, nhưng đó là thực chất (đúng người, đúng biên chế, đúng chuyên nghiệp quân sự). Trong thực hành huấn luyện, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị thực hiện nghiêm túc nội dung, chương trình và thời gian huấn luyện do Bộ Tổng tham mưu ban hành; đồng thời, bám sát phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, huấn luyện sát với thực tế, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và tổ chức biên chế; coi trọng huấn luyện thực hành, huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu. Ngoài việc tổ chức huấn luyện xoay vòng, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng các nội dung huấn luyện cho QNDB, nhất là cách xử lý tình huống A2 và công tác tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn,... khi có tình huống xảy ra. Nhờ đó, kết quả huấn luyện ngày càng được nâng cao, các nội dung huấn luyện năm 2011 đều đạt yêu cầu 100%; trong đó, tỷ lệ khá, giỏi đạt trên 70%; được Bộ Tư lệnh Quân đoàn đánh giá là đơn vị hoàn thành tốt công tác DBĐV. Sau mỗi đợt huấn luyện, Sư đoàn đều tổ chức rút kinh nghiệm nghiêm túc, có mời cấp uỷ, chính quyền, cơ quan quân sự các quận giao nguồn tham gia trao đổi, bàn bạc, tháo gỡ những khó khăn, trở ngại để khắc phục những yếu kém, tồn tại. Với sự quyết tâm cao, sự phối hợp hiệp đồng chặt chẽ vì nhiệm vụ chung giữa đơn vị và địa phương, Sư đoàn đặt chỉ tiêu huấn luyện năm 2012 và các năm tiếp theo cao hơn cả về quân số và chất lượng.

Từ vị trí, tầm quan trọng của lực lượng DBĐV và từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ quản lý, huấn luyện lực lượng DBĐV, vấn đề đặt ra hiện nay là: các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh kịp thời các chế độ chính sách đối với QNDB, nhất là chế độ phụ cấp khi tham gia tập trung huấn luyện. Đồng thời, tham mưu đề xuất những chế tài nghiêm khắc, đủ sức răn đe những tổ chức, cá nhân chấp hành không nghiêm Pháp lệnh về lực lượng DBĐV, nhằm huy động đủ và thực chất quân số tham gia tập trung huấn luyện và sẵn sàng động viên theo yêu cầu.

Đại tá LÊ ĐỨC THẢO

Sư đoàn trưởng