Trong điều kiện hiện nay, để ngăn chặn và khắc phục có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, cần có những giải pháp tích cực, đồng bộ; trong đó, xây dựng nền tảng văn hóa đạo đức của người cán bộ, đảng viên là một nội dung rất quan trọng.

Văn hóa đạo đức (VHĐĐ) là một hệ giá trị, chuẩn mực đạo đức hình thành trong đời sống xã hội, được thể hiện  thông qua các thiết chế văn hóa – xã hội, nhân cách, hành vi đạo đức của cá nhân, nhóm và cộng đồng; được bảo tồn, lưu giữ thông qua truyền thống đạo đức của dân tộc và được phát triển phù hợp với giai đoạn mới. Đối với cán bộ, đảng viên (CB,ĐV) của Đảng, VHĐĐ vừa mang những nét chung của VHĐĐ xã hội, vừa có những nét riêng, phản ánh trình độ phát triển cao nhân cách của người cộng sản với tư cách là một chủ thể đạo đức có văn hóa đạt đến trình độ tự giác. VHĐĐ của CB,ĐV được hình thành, phát triển trong quá trình công tác, rèn luyện của mỗi người. Nhận thức rõ điều này, trong mọi thời kỳ cách mạng, Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hết sức chú trọng xây dựng VHĐĐ đối với đội ngũ CB,ĐV, coi đó là một trong những bảo đảm để Đảng luôn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo đất nước, dân tộc, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ. Ngày nay, việc xây dựng nền tảng VHĐĐ đối với CB,ĐV vừa có ý nghĩa cơ bản, lâu dài đối với thực hiện thắng lợi mục tiêu, con đường cách mạng mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn, vừa mang tính cấp thiết trước mắt, góp phần khắc phục, đẩy lùi những hạn chế, yếu kém trong Đảng và trong xã hội, bảo đảm cho sự ổn định, vững vàng của đất nước.

Sự nghiệp đổi mới đất nước, đẩy mạnh CNH,HĐH, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và tăng cường hội nhập quốc tế của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng đang đứng trước những thời cơ và thách thức to lớn, tác động trực tiếp tới nền tảng VHĐĐ của xã hội ta  nói chung và CB,ĐV nói riêng. Trong điều kiện hiện nay, CB,ĐV có rất nhiều cơ hội để học tập, công tác, tu dưỡng, phấn đấu, phát triển tài năng; nhiều người đã trở thành những tấm gương tiêu biểu của chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong thời kỳ đổi mới; đồng thời, cũng là những tấm gương tiêu biểu về VHĐĐ. Song, bên cạnh đó còn có một bộ phận CB,ĐV trước sự cám dỗ của quyền lực, sự mê hoặc của đồng tiền, đã không giữ được phẩm chất cao quý của người đảng viên cộng sản, rơi vào lối sống hưởng thụ xa lạ với cuộc sống của người lao động. Họ đã xa rời nền tảng VHĐĐ cách mạng, trở thành những con sâu, mọt không chỉ góp phần làm tổn hại nền kinh tế - xã hội của đất nước, suy giảm nghiêm trọng niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ; hơn nữa, chính họ là những kẻ tiếp tay cho các thế lực thù địch tăng cường các hoạt động chống phá cách mạng nước ta.

Để xây dựng nền tảng VHĐĐ cho CB,ĐV cần nắm vững, thực hiện tốt phương châm và các nhóm giải pháp cơ bản, nhằm khắc phục, đẩy lùi những hạn chế, yếu kém trong Đảng mà Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” đã đề ra; đồng thời, thực hiện đồng bộ các biện pháp về chính trị, tư tưởng và tổ chức; trong đó, chú trọng kết hợp chặt chẽ, có hiệu quả giữa “xây” và “chống”, thực hiện nói đi đôi với làm, tập trung giải quyết những vấn đề tồn tại, bức xúc nhất. Cụ thể là:

Thứ nhất, các cấp ủy cần tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, nhằm thiết thực góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận CB,ĐV. Theo đó, cần tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho CB,ĐV nắm được những kiến thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giáo dục về tinh hoa, bản sắc văn hóa truyền thống, lịch sử của dân tộc. Trong giáo dục, cần tích cực đổi mới nội dung, phương pháp, đặc biệt là nâng cao tính thuyết phục, tính chiến đấu; gắn giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng VHĐĐ cách mạng với các biện pháp khắc phục hạn chế, yếu kém sau kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng. Trên cơ sở đó, làm cho đội ngũ CB,ĐV thấm nhuần sâu sắc nền tảng tư tưởng của Đảng; đồng thời, biết vận dụng sáng tạo trong phân tích, đánh giá thuận lợi và thời cơ, khó khăn và thách thức; phân biệt rõ đối tượng và đối tác; kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của các thế lực thù địch. Mặt khác, cần kết hợp chặt chẽ việc giáo dục chính trị, tư tưởng với giáo dục đạo đức, nhằm nâng cao nhận thức cho CB,ĐV về những giá trị, chuẩn mực đạo đức, lối sống phù hợp với yêu cầu mới; làm cơ sở để đấu tranh có hiệu quả với những tư tưởng thực dụng, cơ hội, hám danh, tệ tham nhũng, lãng phí, bè phái, cục bộ, mất đoàn kết, quan liêu, xa rời quần chúng… trong một bộ phận CB,ĐV hiện nay.

Thứ hai, đề cao tự phê bình và phê bình, gắn với đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, ngăn chặn và khắc phục ảnh hưởng của chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng trong đội ngũ CB,ĐV. Đây là một trong những vấn đề mấu chốt, là giải pháp có tính đột phá trong xây dựng nền tảng VHĐĐ của CB,ĐV. Theo đó, các cấp ủy phải thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình; cán bộ lãnh đạo, chủ trì, người đứng đầu phải làm gương trước CB,ĐV trong cơ quan, đơn vị mình về tự phê bình và phê bình. Mỗi CB,ĐV, dù ở cương vị, lĩnh vực công tác nào cũng phải dũng cảm tự soi xét lại mình, thấy được những ưu điểm để phát huy và những yếu kém, khuyết điểm để có kế hoạch sửa chữa. Các cấp ủy cần mở rộng dân chủ trong sinh hoạt đảng, tạo thuận lợi cho CB,ĐV dám nói thẳng, nói thật những yếu kém, khuyết điểm của bản thân và đồng chí mình. Trên cơ sở tự phê bình và phê bình, tổ chức đảng và đội ngũ CB,ĐV phải xây dựng kế hoạch khắc phục hạn chế, khuyết điểm một cách cụ thể; tập trung khắc phục khâu yếu, mặt yếu của từng cơ quan, đơn vị. Đặc biệt, cần đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống có hiệu quả tệ quan liêu, tham nhũng, tham ô, lãng phí, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. CB,ĐV cần tự giác ghép mình vào tổ chức, chịu sự quản lý của tổ chức, chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, các chế độ, quy định trong sinh hoạt đảng. Đồng thời, phải kiên quyết khắc phục chủ nghĩa cá nhân, tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống các hiện tượng tiêu cực ngay trong cơ quan, đơn vị mình, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu.

Thứ ba, tích cực đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI), coi đó là nhiệm vụ thường xuyên của CB,ĐV và tổ chức đảng. Hồ Chí Minh là một vĩ nhân, một người cộng sản vĩ đại. Tấm gương đạo đức cao đẹp của Người là hình mẫu để mọi người noi theo. Đó cũng là tấm gương hết sức bình dị, gần gũi với đời thường mà ai cũng có thể học tập, làm theo để trở thành một người cách mạng, người công dân tốt trong xã hội. Thời gian tới, các cấp ủy cần xác định: việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài của CB,ĐV, của các chi bộ, tổ chức đảng và các tầng lớp nhân dân. Mỗi CB,ĐV phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, thực sự là một tấm gương về “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”. Đảng viên phải gương mẫu trước quần chúng, cán bộ cấp trên phải gương mẫu trước cán bộ cấp dưới. Tổ chức đảng các cấp cần coi trọng gắn việc khắc phục yếu kém, khuyết điểm được chỉ ra qua kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh bằng những giải pháp thiết thực, cụ thể; tập trung vào việc đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, bệnh kinh nghiệm, giáo điều, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, thiết thực xây dựng nền tảng VHĐĐ cách mạng trong từng cơ quan, đơn vị.

Thứ tư, cấp ủy các cấp phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. Đây là giải pháp quan trọng để ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị cũng như VHĐĐ trong đội ngũ CB,ĐV. Các cấp ủy cần quản lý chặt chẽ quá trình rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu của CB,ĐV, chủ động phát hiện và ngăn chặn những hành vi sai trái, những biểu hiện thoái hóa, biến chất về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Chú trọng kết hợp giữa kiểm tra thường xuyên với kiểm tra đột xuất, giữa hoạt động kiểm tra của cấp ủy với tự kiểm tra của CB,ĐV và mở rộng dân chủ, phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, nhân dân trong giám sát, kiểm tra mọi mối quan hệ, mọi mặt công tác của đội ngũ CB,ĐV, nhất là đối với những CB,ĐV giữ cương vị chủ trì, CB,ĐV có dấu hiệu sa sút trong công tác. Đồng thời, tăng cường các biện pháp quản lý chính trị nội bộ; mở rộng quản lý CB,ĐV ở nơi công tác, nơi cư trú bằng những biện pháp phù hợp, thiết thực, tránh hình thức. Ngoài ra, phải chăm lo xây dựng môi trường văn hóa của cơ quan, đơn vị trong sạch, lành mạnh, tạo điều kiện để CB,ĐV rèn luyện hình thành VHĐĐ tốt đẹp.

Xây dựng nền tảng VHĐĐ đối với CB,ĐV nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới là một đòi hỏi tất yếu đối với Đảng ta. Quá trình này đòi hỏi toàn Đảng và mỗi CB,ĐV phải có quyết tâm chính trị cao, nghị lực mới, với những giải pháp tích cực, đồng bộ. Làm được điều này cũng đồng nghĩa với việc ngăn ngừa nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, củng cố, tăng cường lòng tin, sự gắn bó của nhân nhân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ XHCN.

Thượng tá NGUYỄN TRẦN LONG

và Trung tá, ThS. PHẠM VĂN TRƯỜNG