Thứ nhất, giáo dục, quán triệt nhiệm vụ; xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo phù hợp để xây dựng ý chí, quyết tâm cao trong tác chiến bảo vệ biển, đảo. Đây là giải pháp giữ vị trí quan trọng hàng đầu của CTĐ,CTCT trong tác chiến bảo vệ biển, đảo của QCHQ. Bởi lẽ, trong tác chiến trên biển, đảo, mọi tình huống diễn biến hết sức mau lẹ, phức tạp, ác liệt, đòi hỏi từ người chỉ huy đến người chiến sĩ phải có quyết tâm rất cao để chuyển hoá ý thức giác ngộ chính trị, mục tiêu, lý tưởng chiến đấu thành hành động cụ thể, phát huy trí sáng tạo, tìm ra cách đánh tối ưu chiến thắng kẻ thù.

Muốn vậy, hoạt động CTĐ,CTCT của QCHQ cần tập trung giáo dục cho mọi CBCS nắm vững đường lối chính trị, quân sự của Đảng, những quan điểm, tư tưởng, chỉ đạo tác chiến trong chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc; quyết tâm chiến đấu của quân và dân ta trong chống chiến tranh xâm lược của kẻ thù; thấy được tương quan so sánh lực lượng, những khó khăn, nhất là những khó khăn do khoảng cách về vũ khí, trang bị giữa ta và địch; về công tác bảo đảm trong quá trình chiến đấu… Đồng thời, CTĐ,CTCT cũng tập trung làm rõ vai trò, ý nghĩa của các nhân tố chính trị - tinh thần, nghệ thuật tác chiến, sự phối hợp huy động lực lượng, điều kiện thuận lợi về địa hình biển, đảo nước ta và thấy được truyền thống, kinh nghiệm trong chiến tranh trước đây được phát huy trong điều kiện mới, từ đó làm cơ sở củng cố ý chí, quyết tâm, sẵn sàng vượt qua mọi thử thách để giành thắng lợi trong tác chiến bảo vệ biển, đảo. Cấp ủy, chính ủy, chính trị viên (CTV) và người chỉ huy cần thường xuyên xây dựng, củng cố niềm tin cho CBCS. Bởi lẽ, khi đã tin vào lãnh đạo, chỉ huy, tin vào cách đánh và khả năng chiến đấu của đơn vị cũng như tính năng, tác dụng của vũ khí, trang bị... bộ đội Hải quân (HQ) sẽ có quyết tâm chiến đấu, không sợ hy sinh, gian khổ, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, hoạt động CTĐ,CTCT phải có những nội dung, biện pháp vừa cơ bản, vừa thiết thực, cụ thể, phù hợp với diễn biến của các tình huống chiến đấu, như: giáo dục làm cho mọi CBCS nhận rõ chỗ mạnh, yếu của địch; để từ đó tìm ra biện pháp hạn chế chỗ mạnh, khoét sâu chỗ yếu của chúng. Tất nhiên, việc xây dựng, củng cố niềm tin, ý chí, quyết tâm cho bộ đội phải được tiến hành thường xuyên, ngay từ thời bình, từ thời kỳ đầu chiến tranh và đi vào những vấn đề cụ thể, có sức thuyết phục; tránh chung chung, giáo điều, không sát với thực tế chiến đấu.

Thứ hai, nhanh chóng kiện toàn tổ chức, giữ vững sự lãnh đạo của tổ chức đảng, phát huy hiệu lực của người chỉ huy, chính ủy, CTV và tính tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong suốt quá trình chiến đấu bảo vệ biển, đảo. Trong tác chiến bảo vệ biển, đảo, bộ đội HQ không tránh khỏi những tổn thất, thương vong về người và vũ khí, trang bị ở những mức độ khác nhau; ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động lãnh đạo, chỉ huy chiến đấu của các đơn vị. Bởi vậy, việc nhanh chóng kiện toàn tổ chức, bảo đảm sự lãnh đạo của các cấp uỷ, tổ chức đảng, phát huy hiệu lực của người chỉ huy, chính ủy, CTV được đặt ra thường xuyên và cấp bách. Các phương án được chuẩn bị trước khi bước vào chiến đấu có thể phù hợp, nhưng cũng có thể bị phá vỡ, do đó, đòi hỏi phải có sự điều chỉnh, thậm chí có phương án mới thay thế để bảo đảm cho các đơn vị HQ chiến đấu thắng lợi. Từ đặc điểm trên, hoạt động CTĐ,CTCT cần tập trung vào một số nội dung trọng điểm sau:

- Phải nhanh chóng kiện toàn hệ thống cấp uỷ, tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị, tổ chức quần chúng; điều chỉnh đội ngũ đảng viên bảo đảm cấp tàu và tương đương luôn có chi bộ đảng lãnh đạo.

- Đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy và phương pháp, tác phong công tác của đội ngũ cán bộ các cấp phù hợp với diễn biến tình hình chiến sự trên chiến trường. Do các tình huống trong chiến đấu diễn ra hết sức mau lẹ, nên đòi hỏi phương pháp lãnh đạo của cấp ủy, tác phong chỉ huy phải đổi mới và kịp thời thích ứng. Tác chiến trên biển, đảo có tính chất phân tán, ít có thời gian để tổ chức họp cấp uỷ, ban chỉ huy, vì vậy, người chỉ huy, chính ủy, CTV phải hết sức nhanh nhạy, khi tình huống xuất hiện phải nhanh chóng hội ý, trong thẩm quyền cho phép đưa ra các quyết định xử lý và chịu trách nhiệm với cấp trên, cấp ủy và đơn vị về những quyết định của mình. Trước yêu cầu cuộc chiến đấu, nếu cán bộ chủ trì không quyết đoán, giỏi lãnh đạo, chỉ huy thì đơn vị không thể chiến đấu thắng lợi. Để đáp ứng yêu cầu đó, các cấp cần lựa chọn, dự kiến và bố trí đúng đội ngũ cán bộ chủ trì đủ năng lực đáp ứng diễn biến tình hình, nhiệm vụ chiến đấu trên biển, đảo; ưu tiên các đơn vị tuyến trước, các bộ phận hoạt động độc lập, xa bờ, xa sự chi viện và xa sự lãnh đạo, chỉ huy của cấp trên trực tiếp. Cùng với đó, cần động viên đội ngũ cán bộ, đảng viên ở từng vùng, khu vực, phân đội, từng con tàu nêu cao ý chí chiến đấu, khắc phục mọi khó khăn, thử thách, không sợ gian khổ, hy sinh, thực sự là tấm gương sáng và là chỗ dựa tin cậy cho toàn đơn vị.

Thứ ba, lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả việc xử lý kịp thời các tình huống, hình thức tác chiến cụ thể, kiên quyết thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Để góp phần giành thắng lợi trong từng trận đánh, từng hướng, mũi của từng bộ phận và đơn vị HQ, hoạt động CTĐ,CTCT cần có nội dung, hình thức linh hoạt, phù hợp với từng hình thức tác chiến cụ thể".

Trong tạo thế, nghi binh, lừa địch, cơ động triển khai lực lượng, CTĐ,CTCT cần tập trung phát huy vai trò lãnh đạo của cấp uỷ bằng sự phân tích, đánh giá đúng đắn tình hình địch, ta ở khu vực tác chiến. Trên cơ sở đó, đưa ra những định hướng, yêu cầu cụ thể, tạo điều kiện cho người chỉ huy và cơ quan tham mưu tập trung xây dựng, thực hiện phương án tác chiến của toàn đơn vị và từng lực lượng, bộ phận; đồng thời, cơ động triển khai lực lượng thực hiện nhiệm vụ tạo thế, nghi binh trên từng vị trí, từng khu vực dự kiến. Chỉ huy đơn vị HQ điều hành thực hiện kế hoạch thật chặt chẽ; chính ủy, CTV cần giáo dục, hướng dẫn bộ đội biết tận dụng địa hình, địa vật có lợi trên biển, đảo, ven bờ để giữ bí mật lực lượng, phương tiện, bảo toàn lực lượng, vật chất, vũ khí, trang bị. Đồng thời, động viên các đơn vị HQ, lực lượng phối hợp làm nhiệm vụ đánh địch tạo thế và nghi binh luôn giữ vững quyết tâm chiến đấu, có tinh thần độc lập tác chiến, dũng cảm, mưu trí, linh hoạt và kiên quyết đánh địch giữ vững các vị trí, mục tiêu trên biển, đảo được giao.

  Trong phòng tránh, đánh trả địch tập kích bằng hoả lực, lãnh đạo, chỉ huy đơn vị phải kịp thời điều chỉnh, bổ sung quyết tâm và kế hoạch tác chiến; kế hoạch phòng tránh, đánh trả đã được xác định. Cấp uỷ, người chỉ huy các đơn vị HQ phải lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức hoạt động của các lực lượng trinh sát nắm địch, lực lượng thông tin, nắm chắc ý đồ tiến công và những hoạt động có tính quy luật và không tuân theo quy luật của không quân, HQ địch có liên quan trực tiếp đến chiến trường biển, đảo để có biện pháp điều chỉnh, bổ sung kế hoạch tác chiến phù hợp với thực tiễn chiến đấu; chú trọng phân tích, đánh giá tình hình địch, đặc biệt là phán đoán thời điểm địch tiến công hoả lực và quy mô của cuộc tập kích hoả lực để chỉ huy bộ đội HQ và các lực lượng tổ chức phòng tránh, đánh trả có hiệu quả; đồng thời, chỉ đạo chặt chẽ và hướng dẫn cụ thể cho bộ đội ở tất cả các đơn vị HQ biết tận dụng địa hình, địa vật có lợi trên biển, đảo và ven bờ; tổ chức hầm hào, công sự trận địa, ngụy trang, giữ được yếu tố bất ngờ; tổ chức giấu quân, tàu thuyền, vật chất, phương tiện kín đáo, tránh được đánh phá của địch. Cùng với đó, cấp ủy, người chỉ huy các đơn vị cần lãnh đạo, chỉ đạo các lực lượng phối hợp tổ chức khắc phục kịp thời hậu quả của đòn tập kích bằng không quân, tên lửa,... của địch; nhanh chóng củng cố tinh thần, tâm lý, ý chí, quyết tâm chiến đấu cho bộ đội, sẵn sàng đánh bại lực lượng HQ, lính thuỷ đánh bộ của địch tiến công vào đảo, các mục tiêu trên biển và ven bờ ngay từ thời kỳ đầu chiến tranh.

Trong tác chiến phòng thủ giữ đảo và bảo vệ mục tiêu trên biển, CTĐ,CTCT cần tiến hành hết sức khẩn trương, linh hoạt, có hiệu quả các nội dung, biện pháp, như: giáo dục động viên bộ đội giữ vững quyết tâm chiến đấu, với tinh thần độc lập tác chiến, bám trụ kiên cường; chủ động phối hợp, hiệp đồng tác chiến giữa lực lượng chốt giữ, phòng thủ tại chỗ trên các đảo và ven bờ với lực lượng cơ động đánh địch; kịp thời chi viện cho nhau đánh địch bảo vệ vững chắc các mục tiêu được giao trên biển, đảo. Trường hợp một hay một số đảo và mục tiêu đã bị địch chiếm, thì cấp uỷ, người chỉ huy các đơn vị HQ cần chủ động, nắm chắc diễn biến tình hình, động viên nâng cao trách nhiệm của cán bộ chỉ huy và cơ quan tham mưu tác chiến, nhạy bén, nắm vững thời cơ, tổ chức lực lượng kiên quyết đánh chiếm lại các đảo và mục tiêu bị mất. Trong quá trình đó, CTĐ,CTCT cần tập trung nâng cao tinh thần đoàn kết, hiệp đồng giữa bộ đội HQ với lực lượng vũ trang khác và nhân dân trên địa bàn chiến đấu bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo.

Thứ tư, lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác chính sách thương binh, tử sĩ; chú trọng xử lý có hiệu quả các tổn thất trong quá trình chiến đấu. Để làm tốt công tác này, trong quá trình chiến đấu, cấp ủy, chính ủy, CTV, người chỉ huy, cần động viên CBCS thực hiện tốt các kỹ thuật cấp cứu tại chỗ, đưa thương binh, tử sĩ đến nơi quy định; động viên những người bị thương dũng cảm chiến đấu, làm gương cho đồng đội và phát động trong đơn vị phong trào học tập các tấm gương đó để tiếp tục phát huy hiệu suất chiến đấu tiêu diệt địch...

Thực hiện tốt các giải pháp trên, CTĐ,CTCT sẽ góp phần quan trọng vào việc bảo đảm cho các đơn vị HQ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; cùng quân và dân cả nước bảo vệ vững chắc biển, đảo của Tổ quốc.

Đại tá, TS. NGUYỄN HỮU BÌNH

Học viện Hải quân