Dưới sự lãnh đạo sáng suốt và tài tình của Đảng, Bộ đội Phòng không - Không quân đã nỗ lực khắc phục khó khăn, gian khổ, sáng tạo nhiều cách đánh độc đáo, làm nên những chiến thắng oanh liệt trên mặt trận đối không, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ cách mạng, cả trong chiến tranh và hòa bình. 

Ra đời trong khói lửa chiến tranh, Bộ đội Phòng không - Không quân với các lực lượng: Pháo cao xạ, Không quân, Ra-đa, Tên lửa, khẩn trương được xây dựng và trưởng thành nhanh chóng. Trong cuộc chiến trên mặt trận đối không, Bộ đội Phòng không - Không quân gặp nhiều khó khăn, gian khổ, ác liệt, mất mát, hy sinh; đối tượng tác chiến có sức mạnh áp đảo tuyệt đối về số lượng, chất lượng, phương tiện chiến tranh, âm mưu, thủ đoạn vô cùng thâm độc. Trong cuộc chiến không cân sức đó, cán bộ, chiến sĩ Phòng không - Không quân vẫn anh dũng, hiên ngang ngẩng cao đầu “Nhằm thẳng quân thù mà bắn”. Khẩu hiệu đó của Anh hùng - Liệt sĩ Nguyễn Viết Xuân đã trở thành “bất tử”, lời thề thiêng liêng của cán bộ, chiến sĩ Phòng không trên khắp các trận địa. Mặc cho bom rơi, đạn nổ, mặc cho tên lửa địch đang nhằm vào cánh sóng, các pháo thủ, trắc thủ tên lửa, ra-đa vẫn kiên cường bám máy, bám khí tài, bình tĩnh “vạch nhiễu tìm thù”, mưu trí “gạt sơ-rai” quyết tâm chiến đấu. Cùng với đó là những chuyến bay cảm tử sâu trong vùng địch kiểm soát, những chuyến bay chặn kích “một chọi 36”, “một máy bay cũng thành một mũi tiến công” và sẵn sàng là “quả tên lửa thứ ba” để tiêu diệt kẻ thù, v.v.

Lòng trung thành vô hạn với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân đã trở thành ý chí, quyết tâm để Bộ đội Phòng không - Không quân vượt qua gian khổ, hy sinh, đi từ thắng lợi này tới thắng lợi khác. Ngay từ khi mới ra đời, Bộ đội Pháo cao xạ đã lập công lớn, khống chế không phận, chặt đứt cầu hàng không, bảo vệ an toàn cho các đơn vị bộ binh, pháo binh trên mặt trận Điện Biên Phủ và tuyến vận chuyển huyết mạch, góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Trong các cuộc chống chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ ra miền Bắc, Bộ đội Phòng không - Không quân luôn dũng cảm, mưu trí, sáng tạo giành chiến thắng, đỉnh cao là đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược bằng siêu pháo đài bay B-52 trong 12 ngày đêm cuối tháng 12 - 1972, lập nên kỳ tích “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, góp phần quyết định làm nên thắng lợi, đưa dân tộc Việt Nam, cách mạng Việt Nam bước vào giai đoạn mới.

Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, các đơn vị Phòng không trong đội hình binh chủng hợp thành đã hoàn thành tốt nhiệm vụ phối thuộc bảo vệ đội hình tiến công của ta; các đơn vị Không quân mở cầu hàng không vận chuyển, tiếp tế, đáp ứng yêu cầu chiến dịch. Đặc biệt, Phi đội Quyết thắng chỉ sau 6 ngày học tập chuyển loại đã sử dụng máy bay thu được của địch, mở mũi thọc sâu từ trên không vào sào huyệt địch, cùng với các lực lượng và toàn dân giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, Bộ đội Phòng không - Không quân đã xây dựng nên truyền thống “Trung thành vô hạn - Tiến công kiên quyết - Đoàn kết hiệp đồng - Lập công tập thể”.

Ngày nay, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Bộ đội Phòng không - Không quân vẫn thủy chung, son sắt giữ trọn lời thề: “…Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Khẩu hiệu “Không để Tổ quốc bị bất ngờ vì những tình huống trên không”, tất cả “Vì sự nghiệp bảo vệ bầu trời Tổ quốc”, cùng biết bao tấm gương hy sinh cao cả, muôn vàn hành động đẹp của “những chiến sĩ canh trời” trên khắp mọi miền trong các cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền Tổ quốc, giúp bạn thoát họa diệt chủng hay những chuyến bay trong mưa bão cứu giúp đồng bào bị thiên tai, lũ lụt là những minh chứng rõ nét nhất, hùng hồn nhất và là sự cụ thể hóa lòng trung thành vô hạn với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân của Bộ đội Phòng không - Không quân.

Phát huy truyền thống anh hùng và để hoàn thành tốt vai trò là lực lượng nòng cốt trên mặt trận đối không bảo vệ bầu trời Tổ quốc trong mọi tình huống, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trọng tâm là nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, Chiến lược Quốc phòng Việt Nam, Chiến lược Quân sự Việt Nam,... Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân chủng lần thứ IX. Thường xuyên chăm lo xây dựng Quân chủng vững mạnh toàn diện, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, bảo đảm toàn Quân chủng là một khối thống nhất về ý chí và hành động, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Tập trung xây dựng Đảng bộ Quân chủng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng; tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87-CT/QUTW của Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, kiên quyết không để xảy ra “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Quân chủng. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất chính trị, trình độ năng lực, tác phong công tác tốt, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân chủng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng sôi nổi, rộng khắp trong các cơ quan, đơn vị, tạo động lực hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao.

Là lực lượng nòng cốt trên mặt trận đối không, để sẵn sàng đối phó với mọi kẻ thù xâm phạm bầu trời Tổ quốc, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng thường xuyên quan tâm xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm cao, có tinh thần “dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng”, khắc phục khó khăn, tự lực, tự cường; khai thác, sử dụng có hiệu quả, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật, nhất là vũ khí, khí tài mới, cải tiến; thường xuyên cảnh giác, không để bất ngờ, lỡ thời cơ; sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, đánh bại mọi hành động xâm phạm độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị các cấp tập trung làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính trị, đường lối quân sự của Đảng; quan tâm, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, chính sách đặc thù cho cán bộ, chiến sĩ. Chuẩn bị cho bộ đội tâm thế vững vàng vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, đoàn kết hiệp đồng, lập công tập thể.

Thường xuyên nghiên cứu nắm chắc tình hình, âm mưu thủ đoạn của địch, nhất là đối tượng tác chiến phòng không trong tiến công đường không bằng vũ khí công nghệ cao (cả về tổ chức biên chế lực lượng, phương tiện và âm mưu, thủ đoạn và phương pháp tác chiến,...); từ đó, đề ra những phương án, quyết tâm chính xác, kịp thời, không ngừng hoàn thiện thế trận phòng không gắn với thế trận phòng thủ trên từng khu vực. Nâng cao cảnh giác, duy trì nghiêm lực lượng trực ban sẵn sàng chiến đấu, tăng cường kiểm tra sẵn sàng chiến đấu đối với các đơn vị; xử lý chính xác, kịp thời, có hiệu quả các tình huống; nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời, quản lý điều hành bay chặt chẽ, thông suốt, vững chắc, không để bất ngờ, lỡ thời cơ, sót lọt, hoang báo. Đồng thời, làm tốt vai trò tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về tác chiến phòng không, tác chiến không quân, xây dựng thế trận phòng không quốc gia, phòng không nhân dân và không quân toàn quân vững mạnh toàn diện, ngày càng phát triển rộng khắp, hiệu quả, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc.

Từ những kinh nghiệm quý báu trong các cuộc chiến tranh giải phóng và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, Quân chủng tập trung chỉ đạo tăng cường công tác huấn luyện, diễn tập sát với yêu cầu nhiệm vụ và thực tiễn chiến đấu trong điều kiện mới. Trong huấn luyện, các cơ quan, đơn vị tiếp tục quán triệt, bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”; tăng cường huấn luyện thực hành, luyện tập các phương án theo đúng chương trình, kế hoạch đã xác định, huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị khí tài mới, cải tiến. Cấp ủy, chỉ huy các cấp chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, nhất là kiểm tra đột xuất; khắc phục triệt để những hạn chế và tình trạng huấn luyện nặng về lý thuyết, không sát với thực tế chiến đấu. Để nâng cao chất lượng huấn luyện, Quân chủng chú trọng đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp; gắn huấn luyện với xử trí các tình huống chiến đấu, bảo đảm an toàn bay; kết hợp huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy. Đối với lực lượng Không quân, tập trung tạo bước đột phá trong huấn luyện nâng cao trình độ chỉ huy bay, huấn luyện cho phi công xử trí các tình huống trong điều kiện thời tiết phức tạp, bay biển, bay đêm, bay đường dài, trong đó công tác an toàn bay phải được đặt lên hàng đầu. Đối với lực lượng Phòng không, tập trung huấn luyện nâng cao trình độ tổ chức chỉ huy, thực hành chiến đấu cho đội ngũ cán bộ các cấp; tăng cường huấn luyện chiến thuật, diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp, huấn luyện đêm sát thực tế chiến đấu; đồng thời, coi trọng huấn luyện hiệp đồng quân binh chủng với các lực lượng, nhất là hiệp đồng tác chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Trong giai đoạn hiện nay, nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời, quản lý điều hành bay của Quân chủng đặt ra yêu cầu ngày càng cao với tính chất đa dạng, phức tạp, khẩn trương, nhất là trên hướng biển, đảo. Trước tình hình đó, Quân chủng tiếp tục đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa, chấn chỉnh tổ chức lực lượng; tiếp nhận, khai thác, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, cải tiến. Trong đó, đặc biệt quan tâm xây dựng và phát huy tiềm lực khoa học - công nghệ, trước hết là đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật đầu ngành, thợ lành nghề bậc cao; tập trung khai thác, sử dụng các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật, nhất là các loại mới, cải tiến. Đồng thời, tích cực nghiên cứu phát triển khoa học quân sự và ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ mới vào thực tiễn; đầu tư chiều sâu cho các nhà máy quốc phòng, nâng cao năng lực sửa chữa, sản xuất và bảo quản, giữ gìn, kéo dài tuổi thọ, nâng cao độ tin cậy của các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật, từng bước cải tiến, đổi mới trang thiết bị, sản xuất vật tư, linh kiện thay thế, bảo đảm giữ tốt, dùng bền, khai thác sử dụng có hiệu quả mọi loại vũ khí, trang bị, khí tài hiện có.

Nâng cao chất lượng tổng hợp, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc là biểu hiện cao nhất, cụ thể nhất lòng trung thành tuyệt đối của Bộ đội Phòng không - Không quân với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Đây là hồn cốt cơ bản, mang bản chất của Quân đội ta, được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Phòng không - Không quân góp phần hun đúc, bồi đắp, xây dựng trong các cuộc chiến tranh của dân tộc ở thế kỷ XX và tiếp tục được nuôi dưỡng, phát triển trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thiếu tướng VŨ VĂN KHA, Phụ trách Tư lệnh Quân chủng