Quân đội nhân dân Việt Nam là quân đội cách mạng do Đảng Cộng sản Việt Nam và Lãnh tụ Hồ Chí Minh thành lập, giáo dục, rèn luyện. Trong mỗi giai đoạn cách mạng, Đảng ta luôn xác định mục tiêu, phương hướng xây dựng Quân đội đáp ứng yêu cầu củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống. Kế thừa, bổ sung và phát triển quan điểm, đường lối về quân sự, quốc phòng của Đảng qua các kỳ đại hội, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục xác định xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; đến năm 2025 cơ bản xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại. Đây là chủ trương nhất quán, đúng đắn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng. Thực hiện thắng lợi chủ trương trên là yếu tố quyết định bảo đảm cho Quân đội ta có đủ sức mạnh, hoàn thành tốt vai trò là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, trực tiếp là đường lối xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cũng như yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại, bước đầu đã đạt được kết quả quan trọng. Từ năm 2016 đến nay, toàn quân đã chủ động điều chỉnh tổ chức, giảm biên chế quân số cơ quan cấp chiến lược, chiến dịch, giảm đầu mối trung gian và đơn vị phục vụ, bảo đảm; ưu tiên quân số cho các đơn vị sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; đầu tư thích đáng cho các quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; sắp xếp lại các nhà máy sản xuất, cơ sở sửa chữa quốc phòng; điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, biên chế của một số học viện, nhà trường quân đội, v.v. Công tác huấn luyện, giáo dục, đào tạo có nhiều đổi mới theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa. Duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu ở tất cả các cấp, bảo đảm an toàn khu vực đóng quân và sẵn sàng xử lý các tình huống về quân sự, quốc phòng. Công tác hậu cần, kỹ thuật, công nghiệp quốc phòng và các mặt công tác khác có bước phát triển mới. Đặc biệt, Quân đội đã nghiên cứu, làm chủ hầu hết vũ khí bộ binh, nhất là một số loại vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, góp phần tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc phòng. Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng được triển khai tích cực, chủ động, linh hoạt, thực chất và hiệu quả; trở thành một trong những trụ cột quan trọng trong hoạt động đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, góp phần xây dựng lòng tin, duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực, nâng cao hình ảnh, vị thế đất nước, Quân đội trong ASEAN và trên trường quốc tế. Kết quả trên là tiền đề rất quan trọng để thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI.

Đại tướng Phan Văn Giang trao Quân kỳ Quyết thắng tặng Quân đoàn 12. Ảnh: qdnd.vn

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Các nước lớn tăng cường điều chỉnh chiến lược, lôi kéo, tập hợp lực lượng, vừa hợp tác, thỏa hiệp, vừa đấu tranh, kiềm chế lẫn nhau và can dự, chi phối vào nội bộ nước khác, tạo thách thức rất lớn đối với các nước đang phát triển, nhất là các nước nhỏ. Các điểm nóng về an ninh có chiều hướng gia tăng, nguy cơ lan rộng; xuất hiện các hình thái chiến tranh, loại hình tác chiến, không gian chiến lược, phương thức tiến hành chiến tranh mới. Những vấn đề toàn cầu, như: bảo vệ hòa bình, an ninh con người, thiên tai, dịch bệnh, an ninh xã hội và an ninh phi truyền thống, nhất là an ninh mạng, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường,… tiếp tục diễn biến phức tạp. Tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo diễn ra căng thẳng, phức tạp, quyết liệt hơn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ xung đột, tác động đến an ninh, an toàn hàng hải, hàng không. Trong nước, sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc bên cạnh những thành tựu quan trọng đã đạt được, vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, xuất hiện những vấn đề phức tạp mới. Các thế lực thù địch tăng cường chống phá cách mạng Việt Nam với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, công khai và trực diện hơn.

Tình hình trên đặt ra những yêu cầu mới rất cao đối với sự nghiệp xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Việc xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại cần quán triệt sâu sắc, thực hiện có hiệu quả những nội dung cơ bản sau:

Một là, tiếp tục quán triệt, nắm vững quan điểm, chủ trương của Đảng về xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo sự thống nhất về ý chí và hành động trong triển khai thực hiện. Các cơ quan, đơn vị và cán bộ, chiến sĩ toàn quân, nhất là cấp ủy, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp phải tổ chức quán triệt thật sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, trọng tâm là Nghị quyết số 05-NQ/TW, ngày 17/01/2022, của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 230-NQ/QUTW, ngày 02/4/2022, của Quân ủy Trung ương, Kế hoạch số 1228/KH-BQP, ngày 25/4/2022 của Bộ Quốc phòng về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo, v.v.

Quán triệt sâu sắc mục tiêu, quan điểm, nguyên tắc, phương châm và nhiệm vụ về tổ chức Quân đội; trên cơ sở đó, tiếp tục xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, thường xuyên nêu cao cảnh giác cách mạng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Đặc biệt, các quân chủng, binh chủng, lực lượng được xác định tiến thẳng lên hiện đại phải thực sự nỗ lực rất cao để thực hiện đúng lộ trình hiện đại hóa, đảm bảo đồng bộ cả về tổ chức, con người, vũ khí, trang bị, phương thức và trình độ tác chiến cùng các mặt bảo đảm. Theo đó, từng cấp cần chủ động xây dựng kế hoạch tổng thể, phương pháp tiến hành chặt chẽ, khoa học, với lộ trình, bước đi cụ thể, điều chỉnh tăng, giảm tổ chức, quân số của từng lực lượng phù hợp với đường lối xây dựng nền quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân, khả năng bảo đảm vũ khí, trang bị, truyền thống Quân đội, phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” và nghệ thuật quân sự Việt Nam. Tập trung xây dựng, điều chỉnh tổ chức Quân đội theo hướng tinh, gọn, mạnh, có cơ cấu và quân số hợp lý, cân đối giữa các thành phần, lực lượng. Xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp trên các vùng, miền, trên biển, bảo đảm Quân đội có đủ khả năng làm nòng cốt cùng toàn dân hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.

Hai là, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội; thường xuyên chăm lo xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh tiêu biểu. Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng gắn với thường xuyên chăm lo xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh tiêu biểu cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; lấy vững mạnh về chính trị và chuẩn mực “Bộ đội Cụ Hồ” làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Bất luận trong điều kiện hoàn cảnh nào, Quân đội cũng luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.

Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng, tính tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong toàn quân. Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho cán bộ, chiến sĩ luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; quán triệt quan điểm, đường lối của Đảng, lập trường tư tưởng kiên định, vững vàng, xác định rõ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, nhận thức sâu sắc tình hình nhiệm vụ, thấy được hết thuận lợi, khó khăn, quyết tâm hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ. Tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ của Quân đội và đơn vị; xác định rõ “đối tác”, “đối tượng”; âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Tích cực, chủ động đi đầu trong củng cố, giữ vững “trận địa tư tưởng” của Đảng trong Quân đội và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Kiên quyết, kiên trì thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW; Chỉ thị số 87-CT/QUTW, ngày 08/7/2016 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Chỉ thị số 855-CT/QUTW, ngày 12/8/2019 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; Nghị quyết số 847-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới, v.v.

Ba là, quyết liệt điều chỉnh tổ chức, biên chế, trang bị của từng cơ quan, đơn vị phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và vũ khí, trang bị mới. Các cấp chủ động làm tốt việc rà soát, điều chỉnh, kiện toàn tổ chức, biên chế, trang bị với điều chỉnh thế bố trí lực lượng, bổ sung nhiệm vụ, xây dựng thế trận quốc phòng, quân sự vững chắc, góp phần nâng cao sức mạnh tổng hợp, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trước hết, các quân đoàn sẽ được tổ chức lại theo hướng “tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại”, hình thành lực lượng cơ động chiến lược mạnh hơn, có vai trò đặc biệt quan trọng trong tác chiến phòng thủ bảo vệ Tổ quốc. Đối với khối cơ quan cấp chiến dịch, chiến lược, tập trung rà soát, điều chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng giảm đầu mối trung gian và quân số phục vụ, bảo đảm; tăng cường quân số cho các đơn vị thành lập mới, đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, đơn vị đóng quân trên các địa bàn chiến lược, trọng điểm, biên giới, biển, đảo. Đối với khối đơn vị chiến đấu, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị để điều chỉnh tổ chức theo hướng tăng cường sức mạnh chiến đấu, khả năng cơ động, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong mọi tình huống. Từng cấp chủ động xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chặt chẽ, khoa học, với lộ trình, bước đi phù hợp, điều chỉnh tăng, giảm tổ chức, quân số của từng khối phù hợp với đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân, khả năng bảo đảm vũ khí, trang bị, giữ vững và phát huy truyền thống Quân đội, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” và nghệ thuật quân sự Việt Nam. Tiếp tục tổ chức một số lực lượng dự bị chiến lược; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, trên các vùng, miền, trên biển, bảo đảm Quân đội có đủ khả năng làm nòng cốt cùng toàn dân hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống. Quá trình rà soát, điều chỉnh phải bảo đảm toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, trên cơ sở yêu cầu, nhiệm vụ của từng loại hình cơ quan, đơn vị và lực lượng, tạo sự thống nhất cao về nhận thức, trách nhiệm và hành động trong quá trình thực hiện; chống các biểu hiện tiêu cực, chủ quan, nóng vội, hoặc trông chờ, thiếu quyết liệt trong tổ chức thực hiện.

Bốn là, gắn việc điều chỉnh tổ chức lực lượng với duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, diễn tập, giáo dục và đào tạo. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần kết hợp chặt chẽ giữa điều chỉnh tổ chức lực lượng, thế bố trí với duy trì nghiêm nền nếp chế độ sẵn sàng chiến đấu; thường xuyên điều chỉnh, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn kiện sẵn sàng chiến đấu và tổ chức luyện tập, diễn tập theo các phương án tác chiến đã xác định. Phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 22/9/2008 của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc trong tình hình mới, Kết luận số 64-KL/TW, ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW và Nghị định số 21/2019/NĐ-CP, ngày 22/02/2019 của Chính phủ về khu vực phòng thủ. Tăng cường các biện pháp quản lý chặt chẽ biên giới, nội địa, vùng trời, vùng biển, đảo cũng như chủ quyền không gian mạng của Tổ quốc, chủ động phòng ngừa, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý hiệu quả các tình huống xảy ra, không để bị động, bất ngờ. Chuẩn bị tốt lực lượng, phương tiện, phương án để thực hiện “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình”: Tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, sự cố môi trường, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn,… là lực lượng nòng cốt, ứng trực, xử lý kịp thời, thắng lợi các tình huống.

Toàn quân tiếp tục đẩy mạnh đột phá đổi mới nâng cao chất lượng huấn luyện theo Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo. Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc, phương châm, mối kết hợp và yêu cầu, giải pháp nâng cao chất lượng huấn luyện, nhất là huấn luyện đêm, huấn luyện làm chủ vũ khí, khí tài mới, hiện đại; kết hợp chặt chẽ huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị và rèn luyện thể lực của bộ đội, nâng cao bản lĩnh, ý chí, quyết tâm và khả năng cơ động trong mọi điều kiện, hoàn cảnh; tổ chức huấn luyện, diễn tập ở các cấp bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả, an toàn, sát thực tiễn. Tiếp tục xây dựng nhân tố con người, trực tiếp là nguồn nhân lực chất lượng cao cả về số lượng và cơ cấu theo lộ trình hiện đại hóa vũ khí, trang bị của các quân chủng, binh chủng, lực lượng, bảo đảm nhu cầu sử dụng cả trước mắt và lâu dài.

Trên cơ sở quán triệt Nghị quyết số 1657-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về đổi mới công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới, tập trung đầu tư xây dựng một số học viện, nhà trường theo mô hình “Nhà trường thông minh, tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”; nâng cao chất lượng công tác bảo đảm huấn luyện đáp ứng yêu cầu “khoa học - hiệu quả - kịp thời”, phù hợp với tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị và cách đánh, sát thực tế chiến đấu, với phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, biên soạn, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống giáo trình, tài liệu huấn luyện, đảm bảo phù hợp với từng đối tượng, cấp học, bậc học.

Năm là, tiếp tục xây dựng, phát triển nền công nghiệp quốc phòng đạt trình độ tiên tiến, hiện đại. Quán triệt và thực hiện nghiêm Nghị quyết số 08-NQ/TW, ngày 26/01/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo; tiếp tục xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia, đạt trình độ khoa học công nghệ tiên tiến; có quy mô, tổ chức, cơ chế quản lý và hoạt động phù hợp, bảo đảm tập trung, thống nhất về quản lý nhà nước; phát huy được vai trò, trách nhiệm và sự tham gia tích cực, hiệu quả của các thành phần kinh tế, góp phần nâng cao tiềm lực, sức mạnh quân sự, quốc phòng của đất nước. Chủ động rà soát, cơ cấu lại các nhà máy theo nhiệm vụ, ngành nghề và vùng, miền, bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tăng cường đầu tư vốn và công nghệ cho hoạt động nghiên cứu chế tạo, cải tiến vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật theo hướng hiện đại, đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện đại, công nghệ cao.

Xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, làm nền tảng để tiến lên hiện đại là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta; đồng thời, là mục tiêu, nhiệm vụ trọng yếu, hết sức nặng nề đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị trong tình hình mới. Vì vậy, hơn lúc nào hết, đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ toàn quân cần nắm vững quan điểm, chủ trương của Đảng, tiếp tục nỗ lực phấn đấu, đoàn kết tốt, kỷ luật nghiêm, quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đại tướng, TS. PHAN VĂN GIANG, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng