Bình Định là tỉnh nằm ở duyên hải miền Trung, có biển, đảo, đồng bằng và rừng núi; là cửa ngõ ra Biển Đông, gần và thuận lợi nhất với các tỉnh địa bàn chiến lược Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và Thái Lan, nên có vị trí quan trọng về nhiều mặt, nhất là kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của Quân khu 5 và cả nước.

Những năm qua, cùng với thực hiện nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội, cấp ủy, chính quyền các cấp và toàn dân luôn quán triệt, thực hiện tốt chủ trương chiến lược của Đảng về xây dựng khu vực phòng thủ. Vì vậy, các tiềm lực trong khu vực phòng thủ Tỉnh từng bước được tăng cường; thế trận quân sự được bố trí liên hoàn và ngày càng vững chắc, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng địa phương. Việc kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh được thực hiện chặt chẽ; cơ chế lãnh đạo của cấp ủy, quản lý, điều hành của chính quyền các cấp được vận hành linh hoạt, hiệu quả. Chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang không ngừng được nâng cao, v.v. Đây là yếu tố quan trọng để giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế - xã hội của Tỉnh phát triển nhanh, bền vững. Có được kết quả trên là do sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận cao của các tầng lớp nhân dân trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Từ kết quả xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh Bình Định, rút ra một số kinh nghiệm cơ bản sau:

1. Phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức xây dựng khu vực phòng thủ. Quán triệt quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, các chỉ thị của Nhà nước, Bộ Quốc phòng và Quân khu về xây dựng khu vực phòng thủ, bám sát chức năng, nhiệm vụ, tình hình thực tiễn, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành các văn bản, chương trình, kế hoạch để lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ phù hợp với tình hình cụ thể, tạo cơ sở pháp lý để các cấp, ngành, địa phương thực hiện. Đồng thời, chỉ đạo cơ quan quân sự các huyện, thị xã, thành phố tham mưu cho ủy ban nhân dân cùng cấp triển khai thực hiện phù hợp với từng khu vực, địa bàn; trong đó, coi trọng điều chỉnh các dự án trong quy hoạch, kế hoạch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo nền tảng vững chắc về tiềm lực, thế trận quân sự, quốc phòng trong khu vực phòng thủ.

Bình Định có 134,5 km bờ biển, kinh tế biển đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường tiềm lực khu vực phòng thủ. Nhận thức rõ điều đó, thời gian qua, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy xây dựng Chương trình hành động số 22-CTr/TU, ngày 29/7/2019 thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “Chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Bảo đảm quốc phòng giai đoạn 2015 - 2020, định hướng đến năm 2030”. Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm về xây dựng, hoạt động khu vực phòng thủ ở các cấp. Qua đó, tạo sự thống nhất của các ban, ngành, đoàn thể, địa phương trong tổ chức xây dựng, hoạt động của khu vực phòng thủ, kết hợp phát triển kinh tế với củng cố, tăng cường quốc phòng trên địa bàn.

Huấn luyện thực hành tác chiến phòng thủ

2. Coi trọng xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần, cốt lõi là “thế trận lòng dân”, làm nền tảng cơ sở xây dựng khu vực phòng thủ Tỉnh ngày càng vững chắc. Với mục tiêu “an dân, nắm dân, giành và giữ dân”, thời gian qua, lực lượng vũ trang Tỉnh đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, nhất là xây dựng khu vực phòng thủ. Tập trung xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng, sự quản lý điều hành của chính quyền các cấp, phát huy vai trò của các đoàn thể tuyên truyền, vận động, tập hợp nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh. Thường xuyên củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp, triển khai bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh một cách đồng bộ từ Tỉnh đến cơ sở cho 100% các đối tượng, chú trọng đối tượng 3, 4, chức sắc, chức việc tôn giáo; tổ chức giáo dục quốc phòng và an ninh đúng, đủ nội dung, chương trình, bảo đảm chất lượng cho học sinh, sinh viên trên địa bàn¹. Đồng thời, tăng cường phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho nhân dân, nhất là phổ biến về pháp luật, truyên truyền về biển, đảo, chủ quyền an ninh quốc gia. Bên cạnh đó, lực lượng vũ trang Tỉnh tích cực giúp dân khắc phục thiên tai, đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ hành quân dã ngoại làm công tác dân vận và làm tốt công tác chính sách hậu phương Quân đội, giúp dân phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo², xây dựng nông thôn mới,... tạo sự đồng thuận, nhất trí cao giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương trong xây dựng khu vực phòng thủ, kết hợp phát triển kinh tế với tăng cường quốc phòng trên địa bàn.

3. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để xây dựng thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ. Trên cơ sở quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh, thế trận phòng thủ Quân khu, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp chặt chẽ các sở, ngành, địa phương liên quan, tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh lập Quy hoạch thế trận quân sự khu vực phòng thủ phù hợp với địa bàn; chú trọng nghiên cứu kỹ mọi mặt để bố trí phù hợp các công trình quân sự trọng điểm, như: sở chỉ huy các cấp, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, căn cứ hậu cần - kỹ thuật, mục tiêu phòng thủ trọng yếu, khu vực phòng thủ then chốt, hệ thống công trình chiến đấu, nhất là tuyến ven biển, đảo Cù Lao Xanh. Để thực hiện, cùng với việc sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí trên cấp, nắm chắc thực lực của địa phương, lực lượng vũ trang Tỉnh tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp hằng năm trích một phần ngân sách địa phương³ để xây dựng khu vực phòng thủ, các công trình quốc phòng theo hướng phân kỳ đầu tư từng hạng mục. Thời gian qua,Tỉnh đã chuyển đổi mục đích sử dụng trên 2.500 ha đất để xây dựng các công trình quốc phòng; khảo sát cơ sở hạ tầng của địa phương, công trình dân sinh, hang động tự nhiên; lập hồ sơ quản lý, cải tạo phục vụ cho việc củng cố, xây dựng thế trận quân sự của khu vực phòng thủ. Vì vậy, mặc dù còn nhiều khó khăn, song, bằng cách làm khoa học, sự vào cuộc với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và nhân dân, những năm gần đây, thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ của Tỉnh được tích cực xây dựng, nhiều công trình chiến đấu đã hoàn thành, từng bước tạo nên thế trận liên hoàn, hiểm hóc, linh hoạt, có chiều sâu cả trên biển, đảo và trong đất liền, bảo đảm giữ vững địa bàn trong mọi tình huống.

4. Tập trung xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh làm nòng cốt trong xây dựng khu vực phòng thủ. Theo đó, lực lượng thường trực được Tỉnh tập trung xây dựng, kiện toàn về tổ chức, biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh”. Các đơn vị chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng, bảo đảm 100% cán bộ, chiến sĩ trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Đảng và Nhân dân. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt công tác huấn luyện, bảo đảm cho bộ đội sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị trong biên chế, giỏi về kỹ thuật, chiến thuật cá nhân và phân đội, có khả năng cơ động hiệp đồng tác chiến với các lực lượng đứng chân trên địa bàn, nhất là hiệp đồng với các đơn vị của Bộ, Quân khu và Bộ đội Biên phòng trong khu vực phòng thủ. Trong quá trình huấn luyện, các đơn vị chú trọng kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, xây dựng đơn vị chính quy. Với lực lượng dự bị động viên, Tỉnh coi trọng từ khâu tạo nguồn, đăng ký, quản lý, huấn luyện cho đến việc bảo đảm chế độ, chính sách; tổ chức, sắp xếp bảo đảm 100% quân số cho các đơn vị động viên; tăng cường huấn luyện chuyển loại chuyên nghiệp quân sự và đào tạo sĩ quan dự bị, tạo nguồn để nâng cao chất lượng lực lượng dự bị động viên. Đồng thời, tăng cường quản lý các phương tiện, vật tư, kỹ thuật của nền kinh tế trong khu vực phòng thủ, sẵn sàng động viên khi có tình huống. Lực lượng dân quân tự vệ được xây dựng theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”; trong đó, Tỉnh hướng mạnh vào xây dựng và nâng cao chất lượng lực lượng dân quân tự vệ ở cơ sở, xã (phường, thị trấn), dân quân tự vệ biển và tự vệ các cơ quan, tổ chức, loại hình doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quân sự xã (phường, thị trấn) được thực hiện tốt. Các đơn vị dân quân cơ động được tăng cường huấn luyện sát đặc thù địa bàn, nhất là ven biển và trên biển. Thực hiện chủ trương của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Quân khu về xây dựng hải đội dân quân thường trực, bước đầu Tỉnh đã khảo sát, chọn vị trí xây dựng doanh trại, khu vực neo đậu tàu thuyền, làm cơ sở để tiếp tục xây dựng lực lượng này theo từng giai đoạn cụ thể, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh trên biển.

Từ những kinh nghiệm rút ra trên đây, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh sẽ tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện trong thời gian tới nhằm xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh Bình Định vững chắc, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đại tá TRẦN THANH HẢI, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
______________

1 - Nhiệm kỳ 2015 - 2020:  đối tượng 1 có 15, đối tượng 2 có 278, đối tượng 3, 4 có 31.999 đồng chí và 245.221 học sinh, sinh viên được giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh; tổ chức 04 lớp “Học kỳ trong Quân đội” cho học sinh.

2 - 05 năm qua, lực lượng vũ trang Tỉnh đã tham gia di dời 1.100 hộ dân khỏi vùng ngập lụt, tu sửa 109 km đường, 79 phòng học, 12 trạm xá, xóa 645 nhà tạm, tặng 360 tấn gạo cho đồng bào, v.v.

3 - Từ năm 2009 - 2019, Tỉnh đã dành gần 23 tỷ đồng cho xây dựng khu vực phòng thủ, công trình chiến đấu.