Sư đoàn Không quân 370 (thuộc Quân chủng Phòng không - Không Quân) là đơn vị không quân hỗn hợp, có nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), bảo vệ vững chắc vùng trời, chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc; đồng thời, thực hiện các nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn, vận chuyển quân sự, bay chuyên cơ phục vụ các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhiều nhiệm vụ quan trọng khác. Trước yêu cầu xây dựng Sư đoàn: “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết Đại hội đại đại biểu Đảng bộ Quân chủng lần thứ IX, Đảng ủy, chỉ huy (ĐU,CH) Sư đoàn đã triển khai, thực hiện nhiều chủ trương, biện pháp tích cực; trong đó, việc tập trung xây dựng đội ngũ  phi công quân sự (PCQS) được hết sức coi trọng.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đến thăm và kiểm tra Sư đoàn.

ĐU,CH Sư đoàn đã tập trung vào việc rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, xây dựng tâm lý bền vững cho đội ngũ PCQS. Bởi, hoạt động bay  thường xuyên căng thẳng, có sự kết hợp cao giữa trí lực và sức lực; đòi hỏi PCQS cũng như người chỉ huy bay phải có những phẩm chất tâm lý và thể lực nghề nghiệp cần thiết, như: phản ứng nhanh, thao tác chính xác, sự bền vững tâm lý, có sức khỏe, khả năng chịu đựng tốt và tập trung tinh thần cao độ mới hoàn thành được nhiệm vụ. Mặt khác, PCQS vừa là người trực tiếp điều khiển, vừa tiếp nhận và xử lý các thông tin về mục tiêu để nắm bắt thời cơ sử dụng vũ khí, trang bị trên máy bay có hiệu quả. Khi phải xử lý tình huống bất trắc, nếu PCQS không có bản lĩnh chính trị, không vững vàng về tâm lý thì khó có thể hoàn thành được nhiệm vụ. Nhận thức rõ điều đó, ĐU,CH Sư đoàn đã thường xuyên chăm lo công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, rèn luyện, hun đúc lòng yêu nghề, xây dựng bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, tố chất tâm lý, tinh thần, thể lực, ý thức tổ chức kỷ luật, nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn cho đội ngũ PCQS. Nội dung giáo dục tập trung vào nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng; nắm vững tình hình nhiệm vụ cách mạng, Quân đội và của Sư đoàn, nhất là nhiệm vụ SSCĐ, huấn luyện, các nhiệm vụ bay thường xuyên, đột xuất... Các cấp thường xuyên chú ý xây dựng động cơ nghề nghiệp, chủ động nắm bắt tư tưởng, kịp thời phát hiện và giải quyết có hiệu quả những vấn đề về tư tưởng phát sinh trong cuộc sống cũng như quá trình thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ PCQS. Trước và sau mỗi chuyến bay, ban bay, lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn đều kết hợp với giáo viên, cán bộ quản lý tổ chức kiểm tra, đôn đốc, bình giảng, bình tập, kịp thời động viên tinh thần anh em; tiến hành rút kinh nghiệm, chỉ ra những ưu điểm để phát huy và khắc phục những thiếu sót, nhược điểm. Bên cạnh đó, Sư đoàn còn chú trọng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, như: tham quan, giao lưu kết nghĩa, giáo dục truyền thống, tổ chức các cuộc mạn đàm, trao đổi giữa cán bộ, chỉ huy bay, giáo viên bay và những PCQS đã qua chiến đấu, nhằm truyền thụ, bồi dưỡng kinh nghiệm, giúp đội ngũ PCQS rèn luyện bản lĩnh, tâm lý vững vàng trong thực hành bay, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành kế hoạch và đảm bảo an toàn bay (ATB) của Sư đoàn. Các cấp trong Sư đoàn cũng luôn chú trọng giáo dục truyền thống của Quân đội, Quân chủng và của Sư đoàn; tổ chức nói chuyện chiến lệ, dẫn ra những trận đánh đã đi vào lịch sử của bộ đội Không quân, nhất là những trận đánh “1 chọi 34”, “1 chọi 24” đối với Không quân Mỹ; làm rõ mối quan hệ giữa yếu tố quyết định của con người với vai trò quan trọng của vũ khí, trang bị... Từ đó, củng cố niềm tin của đội ngũ PCQS vào lãnh đạo, chỉ huy, vũ khí, trang bị và cách đánh của ta; xây dựng tinh thần trách nhiệm cao, tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ. Do làm tốt các nội dung trên, nên đội ngũ PCQS của Sư đoàn đều có bản lĩnh chính trị vững vàng, động cơ nghề nghiệp đúng đắn, chịu khó học tập, rèn luyện, khắc phục khó khăn, gian khổ, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nhiều đồng chí thể hiện tinh thần dũng cảm, sẵn sàng chấp nhận nguy hiểm, bình tĩnh xử lý các tình huống bất trắc, hỏng hóc trên không, đưa máy bay về hạ cánh an toàn, giữ được tài sản có giá trị lớn cho Quân đội.

Trong những năm tới, yêu cầu nhiệm vụ của Sư đoàn, nhất là nhiệm vụ SSCĐ hết sức nặng nề. Sư đoàn đã được trên quan tâm đầu tư vũ khí, trang bị hiện đại. Song vẫn phải tiếp tục duy trì, bảo quản, khai thác sử dụng các loại máy bay, phương tiện kỹ thuật hiện có với nhiều chủng loại đã qua nhiều năm sử dụng. Nhiều trang bị chính đã hết niên hạn phải gia hạn sử dụng. Trong khi đó, đội ngũ PCQS có kinh nghiệm trong chiến đấu và đào tạo cơ bản ở nước ngoài hầu hết đã nghỉ hưu hoặc cắt bay… Trước tình hình đó, ĐU,CH Sư đoàn đã chú trọng nâng cao chất lượng huấn luyện và thực hành bay cho đội ngũ PCQS. Thực hiện đúng phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, Sư đoàn đã chỉ đạo các đơn vị chú trọng khâu xây dựng kế hoạch huấn luyện hằng năm, quý, tháng và từng ban bay một cách cụ thể, tỷ mỷ, sát với chỉ tiêu, yêu cầu, nội dung trên giao và thực trạng của đơn vị; từng bước đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp huấn luyện; chỉ đạo chặt chẽ từng khoa mục bay, thời gian và nhiệm vụ bay của từng đơn vị. Duy trì nghiêm nền nếp, chế độ trong ba giai đoạn bay (làm kế hoạch, giao nhiệm vụ, hạ quyết tâm, chuẩn bị mặt đất, hiệp đồng; triển khai, tổ chức thực hành huấn luyện bay; rút kinh nghiệm, bình giảng) theo đúng quy định trong Điều lệ bay. Thường xuyên tổ chức các tuần bay mẫu, ban bay mẫu, ban bay cán bộ để rút kinh nghiệm, khắc phục những khiếm khuyết trong tổ chức huấn luyện bay. Sư đoàn hết sức chú trọng huấn luyện cho đội ngũ PCQS nắm chắc các nội dung theo yêu cầu của từng bài bay, thuần thục các động tác kỹ, chiến thuật phù hợp với từng loại máy bay. Đối với đội ngũ PCQS mới, Sư đoàn luôn chú ý huấn luyện cơ bản, bắt đầu từ lý thuyết bay, cách xử trí bất trắc trong khi bay và phương pháp đánh giá địa hình, không vực bay; luyện tập thành thục ở mặt đất, sau đó mới huấn luyện các nội dung có yêu cầu cao hơn để PCQS nhanh chóng đạt trình độ trực ban chiến đấu. Các đơn vị thường xuyên tổ chức bay kết hợp các bài, khoa mục bay, theo đúng quy định của giáo trình, đảm bảo hài hoà giữa thể lực, trí lực và duy trì giãn cách bay của đội ngũ PCQS một cách hợp lý. Tập trung huấn luyện thành thạo các bài bay ứng dụng chiến đấu trong điều kiện thời tiết giản đơn cũng như phức tạp; huấn luyện bay đêm, bay biển, đánh mục tiêu mặt đất, mặt biển, bay không chiến, bay bắn và bay ném bom... cho đội ngũ PCQS. Thực hiện chủ trương huấn luyện PCQS có mũi nhọn, Sư đoàn lựa chọn đội ngũ PCQS giỏi để huấn luyện những khoa mục khó, những bài bay phức tạp, như: cất cánh, hạ cánh trong điều kiện đường bay ngắn, hẹp; bay phối hợp hành động nhiều loại máy bay; bay theo phương án có chỉ huy và không có chỉ huy dẫn dắt... để PCQS có thể độc lập xử trí các tình huống trong những trường hợp cần thiết.

Chỉ huy Sư đoàn hạ mệnh lệnh chiến đấu trong diễn tập.

Đi đôi với huấn luyện bay, việc huấn luyện mặt đất (cả chuyên môn, chuyên ngành, điều lệnh, rèn luyện thể lực) đều được các cấp duy trì chặt chẽ, có nền nếp; trong đó, tập trung huấn luyện cho các kíp trực SSCĐ, huấn luyện trong buồng tập cho PCQS, huấn luyện cán bộ và nhân viên kỹ thuật. Sư đoàn chú trọng các bài tập chiến thuật và thường xuyên tổ chức các cuộc diễn tập, hội thao, hội thi cho các cơ quan, đơn vị. Với chủ trương “linh hoạt, tích cực, hiệu quả”, các đơn vị đã chủ động lập hai kế hoạch huấn luyện để thực hiện phù hợp với điều kiện thời tiết; bảo đảm cân đối giữa huấn luyện mặt đất và huấn luyện trên không. Nhờ làm tốt công tác huấn luyện nên chất lượng thực hành bay của đội ngũ PCQS (tổ bay) trong những năm qua cơ bản ổn định, thường xuyên được củng cố và giữ vững tiến độ theo kế hoạch đề ra; công tác bảo đảm ATB có tiến bộ. Hằng năm, đội ngũ PCQS của Sư đoàn đều đạt và vượt chỉ tiêu giờ bay (năm 2009 đạt 100,6%; năm 2010 đạt 109,3%; năm 2011 đạt 101,2%).

Sư đoàn hết sức chú trọng nâng cao trình độ, năng lực toàn diện của đội ngũ cán bộ chủ trì, nhất là cán bộ chỉ huy bay, chủ nhiệm bay, giáo viên bay và đội ngũ PCQS đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ của đơn vị. Đây là vấn đề có ý nghĩa quyết định trực tiếp đến khả năng hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị. Yêu cầu đặt ra đối với người cán bộ, chỉ huy bay, giáo viên bay của Sư đoàn rất cao. Ngoài phẩm chất đạo đức và bản lĩnh chính trị nghề nghiệp, họ còn phải là người quản lý giỏi, nhà sư phạm giỏi, nhà tâm lý giỏi, PCQS giỏi. Để đạt được yêu cầu đó, Sư đoàn đã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng của Quân chủng xây dựng quy hoạch, kiện toàn tổ chức biên chế, bảo đảm yêu cầu số về lượng và chất lượng. Hằng năm, trước các giai đoạn huấn luyện, Sư đoàn đều tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ, chỉ huy bay, giáo viên bay, thống nhất các nội dung, phương pháp huấn luyện mới. Do đặc thù và tính chất công việc, đội ngũ giáo viên bay thường xuyên được huấn luyện các bài bay theo yêu cầu, nhiệm vụ; được bồi dưỡng nâng cao phương pháp sư phạm, kinh nghiệm thực tiễn; được thực hành trực tiếp trên máy bay để bồi dưỡng trình độ, kỹ năng, kỹ xảo và bản lĩnh, tâm lý cho phi công. Đối với đội ngũ PCQS mới, Sư đoàn chỉ đạo tăng giờ bay, cử các giáo viên có trình độ, kinh nghiệm trực tiếp kèm cặp, giúp đỡ. Cùng với đó, Sư đoàn thường xuyên duy trì và thực hiện có nền nếp việc bình giảng, rút kinh nghiệm, để đội ngũ PCQS thấy được những hạn chế, thiếu sót trong công tác chuẩn bị cũng như thực hành bay để có biện pháp khắc phục kịp thời. Trong công tác quy hoạch nguồn đội ngũ PCQS, Sư đoàn chỉ đạo cơ quan, đơn vị chú trọng công tác đào tạo, huấn luyện chuyển loại cho PCQS, tổ bay, giáo viên bay, cán bộ nhân viên kỹ thuật đáp ứng yêu cầu khai thác, sử dụng, làm chủ vũ khí, phương tiện kỹ thuật hiện đại. Đồng thời, theo dõi, lựa chọn những PCQS giỏi, có khả năng tiếp thu những kiến thức khoa học quân sự mới để đào tạo chuyển loại bay, phối hợp với các cơ sở hàng không trong nước và quốc tế để gửi PCQS đi đào tạo, đi thực tế, nhằm nâng cao trình độ; tổ chức cho PCQS và các đối tượng liên quan học ngoại ngữ, tin học, nhằm phục vụ tốt quá trình khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị.

Cùng với thực hiện các nội dung trên, việc tăng cường đấu tranh phòng ngừa tai nạn bay và uy hiếp ATB, chăm lo bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ PCQS cũng luôn được ĐU,CH Sư đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nghiêm túc. Một mặt, Sư đoàn yêu cầu đội ngũ PCQS và các lực lượng bảo đảm bay nắm vững Điều lệ bay, chấp hành nghiêm các quy chế về đảm bảo ATB. Mặt khác, tích cực đấu tranh khắc phục những biểu hiện chủ quan, đơn giản của đội ngũ PCQS; sự thiếu đôn đốc, kiểm tra của chỉ  huy cũng như tâm lý nôn nóng muốn chạy theo tiến độ và chỉ tiêu giờ bay của một số PCQS,... Đảng ủy Sư đoàn yêu cầu chỉ huy các cơ quan, đơn vị (đặc biệt với các trung đoàn bay) phải nắm rõ đặc điểm, tình hình thực tiễn của đơn vị; nhất là thực trạng chất lượng vũ khí, trang bị; chất lượng đội ngũ PCQS, tổ bay, tiến độ thực hiện nhiệm vụ... để có kế hoạch bay và bảo đảm ATB hợp lý, đúng quy định. Thường xuyên theo dõi nắm chắc diễn biến tình hình thời tiết, khí tượng; kiên quyết không cho máy bay cất cánh khi thời tiết không phù hợp với nội dung bài bay và vượt quá trình độ của PCQS. Các vụ tai nạn bay và uy hiếp ATB đều được Sư đoàn tiến hành bình giảng hết sức nghiêm túc, công khai và dân chủ. Thông qua đó, những nguyên nhân dẫn đến sai sót được phân tích, mổ xẻ cặn kẽ, chi tiết, khách quan, nhất là nguyên nhân do con người gây ra. Qua đó, rút ra bài học kinh nghiệm, tiếp tục củng cố niềm tin cho đội ngũ PCQS, góp phần giảm thấp nhất các vụ uy hiếp ATB và nâng cao sức mạnh chiến đấu của Sư đoàn. Bên cạnh đó, ĐU,CH Sư đoàn luôn quan tâm thực hiện tốt chế độ, chính sách, đời sống vất chất, tinh thần của đội ngũ PCQS, đặc biệt là chế độ ăn uống, ngủ, nghỉ, luyện tập thể thao hàng không. Ngoài chính sách đặc thù cho đội ngũ PCQS, Sư đoàn còn tạo điều kiện về nhà ở để họ ổn định cuộc sống gia đình; kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và bảo đảm ATB... Nhờ thực hiện đồng bộ và hiệu quả các biện pháp trên, nhiều năm qua, đội ngũ PCQS của Sư đoàn ngày càng tiến bộ, trưởng thành, đáp ứng mọi yêu cầu, nhiệm vụ.

Đại tá LÊ VĂN HẠNH

Bí thư Đảng uỷ, Chính uỷ Sư đoàn