Viện Công nghệ thuộc Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng (CNQP), tiền thân là Viện Công nghệ Quân giới, thành lập ngày 21-8-1973; có nhiệm vụ chủ yếu là nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, thiết kế và chế tạo thiết bị, dây chuyền công nghệ phục vụ sản xuất quốc phòng; tư vấn, thẩm định các dự án đầu tư phát triển công nghệ; đảm bảo đo lường, truyền chuẩn và kiểm định phương tiện đo; đảm bảo kỹ thuật và công nghệ cho sản xuất quốc phòng. Trải qua 40 năm xây dựng, Viện đã không ngừng trưởng thành vững mạnh, luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, phục vụ có hiệu quả cho sản xuất quốc phòng, góp phần tích cực vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đồng chí Nguyễn Quân, Bộ trưởng Bộ KH&CN và Thượng tướng Trương Quang Khánh, Thứ trưởng BQP chủ trì Hội thảo khoa học tại Viện

Ghi nhận những thành tích đó, Viện đã được Nhà nước tặng 03 Huân chương chiến công hạng Nhất, 04 Huân chương chiến công hạng Nhì, 03 Huân chương chiến công hạng Ba; được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng (BQP), Tổng cục CNQP tặng nhiều phần thưởng cao quý khác. Năm 2012, Viện được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học - công nghệ (KHCN) cho cụm công trình chế tạo vũ khí bộ binh.

Trước sự phát triển mạnh mẽ của KHCN, trong đó có KHCN quân sự và yêu cầu xây dựng Quân đội thời kỳ mới, đặc biệt là sau khi Bộ Chính trị ra Nghị quyết 06-NQ/TW “Về xây dựng và phát triển CNQP đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, Viện được giao nhiều nhiệm vụ, tham gia vào nhiều dự án với quy mô và độ phức tạp cao. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ chuyên gia đầu ngành còn thiếu, chưa cân đối về cơ cấu, ngành nghề, trình độ của đội ngũ cán bộ nghiên cứu có mặt chưa theo kịp sự phát triển của KHCN... Trước bối cảnh đó, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Viện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh đổi mới, nâng cao năng lực, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ, coi đây là mục tiêu trọng tâm, xuyên suốt, là đòi hỏi bức thiết, quyết định sự phát triển của Viện cả trước mắt và lâu dài.

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết 68-NQ/ĐUCNQP của Đảng ủy Tổng cục CNQP “Về lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ và thực hiện công tác cán bộ nhiệm kỳ 2010 - 2015, đào tạo cán bộ ở nước ngoài đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, Viện ra Nghị quyết chuyên đề, xây dựng các kế hoạch để triển khai thực hiện công tác này. Trong đó, Viện tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có số lượng và cơ cấu hợp lý, đồng bộ về ngành nghề, có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuẩn hóa về trình độ chuyên môn, tâm huyết với nghề nghiệp, có năng lực, trí tuệ, phương pháp nghiên cứu khoa học phù hợp, đủ khả năng độc lập nghiên cứu, thực hiện các đề tài, dự án về KHCN, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Viện và sự phát triển của ngành CNQP. Thời gian qua, Viện đã kết hợp với cơ quan chức năng của Tổng cục rà soát, đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ, xây dựng quy hoạch, tạo nguồn đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cho cả trước mắt và lâu dài. Quá trình thực hiện, Viện chú trọng kết hợp đồng bộ các biện pháp về tư tưởng, tổ chức và đảm bảo chế độ, chính sách; trong đó, tập trung ưu tiên xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ khoa học trẻ và các chuyên gia đầu ngành. Viện đã phối hợp với các cơ quan chức năng của BQP để xây dựng cơ chế, chính sách nhằm thu hút đội ngũ cán bộ khoa học trẻ được đào tạo ở các trường trong nước và ngoài nước có chuyên ngành phù hợp với nhu cầu phát triển của Viện về làm việc. Viện thực hiện đa dạng hóa hình thức đào tạo, bồi dưỡng; kết hợp đào tạo, bồi dưỡng qua thực tế với lựa chọn cán bộ đi đào tạo chuyên sâu. Qua đó, giúp cho đội ngũ cán bộ nhanh chóng tiếp cận với kiến thức, công nghệ hiện đại, tích lũy kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao của Viện.

Trao đổi phương án thiết kế, chế tạo vũ khí.

Đặc biệt, Viện tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì các phòng, ban, trung tâm, xưởng thực sự là những con chim đầu đàn để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác nghiên cứu, ứng dụng KHCN theo kế hoạch thường xuyên và những nhiệm vụ đột xuất. Một trong những biện pháp đạt hiệu quả cao mà Viện đã thực hiện trong nhiều năm qua là đưa kỹ sư trẻ về các nhà máy để trải nghiệm thực tế; qua đó rèn luyện bản lĩnh, nâng cao trình độ chuyên môn, tiếp thu và phát hiện các đề tài nghiên cứu. Đây cũng là cơ sở để Viện phát hiện, đánh giá năng lực của từng người, nhất là khả năng nghiên cứu, từ đó định hướng đào tạo, bồi dưỡng và bố trí, sử dụng hiệu quả từng cán bộ. Với những biện pháp trên, đến nay 100% cán bộ của Viện có trình độ đại học trở lên, trong đó trên 60% có trình độ sau đại học (tiến sĩ trên 10%); đa số có trình độ chuyên môn vững, bước đầu Viện đã xây dựng được đội ngũ cán bộ đầu ngành giỏi trên các lĩnh vực chủ yếu.

Để đáp ứng yêu cầu cao trong nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, Viện chú trọng đổi mới công tác điều hành, quản lý KHCN theo hướng tăng tính tự chủ của các tập thể, cá nhân. Công tác nghiên cứu của Viện được thực hiện đồng bộ, chặt chẽ, theo phương châm “Thiết thực, khả thi, chất lượng, hiệu quả”. Theo đó, Viện thực hiện đổi mới quy trình, phương pháp lựa chọn đề tài, nhiệm vụ nhằm nâng cao chất lượng nghiên cứu. Nội dung nghiên cứu được Viện chỉ đạo bám sát định hướng của cấp trên, nhất là các chương trình, dự án CNQP theo tinh thần Nghị quyết 06-NQ/TW và chủ trương hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng trong Quân đội. Thời gian qua, Viện tập trung xây dựng và triển khai các chương trình nghiên cứu, chế tạo vũ khí và nâng cao chất lượng vũ khí do CNQP sản xuất; tham gia triển khai các dự án đầu tư trọng điểm của Tổng cục CNQP. Bên cạnh đó, Viện coi trọng công tác rà soát, hoàn chỉnh, đảm bảo đầy đủ, kịp thời tài liệu, các yếu tố công nghệ cho sản xuất quốc phòng và tập trung vào các đề tài nghiên cứu, thiết kế, chế tạo vũ khí, khí tài phục vụ sản xuất quốc phòng và các dự án đầu tư CNQP. Viện tăng cường phối hợp, kết hợp với các nhà máy, viện nghiên cứu, học viện, trường đại học, qua đó kịp thời phát hiện và giải quyết những vấn đề khó về kỹ thuật, công nghệ phát sinh trong quá trình sản xuất, nắm bắt những vấn đề mới là cơ sở để xác định các đề tài nghiên cứu. Trong nghiên cứu KHCN, Viện luôn quan tâm tới bảo vệ môi trường và thực hiện nghiêm túc công tác kiểm tra, chấp hành kỷ luật, đảm bảo an toàn về người, công nghệ và cơ sở vật chất. Việc đổi mới phương thức hoạt động thông tin KHCN và môi trường được Viện thực hiện có nền nếp, chất lượng (nhất là thông tin tư liệu, thông tin nhu cầu KHCN) và tạo điều kiện để cán bộ được tiếp cận kịp thời với các công trình nghiên cứu. Đáng chú ý là, trong giai đoạn 2006 - 2013, Viện đã hoàn thành 44 đề tài, nhiệm vụ (06 đề tài, nhiệm vụ cấp Nhà nước, 25 đề tài, nhiệm vụ cấp BQP và 13 đề tài, nhiệm vụ cấp Tổng cục). Trong đó, có nhiều đề tài nghiên cứu được chuyển giao cho sản xuất, các dự án đầu tư trọng điểm của BQP và Tổng cục, góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu, chế tạo vũ khí phục vụ cho Quân đội. Nhiều đề tài có hàm lượng khoa học cao, được ứng dụng trong sản xuất vũ khí và các ngành của nền kinh tế quốc dân. Những năm gần đây, Viện đã được cấp trên thường xuyên chú trọng đầu tư nâng cao năng lực các phòng thí nghiệm. Sau khi được nâng cấp, các cơ sở này đã thực sự phát huy hiệu quả cho nhiệm vụ nghiên cứu của Viện và tham gia thực hiện các dự án trọng điểm của Tổng cục.

Được phép của BQP và Tổng cục, Viện đẩy mạnh việc thực hiện dịch vụ KHCN bằng các hợp đồng nghiên cứu khoa học với các đối tác bên ngoài. Để công tác này thực hiện đúng pháp luật, đúng quy định của BQP và Tổng cục, Viện tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý bằng các quy chế, quy định. Thông qua đó, công tác dịch vụ KHCN và kinh tế của Viện được lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý một cách tập trung, thống nhất, công khai, minh bạch, khoa học, hiệu quả, góp phần hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu, xây dựng cơ sở vật chất, cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao đời sống của cán bộ, công nhân viên.

Trong điều kiện nước ta hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, trong đó có lĩnh vực quốc phòng, Viện đã đề xuất với Nhà nước, BQP và Tổng cục cho phép thành lập các đoàn cán bộ đi công tác, học tập, nghiên cứu ở các nước có trình độ KHCN tiên tiến (Nga, Belarus, Ucraina, Đức, Hàn quốc,...). Qua đó, Viện chọn lọc được các giải pháp công nghệ phù hợp để chế tạo các loại vũ khí, khí tài đảm bảo cho sản xuất quốc phòng. Viện hợp tác với một số đơn vị nghiên cứu các phương thức chuyển giao công nghệ để lựa chọn phương thức phù hợp; lập dự án xây dựng Trung tâm Hỗ trợ chuyển giao công nghệ từ các nước SNG vào Việt Nam. Bên cạnh đó, Viện thực hiện từng bước đưa các sản phẩm KHCN có tính lưỡng dụng tham gia thị trường, tạo cơ sở cho việc chuyển đổi sang mô hình tự chủ một phần tài chính theo chủ trương của Chính phủ và BQP.

Viện quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chỉ thị hướng dẫn về xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện; luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác này bằng các biện pháp đồng bộ, phù hợp với đặc thù của cơ quan nghiên cứu khoa học. Đảng ủy Viện thường xuyên coi trọng kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng; gắn xây dựng tổ chức đảng với xây dựng cơ quan, đơn vị, xây dựng Viện vững mạnh toàn diện. Viện kết hợp có hiệu quả giữa công tác giáo dục chính trị, tư tưởng với tăng cường quản lý, rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy cả trong công tác chuyên môn và trong xây dựng các phòng, ban, bộ phận vững mạnh toàn diện. Trong đó, Viện chú trọng giáo dục cho đội ngũ cán bộ về chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, nhất là quan điểm xây dựng và phát triển CNQP trong tình hình mới; giáo dục về bản chất giai cấp công nhân, truyền thống của Quân đội, truyền thống của Ngành. Qua đó, xây dựng cho đội ngũ cán bộ có niềm tin, niềm tự hào, có trách nhiệm cao trong xây dựng và phát triển CNQP, yên tâm công tác, tâm huyết với nghề nghiệp.

Cùng với đó, Viện đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng và thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động. Hiện nay, cán bộ, công nhân viên của Viện đang đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tích cực sửa chữa, khắc phục khuyết điểm theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng. Nhờ đó, Viện đã xây dựng được môi trường lành mạnh, dân chủ, nghiêm túc, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả nghiên cứu và thực hiện các nhiệm vụ khác.

Đại tá, TS. BÙI VIẾT DŨNG
Viện trưởng