Đào tạo cán bộ quân sự ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn trình độ cao đẳng, đại học là bước phát triển trong thực hiện chủ trương của Đảng về công tác quốc phòng, quân sự ở cơ sở. Quán triệt sâu sắc yêu cầu, nhiệm vụ được giao, Trường Sĩ quan Lục quân 1 đã chủ động trong công tác chỉ đạo, triển khai tổ chức thực hiện và đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng công tác quốc phòng, quân sự ở cơ sở.

Khối Học viên ngành Quân sự cơ sở diễu binh trong Lễ Khai giảng năm học 2013 - 2014

Là một trong những trung tâm đào tạo cán bộ và nghiên cứu khoa học quân sự lớn của toàn quân, những năm qua, Trường Sĩ quan Lục quân 1 được giao nhiệm vụ đào tạo cho hơn 20 đối tượng với nhiều chuyên ngành, trình độ cao đẳng, đại học và sau đại học. Từ năm 2010, Nhà trường có thêm nhiệm vụ đào tạo cán bộ quân sự ban chỉ huy quân sự (BCHQS) xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã) trình độ đại học; đồng thời, chủ trì liên kết với Trường Quân sự các quân khu (khu vực phía Bắc) và Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội đào tạo trình độ cao đẳng và đào tạo liên thông từ trung cấp lên cao đẳng ngành Quân sự cơ sở (QSCS) theo Quyết định 799/QĐ-TTg của Thủ trướng Chính phủ¹ (gọi tắt là Đề án 799).

Khi bắt tay thực hiện nhiệm vụ, Nhà trường gặp không ít khó khăn. Đây là nhiệm vụ mới, kinh nghiệm và kiến thức ngành QSCS của cán bộ, giảng viên chưa nhiều. Nội dung, chương trình đào tạo, giáo trình, tài liệu chưa hoàn thiện. Kinh phí, cơ sở vật chất, thao trường, bãi tập dành riêng cho đối tượng đào tạo còn nhiều hạn chế,... Thực tế nguồn tuyển chọn từ các địa phương là những người đang giữ cương vị chỉ huy trưởng, phó chỉ huy trưởng quân sự cấp xã đã trải qua chức vụ trung đội trưởng, tiểu đội trưởng, khẩu đội trưởng dân quân tự vệ; có tuổi đời cao, trình độ nhận thức không đồng đều và gặp khó khăn trong quá trình lĩnh hội kiến thức, nhất là các môn khoa học cơ bản. Vì vậy, Nhà trường đã tham mưu cho Bộ Quốc phòng (BQP) chú trọng khâu tuyển chọn từ địa phương, bảo đảm được chất lượng và phù hợp với quy hoạch cán bộ của cấp ủy, chính quyền xã, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời, để thực hiện các chỉ tiêu theo Đề án 799, Nhà trường cũng đề xuất với BQP thống nhất chỉ đạo tổ chức liên kết giữa Nhà trường với các trường quân sự quân khu đào tạo liên thông từ trung cấp lên cao đẳng ngành QSCS  hình thức vừa làm vừa học, theo đúng quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Cùng với đổi mới công tác tuyển chọn đầu vào và phương thức đào tạo, việc “chuẩn hóa” về kiến thức có ý nghĩa quan trọng, quyết định chất lượng cán bộ khi ra trường. Ý thức sâu sắc vấn đề này, Nhà trường đã chủ động tham mưu cho BQP và làm nòng cốt trong triển khai xây dựng chương trình đào tạo, biên soạn giáo trình, tài liệu huấn luyện, đáp ứng mục tiêu đào tạo của từng đối tượng. Trên cơ sở chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sự chỉ đạo của BQP, Nhà trường lựa chọn cán bộ, giảng viên có kinh nghiệm, hiểu biết về công tác quốc phòng, quân sự (QP,QS) ở địa phương, cơ sở tham gia xây dựng chương trình đào tạo chi tiết, biên soạn giáo trình, tài liệu giảng dạy. Quá trình triển khai nhiệm vụ này, Nhà trường luôn chỉ đạo bảo đảm đúng quy trình, từ thông qua hội đồng các cấp đến xin ý kiến thẩm định của các chuyên gia, các nhà khoa học. Vì vậy, chương trình đào tạo chi tiết, hệ thống giáo trình, tài liệu do Nhà trường biên soạn được Hội đồng nghiệm thu BQP đánh giá cao. Đến nay, Nhà trường đã cùng với các cơ quan chức năng, các trường bạn biên soạn 05 chương trình đào tạo với 176 giáo trình đưa vào sử dụng thống nhất trong toàn quân.

Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường cũng đã tổ chức quán triệt, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhất là những khoa, đơn vị trực tiếp giảng dạy, quản lý, giáo dục, rèn luyện học viên ngành QSCS, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn Trường cho nhiệm vụ này. Từ thống nhất về nhận thức, Nhà trường tập trung làm tốt công tác chuẩn bị mọi mặt cho tuyển sinh, chiêu sinh, đào tạo, quản lý, rèn luyện học viên. Công tác xét duyệt hồ sơ, tổ chức thi tuyển được chỉ đạo tiến hành nghiêm túc, đúng quy chế tuyển sinh quân sự. Nhà trường tổ chức kiện toàn, bổ sung đội ngũ cán bộ các cơ quan, khoa giáo viên, đơn vị quản lý học viên; lựa chọn cán bộ, giảng viên có kinh nghiệm và trình độ chuyên sâu để thành lập Khoa Quân sự địa phương gồm các bộ môn: Chiến thuật dân quân tự vệ, Lý luận quân sự địa phương, Công binh và vũ khí tự tạo, Công tác hậu cần, tham mưu quân sự địa phương. Nhà trường quan tâm bồi dưỡng, bổ sung kiến thức thực tiễn, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giảng viên bằng nhiều hình thức: cử cán bộ tham gia tập huấn về công tác QP,QS địa phương; đưa cán bộ, giảng viên đi nghiên cứu thực tế, tham quan các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ,… Đồng thời, tích cực tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nội dung, tổ chức phương pháp giảng dạy chuyên ngành QSCS cho giảng viên. Cùng với chuẩn bị về con người, Nhà trường chú trọng chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, thao trường, bãi tập,… Ngoài hệ thống giảng đường, thao trường dùng chung với các đối tượng khác, Nhà trường đã từng bước đầu tư xây dựng phòng học chuyên dùng; thao trường huấn luyện chiến thuật dân quân tự vệ; thao trường, giảng đường huấn luyện vũ khí tự tạo; đồng thời, chỉ đạo sản xuất hàng trăm chông, mìn, cạm bẫy,… các loại làm mô hình, học cụ phục vụ huấn luyện.

Nhà trường chỉ đạo các cơ quan, khoa giáo viên thường xuyên cập nhật, bổ sung những kiến thức mới, những vấn đề thực tiễn đang đặt ra, cũng như sự phát triển về kỹ thuật, chiến thuật trong tác chiến khu vực phòng thủ địa phương để góp phần nâng cao chất lượng đào tạo. Việc cập nhật, bổ sung kiến thức mới còn trực tiếp giúp học viên sau khi tốt nghiệp có đủ năng lực trực tiếp quản lý, huấn luyện, rèn luyện các đơn vị dân quân, dự bị động viên; đồng thời, làm tốt việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền về công tác QP,QS ở địa phương.

Tập bài: “Hội nghị Đảng ủy xã thông qua kế hoạch chiến đấu - trị an”

Xuất phát từ đặc điểm đối tượng học viên có kiến thức, kinh nghiệm thực tế, song trình độ nhận thức không đồng đều, khả năng tiếp thu lý luận gặp nhiều khó khăn, Nhà trường đã chỉ đạo các khoa giáo viên chú trọng lựa chọn vận dụng phương pháp giảng dạy phù hợp. Trong đó, Trường yêu cầu các cơ quan, khoa giáo viên quan tâm đến tính đặc thù của đối tượng, bảo đảm tính vừa sức, tạo hứng thú cho học viên trong học tập. Đồng thời, tích cực đổi mới phương pháp dạy - học theo hướng lấy người học làm trung tâm, phát huy tính tích cực của người học, coi trọng rèn luyện kỹ năng hoạt động thực tiễn, sát với chức trách, nhiệm vụ của cán bộ quân sự cấp xã. Cùng với nâng cao chất lượng giờ lên lớp của giáo viên, Nhà trường chú trọng đề cao trách nhiệm, phát huy vai trò trợ giáo của đội ngũ cán bộ đại đội, trung đội trong tổ chức, duy trì hoạt động tự học của học viên, nâng cao chất lượng giờ tự học, nhằm từng bước biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Mặt khác, Nhà trường thường xuyên đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, đảm bảo “Học thực chất, thi thực chất”. Đào tạo cán bộ quân sự BCHQS cấp xã là đối tượng mới, nên trong quá trình huấn luyện, Nhà trường đặc biệt chú trọng đến việc tổ chức rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục các khâu yếu, mặt yếu, nâng cao chất lượng dạy - học. Nhờ đó, 100% học viên ngành QSCS tham gia học, thi các học phần theo chương trình đào tạo, chấp hành nghiêm quy chế. Trên cơ sở kết quả học tập, bước đầu phân loại học viên ngành QSCS khóa 1 đại học có gần 84% khá, giỏi; khóa 2 có 100% khá, giỏi; khóa 3 có hơn 64% khá, giỏi; hệ cử tuyển có gần 69% khá, giỏi.

Mặc dù đối tượng đào tạo đa số có tuổi đời cao, bị chi phối bởi những khó khăn từ gia đình (gần 50% đã có gia đình riêng) nhưng Nhà trường vẫn xác định chủ trương kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy. Các cơ quan, đơn vị quản lý học viên duy trì nghiêm các chế độ trong ngày, trong tuần, nhất là lễ tiết tác phong, mang mặc, xưng hô, chào hỏi và các quy định như học viên đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu cấp phân đội. Bên cạnh đó, Nhà trường quan tâm bảo đảm tốt nơi ăn ở, chế độ sinh hoạt cho học viên theo quy định. Nhằm bảo đảm chính quy thống nhất về mang mặc, Nhà trường đã chủ động ứng trước kinh phí tổ chức may đo trang phục cho học viên. Nhà trường cũng thường xuyên giữ mối liên hệ với địa phương, trao đổi kết quả học tập, rèn luyện của học viên, nắm chắc hoàn cảnh của từng học viên để có các biện pháp quản lý phù hợp, nhất là đối với học viên ở vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh gia đình khó khăn để họ yên tâm học tập. Vì vậy, trong quá trình đào tạo, học viên luôn tự giác học tập, rèn luyện, chấp hành nghiêm quy định của Nhà trường, kỷ luật Quân đội và pháp luật Nhà nước.

Trong liên kết đào tạo, do các cơ sở đào tạo liên kết ở xa, phân tán, Nhà trường đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các trường quân sự quân khu, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội xây dựng kế hoạch huấn luyện, làm tốt công tác chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy theo mục tiêu yêu cầu đào tạo, nhất là đội ngũ giáo viên, thao trường bãi tập, kinh phí bảo đảm,... Nhà trường chỉ đạo cơ quan, khoa giáo viên chủ động hiệp đồng, thống nhất phân công bài giảng phù hợp với khả năng của giáo viên các trường liên kết. Trong đó, giáo viên của Nhà trường sẽ đảm nhiệm những nội dung quan trọng mà các trường quân sự quân khu chưa đảm nhiệm được. Cùng với chủ trì hiệp đồng làm tốt công tác huấn luyện thường xuyên, hằng năm, Nhà trường đã tổ chức các đoàn công tác đến các trường liên kết để kiểm tra, rút kinh nghiệm hoạt động đào tạo. Đến nay, Nhà trường đã và đang chủ trì liên kết đào tạo 04 khóa liên thông trình độ cao đẳng ngành QSCS tại các trường quân sự quân khu (khu vực phía Bắc); đã công nhận tốt nghiệp 182 học viên đào tạo liên thông từ trung cấp lên cao đẳng ngành QSCS, thuộc các trường quân sự Quân khu 1, 2, 3, 4 và Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội; trong đó, có 145 học viên tốt nghiệp khá, giỏi. Học viên ra trường bước đầu thực hiện tốt chức trách được giao, vận dụng sáng tạo kiến thức được trang bị vào thực tiễn nhiệm vụ công tác, được cấp ủy, chính quyền các địa phương đánh giá cao.

Phát huy kết quả, kinh nghiệm đã đạt được, Trường Sĩ quan Lục quân 1 tiếp tục tập trung lãnh đạo thực hiện đồng bộ các biện pháp nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ quân sự BCHQS cấp xã. Trong đó, Nhà trường tập trung nghiên cứu bổ sung, hoàn chỉnh các bộ chương trình đào tạo, hệ thống giáo trình, tài liệu; chuẩn hoá đội ngũ giáo viên, từng bước xây dựng và hoàn thiện cơ sở vật chất nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương chiến lược của Đảng về đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc.

Thiếu tướng, TS. ĐỖ VIẾT TOẢN

Hiệu trưởng
__________

1 - Phê duyệt Đề án đào tạo cán bộ quân sự Ban CHQS xã, phường, thị trấn trình độ cao đẳng, đại học ngành QSCS đến năm 2020 và những năm tiếp theo.