Trước yêu cầu ngày càng cao về chất lượng đội ngũ cán bộ trong Quân đội, những năm qua, Trường Sĩ quan Lục quân 1 - trung tâm đào tạo Sĩ quan chỉ huy - tham mưu Lục quân cấp phân đội trình độ đại học khu vực phía Bắc, đã quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo về công tác giáo dục, đào tạo và tổ chức thực hiện bằng nhiều giải pháp sáng tạo, thiết thực, hiệu quả¹, góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhệ, từng bước hiện đại”.

Trước hết, Nhà trường bám sát mục tiêu, yêu cầu đào tạo và thực tiễn đơn vị cơ sở, đổi mới nội dung, chương trình đào tạo theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”. Trên cơ sở quy định chuẩn đầu ra các ngành đào tạo theo chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Quốc phòng, căn cứ vào đối tượng đào tạo, thời gian qua, Nhà trường đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, điều chỉnh, bổ sung nội dung, chương trình đào tạo. Trong đó, coi trọng bồi dưỡng phát triển toàn diện cả về phẩm chất đạo đức, lối sống và năng lực thực hành theo chức vụ đảm nhiệm; tăng khối kiến thức chuyên ngành, giảm lý thuyết, tăng thực hành, nhất là nội dung về kỹ thuật hỏa khí đi cùng, huấn luyện đêm, diễn tập tổng hợp, ngoại ngữ và thực tập của học viên. Đồng thời, bồi dưỡng kỹ năng tiến hành công tác đảng, công tác chính trị cấp phân đội và kỹ năng “mềm” cho học viên; xây dựng tinh thần cảnh giác cách mạng, nâng cao khả năng làm chủ bản thân, tự “đề kháng” trước âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Trong quá trình triển khai, Nhà trường bám sát sự chỉ đạo của trên, kết hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, tiến hành nghiên cứu, khảo sát, kịp thời phát hiện những bất cập, hạn chế về kiến thức, phương pháp huấn luyện, kỹ năng chỉ huy và tiến hành công tác đảng, công tác chính trị. Từ đó, chỉ đạo các lực lượng liên quan tiến hành rà soát nội dung, chương trình từng môn học của từng đối tượng; xây dựng, điều chỉnh, cập nhật bổ sung những nội dung mới và thiếu, cắt giảm những nội dung không phù hợp, từng bước chuẩn hóa về lượng kiến thức, kỹ năng cần đạt được trong từng chủ đề, môn học, học kỳ, năm học và toàn khóa; hằng năm có sự điều chỉnh, bổ sung phù hợp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của học viên sau tốt nghiệp. Với sự chỉ đạo quyết liệt, cách làm khoa học, đến nay, Nhà trường đã xây dựng 33 chương trình mới; điều chỉnh, bổ sung 20 chương trình², bước đầu đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa, sát mục tiêu, yêu cầu đào tạo và thực tiễn quản lý, chỉ huy, huấn luyện bộ đội ở đơn vị. Đây là cơ sở khoa học để Nhà trường tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, đáp ứng mục tiêu xây dựng Quân đội trong thời kỳ mới.

Hiệu trưởng Nhà trường gắn quân hàm sĩ quan cho học viên tốt nghiệp

Cùng với đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, Nhà trường đặc biệt chú trọng đổi mới phương pháp dạy - học, không ngừng nâng cao chất lượng chuẩn đầu ra cho các đối tượng. Để thực hiện tốt khâu đột phá quan trọng này, Nhà trường quyết liệt chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy - học tích cực, lấy người học làm trung tâm, phát huy tính chủ động, tích cực của người học; ứng dụng khoa học công nghệ, phương tiện kỹ thuật hiện đại cả trong quản lý, giảng dạy, nghiên cứu và học tập; kết hợp chặt chẽ giữa trang bị kiến thức với truyền thụ kinh nghiệm thực tiễn quản lý, chỉ huy, chiến đấu với thường xuyên giáo dục, bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách của học viên theo mục tiêu đào tạo, rèn luyện thể lực, tính kỷ luật cho học viên. Các khoa giáo viên thực hiện chặt chẽ các khâu, các bước từ chuẩn bị, thục luyện, giảng thử, đến thông qua bài giảng, với tiêu chí: chỉ những bài khi thông qua đạt khá trở lên mới được thực hành giảng. Đồng thời, tích cực tổ chức các hoạt động phương pháp: trao đổi học thuật, tăng cường bài giảng mẫu, giờ giảng mẫu; chú trọng công tác kiểm tra huấn luyện cả thường xuyên và đột xuất ở các cấp, kịp thời rút kinh nghiệm, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm. Trong diễn tập vòng tổng hợp, Nhà trường chỉ đạo đổi mới cả nội dung và phương pháp; xây dựng tưởng định, tình huống sát thực tế chiến đấu; chú trọng nâng cao năng lực, kỹ năng thực hành chỉ huy - tham mưu, xử trí tình huống chiến thuật và tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong chiến đấu. Ngoài ra, Nhà trường còn rất chú trọng nâng cao chất lượng tự học, duy trì và thực hiện tốt kế hoạch hoạt động tiết thứ 9 và giờ thể thao chiều để bồi dưỡng năng lực thực hành, rèn luyện thể lực bền bỉ, dẻo dai, tăng sức chịu đựng cho học viên, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo, nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ trong môi trường khắc nghiệt của hoạt động quân sự. Nhờ đó, qua khảo sát, đánh giá chất lượng học viên của Trường tốt nghiệp những khóa gần đây đang công tác tại một số đơn vị, tỷ lệ hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt trên 88%, góp phần quan trọng vào nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp phân đội, góp phần xây dựng Quân đội từng bước hiện đại.

Xác định người thầy là một trong những nhân tố quyết định chất lượng đào tạo, Nhà trường tập trung đổi mới xây dựng, kiện toàn, phát triển đội ngũ nhà giáo, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Chủ động xây dựng quy hoạch, bố trí, sử dụng, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên cả ngắn hạn, trung hạn và dài hạn; bảo đảm luôn đủ về số lượng, có phẩm chất, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao, cân đối về cơ cấu, chuyên ngành, độ tuổi, có nguồn kế cận, kế tiếp vững chắc. Trong đó, Nhà trường kết hợp giữa đẩy mạnh bồi dưỡng tại chỗ với cử cán bộ đi đào tạo tại các học viện, nhà trường trong, ngoài Quân đội và các trường quân đội của một số nước theo chỉ tiêu của Bộ Quốc phòng; chú trọng đào tạo sau đại học và hoàn thành chức danh phó giáo sư. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, tạo nguồn cán bộ quản lý từ Ban Giám hiệu, cơ quan, khoa, đến đơn vị quản lý học viên, có trình độ học vấn cao, chuyên môn sâu, năng lực sư phạm tốt, làm nòng cốt trong bồi dưỡng, phát triển tại chỗ cho đội ngũ nhà giáo. Bên cạnh đó, Nhà trường thường xuyên quan tâm đến công tác chính sách cho cán bộ, giảng viên, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, thời gian,... nhất là điều kiện làm việc, môi trường công tác, học tập, nghiên cứu và rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn, tổ chức chỉ huy, khả năng tư duy nghiên cứu độc lập. Tổ chức luân chuyển, thực tế cho cán bộ, giảng viên ở các cương vị lãnh đạo, quản lý chỉ huy tại đơn vị cơ sở theo quy hoạch để rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm từ thực tiễn, vận dụng vào giảng dạy và công tác.

Trong công tác tuyển chọn bổ sung đội ngũ nhà giáo, Nhà trường chú trọng lựa chọn những cán bộ đã trải qua thực tiễn lãnh đạo, chỉ huy tại đơn vị; học viên tốt nghiệp loại giỏi, có trình độ, năng lực và phương pháp sư phạm quân sự tốt; đồng thời, điều chuyển những giảng viên không đáp ứng nhiệm vụ sang công tác khác phù hợp với năng lực, sở trường. Trước thực trạng trình độ ngoại ngữ và công nghệ thông tin của đội ngũ giảng viên còn hạn chế, cùng với tổ chức cho cán bộ, giảng viên đi học tập tại các cơ sở đào tạo, Nhà trường còn phối hợp với trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức đào tạo văn bằng 2 tiếng Anh, mở các lớp bồi dưỡng ngoại ngữ, tin học tại Trường. Vì vậy, những năm gần đây, đội ngũ giảng viên của Nhà trường từng bước được chuẩn hóa theo quy định của Nhà nước và Bộ Quốc phòng, giảng viên có trình độ sau đại học tăng nhanh³, giảng viên giỏi cấp Trường và cấp Bộ Quốc phòng năm sau cao hơn năm trước, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giáo dục, đào tạo.

Bảo đảm đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, hiệu quả trang thiết bị, phương tiện dạy - học, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được nhà trường hết sức quan tâm. Bám sát sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Nhà trường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, tiến hành nghiên cứu, xây dựng các đề án, chương trình, kế hoạch về bảo đảm các trang, thiết bị dạy - học theo hướng khoa học, thiết thực. Trong đó, tập trung bảo đảm đầy đủ cơ sở vật chất, hệ thống giáo trình, tài liệu, giảng đường, thao trường, bãi tập, trường bắn, hồ bơi, v.v. Bằng việc sử dụng hiệu quả kinh phí từ các nguồn lực, động viên, khích lệ nghiên cứu, cải tiến sáng kiến, đến nay cơ sở vật chất phục vụ giáo dục, đào tạo của Nhà trường được đầu tư xây dựng, trang bị, mua sắm tương đối đầy đủ, đồng bộ và hiện đại, phục vụ tốt công tác giáo dục, đào tạo. Thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg, ngày 04/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và Quyết định số 889/QĐ-BQP, ngày 22/3/2018 của Bộ Quốc phòng về phê duyệt “Kế hoạch hành động của hệ thống nhà trường Quân đội trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư giai đoạn 2018 - 2020 và những năm tiếp theo”, Nhà trường từng bước hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, trang thiết bị về công nghệ thông tin, phục vụ công tác giáo dục, đào tạo. Trong đó, hệ thống giảng đường, Trung tâm Điều hành huấn luyện, Trung tâm Huấn luyện mô phỏng được trang bị các thiết bị hiện đại; thư viện được xây dựng theo hướng số hóa, điện tử hóa⁴; hệ thống thao trường, bãi tập, trường bắn, hồ bơi, khu rèn luyện thể lực,... được xây dựng cơ bản, tương đối hiện đại, phục vụ tốt cho học tập, rèn luyện của học viên; đặc biệt, hệ thống thao trường, trường bắn đủ điều kiện và bảo đảm tốt cho huấn luyện dã ngoại, luyện tập tổng hợp, diễn tập chiến thuật có bắn đạn thật đến cấp tiểu đoàn bộ binh, góp phần tích cực, nâng cao hiệu quả trong đổi mới công tác giáo dục, đào tạo của Nhà trường.

Phát huy kết quả, kinh nghiệm đạt được, quán triệt và thực hiện Chỉ lệnh công tác quân sự, quốc phòng năm 2021 của Tổng Tham mưu trưởng: “Chất lượng đào tạo của Nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, Trường Sĩ quan Lục quân 1 tiếp tục nghiên cứu, vận dụng, thực hiện sáng tạo trong thời gian tới, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội.

Trung tướng, PGS, TS. ĐỖ VIẾT TOẢN, Hiệu trưởng Nhà trường
________________

1 - Từ năm 2015 - 2020, kết quả đào tạo của Nhà trường có 100% đạt yêu cầu trở lên, trong đó có 92,39% đạt khá và giỏi (tăng 4,06% so với 05 năm trước).

2 - Cụ thể, giảm chương trình chính khóa từ 4.920 tiết xuống còn 4.800 tiết; giảm khối kiến thức giáo dục đại cương từ 33% xuống còn 25%; tăng khối kiến thức giáo dục chuyên nghiệp từ 67% lên 75%; tăng thời gian thực tập từ 02 tháng lên 03 tháng.

3 - Hiện nay, giảng viên có trình độ sau đại học đạt 63,25% (tăng 24,81% so với 05 năm trước).

4 - Hiện Nhà trường có 24 phòng học chuyên dùng, 23 phòng học chuyên ngành, 10 phòng học tin học, 04 phòng đa năng, 02 phòng học tiếng, 02 phòng thí nghiệm; Trung tâm Huấn luyện mô phỏng huấn luyện có thiết bị bắn đối kháng, tạo giả âm thanh cho 200 người sử dụng; Thư viện điện tử kết nối mạng nội bộ với trên 300.000 trang tài liệu được số hóa; v.v.