Giờ học trực quan của học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội bậc đại học ở Trường Sĩ quan Công binh.( Ảnh: qdnd.vn)

Tiền thân là những lớp học đầu tiên do Cục Công binh tổ chức và phân Khoa Công binh của Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, sau 60 năm thành lập (26-12-1955 – 26-12-2015), Trường Sĩ quan Công binh đã không ngừng lớn mạnh và trưởng thành. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Nhà trường đã đào tạo, bồi dưỡng hàng vạn cán bộ để bổ sung cho chiến trường, góp phần vào thắng lợi vĩ đại của sự nghiệp giải phóng dân tộc. Bước sang thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, quán triệt tư duy mới về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng của Đảng, Nhà trường đẩy mạnh đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật do Nhà trường đào tạo thể hiện được bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ kỹ thuật, chiến thuật cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao. Với thành tích đó, Nhà trường đã được Đảng và Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý. Đặc biệt, ngày 13-3-2008, Nhà trường vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới.

Hiện nay, cùng với sự phát triển của Quân đội và Binh chủng, nhiệm vụ của Nhà trường rất nặng nề, yêu cầu cao, lưu lượng học viên đông, nhiều đối tượng, đa cấp, đa ngành¹. Quán triệt tinh thần Nghị quyết 86-NQ/ĐUQSTƯ của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương), Nghị quyết 124-NQ/ĐUBC của Thường vụ Đảng ủy Binh chủng Công Binh, Đảng ủy Nhà trường ra Nghị quyết về nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong tình hình mới; trong đó xác định chủ trương, giải pháp lãnh đạo, coi đây là mục tiêu xuyên suốt, quyết định sự phát triển của Nhà trường cả trước mắt và lâu dài. Một trong những giải pháp quan trọng mà Nhà trường đang tích cực triển khai thực hiện là đổi mới quy trình, chương trình, nội dung theo hướng chuẩn hóa, phù hợp với mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Theo đó, Nhà trường triển khai toàn diện Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo giai đoạn 2011 - 2020, bổ sung hoàn thiện các quy chế, quy định trong công tác giáo dục và đào tạo; rà soát hệ thống giáo trình, loại bỏ những nội dung không còn phù hợp, đảm bảo bám sát yêu cầu nhiệm vụ đặt ra đối với sĩ quan công binh thời kỳ mới. Nhiều nội dung mới về phương thức hoạt động bảo đảm công trình, cơ động vượt sông và các loại trang bị tiên tiến, hiện đại đã được đưa vào giáo trình, chương trình đào tạo cho các đối tượng. Cùng với đó, Nhà trường xây dựng, hoàn thiện nội dung của từng môn học theo hướng: thiết thực, hiện đại, bám sát sự phát triển của khoa học - công nghệ, nghệ thuật quân sự thuộc lĩnh vực công binh; trang bị kiến thức toàn diện, kết hợp với chuyên sâu; vừa trau dồi cho người học phẩm chất cách mạng, vừa rèn luyện bản lĩnh, tác phong chỉ huy, khả năng thích ứng cao với hoàn cảnh, điều kiện công tác. Việc điều chỉnh, chuẩn hóa nội dung, chương trình đào tạo được tiến hành theo hư­ớng tinh giản lý thuyết, tăng thời gian thực hành; kết hợp chặt chẽ huấn luyện chính khóa với hoạt động ngoại khóa, thực tập tại đơn vị để rèn luyện nâng cao năng lực thực hành và tổ chức chỉ huy theo chuyên ngành. Ngoài ra, Nhà tr­ường còn chú ý bảo đảm tính liên thông, liên kết về nội dung đào tạo giữa các bậc học, ngành học, các trường trong cùng nhóm cả trong và ngoài Quân đội; đào tạo sát với chuyên ngành, sát thực tế đơn vị, gắn với chức trách của người học khi ra tr­ường. Đồng thời, đổi mới việc xây dựng đề cương, đề thi, đáp án, đầu bài diễn tập, đề thi trắc nghiệm; việc tổ chức thi, kiểm tra hợp lý, chặt chẽ, khoa học, nghiêm túc, đảm bảo chất lượng.

Để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, Nhà trường tập trung đổi mới phương pháp dạy - học, hình thức tổ chức, quản lý giáo dục, theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của người học, gắn kết chặt chẽ giữa dạy và học. Trước mắt, Nhà trường tập trung bồi dưỡng phương pháp tư duy nghiên cứu, năng lực tổ chức chỉ huy, thực hành huấn luyện, chiến đấu công binh và bồi dưỡng phong cách, phương pháp, tác phong công tác của cán bộ, giảng viên, học viên. Đồng thời, vận dụng phương pháp dạy học tích cực, tăng tính gợi mở, định hướng, nêu vấn đề để người học xử trí tình huống trong quá trình huấn luyện, chiến đấu; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, phương tiện tiên tiến trong dạy - học. Đến nay, Nhà trường đã cơ bản khắc phục được lối truyền thụ kiến thức một chiều, thụ động, nâng cao năng lực tư duy, kỹ năng thực hành cho người học. Trước đòi hỏi của thực tiễn, hằng năm, Nhà trường đều tổ chức các lớp tập huấn, tọa đàm, hội thảo khoa học về phương pháp dạy - học, nhằm bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ sư phạm, khả năng cập nhật thông tin cho cán bộ, giáo viên; chỉ đạo các khoa giáo viên chú trọng đẩy mạnh các hoạt động giảng tập, giảng thử ở cấp bộ môn, cấp khoa để rút kinh nghiệm. Nhà trường luôn quán triệt và thực hiện tốt quan điểm gắn lý thuyết với thực hành, lấy thực hành làm chính; coi trọng vận dụng các phương pháp dạy - học tích cực, sát với nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của bộ đội công binh. Đồng thời, khuyến khích đội ngũ giáo viên tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, sáng kiến, sáng chế, kết quả nghiên cứu khoa học vào giảng dạy; kết hợp chặt chẽ giữa giảng trên lớp với hướng dẫn học viên phương pháp tự học, khả năng tư duy độc lập; giữa trang bị kiến thức cơ bản với truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu; đổi mới cách đánh giá kết quả học tập của học viên, thực hiện đa dạng hình thức, phương pháp thi, kiểm tra. Công tác khảo thí và kiểm định chất l­ượng, nhất là việc xây dựng và thực hiện các quy chế, quy định trong giáo dục và đào tạo được Nhà trường hết sức chú trọng; đổi mới và nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh; xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của người học một cách khách quan, chính xác, khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục và đào tạo.

Thực hiện Đề án “Kiện toàn và phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý đến năm 2020”, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, có trình độ, năng lực, kinh nghiệm thực tiễn và phẩm chất chính trị, đạo đức, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Thực hiện mục tiêu đó, Nhà trường tập trung làm tốt công tác giáo dục, xây dựng động cơ phấn đấu, đạo đức nghề nghiệp cho mỗi cán bộ, giảng viên; đồng thời, làm tốt việc quy hoạch, điều động, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, chú trọng nguồn kế cận, kế tiếp. Về số lượng, hằng năm, Nhà trường có kế hoạch bổ sung đội ngũ nhà giáo bằng cách tuyển chọn nguồn chủ yếu từ học viên đào tạo cơ bản, tốt nghiệp loại khá, giỏi sau thời gian công tác tại các đơn vị công binh; cán bộ quản lý học viên có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực để đào tạo, bồi dưỡng trở thành giảng viên. Không chỉ chú trọng lựa chọn những cán bộ trẻ, có năng lực sư phạm, cử đi đào tạo cơ bản tại các học viện, nhà trường trong và ngoài Quân đội, Nhà trường còn chủ động liên kết với Học viện Kỹ thuật Quân sự, Học viện Lục quân,… đào tạo các lớp cao học, kỹ sư văn bằng II, chứng chỉ sau đại học, tin học, ngoại ngữ cho giảng viên. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, khoa, ngành chủ động bố trí, sắp xếp lực lượng, tạo điều kiện cho cán bộ, giảng viên tham gia đào tạo tại chỗ để nâng cao trình độ; phát huy chức năng của hội đồng phương pháp cấp khoa để giúp nhau nâng cao chất lượng giảng dạy; kết hợp tuyển dụng các chuyên ngành mà Quân đội không đào tạo với kéo dài thời gian phục vụ tại ngũ đối với những giảng viên có trình độ cao, giàu kinh nghiệm giảng dạy, thiết tha với nghề. Về chất lượng, Nhà trường luôn chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ sư phạm, trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin cho giảng viên; phát huy dân chủ, lấy ý kiến phản hồi của người học đối với hoạt động giảng dạy của giảng viên, tổ chức hội thi giảng viên giỏi, cán bộ quản lý tốt, v.v. Do vậy, đội ngũ cán bộ, giảng viên phát triển khá toàn diện, có cơ cấu, độ tuổi, lực lượng kế cận, kế tiếp hợp lý, tương đối vững chắc, chất lượng ngày càng cao, đáp ứng tốt nhiệm vụ giáo dục và đào tạo trong hiện tại và những năm tiếp theo. Bên cạnh đó, Nhà trường luôn coi trọng xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý học viên, các cơ quan, đơn vị theo hướng chuyên môn hóa, có phẩm chất, năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Chú trọng nâng cao vai trò của đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp; thường xuyên tăng cường các biện pháp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, chỉ huy, nâng cao trách nhiệm, đổi mới tác phong công tác. Hiện nay, 100% giáo viên của Nhà trường có trình độ đại học, trong đó hơn 69,73% trình độ sau đại học, 02 đồng chí được công nhận chức danh phó giáo sư, 5,26% tiến sĩ, 02 Nhà giáo ưu tú, v.v.  Đó là những hạt nhân xuất sắc, nhân tố nòng cốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, tăng c­ường đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác dạy - học là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, trực tiếp phục vụ công tác giáo dục và đào tạo của Nhà trường. Thời gian qua, Nhà trường đã chủ động đầu tư và triển khai đồng bộ các chương trình, kế hoạch công tác nghiên cứu khoa học. Đồng thời, tăng cường chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, khuyến khích, động viên đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý và học viên tích cực tham gia nghiên cứu khoa học, cải tiến, sáng chế đồ dùng, học cụ phục vụ công tác giáo dục và đào tạo. Nội dung nghiên cứu khoa học tập trung vào các lĩnh vực phục vụ trực tiếp nhiệm vụ giáo dục và đào tạo và giải quyết những đòi hỏi bức thiết từ thực tiễn hoạt động huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị. Bên cạnh việc xây dựng và huy động tiềm lực mạnh về nghiên cứu khoa học trong đội ngũ cán bộ, giảng viên, Nhà trường rất coi trọng công tác nghiên cứu khoa học trong học viên, sinh viên, coi đó là hình thức tự đào tạo có hiệu quả cao của người học trong quá trình đào tạo. Đồng thời, có chính sách và cơ chế phù hợp để huy động mọi thành phần, nhất là đội ngũ chủ nhiệm bộ môn, giảng viên đầu ngành tham gia các công trình, đề tài khoa học; đầu tư công sức, trí tuệ biên soạn, nâng cấp tài liệu, giáo trình, hệ thống thông tin tư­ liệu, tài liệu, bảo đảm phục vụ tốt nhất công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học của cán bộ, giảng viên và học viên. Trong 5 năm qua, Nhà trường đã biên soạn 55 đầu tài liệu; hoàn thành 15 đề tài nghiên cứu khoa học cấp ngành, Bộ; 17 đề tài cấp Binh chủng và hàng trăm đề tài cấp cơ sở; trong đó, nhiều đề tài nghiên cứu khoa học đã đạt giải thưởng cao ở cấp Binh chủng và toàn quân. Thực hiện phương châm “trên dưới cùng lo, cùng làm”, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, Nhà trường tập trung ưu tiên nâng cấp hệ thống giảng đường,  phòng thí nghiệm, phòng phương pháp, phòng thực hành, thao trường, bảo đảm đạt chuẩn quy định; sử dụng có hiệu quả nguồn kinh phí, đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Phát huy truyền thống 60 năm, Nhà trường tiếp tục đoàn kết, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, xứng đáng với truyền thống Đơn vị “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” thời kỳ đổi mới.

Đại tá, PGS,TS. LÊ VĂN CƯỜNG, Hiệu trưởng Nhà trường
_______________

1 - Nhà trường đã thành lập Trung tâm ngoại ngữ tin học; mở mã ngành đào tạo kĩ sư hệ dân sự, giảng viên giáo dục quốc phòng và an ninh; đào tạo cao đẳng cho Bộ Công an; đào tạo sĩ quan phân đội bậc đại học; hệ cao đẳng chính trị, quân sự; bồi dưỡng kiến thức chuyển loại chính trị; đào tạo cán bộ chỉ huy, tham mưu cấp trung đoàn, lữ đoàn công binh; hoàn thiện bậc đại học chuyên ngành; đào tạo sĩ quan dự bị chuyên ngành công binh toàn quân; đào tạo sĩ quan công binh cho 2 nước bạn Lào và Cam-pu-chia; đào tạo cao đẳng kỹ thuật cầu, đường (hệ dân sự), v.v.