Trung tâm Triển khai công nghệ thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, là đơn vị sự nghiệp khoa học, có chức năng, nhiệm vụ: nghiên cứu ứng dụng và triển khai các sản phẩm công nghệ cao, đa ngành (công nghệ quang - hồng ngoại, công nghệ mô phỏng, đo lường và điều khiển, y - sinh học nông nghiệp và nông thôn), trọng tâm là công nghệ hồng ngoại; xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật để nghiên cứu, chế thử, chuyển giao công nghệ, đưa những thành tựu công nghệ tiên tiến vào sản xuất và tiến hành các hoạt động dịch vụ khoa học công nghệ (KHCN) khác theo quy định của pháp luật. Với chức năng, nhiệm vụ đó, Trung tâm có vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), tăng cường quốc phòng - an ninh (QP-AN) trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những năm qua, thực hiện đường lối đổi mới, đẩy mạnh CNH,HĐH của Đảng, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung tâm Triển khai công nghệ đã phát huy tinh thần đoàn kết, khắc phục khó khăn, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp: kiện toàn tổ chức biên chế, phát triển nguồn nhân lực; đổi mới, chuyển giao trang, thiết bị công nghệ; tăng cường hoạt động nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao, tạo ra bước đột phá quan trọng trên các lĩnh vực KT-XH và QP-AN.

Hiện nay, Trung tâm có bước phát triển vượt bậc; chuyên nghiên cứu và triển khai ứng dụng KHCN trong các lĩnh vực truyền thống, như: nghiên cứu, sản xuất thử và triển khai các chế phẩm sinh học phục vụ nuôi, trồng thủy, hải sản; nghiên cứu các sản phẩm tin học phục vụ công tác quản lý và một số sản phẩm điện tử y tế, công nghiệp. Đặc biệt, Trung tâm đã nghiên cứu ứng dụng và triển khai thực hiện thành công nhiều đề tài, dự án KHCN cao, đa ngành, trọng điểm, tạo ra những sản phẩm “mũi nhọn” mang tính lưỡng dụng cao, phục vụ thiết thực nhu cầu phát triển KT-XH và QP-AN. Trên lĩnh vực KT-XH, nổi bật là: Dự án ứng dụng công nghệ laser, bằng phương pháp quang động học trong điều trị ung thư; Dự án sản xuất thử nghiệm các thiết bị sấy, bảo quản nông sản (cấp nhà nước)… Trong lĩnh vực QP-AN, hơn 10 năm qua, căn cứ vào định hướng nghiên cứu của Bộ Khoa học và Công Nghệ và Bộ Quốc phòng, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy, Ban lãnh đạo Viện Ứng dụng Công nghệ, Trung tâm đã hợp tác chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị quân đội (Quân chủng Phòng không - Không quân, Cục Quân huấn, Cục Nhà trường…), chủ trì nghiên cứu ứng dụng thành công nhiều công trình KHCN mới. Trong đó, có các dự án trọng điểm: Công nghệ xử lý và thu bức xạ hồng ngoại bằng các linh kiện quang - điện tử thế hệ mới (cấp nhà nước); 2 dự án ứng dụng công nghệ laser và hồng ngoại phục vụ nhiệm vụ QP-AN (các hệ thống truyền hình vùng hồng ngoại gần và hồng ngoại trung khoảng cách lớn). Ngoài ra, Trung tâm còn chế tạo, đưa vào ứng dụng một số sản phẩm phục vụ công tác đào tạo, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của bộ đội, được Bộ Quốc phòng đánh giá cao. Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích, đánh giá đặc điểm mang tính đặc thù, yêu cầu cao của nhiệm vụ huấn luyện quân sự, Trung tâm đã phối hợp với Cục Quân huấn, Cục Nhà trường (Bộ Tổng tham mưu), đầu tư, nghiên cứu các công nghệ tiên tiến, ứng dụng chế tạo thành công một số thiết bị phục vụ tập bắn cho bộ đội, như: BT-98, BT-99, BTĐ-0407 và chuyển giao cho các đơn vị quân đội. Các thiết bị đó được ứng dụng công nghệ thu và xử lý tín hiệu hồng ngoại, công nghệ thông tin với phần mềm chuyên dụng ghi nhận, lưu trữ yếu lĩnh và kết quả luyện tập của bộ đội; đáp ứng được yêu cầu giáo trình huấn luyện các bài bắn về mô phỏng quá trình ngắm bắn, thời điểm bóp cò, đường đạn. Ưu điểm nổi bật của các thiết bị đó là: tính cơ động, triển khai nhanh, thao tác đơn giản, dễ sử dụng, kết cấu chắc chắn, phù hợp yêu cầu sử dụng trong quân sự. Đến nay, Trung tâm đã chế tạo hơn 1 ngàn thiết bị tạo giả các âm thanh hỏa lực (tiếng pháo mặt đất, pháo phòng không, xe tăng, máy bay trực thăng, máy bay phản lực,…) và chuyển giao trang bị cho các đơn vị quân đội. Phần lớn các thiết bị đều phát huy tốt tác dụng, nhất là công tác kiểm tra, giám sát, điều chỉnh các kỹ năng, yếu lĩnh ngắm bắn, luyện tập của bộ đội và kiểm tra bắn đạn thật (cả ban đêm và ban ngày), góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, huấn luyện, sát thực tế chiến đấu, an toàn, tiết kiệm.

Cải tiến, nâng cấp trang, thiết bị, khí tài quân sự thuộc lĩnh vực quang - điện tử, là một trong những thế mạnh của Trung tâm. Trước thực trạng các trang, thiết bị, khí tài, các cụm vật tư, linh kiện điện tử của thiết bị quân sự đã qua sử dụng nhiều năm, trong điều kiện nhiệt đới, không khí nóng, ẩm, nên nhiều chi tiết, linh kiện quang học bị nấm, mốc, giảm chất lượng, xuống cấp, hỏng hóc, lạc hậu…, để đáp ứng yêu cầu huấn luyện, SSCĐ và chiến đấu của bộ đội, thì việc cải tiến, hiện đại hóa trang, thiết bị kỹ thuật quân sự từ trong nước luôn là một nhiệm vụ cấp bách được đặt ra. Dựa trên dự án chuyển giao công nghệ từ Liên bang Nga về lĩnh vực quang - điện tử, Trung tâm đã hợp tác chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân thực hiện cải tiến trang, thiết bị quân sự thuộc lĩnh vực quang - điện tử. Kết quả là: đã chế tạo được hệ thống quang truyền hình cận hồng ngoại chất lượng tốt. Hệ thống này có khả năng quan sát và xử lý các mục tiêu di động trên không ở cự ly xa, trong điều kiện thời tiết phức tạp. Trong quá trình hợp tác nghiên cứu ứng dụng công nghệ, Trung tâm cũng đã cử nhiều chuyên gia, cán bộ đầu ngành tham gia công tác bảo đảm kỹ thuật, thiết bị quang - điện tử, phục vụ các đợt diễn tập bắn đạn thật của Quân chủng. Gần đây nhất, trong đợt diễn tập bắn đạn thật tháng 12 năm 2011, tại Trường bắn TB1, sản phẩm KHCN và đội ngũ chuyên gia đảm bảo kỹ thuật của Trung tâm đã góp phần cùng các đơn vị trong Quân chủng Phòng không - Không quân thực hành bắn đạn thật đạt kết quả cao, bảo đảm an toàn tuyệt đối, được Bộ Quốc phòng khen ngợi. Kết quả đó khẳng định uy tín và vị thế của Trung tâm, không chỉ nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới phục vụ phát triển KT-XH, mà còn tham gia, đóng góp những thành tựu KHCN tiên tiến vào lĩnh vực QP-AN; đồng thời, khẳng định chiến lược đầu tư phát triển bền vững của Viện Ứng dụng Công nghệ nói chung và Trung tâm nói riêng trong tiến trình CNH,HĐH đất nước là hoàn toàn đúng đắn.

Cùng với đó, Trung tâm luôn quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết, các văn bản hướng dẫn của Viện Ứng dụng Công nghệ về công tác QP-AN; quản lý, nắm chắc số lượng, đối tượng thuộc thành phần phải bồi dưỡng kiến thức QP-AN, huấn luyện quân sự. Trung tâm cũng xây dựng kế hoạch gửi cán bộ đi dự học và trực tiếp giáo dục QP-AN cho cán bộ theo quy định; đồng thời, thực hiện tốt công tác đăng ký, khám tuyển nghĩa vụ quân sự, đăng ký nguồn quân nhân dự bị và các phương tiện kỹ thuật sẵn sàng động viên theo quy định. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công nhân viên trong Trung tâm luôn nhận thức rõ trách nhiệm, quyền lợi, nghĩa vụ của mình đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Trong quá trình triển khai thực hiện các dự án hợp tác nghiên cứu ứng dụng, triển khai chế tạo và chuyển giao công nghệ với các đối tác, nhất là các cơ quan, đơn vị Quân đội, Công an, Trung tâm chỉ đạo các đơn vị thuộc quyền chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, quy chế bảo mật và giữ gìn bí mật quân sự, an ninh quốc gia.

Để phát huy tốt hơn nữa vai trò của Trung tâm trong sự nghiệp củng cố QP-AN, bảo vệ Tổ quốc, Trung tâm xác định cần tiếp tục tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp; trong đó, tập trung vào một số nội dung trọng tâm:

1. Tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm cơ bản của Đảng về KHCN, QP-AN được xác định trong Nghị quyết Đại hội XI, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX). Trên cơ sở đó, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm, góp phần vào nhiệm vụ QP-AN trong tình hình mới.

2. Kiện toàn cơ cấu tổ chức theo hướng tinh, gọn, bảo đảm đủ số lượng, hợp lý về cơ cấu; đồng thời, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ chuyên ngành có chất lượng cao, nhất là đội ngũ chuyên gia, cán bộ đầu ngành, cán bộ trẻ. Đồng thời, Trung tâm nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách phù hợp, nhằm thu hút nhân tài, khuyến khích sự sáng tạo của đội ngũ cán bộ nghiên cứu, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động nghiên cứu ứng dụng các thành tựu KHCN mới, tiên tiến vào phục vụ nhiệm vụ QP-AN.

3. Tiếp tục tham mưu cho Viện Ứng dụng Công nghệ xây dựng định hướng nghiên cứu ứng dụng KHCN cả trước mắt cũng như lâu dài, đề xuất giải pháp đầu tư nghiên cứu ứng dụng KHCN mới, tiên tiến phục vụ nhiệm vụ KT-XH và QP-AN. Trung tâm tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị, nhất là đơn vị KHCN trong lực lượng vũ trang, nghiên cứu nắm chắc tình hình, nhu cầu ứng dụng công nghệ trong huấn luyện, SSCĐ của bộ đội.

4. Tăng cường hợp tác quốc tế về KHCN, đặc biệt là hợp tác với các đối tác truyền thống (các viện nghiên cứu chuyên ngành, tập đoàn lớn của các nước: Nga, Đức, Trung Quốc, Ma-lai-xi-a,…); lựa chọn, tiếp thu, nghiên cứu ứng dụng những thành tựu mới, tiên tiến của KHCN thế giới và lựa chọn nguồn cung cấp nguyên vật liệu chuyên dụng, chất lượng tốt, có hàm lượng công nghệ cao, đáp ứng nhu cầu triển khai ứng dụng trong phát triển KT-XH và QP-AN, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

GIANG MẠNH KHÔI

Giám đốc Trung tâm