Trước đòi hỏi ngày càng cao của yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là bảo vệ vững chắc vùng trời Thủ đô Hà Nội trong mọi tình huống, ngày 22/5/2013, Trung đoàn Tên lửa 64 được thành lập¹. Là đơn vị được xác định tiến thẳng lên hiện đại, những năm qua, Trung đoàn luôn được quan tâm đầu tư cả về nguồn nhân lực, vũ khí, trang bị kỹ thuật và cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi để Đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ, Trung đoàn cũng gặp không ít khó khăn, thách thức do yêu cầu quản lý, khai thác, sử dụng nhiều chủng loại vũ khí, khí tài phòng không tiên tiến cùng hệ thống điều khiển, vận hành đồng bộ, phức tạp; trong khi đó, trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, nhân viên không đồng đều, có mặt chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; vật tư, linh kiện bảo đảm khan hiếm, v.v. Trước thực tế đó, để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, cùng với đẩy mạnh kiện toàn tổ chức lực lượng, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đột phá nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, với nhiều giải pháp đồng bộ, sáng tạo, phù hợp.

Trước hết, Trung đoàn tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp; phát huy vai trò gương mẫu của đội ngũ cán bộ đối với nhiệm vụ quan trọng này. Quán triệt, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên về công tác huấn luyện, căn cứ vào tình hình thực tiễn Đơn vị, hằng năm, Đảng ủy Trung đoàn xây dựng nghị quyết chuyên đề lãnh đạo “Đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu”; trong đó, xác định rõ các chủ trương, giải pháp, mục tiêu, chỉ tiêu và lộ trình thực hiện cụ thể. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị cụ thể hóa vào nghị quyết, kế hoạch ở cấp mình và triển khai thực hiện thống nhất, đồng bộ. Quá trình triển khai, Trung đoàn yêu cầu các cơ quan, đơn vị phân công cấp ủy viên phụ trách cụ thể, chặt chẽ từng mặt công tác; coi trọng phát huy vai trò gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong huấn luyện, diễn tập; lấy kết quả huấn luyện là một tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, bình xét thi đua, khen thưởng của các tập thể và cá nhân. Đặc biệt, đối với các nhiệm vụ hội thao, hội thi, diễn tập, Trung đoàn thành lập Ban chỉ đạo do chỉ huy Trung đoàn trực tiếp làm trưởng ban cùng sự tham gia của chỉ huy các cơ quan, đơn vị để tăng cường chỉ đạo, điều hành, cũng như kiểm tra công tác huấn luyện. Thường xuyên rà soát, điều chỉnh quy chế phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị; phát huy vai trò trung tâm phối hợp, hiệp đồng của Ban Tham mưu trong chỉ đạo, điều hành đảm bảo “tập trung, thống nhất, hiệu quả, đồng bộ, không chồng chéo”. Trung đoàn đẩy mạnh hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong huấn luyện; chú trọng giáo dục, quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ gắn với nắm bắt tâm tư, nguyện vọng cùng những khó khăn, vướng mắc nảy sinh để có biện pháp giải quyết, động viên, khích lệ kịp thời. Đồng thời, gắn duy trì nghiêm nền nếp Ngày Chính trị và văn hóa, tinh thần ở cơ sở với đẩy mạnh dân chủ, phát huy trí tuệ của bộ đội hướng vào nâng cao chất lượng công tác huấn luyện; kiên quyết khắc phục tư tưởng chủ quan, thỏa mãn dừng lại và bệnh thành tích.  Từ đó, xây dựng cho bộ đội có quyết tâm cao trong khắc phục khó khăn, vất vả, tự giác phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu trong huấn luyện một cách vững chắc.

Kíp chiến đấu ZSU-23 làm công tác chuẩn bị chiến đấu

Là đơn vị phòng không hỗn hợp, với nhiều loại vũ khí, khí tài khác nhau, nên đối tượng, nội dung huấn luyện cũng mang tính đa dạng, phức tạp. Vì vậy, để nâng cao chất lượng huấn luyện, Trung đoàn chủ động làm công tác chuẩn bị từ sớm, bảo đảm đầy đủ, chu đáo về mọi mặt, từ khâu xây dựng kế hoạch, chương trình huấn luyện, tập huấn cán bộ, soạn thảo giáo án, tổ chức thông qua giáo án và bồi dưỡng cán bộ, đến chuẩn bị cơ sở vật chất, thao trường, bãi tập; trong đó, tập huấn, bồi dưỡng cán bộ được xác định là khâu then chốt. Hằng năm, trước khi bước vào huấn luyện, Trung đoàn tiến hành kiểm tra, đánh giá chất lượng, trình độ của đội ngũ cán bộ các cấp để xây dựng kế hoạch, xác định nội dung tập huấn, bồi dưỡng. Quá trình triển khai, Trung đoàn lựa chọn cán bộ tham gia các lớp tập huấn do Quân chủng, Sư đoàn tổ chức; trên cơ sở đó, xây dựng các tổ giáo viên để tiếp tục tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ trong toàn Đơn vị. Nội dung tập huấn tập trung vào những vấn đề mới, khó, như: công tác tham mưu, phương pháp tổ chức huấn luyện, v.v. Song song với chuẩn bị về con người, Trung đoàn tích cực chuẩn bị đầy đủ các mặt bảo đảm huấn luyện, nhất là giáo trình, tài liệu, mô hình, học cụ, sơ đồ, tranh vẽ, v.v. Thời gian qua, Trung đoàn đã phối hợp với cơ quan cấp trên và các chuyên gia để biên dịch, biên soạn hàng nghìn trang tài liệu về khí tài mới; gần 100 sơ đồ, tranh vẽ. Đặc biệt, cán bộ, nhân viên của Trung đoàn đã nghiên cứu và có nhiều sáng kiến, cải tiến, thiết kế, xây dựng thành công các mô hình huấn luyện, luyện tập đem lại hiệu quả thiết thực, giúp tiết kiệm nhiên liệu, thời gian mở máy, tăng tuổi thọ kỹ thuật cho khí tài và tăng hiệu quả huấn luyện, luyện tập thực hành. Tiêu biểu là: mô hình huấn luyện kíp chiến đấu đài ra đa 96L6E; mô hình huấn luyện kíp chiến đấu đài điều khiển 30H6E1; phần mềm huấn luyện kíp chiến đấu sở chỉ huy trên trạm đầu cuối (hệ thống VQ1M); mô hình mô phỏng kíp chiến đấu, v.v. Đây là cơ sở, tiền đề quan trọng để Trung đoàn nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, khai thác làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật có trong biên chế.

Cùng với đó, Trung đoàn tích cực đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện theo hướng toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, lấy thực hành là chính; tập trung đột phá vào các nội dung mới, khó và cấp thiết, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, cũng như đặc điểm, tình hình Đơn vị. Do đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật có kinh nghiệm về khai thác làm chủ vũ khí, khí tài mới ít; trong khi đó, các học viện, nhà trường lại chưa có chương trình đào tạo chuyên sâu, nên cùng với tích cực lựa chọn cán bộ, nhân viên kỹ thuật đi đào tạo ở nước ngoài theo chương trình của cấp trên, Trung đoàn chú trọng huấn luyện tại chỗ; đẩy mạnh phân cấp huấn luyện, người có kinh nghiệm kèm cặp, bồi dưỡng người mới; phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ đã qua đào tạo, chuyển loại trong thực hiện các nội dung; kết hợp huấn luyện lý thuyết với thực hành trên khí tài và truyền thụ kinh nghiệm rút ra từ thực tế luyện tập trong quá trình chuyển loại ở nước ngoài. Mặt khác, cùng với huấn luyện tập trung theo nhóm chuyên môn, Trung đoàn kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện trên đài, trạm, trên khí tài với thực hiện nhiệm vụ canh, trực sẵn sàng chiến đấu.

Trong tác chiến phòng không, yếu tố “thời cơ” thường xuất hiện đột nhiên, bất ngờ, trong khoảnh khắc rất ngắn; do đó, muốn giành thắng lợi thì phải “đánh đúng thời cơ, đúng đối tượng, đúng thời điểm quyết định”. Với nhận thức đó, những năm qua, để xử lý kịp thời các tình huống tác chiến phòng không, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu trong những điều kiện tác chiến phức tạp, Trung đoàn luôn chú trọng duy trì, nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho bộ đội. Theo đó, Trung đoàn thường xuyên kiện toàn tổ chức biên chế theo đúng quy định, ưu tiên quân số, đồng bộ vũ khí, trang bị, phương tiện cho các đơn vị trực sẵn sàng chiến đấu; duy trì nghiêm các chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực thông tin, phân đội trực chiến, tuần tra canh gác, nhất là trong dịp lễ, Tết và các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước theo đúng 10 chế độ sẵn sàng chiến đấu và “4 biết” trong quản lý vùng trời. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương nắm chắc tình hình địa bàn, nhất là đường cơ động, vị trí trận địa đón lõng đã chọn; tích cực nghiên cứu, nắm chắc tình hình địch, tính năng một số vũ khí, trang bị cũng như các phương thức tác chiến đường không mới, từ đó kịp thời bổ sung, điều chỉnh kế hoạch, văn kiện chiến đấu và hệ thống các bài tập huấn luyện sẵn sàng chiến đấu phù hợp với tình hình thực tế. Trên cơ sở đó, tăng cường luyện tập kíp chiến đấu sở chỉ huy các cấp, luyện tập phương án chiến đấu, nâng cao trình độ xử trí tình huống, nhất là các tình huống tác chiến phòng không theo Chỉ lệnh số 750/CL-TM, ngày 11/9/2021 của Tổng Tham mưu trưởng và tình huống A2.

Cùng với duy trì nghiêm túc nền nếp, chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, Trung đoàn đặc biệt coi trọng huấn luyện hiệp đồng kíp chiến đấu các cấp. Với kíp chiến đấu Sở Chỉ huy, tập trung huấn luyện cho cán bộ nắm chắc vùng trời quản lý, vùng hỏa lực của từng phân đội và của cả Trung đoàn; phương thức nhận, truyền lệnh từ Sở Chỉ huy Trung đoàn đến các đơn vị và phân đội hiệp đồng, v.v. Với kíp chiến đấu các phân đội, tập trung huấn luyện bắt, bám mục tiêu bay thấp, cực thấp; khẩu lệnh, động tác hiệp đồng; đánh các phương tiện bay trong các tình huống phức tạp, như: đột nhập, nhiễu nặng, cường độ lớn; chú trọng rèn luyện chỉ tiêu cá nhân; huấn luyện hiệp đồng kíp chiến đấu từ phân đội nhỏ, kíp gọn, đến toàn kíp chiến đấu, v.v. Để nâng cao hiệu quả, Trung đoàn yêu cầu các cơ quan, đơn vị chú trọng huấn luyện bộ đội thuần thục nội dung chuẩn bị chiến đấu, nhất là cơ động chiếm lĩnh trận địa đón lõng, thu hồi, triển khai khí tài nhanh, bảo đảm an toàn, bí mật trong điều kiện ban ngày, ban đêm và trong điều kiện thời tiết, khí tượng phức tạp. Phối hợp chặt chẽ với lực lượng không quân và đơn vị có liên quan để huấn luyện, luyện tập phát hiện, bắt, bám mục tiêu và xạ kích bằng tên lửa điện tử; tích cực tham gia các cuộc diễn tập hiệp đồng quân chủng, binh chủng, đưa bộ đội vào các tình huống thực tế, sẵn sàng xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống.

Bằng các giải pháp quyết liệt, đồng bộ, chất lượng công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của Trung đoàn được nâng lên rõ rệt. Trong suốt 10 năm qua, Trung đoàn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ trực ban sẵn sàng chiến đấu thường xuyên và các đợt trực tăng cường bảo vệ các dịp lễ, Tết, các sự kiện trọng đại của đất nước; kịp thời phát hiện, quản lý và thông báo các tốp mục tiêu đúng quy định. Nhiều năm liền Trung đoàn đạt danh hiệu “Đơn vị huấn luyện giỏi”; tham gia hội thi, hội thao, diễn tập các cấp đều đạt thành tích cao. Đặc biệt, năm 2017, Trung đoàn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ diễn tập hiệp đồng quân, binh chủng (DT-17) có bắn đạn thật do Bộ Quốc phòng tổ chức, được tặng Bằng khen; năm 2018 và 2022 tham gia diễn tập bắn đạn thật Zsu-23 do Quân chủng tổ chức đều diệt mục tiêu, đạt giải Xuất sắc; năm 2023 hoàn thành Xuất sắc nhiệm vụ cơ động và bắn đạn thật nghiệm thu Tổ hợp tên lửa S-300PMU1 tại Trường bắn TB-5.

Phát huy kết quả, kinh nghiệm đạt được, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 64 tiếp tục nỗ lực phấn đấu, đoàn kết, khắc phục khó khăn, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, cùng với các đơn vị trong Quân chủng bảo vệ vững chắc vùng trời thiêng liêng của Tổ quốc.

Trung tá TRẦN NGỌC CHINH, Trung đoàn trưởng
________________

1 - Theo Quyết định số 1674/QĐ-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng “Về việc tổ chức lại Đoàn Tên lửa 64 thành Trung đoàn Tên lửa 64 thuộc Sư đoàn Phòng không 361/Quân chủng Phòng không - Không quân”.