Xác định công tác biên phòng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Tỉnh, những năm qua, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai đã tăng cường phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy vai trò của công tác này đối với việc giữ vững chủ quyền, an ninh biên giới, tạo môi trường thuận lợi cho Tỉnh phát triển nhanh và bền vững.

Lào Cai là tỉnh vùng cao, biên giới nằm ở phía Tây Bắc của Tổ quốc, có đường biên giới quốc gia tiếp giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) dài 182,086 km; trong đó, biên giới đất liền dài 50,432 km, biên giới đường thủy dài 131,654 km. Đây là khu vực có vị trí chiến lược quan trọng; đặc biệt là có Cửa khẩu quốc tế Lào Cai - Hà Khẩu - cửa ngõ thông thương, giao lưu văn hóa với nước bạn Trung Quốc và các nước trong khu vực ASEAN, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh nói riêng và đất nước nói chung. Điều đó đồng thời cũng đặt ra yêu cầu rất cao đối với công tác biên phòng (CTBP) và xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững chắc trên địa bàn.

Bộ đội Biên phòng tỉnh hướng dẫn người dân vùng cao cấy lúa mùa. (Ảnh: baolaocai.vn)

Những năm qua, công cuộc đổi mới đất nước tiếp tục thu được những thành tựu quan trọng. Quan hệ hợp tác giữa các nước trong khu vực ngày càng phát triển, đi vào chiều sâu. Đó là cơ sở thuận lợi để Lào Cai nắm bắt thời cơ, phát huy tiềm năng, lợi thế, xây dựng Tỉnh phát triển ổn định, vững chắc về kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh; từng bước cải thiện đời sống của đồng bào các dân tộc và lực lượng vũ trang, nhất là ở khu vực biên giới (KVBG). Tình hình trên tuyến biên giới Lào Cai cơ bản ổn định; chủ quyền lãnh thổ được giữ vững. Nhân dân các dân tộc, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang an tâm, phấn khởi, đoàn kết, khắc phục khó khăn, tập trung xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, địa bàn biên giới ngày càng vững mạnh,... Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, nên hiện nay Lào Cai vẫn là tỉnh nghèo so với mặt bằng chung của cả nước và đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch là một trong những thách thức gay gắt nổi lên. Chúng lợi dụng các vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo”, “nhân quyền”, nhất là những hạn chế về trình độ nhận thức, tâm lý, hủ tục,… của đồng bào để ra sức chống phá, hòng chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phá hoại tình hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc, gây mất ổn định về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở KVBG.

Đánh giá đúng thuận lợi, khó khăn, chủ trương và yêu cầu nhiệm vụ CTBP trong thời kỳ mới, trên cơ sở văn bản ký kết chương trình phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo CTBP giữa Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP) với các tỉnh, thành phố biên giới, Tỉnh ủy Lào Cai đã chỉ đạo Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh quán triệt, tổ chức thực hiện tốt các nội dung đã ký kết; xây dựng Quy chế phối hợp với các huyện ủy, thành ủy biên giới, tạo cơ sở pháp lý cho việc phát huy sức mạnh tổng hợp, thực hiện có hiệu quả CTBP theo kế hoạch đề ra. Hằng năm, Tỉnh tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả công tác phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo, tìm ra những mô hình hay, cách làm sáng tạo để tiếp tục phát huy trong thực tiễn. Nhằm thực hiện tốt Quy chế phối hợp đã được ký kết, Tỉnh ủy đã ra Thông báo 19-TB/TU về “Tổ chức kết nghĩa đỡ đầu giữa các huyện, thị, các đơn vị trong địa bàn với các đồn biên phòng”; Ủy ban nhân dân (UBND) Tỉnh ban hành Quyết định 549/QĐ-UBND về “Hỗ trợ kinh phí cho nhân dân tham gia quản lý, bảo vệ biên giới”, Chỉ thị 08/2005/CT-UBND về “Quản lý, bảo vệ đường biên, hệ thống dấu hiệu cột mốc quốc giới”. Gần đây nhất, ngày 30-7-2013, Tỉnh ủy đã đồng ý cho Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh chỉ đạo việc tổ chức kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới. Để tạo điều kiện thuận lợi cho BĐBP Tỉnh hoạt động, UBND Tỉnh đã đầu tư hàng chục tỷ đồng xây dựng, nâng cấp các công trình, như: Trạm kiểm soát liên ngành, Trạm kiểm soát biên phòng Ga liên vận quốc tế Lào Cai, Quang Kim, Lũng Pô, Lồ Cô Chin, Mường Khương; xây dựng nhà hoạt động cho các tổ công tác địa bàn của các đồn biên phòng và hỗ trợ mua sắm thiết bị, phương tiện phục vụ cho các hoạt động bảo vệ biên giới, củng cố nơi ăn, ở, sinh hoạt của bộ đội. Nhờ đó, hoạt động của các đồn biên phòng ngày càng đạt hiệu quả thiết thực, được cấp ủy, chính quyền và đồng bào các dân tộc KVBG tin cậy.

Ngay sau khi có văn bản ký kết, Tỉnh ủy, UBND Tỉnh yêu cầu BĐBP Tỉnh phải làm tốt chức năng tham mưu, chỉ đạo đối với CTBP; phối hợp triển khai thực hiện với tinh thần nghiêm túc, chủ động, theo đúng chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị; đẩy mạnh phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản) KVBG, gắn với phong trào quần chúng tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc. Đồng thời, kiện toàn hàng trăm tổ tự quản về an ninh trật tự, hàng chục tổ tự quản đường biên, cột mốc và tổ chức cho trên 5 nghìn hộ dân ký kết tham gia bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương, các hiệp định, nghị định ký kết giữa Việt Nam và Trung Quốc được chú trọng. Các cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư", "Ngày vì người nghèo",… đã tác động tích cực vào sự phát triển kinh tế, văn hoá - xã hội của địa phương, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho các tầng lớp nhân dân. Qua đó, động viên, phát huy được vai trò, trách nhiệm của quần chúng nhân dân trong bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững chắc, tích cực đấu tranh với các loại tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở KVBG.

Để phát huy thế mạnh của một tỉnh biên giới có cửa khẩu quốc tế, trong những năm qua, Tỉnh ủy, UBND Tỉnh đã thường xuyên chỉ đạo BĐBP Tỉnh duy trì thực hiện nghiêm Luật Biên giới quốc gia, Pháp lệnh xuất nhập cảnh; quản lý, kiểm soát chặt chẽ hoạt động tại các cửa khẩu, lối mở; phát huy tốt vai trò quản lý nhà nước về biên giới quốc gia; duy trì thực hiện có hiệu quả công tác đối ngoại biên phòng, đối ngoại nhân dân. Việc làm đó vừa góp phần khẳng định chủ quyền lãnh thổ, vừa tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai bên biên giới, tạo điều kiện để đồng bào các dân tộc phát triển sản xuất gắn với bảo vệ biên giới quốc gia. Các buổi hội đàm định kỳ, đột xuất và quan hệ xã giao nhân dịp các ngày lễ, ngày tết với các địa phương và lực lượng bảo vệ biên giới đối diện của nước Bạn được duy trì thường xuyên; công tác tuần tra song phương, tổ chức kết nghĩa với lực lượng vũ trang phía Bạn, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị được thực hiện thành nền nếp. Đến nay, Tỉnh đã có 03 cụm dân cư biên giới, 05 đồn biên phòng tổ chức kết nghĩa với 05 đơn vị quản lý biên giới cửa khẩu phía đối diện của nước Bạn. Đặc biệt, mới đây hai bên đã tổ chức tuần tra liên hiệp phòng, chống tội phạm giữa Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh với Chi đội Công an biên phòng Châu Hồng Hà (Vân Nam, Trung Quốc) trên sông Hồng và sông Nậm Thi, góp phần bảo đảm sự bình yên cho vùng biên giới.

Nhờ nỗ lực cao và sự phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trên địa bàn, trong 2 năm gần đây, BĐBP Tỉnh đã tổ chức tuần tra bảo vệ chủ quyền lãnh thổ được gần 2000 lần với trên 14.000 lượt cán bộ, chiến sĩ Biên phòng, Công an và nhân dân tham gia; tổ chức tuần tra song phương được 11 lần với 114 lượt cán bộ, chiến sĩ. Ngoài ra, BĐBP Tỉnh còn phối hợp với các lực lượng nắm tình hình, phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả 223 vụ vi phạm ở KVBG với 349 đối tượng; triệt phá thành công 4 tụ điểm bán lẻ ma túy trên địa bàn các đồn Y Tý, Cửa khẩu quốc tế Lào Cai, Bát Xát, Mường Khương; đấu tranh kết thúc 04 chuyên án về mua bán người, pháo nổ, ma túy. Đồng thời, khởi tố, điều tra 28 vụ tội phạm ma túy với 36 đối tượng, thu giữ trên 351 gam heroin, trên 11 gam thuốc phiện, 04 xe máy, 10 điện thoại di động, hơn 5.000.000 đồng, trên 3.000 viên ma túy tổng hợp, phá nhổ 50 m² cây thuốc phiện,... Về tội phạm buôn bán người, BĐBP Tỉnh đã bắt, xử lý 34 vụ với 14 đối tượng, giải cứu và tiếp nhận 48 nạn nhân, khởi tố điều tra 04 vụ với 08 đối tượng, bàn giao cho Trung tâm Bảo trợ xã hội Tỉnh 13 nạn nhân; hoàn chỉnh hồ sơ ban đầu giao các cơ quan chức năng xử lý 20 vụ với 06 đối tượng, 27 nạn nhân bị mua bán. Đối với tội phạm buôn lậu, BĐBP Tỉnh đã phối hợp với các ngành chức năng phát hiện, xử lý vi phạm hành chính 32 vụ với 29 đối tượng; trong đó, trực tiếp phát hiện, xử lý 21 vụ với 18 đối tượng, thu 282 kg pháo nổ, 380 kg thịt gà, 28.000 quả trứng gà, 22,3 kg nội tạng động vật, 1.000 kg quặng đồng, 750 kg nhôm thỏi, 9.000 kg nhựa phế liệu, 120 thớt gỗ nghiến, v.v.

Thực hiện chủ trương đưa cán bộ biên phòng về tăng cường cơ sở, đảm nhiệm chức danh Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã, những năm qua, BĐBP Tỉnh đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương làm tốt công tác này. Trong đó đã lựa chọn những cán bộ có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt, nắm vững phong tục, tập quán, giỏi nghiệp vụ biên phòng về tham gia hoạt động tại cấp ủy địa phương. Với sự giúp đỡ của cán bộ biên phòng, hoạt động của các tổ chức đảng ở cơ sở đã đi vào nền nếp, giữ vững nguyên tắc; góp phần nâng cấp 100% chi bộ xã lên đảng bộ cơ sở, thành lập 285 chi bộ độc lập, khắc phục hầu hết tình trạng thôn (tổ dân phố) không có chi bộ đảng. Kết quả trên đã góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của cấp ủy, chính quyền cơ sở, xây dựng các tổ chức chính trị vững mạnh, hoạt động theo đúng chức năng, nhiệm vụ. Tỉnh thường xuyên quan tâm, củng cố lực lượng dân quân tự vệ, công an xã (phường, thị trấn) biên giới, đảm bảo đủ về số lượng, nâng cao chất lượng hoạt động, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Trên KVBG, xuất hiện nhiều điểm sáng về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, như: Na Lốc - Bản Lầu, Tân Tiến - Trịnh Tường, Na Cáng - Si Ma Cai, Kim Thành - Quang Kim, Lũng Pô - A Mú Sung, v.v.

Ngoài ra, BĐBP Tỉnh còn tham mưu cho cấp ủy chính quyền địa phương thực hiện các chương trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh; tổ chức nhiều đợt hành quân dã ngoại làm công tác dân vận, giúp dân xóa đói giảm nghèo, xây dựng cuộc sống mới. Cụ thể là, tham gia mở 23 lớp xóa mù chữ cho gần 500 học viên; tổ chức khám chữa bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho hàng vạn lượt người; tích cực tham gia tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống cháy, nổ, cháy rừng ở KVBG. Những năm qua, tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh phối hợp với các lực lượng, chính quyền địa phương các cấp thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”, tham gia ứng cứu kịp thời khi có tình huống xảy ra, hạn chế thiệt hại về người, tài sản, giữ vững an ninh, trật tự trong khu vực lụt, bão. Với tinh thần tích cực, chủ động, BĐBP Tỉnh đã huy động hơn 10.000 lượt cán bộ, chiến sĩ, 350 lượt ô tô, 87 lượt xuồng máy tham gia phòng chống lụt, bão, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, chữa cháy rừng, kịp thời giúp đỡ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định cuộc sống. Cùng với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, BĐBP Tỉnh luôn phối hợp thực hiện tốt công tác “đền ơn đáp nghĩa”, chăm sóc người có công, gia đình thương binh, liệt sĩ; huy động được trên 5 tỷ đồng làm 8 công trình dân sinh và 149 căn nhà “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới”. Với thành tích đạt được trong lãnh đạo, chỉ đạo phối hợp hoạt động, từ năm 2009 đến nay, BĐBP Tỉnh đã có 385 tập thể, 785 cá nhân được Bộ Tư lệnh BĐBP và UBND Tỉnh khen thưởng; 218 cá nhân được tặng Kỷ niệm chương vì sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Đặc biệt, trong dịp kỷ niệm 55 năm Ngày Truyền thống BĐBP, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Lào Cai đã vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất.

Những năm qua, sự phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo CTBP giữa Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã đạt được hiệu quả thiết thực. Đây cũng là cơ sở để Tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo CTBP trong thời gian tới, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới của Tổ quốc. ./.

DOÃN VĂN HƯỞNG

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai