Quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng về thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, những năm qua, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội,... tỉnh Hưng Yên tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt công tác quân sự, quốc phòng địa phương, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, khu vực phòng thủ các cấp ngày càng vững chắc; trong đó, tập trung nâng cao chất lượng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ là nội dung được Tỉnh coi trọng từ khâu quán triệt, chỉ đạo, hướng dẫn đến tổ chức thực hiện bằng nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả.

Trước hết, Tỉnh chú trọng nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện của cấp ủy, chính quyền các cấp trong xây dựng lực lượng dân quân tự vệ. Trên cơ sở quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Luật Dân quân tự vệ và mệnh lệnh, kế hoạch, hướng dẫn của Quân khu 3, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã phối hợp với các ban, sở, ngành tham mưu, giúp Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh xây dựng, ban hành văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, phù hợp với đặc điểm địa bàn. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu rộng trong các cơ quan, đơn vị, tổ chức,… nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong triển khai thực hiện nhiệm vụ này. Đồng thời, tham mưu xây dựng, ban hành Đề án “Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ chính sách cho dân quân tự vệ giai đoạn 2021 - 2025” và chỉ đạo, hướng dẫn cơ quan quân sự các cấp tham mưu với cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức chủ trương, biện pháp xây dựng lực lượng dân quân tự vệ sát với đặc điểm, tình hình thực tiễn, đi vào nền nếp, chất lượng, hiệu quả ngày càng nâng cao.

Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang không thoát ly sản xuất, “quân ở trong dân” và là lực lượng trực tiếp, nhanh nhất, kịp thời, hiệu quả nhất trong xử trí các tình huống về quốc phòng, an ninh ở cơ sở. Tuy nhiên, do cuộc sống mưu sinh, một bộ phận công dân trong độ tuổi theo luật định đi làm ăn xa, dài ngày,... ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình xây dựng và hoạt động của dân quân tự vệ. Để khắc phục khó khăn đó, Tỉnh tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện nghiêm các bước trong quy trình xây dựng lực lượng dân quân tự vệ từ cơ sở. Bám sát quy định của Luật Dân quân tự vệ và Đề án đã ban hành, hằng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo ban chỉ huy quân sự cấp huyện, xã tiến hành rà soát, đăng ký, quản lý chặt chẽ công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ. Đồng thời, tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở lựa chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ, tổ chức kết nạp dân quân tự vệ mới và cấp giấy chứng nhận hoàn thành nghĩa vụ chuyển ra đảm bảo trang trọng, công khai, dân chủ.

Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh, thời gian qua, các địa phương đẩy mạnh xây dựng mô hình, đơn vị điểm về dân quân tự vệ; chú trọng xây dựng lực lượng dân quân cơ động, dân quân binh chủng và lực lượng tự vệ ở các cơ quan, doanh nghiệp, phù hợp với đặc thù từng địa phương. Để nâng cao hiệu quả xây dựng lực lượng tự vệ ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, Bộ Chỉ huy Quân sự tham mưu cho Tỉnh tăng cường bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chủ các doanh nghiệp, trong đó có nội dung về xây dựng dân quân tự vệ; chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan quân sự trực tiếp kiểm tra, gặp gỡ, hướng dẫn xây dựng kế hoạch, tổ chức canh phòng, phòng, chống cháy nổ; luyện tập phương án bảo vệ an toàn doanh nghiệp. Qua đó, làm thay đổi nhận thức của chủ các doanh nghiệp, quan tâm, tạo điều kiện thành lập, duy trì hoạt động các đơn vị tự vệ. Bên cạnh đó, Tỉnh thường xuyên củng cố, kiện toàn, duy trì hoạt động chi bộ quân sự cấp xã, nâng cao năng lực tham mưu, lãnh đạo, chỉ đạo công tác quân sự, quốc phòng và tạo nguồn bồi dưỡng, kết nạp đảng viên trong lực lượng dân quân tự vệ. Mặt khác, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu, chỉ đạo các địa phương tích cực tạo nguồn, cử đi đào tạo chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn trình độ trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở gắn với quy hoạch, tạo nguồn cán bộ ở địa phương, cơ sở. Với cách làm đó, đến nay, tỉnh Hưng Yên đã xây dựng được 366 cơ sở dân quân tự vệ (trong đó có 09 mô hình điểm về dân quân tự vệ), quân số chiếm 1,54% dân số, có chất lượng chính trị cao¹; 100% đơn vị cấp xã thành lập chi bộ quân sự, ban chỉ huy quân sự bố trí đủ các chức danh theo quy định, phát huy tốt vai trò tham mưu, tổ chức xây dựng lực lượng dân quân tự vệ ở cơ sở.

Lãnh đạo địa phương và cơ quan quân sự kiểm tra huấn luyện lực lượng dân quân tự vệ của huyện Văn Lâm

Cùng với đó, nâng cao chất lượng huấn luyện, hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ, được Tỉnh xác định là khâu đột phá. Hằng năm, trước khi bước vào huấn luyện, Tỉnh chỉ đạo các địa phương rà soát tổ chức, biên chế, làm tốt công tác chuẩn bị về lực lượng, cơ sở vật chất, mô hình, học cụ, thao trường, bãi tập và tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã, đơn vị dân quân, tự vệ, thôn, đội trưởng theo phân cấp. Để đạt hiệu quả cao, Bộ Chỉ huy Quân sự tham mưu với Tỉnh mời giáo viên của Trường Quân sự Quân khu 3, phân công lãnh đạo các ban, sở, ngành, Bộ Chỉ huy Quân sự lên lớp, hệ thống, cập nhật kiến thức mới để nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong tổ chức huấn luyện; chỉ đạo ban chỉ huy quân sự cấp huyện tổ chức chặt chẽ tập huấn ở cấp mình. Trước thực tế việc đảm bảo quân số huấn luyện luôn gặp khó khăn do phần lớn chiến sĩ dân quân tự vệ làm việc theo dây chuyền trong các doanh nghiệp, yêu cầu thời gian khắt khe, Tỉnh chỉ đạo ban chỉ huy quân sự cấp huyện xây dựng kế hoạch, thông báo sớm thời gian triệu tập huấn luyện cho địa phương, doanh nghiệp để chủ động bố trí công việc lao động sản xuất, tạo điều kiện cho người lao động là chiến sĩ dân quân tự vệ tham gia huấn luyện theo từng đợt, phân công người thay thế. Đồng thời, tham mưu với Tỉnh và phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương, doanh nghiệp trên địa bàn đầu tư cơ sở vật chất, thao trường, bãi tập, nâng cao chất lượng huấn luyện cho lực lượng này. Riêng năm 2023, Tỉnh đã đầu tư 4,5 tỉ đồng và hơn 1.000 ngày công củng cố thao trường, bãi tập; tu sửa, làm mới 2.650 mô hình, học cụ đúng quy chuẩn, sát thực tiễn huấn luyện; mở 07 lớp tập huấn cho 864 cán bộ, cán bộ huấn luyện dân quân tự vệ, các địa phương tổ chức 20 lớp cho hơn 2.700 lượt người, đạt kết quả tốt.

Trong quá trình huấn luyện, Tỉnh bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”, chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện phù hợp với vũ khí, trang bị, nhiệm vụ, thực tế địa bàn; duy trì thực hiện nghiêm phân cấp huấn luyện; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, phổ biến, giáo dục pháp luật, bồi dưỡng kiến thức mới về quốc phòng, an ninh và làm công tác dân vận. Tập trung huấn luyện cho dân quân tự vệ nắm chắc kỹ thuật, chiến thuật chiến đấu bộ binh; sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị, công cụ hỗ trợ; thuần thục phương án chiến đấu tại chỗ, phương án phối hợp với lực lượng Công an giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Để nâng cao chất lượng huấn luyện, Tỉnh chú trọng sử dụng phương pháp huấn luyện so sánh, đối chiếu giữa mô hình, vũ khí, trang bị cũ và mới; tăng cường tổ chức hội thi, hội thao, kiểm tra, rút kinh nghiệm; chú trọng huy động dân quân tự vệ tham gia diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, huyện, diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã, nhằm nâng cao năng lực toàn diện cho cán bộ, chiến sĩ. Năm 2023, Tỉnh đã hoàn thành chương trình, nội dung huấn luyện cho hơn 96% chiến sĩ dân quân tự vệ; huy động gần 3.600 lượt dân quân tự vệ tham gia diễn tập khu vực phòng thủ cấp huyện, chiến đấu phòng thủ cấp xã; tổ chức và tham gia 25 cuộc hội thi, hội thao, đạt kết quả tốt, là tỉnh đầu tiên của Quân khu tổ chức hội thao chiến sĩ dân quân năm thứ nhất cho 100% xã, phường, thị trấn. Đặc biệt, Tỉnh tổ chức thành công Hội thi “Nét đẹp dân quân tự vệ Việt Nam”; thành lập đội tuyển tham gia hội thi toàn quân, đạt giải Ba, được Cục Dân quân tự vệ đánh giá cao.

Đi đôi với nâng cao chất lượng huấn luyện, lực lượng dân quân tự vệ thường xuyên duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu; tổ chức tuần tra, canh gác bảo vệ mục tiêu được phân công; tham gia giải quyết các vụ việc, không để xảy ra “điểm nóng”, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Đồng thời, tích cực tham gia thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua, xây dựng nông thôn mới, chính sách hậu phương Quân đội,… là chỗ dựa vững chắc của cấp ủy, chính quyền, nhân dân ở địa phương, cơ sở.

Bên cạnh đó, Tỉnh bảo đảm tốt chế độ, chính sách đối với dân quân tự vệ. Căn cứ Luật Dân quân tự vệ và Đề án được phê duyệt, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu với Tỉnh bố trí ngân sách để chi trả chế độ, chính sách, trợ cấp ngày công khi tham gia huấn luyện, thực hiện nhiệm vụ; phụ cấp trách nhiệm cho cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã, đơn vị dân quân tự vệ và mua sắm trang bị, trang phục, công cụ hỗ trợ cho lực lượng dân quân tự vệ². Đồng thời, chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp phối hợp với cấp ủy, chính quyền cơ sở thăm hỏi, tặng quà, trợ cấp cho dân quân tự vệ có hoàn cảnh khó khăn. Đặc biệt, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, Bộ Chỉ huy Quân sự đã tham mưu với Tỉnh bố trí các điểm đất quốc phòng với diện tích hàng trăm héc ta; điều chỉnh vốn trung hạn giai đoạn 2023 - 2025 để đầu tư xây dựng trung tâm huấn luyện dân quân tự vệ, dự bị động viên của Tỉnh và trụ sở làm việc của ban chỉ huy quân sự cấp xã. Trước mắt, Tỉnh tập trung hoàn thiện xây dựng điểm trụ sở làm việc Ban Chỉ huy Quân sự xã Đông Kết, huyện Khoái Châu để Quân khu rút kinh nghiệm nhân rộng, phát huy tốt hiệu quả, công năng sử dụng.

Với việc thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, tỉnh Hưng Yên đã xây dựng lực lượng dân quân tự vệ thực sự “vững mạnh, rộng khắp”, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Ghi nhận thành tích xuất sắc đó, năm 2023, lực lượng vũ trang Tỉnh được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen trong xây dựng mô hình điểm về dân quân tự vệ, góp phần vào sự nghiệp củng cố quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là cơ sở, điều kiện thuận lợi để Tỉnh đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, gắn với tăng cường, củng cố quốc phòng, an ninh, xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.

Đại tá TÔ THÀNH QUYẾT, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
__________________

1 - Lực lượng dân quân tự vệ có 28% đảng viên, 61% đoàn viên và gần 55% là quân nhân phục viên, xuất ngũ.

2 - Đến nay, Tỉnh đã trang bị đủ công cụ hỗ trợ cho 100% đầu mối trung đội dân quân cơ động.