Thành phố Yên Bái là trung tâm lớn về chính trị, kinh tế, văn hóa, y tế và giáo dục,... của tỉnh Yên Bái; đồng thời, là một trong những trung tâm tiểu vùng của 14 tỉnh miền núi trung du Bắc Bộ. Với mạng lưới giao thông thuận lợi: đường sắt, đường bộ, đường thủy, đặc biệt là tuyến đường sắt liên vận quốc tế, đường cao tốc xuyên Á nối Hải Phòng - Hà Nội - Lào Cai - Vân Nam (Trung Quốc), đồng thời là nơi trung chuyển của hệ thống giao thông huyết mạch nối vùng Tây Bắc với đồng bằng Bắc Bộ và các tỉnh Đông Bắc, nên Thành phố có vị trí rất quan trọng cả về kinh tế, văn hóa, xã hội và quốc phòng, an ninh, nhất là những đóng góp quan trọng của địa bàn trong thế trận phòng thủ chung của tỉnh Yên Bái và Quân khu 2.

Trên cơ sở quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc quan điểm, chủ trương của Đảng về kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh trên từng địa phương, vùng, miền và cả nước, nhằm gia tăng tiềm lực, sức mạnh tổng thể quốc gia, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, những năm qua, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh kết hợp giữa các lĩnh vực này và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Trên thực tế, nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ các cấp, ngành, đoàn thể, địa phương và toàn dân về kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh không ngừng được nâng cao; nội dung kết hợp bảo đảm toàn diện, được tiến hành từ trong quy hoạch, kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố và triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất, phù hợp với quy hoạch của Tỉnh và vùng. Quy chế phối hợp giữa các cấp, ngành, lĩnh vực,... với lực lượng Quân sự, Công an từng bước được bổ sung, hoàn thiện, bảo đảm chặt chẽ, khoa học và mang tính khả thi cao; nội dung, hình thức, phương pháp kết hợp từng bước được đổi mới; công tác tham mưu và tổ chức kết hợp của các ban, ngành, lực lượng, nhất là lực lượng vũ trang được phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao khả năng huy động các nguồn lực của Thành phố cho nhiệm vụ quốc phòng, an ninh bảo vệ địa bàn, bảo vệ Tổ quốc.

Quang cảnh diễn tập ứng phó lụt bão, tìm kiếm cứu nạn

Để có được kết quả đó, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố đã trên cơ sở nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn để triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp với đặc điểm địa bàn, điều kiện của địa phương. Trong đó, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ các cấp, ngành, đoàn thể, địa phương và toàn dân trong thực hiện sự kết hợp này là giải pháp quan trọng hàng đầu, nhằm tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động của toàn Đảng bộ, các cấp chính quyền, các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân trên địa bàn. Theo đó, Thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cho các đối tượng và nhân dân nắm chắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng, an ninh của Đảng trong tình hình mới; những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; những khó khăn, những hệ lụy, mặt trái của kinh tế thị trường. Nội dung giáo dục, tuyên truyền bảo đảm tính toàn diện, nhưng có trọng tâm, trọng điểm và hướng vào việc kết hợp phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 22/9/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc trong tình hình mới; Nghị định số 164/2018/NĐ-CP, ngày 21/12/2018 của Chính phủ về kết hợp quốc phòng với kinh tế - xã hội và kinh tế - xã hội với quốc phòng; từ đó, triệt để khắc phục tư tưởng chỉ coi trọng lợi ích kinh tế, xem nhẹ yếu tố quốc phòng, an ninh, thiếu quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện kết hợp, dẫn đến phát triển không cân đối, hài hòa giữa hai lĩnh vực.

Trên cơ sở kế hoạch và định hướng của trên, Thành phố đã chỉ đạo các cơ quan chức năng thường xuyên đổi mới hình thức, phương pháp tuyên truyền, giáo dục cho các đối tượng, phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng, các phương tiện truyền thông và hệ thống thiết chế văn hóa ở cơ sở. Trong đó, đặc biệt coi trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, bồi dưỡng, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân, trọng tâm vào đội ngũ cấp ủy, chỉ huy, cán bộ chủ trì các cấp, người đứng đầu các doanh nghiệp trên địa bàn. Chỉ đạo Trung tâm Truyền thông và Văn hóa Thành phố xây dựng các chương trình tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh trên các buổi tiếp sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài Phát thanh - Truyền hình Tỉnh; phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền, thông tin thời sự, nói chuyện chuyên đề cho nhân dân thông qua các buổi sinh hoạt tập trung và các thiết chế văn hóa ở cơ sở. Qua đó, tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các thành phần kinh tế và toàn dân trên địa bàn trong thực hiện nhiệm vụ kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh, góp phần xây dựng thành phố Yên Bái “xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc”¹.

Hai là, đẩy mạnh các biện pháp nâng cao hiệu quả kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh ngay từ trong quy hoạch, kế hoạch tổng thể đến triển khai thực hiện ở từng ngành, lĩnh vực, địa phương. Hằng năm, căn cứ vào Nghị quyết của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh, Thành phố chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, kế hoạch đã phê duyệt, bảo đảm phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội và đáp ứng yêu cầu về tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc phòng, an ninh, bảo vệ địa bàn. Trong đó, coi trọng công tác nghiên cứu, khảo sát quy hoạch, xác định tiềm năng, thế mạnh, các nguồn lực,... làm cơ sở xây dựng kế hoạch, nội dung, hình thức kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo đảm phù hợp trong từng ngành, lĩnh vực, ở từng khu vực, xã, phường cụ thể. Với đặc thù là địa phương đi đầu trong phát triển kinh tế của Tỉnh, Thành phố có tốc độ đô thị hóa cao, cơ sở hạ tầng phát triển nhanh,... nên tác động, ảnh hưởng không nhỏ đối với quốc phòng, an ninh. Để nâng cao hiệu quả kết hợp, Thành phố chỉ đạo trong công tác quy hoạch, luôn gắn kết chặt chẽ quy hoạch tổng thể với xây dựng thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ; các công trình dân sinh, lưỡng dụng, trọng điểm phải luôn bảo đảm thực hiện mục tiêu kép, vừa phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, vừa bảo đảm quốc phòng, quân sự, an ninh khi cần thiết. Hiện nay, Thành phố có hơn 1.400 công ty, doanh nghiệp, nhà máy, tập trung chủ yếu ở cụm, khu công nghiệp Âu Lâu và khu công nghiệp phía Nam, được thành lập mang tính chiến lược, lưỡng dụng, sản xuất, kinh doanh đa dạng, đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội thời bình và sẵn sàng chuyển sang sản xuất phục vụ thời chiến. Các doanh nghiệp tập trung nâng cao hiệu quả sản xuất, gắn với thực hiện các kế hoạch, chỉ tiêu động viên quốc phòng trong thời bình và sẵn sàng huy động, mở rộng lực lượng, phương tiện bảo đảm nguồn lực cho các lực lượng vũ trang trên địa bàn hoạt động trong năm đầu chiến tranh (nếu xảy ra). Trong lĩnh vực giao thông, xây dựng và phát triển đô thị, thành phố đã xây dựng các quy chế quản lý quy hoạch chung, quản lý kiến trúc đô thị để quản lý chặt chẽ các công trình, nhà ở, cầu cống, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn,... đảm bảo vừa thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, vừa thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Đến nay, 100% các tuyến đường chính trong nội thành được bê tông, nhựa hóa, đảm bảo cho phát triển kinh tế - xã hội và sẵn sàng cho cơ động trong tác chiến. Đột phá đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào phát triển đô thị thông minh, thúc đẩy chuyển đổi số, bảo đảm cho phát triển kinh tế - xã hội thời bình và phát huy hiệu quả hệ thống thông tin liên lạc phục vụ cho quốc phòng, an ninh khi có tình huống. Các đề án trồng rừng, cây đa mục đích được Thành phố triển khai vừa tạo cảnh quan môi trường sinh thái, vừa phát triển kinh tế lâm nghiệp; đồng thời, bảo đảm “ngụy trang tự nhiên” khi có chiến tranh.

Ba là, phát huy vai trò tham mưu và tổ chức thực hiện của các ban, ngành, đoàn thể, nòng cốt là lực lượng vũ trang trong kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh. Thành phố chỉ đạo cơ quan Quân sự, Công an tích cực phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương các biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh về công tác quốc phòng, an ninh, kết hợp quốc phòng với kinh tế - xã hội, quốc phòng với an ninh. Đồng thời, tham mưu hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thuận lợi không chỉ trong kết hợp kinh tế - xã hội với quốc phòng, an ninh mà còn mở rộng gắn phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh, đối ngoại và ngược lại. Theo đó, cơ quan Quân sự, Công an làm nòng cốt phối hợp với các ban, ngành thẩm định các dự án, thực hiện tốt các biện pháp, cơ chế trao đổi, cung cấp thông tin ngay từ trong quán triệt, triển khai quy hoạch, kế hoạch của từng công trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội. Tăng cường đầu tư nguồn lực từng bước triển khai xây dựng thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ, củng cố hệ thống công trình chiến đấu, công trình phòng thủ theo đề án đã được phê duyệt phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Ưu tiên đầu tư xây dựng, nâng cấp các hạng mục thuộc công trình Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố; báo cáo Tỉnh quy hoạch, di chuyển trường bắn; thí điểm xây dựng trụ sở chung của lực lượng quân sự và công an xã, phường, làm cơ sở rút kinh nghiệm để nhân rộng.

Thành phố còn chỉ đạo cơ quan quân sự, công an tích cực phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền, vận động nhân dân hưởng ứng, thực hiện các chương trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh ở địa phương²; phát huy vai trò nòng cốt trong phòng, chống dịch bệnh, ứng phó lụt bão, cháy nổ, cháy rừng, tìm kiếm cứu nạn,... góp phần xây dựng thành phố Yên Bái giàu về kinh tế, ổn định về chính trị - xã hội, vững về quốc phòng, an ninh.

NGUYỄN NGỌC TRÚC, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố
__________________

1 - Trong 10 năm qua, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân Thành phố đã cụ thể hoá, ban hành 128 nghị quyết, đề án, chuyên đề, 42 chương trình hành động để triển khai thực hiện mục tiêu xây dựng phát triển thành phố Yên Bái nhanh, bền vững, trở thành một trong những đô thị động lực của khu vực các tỉnh Tây Bắc có sức hấp dẫn, có năng lực cạnh tranh cao.

2 - Mô hình lực lượng vũ trang Thành phố tham gia xây dựng tuyến đường, tuyến phố “Xanh - Văn minh” trên địa bàn, giai đoạn 2020 - 2025 và Mô hình lực lượng vũ trang Thành phố tham gia hỗ trợ các gia đình tự nguyện di dời tài sản trong công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn, v.v.