Long Biên là quận nằm ở cửa ngõ của Thủ đô, giao thương với các tỉnh phía Bắc và Đông Bắc Hà Nội; có mật độ dân cư đông, tốc độ đô thị hóa nhanh, với nhiều dự án công trình kỹ thuật, khu công nghiệp trọng điểm của Thủ đô. Nhận thức rõ đặc điểm địa bàn và trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng về bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, những năm qua, cùng với đặt trọng tâm vào phát triển kinh tế - xã hội, Quận chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng công tác quốc phòng, quân sự địa phương gắn với thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, đạt nhiều kết quả khá toàn diện.

Nổi bật là, Quận chủ động xây dựng, ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự; công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng được quan tâm, có nhiều chuyển biến tích cực; công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ được đổi mới đi vào thực chất, hiệu quả; việc kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh được chú trọng, ngày càng đi vào chiều sâu, chặt chẽ; công tác huấn luyện, diễn tập khu vực phòng thủ và chiến đấu phòng thủ được duy trì có nền nếp; chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang không ngừng được nâng cao, xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, góp phần quan trọng để Quận phát triển nhanh, bền vững. Từ kết quả đạt được trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, Quận rút ra một số kinh nghiệm, đồng thời cũng là những giải pháp đã, đang triển khai thực hiện có hiệu quả trên địa bàn.

Trước hết, Quận tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp đối với nhiệm vụ quốc phòng, quân sự. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội,… Quận ủy, Ủy ban nhân dân Quận đã kịp thời ban hành các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác quốc phòng, quân sự, bảo đảm sát với tình hình, nhiệm vụ địa phương và tổ chức điều chỉnh linh hoạt, thích ứng với tình hình dịch Covid-19. Đồng thời, chú trọng đổi mới, nâng cao năng lực, hiệu quả lãnh đạo của cấp ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền các cấp đối với công tác quốc phòng, quân sự; kết hợp chặt chẽ giữa kiện toàn đầy đủ tổ chức, biên chế với tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Nghĩa vụ quân sự, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh, Hội đồng Cung cấp khu vực phòng thủ, Ban Chỉ đạo công tác Phòng không nhân dân, v.v. Bên cạnh đó, Quận chủ động xây dựng, triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch hành động thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, Quân ủy Trung ương và của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Thành phố về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; trọng tâm là Chương trình số 09-CTr/TU, ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội về “Tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2021 - 2025”. Qua đó, tạo chuyển biến mạnh mẽ về công tác quốc phòng, quân sự địa phương, góp phần thực hiện thắng lợi “mục tiêu kép”: vừa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, vừa phòng, chống dịch có hiệu quả, giữ vững ổn định xã hội và đời sống của nhân dân.

Xuất phát từ đặc thù của địa bàn có tốc độ đô thị hóa cao, hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển nhanh, với nhiều dự án, khu công nghiệp,… ảnh hưởng tới tầm nhìn, phương án quốc phòng, an ninh, Quận tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan chức năng, cấp ủy, chính quyền các cấp rà soát, thẩm định kỹ các dự án phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm tuân thủ đúng quy định, không vì mục đích phát triển kinh tế mà xem nhẹ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, xây dựng khu vực phòng thủ; đồng thời, quán triệt, chỉ đạo các cấp, ngành, lĩnh vực, địa phương kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, an ninh, thực hiện mỗi bước phát triển kinh tế - xã hội là một bước tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc phòng, an ninh và ngược lại. Cùng với đó, Quận tăng cường triển khai các dự án, công trình lưỡng dụng, gắn phát triển kết cấu hạ tầng, giao thông đô thị với xây dựng công trình phòng thủ, đường cơ động phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh khi cần thiết.

Đại biểu tham dự và chỉ đạo cuộc diễn tập động viên quân nhân dự bị

Hai là, phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang địa phương trong thực hiện công tác quốc phòng, quân sự. Đây là giải pháp quan trọng, tạo cơ sở, động lực chủ yếu trong tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, quân sự trên địa bàn. Vì thế, cùng với đẩy mạnh thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội,… Quận tập trung thực hiện các biện pháp xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, thực sự là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Đối với lực lượng thường trực, được xây dựng theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; coi trọng củng cố tổ chức, biên chế; nâng cao chất lượng huấn luyện, năng lực công tác, phát huy tốt vai trò nòng cốt trong tham mưu, phối hợp, hướng dẫn và tổ chức thực hiện công tác quốc phòng, quân sự. Đối với lực lượng dự bị động viên, Quận chỉ đạo xây dựng theo phương châm hùng hậu; được tổ chức quản lý chặt chẽ, thường xuyên kiểm tra, phúc tra sẵn sàng động viên thực hiện nhiệm vụ. Đối với lực lượng dân quân tự vệ, tập trung xây dựng “vững mạnh, rộng khắp”, gắn phát triển số lượng với nâng cao chất lượng, nhất là chất lượng về chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh ở cơ sở.

Cùng với đó, Quận chỉ đạo cơ quan Quân sự các cấp tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu cho các lực lượng. Trong đó, coi trọng bồi dưỡng, nâng cao trình độ, khả năng huấn luyện cho đội ngũ cán bộ cơ sở; tăng cường huấn luyện thực hành, huấn luyện đêm, kết hợp huấn luyện chiến đấu với huấn luyện các kỹ năng khắc phục, giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, nhất là hỗ trợ rà phá bom mìn còn sót lại sau chiến tranh trên sông Hồng và phòng, chống dịch Covid-19. Trong diễn tập khu vực phòng thủ và chiến đấu phòng thủ, Quận chú trọng xây dựng tình huống sát thực tế, thực hành huy động số lượng lớn dân quân tự vệ trong mọi thời điểm để nâng cao khả năng phối hợp, hiệp đồng giữa các địa phương, lực lượng, nhất là phối hợp giữa lực lượng Quân sự và Công an trong tham mưu, xử lý những tình huống về quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Đặc biệt vừa qua, cơ quan Quân sự Quận đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xây dựng và vận hành 02 khu cách ly tập trung và 01 cơ sở thu dung điều trị bệnh nhân Covid-19, bảo đảm an toàn, không để dịch bệnh lây chéo và lây ra cộng đồng.

Ba là, đẩy mạnh giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân. Xác định đây là nội dung quan trọng, nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và nhân dân đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Quận tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả công tác này, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc. Hằng năm, căn cứ vào các văn bản, chỉ thị của trên, Quận chỉ đạo Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh chủ động xây dựng kế hoạch, xác định rõ chỉ tiêu, yêu cầu, kết quả cần đạt được của từng đối tượng; đồng thời, chỉ đạo khảo sát các phường, đơn vị tự vệ và các đầu mối tổ chức trên địa bàn, nắm chắc số lượng đối tượng thuộc diện bồi dưỡng, cơ sở để xây dựng kế hoạch và mở lớp bồi dưỡng.

Về nội dung giáo dục phải toàn diện, trong đó tập trung vào quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chủ trương xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; các văn bản quy phạm pháp luật (Luật Dân quân tự vệ, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Quốc phòng), cũng như các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác quốc phòng, an ninh. Để nâng cao hiệu quả, Quận chỉ đạo Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh kết hợp tổ chức các lớp giáo dục, bồi dưỡng cơ bản với lồng ghép tuyên truyền, giáo dục thông qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, giao lưu,… của các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội; nâng cao hiệu quả tuyên truyền của hệ thống đài truyền thanh, kịp thời tuyên truyền, đưa tin biểu dương người tốt, việc tốt, những tấm gương trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng và an ninh. Nhờ đó, nhận thức, trách nhiệm của các đối tượng và toàn dân đối với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh chuyển biến tích cực; lòng tin của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được nâng cao, góp phần tăng cường thế trận quốc phòng toàn dân trên địa bàn ngày càng vững chắc.

Bốn là, nâng cao chất lượng công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ và chính sách, hậu phương Quân đội. Quận chỉ đạo các phường, cơ quan quân sự các cấp, nhất là Hội đồng Nghĩa vụ quân sự thực hiện chặt chẽ, đúng luật, công khai, dân chủ việc đăng ký, quản lý nguồn công dân trong độ tuổi nhập ngũ cũng như trình tự các khâu, các bước trong tuyển quân. Chú trọng phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể của Quận đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về Luật Nghĩa vụ quân sự cho nhân dân, nhất là đối với công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự. Với cách làm đó, những năm qua, Quận luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ tuyển quân theo truyền thống “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người” của địa phương. Từ năm 2015 đến nay, Quận hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển chọn và gọi hơn 600 công dân nhập ngũ, với chất lượng ngày càng cao (trình độ đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp đạt trên 30%), được các đơn vị nhận quân và Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội đánh giá cao.

Ngoài ra, Quận tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện hiệu quả chính sách hậu phương Quân đội bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, như: giải quyết tốt chế độ chính sách cho các đối tượng, nhận phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng, xây dựng Nhà tình nghĩa, tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho các đối tượng chính sách trên địa bàn nhân các ngày lễ, Tết, bảo đảm kịp thời, đúng, đủ chế độ, v.v. Đặc biệt, trước tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, Quận đã tổ chức mở các gian hàng không đồng, hỗ trợ gia đình quân nhân dự bị, quân nhân tại ngũ và nhân dân gặp khó khăn. Qua đó, góp phần chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho các đối tượng chính sách và củng cố niềm tin của nhân dân với cấp ủy, chính quyền, góp phần tạo cơ sở, nền tảng nâng cao chất lượng công tác quốc phòng, quân sự.

NGUYỄN MẠNH HÀ, Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Quận