Ngày 26-8-1945, khởi nghĩa giành chính quyền thành công ở Sơn La, dấu mốc lịch sử về sự thống nhất các đội vũ trang ở các châu, mường, được hình thành, phát triển từ những đội tự vệ du kích vũ trang đầu tiên ở Mai Sơn, Mường La, Phù Yên,... thành lực lượng vũ trang Sơn La. Qua chặng đường 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng vũ trang Sơn La ngày càng lớn mạnh, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, thực sự là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, chỗ dựa vững chắc cho cấp ủy, chính quyền địa phương và đồng bào các dân tộc trên địa bàn. Trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc, hàng vạn con em các dân tộc trong Tỉnh đã hăng hái lên đường tham gia chiến đấu trên khắp các chiến trường, lập nhiều chiến công, góp phần cùng toàn dân, toàn quân giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Lực lượng dân quân, du kích địa phương luôn tích cực bám bản, bám địa bàn, không quản ngại hy sinh, gian khổ, vượt núi băng rừng, đập tan âm mưu xưng vua, nổi phỉ, gây bạo loạn của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, sự bình yên ở mỗi thôn, bản, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới. Ghi nhận thành tích đó, Nhà nước đã tặng quân và dân Sơn La danh hiệu: “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” (06-11-1978) và nhiều tập thể, cá nhân được khen thưởng các danh hiệu cao quý khác¹.

Hiện nay, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát huy truyền thống người chiến sĩ Tây Bắc: “Trung thành, tự lực, đoàn kết, anh dũng, chiến  thắng”, lực lượng vũ trang Sơn La không ngừng phấn đấu, rèn luyện, xây dựng vững mạnh toàn diện, làm tốt vai trò tham mưu, chỉ đạo công tác quân sự, quốc phòng; luôn đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng, tích cực huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phối hợp với các lực lượng xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, “thế trận lòng dân” trong thế phòng thủ chung của khu vực ngày càng vững chắc. Để làm được điều đó, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã triển khai thực hiện đồng bộ nhiều chủ trương, biện pháp; trong đó, tập trung làm tốt những nội dung sau:

Trước hết, xây dựng lực lượng vũ trang Tỉnh vững mạnh về chính trị. Cấp ủy, chỉ huy các cấp luôn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ, dân quân tự vệ, dự bị động viên về chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tình hình đất nước, truyền thống của dân tộc, Quân đội và lực lượng vũ trang Tỉnh. Việc làm này được tiến hành thường xuyên gắn với quán triệt, giáo dục nhiệm vụ, các hoạt động học tập, tham quan, các hội thi, hội thao, các ngày lễ, kỷ niệm và các sự kiện chính trị, sinh hoạt văn hóa, lễ hội của địa phương,... tạo sự phong phú, hấp dẫn và có sức thuyết phục cao. Đồng thời, kiên quyết đấu tranh vạch trần âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “phi chính trị hóa” trong lực lượng vũ trang Tỉnh của các thế lực thù địch; đề cao tinh thần cảnh giác, chủ động phòng ngừa “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Nhờ đó, trước diễn biến phức tạp trên địa bàn, sự chống phá của các thế lực thù địch, tác động của mặt trái kinh tế thị trường, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Tỉnh luôn phấn khởi, tự hào với truyền thống, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, xứng danh là “Người chiến sĩ Tây Bắc” - “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Nhằm nâng cao tỷ lệ đảng viên, nhất là đảng viên trong lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên và năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, các cấp ủy đã đặc biệt chú trọng công tác phát triển đảng, nhất là kết nạp đảng viên là người dân tộc thiểu số; duy trì nghiêm nền nếp chế độ, nguyên tắc sinh hoạt Đảng. Đồng thời, thực hiện nghiêm Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng và Quy định 76 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về “Đảng viên đang công tác giữ mối liên hệ và thực hiện nghĩa vụ công dân ở nơi cư trú” để giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên. Do đó, công tác xây dựng Đảng đạt được kết quả cao, xứng đáng là hạt nhân lãnh đạo ở các cơ quan, đơn vị. Trong 05 năm qua (2010 - 2015), lực lượng vũ trang Tỉnh đã kết nạp được 472 đảng viên ở lực lượng thường trực và 1.701 đảng viên trong dân quân tự vệ, dự bị động viên, nâng tỷ lệ đảng viên trong lực lượng này đạt trên 20%. Đồng thời, phối hợp với cấp ủy địa phương chỉ đạo thành lập 38 chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn. Việc đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng được thực hiện nghiêm túc; hằng năm có từ 96% đến 98% đảng viên hoàn thành xuất sắc và hoàn thành tốt nhiệm vụ (vượt 03% so với chỉ tiêu nghị quyết nhiệm kỳ); trên 95% tổ chức đảng đạt trong sạch, vững mạnh, không có tổ chức đảng yếu kém.

Sơn La là địa phương có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống vật chất, tinh thần còn khó khăn. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị trong Tỉnh có nhiều chủ trương, kế hoạch, việc làm cụ thể thực hiện tốt công tác chính sách hậu phương Quân đội, công tác dân vận, tích cực tham gia giúp dân xóa đói giảm nghèo, định canh định cư, xây dựng nông thôn mới, xây dựng các tổ chức, đoàn thể vững mạnh. Lực lượng vũ trang Tỉnh còn thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và các phong trào, cuộc vận động của địa phương, của các ngành, các tổ chức, làm tốt công tác biểu dương, khen thưởng, xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến, gương người tốt việc tốt, tạo phong trào hành động cách mạng sâu rộng, động viên mọi lực lượng thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Phát huy truyền thống “anh dũng, chiến thắng”, các cơ quan, đơn vị tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng lực lượng vững mạnh. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm của từng lực lượng, hằng năm, trước và trong mỗi mùa huấn luyện, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đều tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, nắm vững phương châm, phương hướng, các chỉ thị, mệnh lệnh của trên, làm cơ sở vận dụng sáng tạo vào huấn luyện sát với yêu cầu nhiệm vụ, địa bàn, đối tượng tác chiến. Cán bộ các cấp đã đề cao trách nhiệm, tích cực đổi mới phương pháp và công tác chuẩn bị giáo án, bài giảng, mô hình học cụ, thao trường, bãi tập phù hợp với trình độ, nhận thức của đối tượng, điều kiện ở từng cơ sở. Trong huấn luyện, đã chú trọng nâng cao trình độ làm chủ vũ khí, trang bị, nhận thức của chiến sĩ, dân quân tự vệ, dự bị động viên, bảo đảm đầy đủ các chế độ, chính sách theo quy định đối với lực lượng này; thực hiện đúng, đủ nội dung, chương trình, kế hoạch, duy trì nghiêm các chế độ, nền nếp canh, trực, hội thi, hội thao, kiểm tra đánh giá kết quả. Nhờ đó, quân số tham gia huấn luyện hằng năm đạt cao; trong đó, lực lượng thường trực đạt trên 98,83% (riêng hạ sĩ quan - binh sĩ đạt 100%); dân quân tự vệ đạt trên 99,2%; dự bị động viên trên 98,5%. Kết quả kiểm tra các khoa mục đều đạt khá, giỏi. Công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng đạt 90% kế hoạch đề ra.

Quán triệt các nghị quyết, nghị định về xây dựng khu vực phòng thủ, Bộ Chỉ huy Quân sự đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh đầu tư và triển khai đề án xây dựng thế trận quân sự phù hợp với đặc điểm địa hình, điều kiện ngân sách và đầu tư của trên; đồng thời, chú trọng tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ, chiến đấu trị an, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn cấp huyện và cấp xã đạt giỏi, xuất sắc, an toàn tuyệt đối. Qua đó, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền, vai trò làm tham mưu của các ban, ngành, đoàn thể, tham gia giải quyết các vấn đề an ninh nông thôn, nắm tình hình nội, ngoại biên được nâng lên; thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp giữa Công an, Quân sự, Biên phòng trong xử lý những vấn đề ở cơ sở, phòng, chống tệ nạn xã hội, vận chuyển, buôn bán, tàng trữ và sử dụng chất ma túy, truyền đạo trái pháp luật, v.v.

Công tác xây dựng lực lượng đảm bảo đúng quy định của trên, kịp thời điều chỉnh tổ chức biên chế, quân số, phù hợp với nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của từng đơn vị. Việc tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ bảo đảm tốt các bước, công bằng, dân chủ, công khai, đúng luật; chú trọng vùng đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, những bản chưa có tổ chức đảng, chưa có hoặc ít đảng viên và những bản nhiều năm không có công dân nhập ngũ để tạo nguồn cán bộ cho địa phương. Đến nay, lực lượng dân quân tự vệ được tổ chức rộng khắp, vững mạnh; lực lượng dự bị động viên thường xuyên được kiện toàn, bổ sung, làm tốt công tác đăng ký, quản lý, sắp xếp, quân số đạt 97,7%, tỷ lệ đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 75% đến 80%.

Nhiệm vụ xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật được các cơ quan, đơn vị duy trì nghiêm. Công tác kiểm tra, quản lý bộ đội được thực hiện theo phân cấp, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục, thuyết phục với biện pháp hành chính, nâng cao ý thức chấp hành kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước, các quy định của đơn vị; nhất là trong các đợt tập trung huấn luyện, hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, không để xảy ra sai phạm kỷ luật phải xử lý. Thông qua phong trào “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, các cuộc vận động: “Xây dựng cơ quan, đơn vị xanh, sạch, đẹp ”, “Bếp nuôi quân giỏi, quản lý quân nhu tốt”, “Quân y 5 tốt”, “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”,... lực lượng vũ trang Tỉnh đã thực hiện tốt công tác hậu cần, kỹ thuật, góp phần nâng cao đời sống, bảo đảm sức khỏe cho bộ đội, xây dựng cơ quan, doanh trại ngày càng chính quy, khang trang. Hệ thống kho vũ khí, trang bị được củng cố, xây dựng vững chắc. Vũ khí, trang bị của dân quân tự vệ được quản lý tập trung, sắp xếp gọn, riêng biệt từng chủng loại theo đúng quy định; thường xuyên làm tốt công tác bảo quản, bảo dưỡng, bảo đảm hệ số Kt đạt từ 0,9 đến 1,0, phục vụ tốt cho huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu.

Phát huy truyền thống, lực lượng vũ trang Sơn La ngày càng được xây dựng và phát triển vững mạnh, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin của Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc trong Tỉnh.

Đại tá HOÀNG NGỌC DŨNG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy,Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
Đại biểu Quốc hội khóa XIII
________________

1 - Nhà nước tặng: danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” cho 31 đơn vị và 12 cá nhân; danh hiệu “Mẹ Việt Nam anh hùng” cho 45 mẹ,... Nhà nước Lào tặng Huân chương Ít-xa-la và Huân chương Lao động hạng Ba cho quân và dân Sơn La, v.v.