Nhà máy Z115 là doanh nghiệp quốc phòng thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP), có nhiệm vụ sản xuất vũ khí, đạn phục vụ quốc phòng, các mặt hàng cơ khí, thiết bị điện, thuốc nổ công nghiệp phục vụ nền kinh tế. Những năm qua, Nhà máy luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc phòng, có bước phát triển nhanh, vững chắc, nhiều mặt dẫn đầu ngành CNQP, nhất là về hiệu quả sản xuất, kinh doanh (SX,KD). Tốc độ tăng trưởng hằng năm của Nhà máy đạt 11% - 14%; tỷ suất lợi nhuận/vốn Nhà nước đạt 15,9%/năm; lợi nhuận/doanh thu đạt trên 10%. Trong đó, năm 2013 so với năm 2004: doanh thu tăng 9,72 lần, nộp ngân sách nhà nước tăng 8,4 lần, năng suất lao động tăng gần 9 lần, thu nhập bình quân của người lao động tăng hơn 8 lần, năm 2013 lương bình quân đạt trên 11 triệu đồng/người/tháng. Nhà máy đã bước đầu tạo lập và khẳng định được vị thế, thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế. Với những thành tích đạt được, Nhà máy đã vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Ba,... và được Bộ Quốc phòng, Tổng cục CNQP, các bộ, ban, ngành Trung ương, địa phương tặng nhiều phần thưởng khác.

Có được kết quả trên là do Nhà máy đã kiên trì thực hiện đồng bộ các nội dung, biện pháp về lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành sản xuất, đầu tư đổi mới kỹ thuật, công nghệ, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn thể cán bộ, công nhân viên, người lao động trong hoạt động SX,KD.

Trước hết, Nhà máy quán triệt và vận dụng linh hoạt quan điểm của Đảng về kết hợp quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng phù hợp năng lực sản xuất và nhiệm vụ được giao. Đây chính là vấn đề then chốt để nhà máy phát huy tinh thần tự lực tự cường, đứng vững, phát triển trong cơ chế thị trường. Hiểu rõ điều này, Nhà máy thường xuyên coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, công nhân viên, người lao động có nhận thức đúng về quan điểm kết hợp quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng; xác định rõ nhiệm vụ chính trị trung tâm là ưu tiên hoàn thành nhiệm vụ sản xuất quốc phòng; đồng thời, tận dụng công năng dôi dư, trình độ công nghệ và năng lực thiết bị của Nhà máy để đẩy mạnh sản xuất hàng kinh tế. Qua đó, tạo sự đồng thuận, phát huy sức mạnh đoàn kết hoàn thành tốt nhiệm vụ. Quán triệt sâu sắc Nghị quyết chuyên đề của Đảng ủy Tổng cục CNQP về đẩy mạnh sản xuất kinh tế, Đảng ủy, Ban Giám đốc Nhà máy đã xây dựng chủ trương và tiến hành bằng nhiều biện pháp thiết thực; tập trung trước hết vào xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng khai thác, sử dụng hiệu quả các trang, thiết bị, công nghệ hiện đại để nâng cao năng suất lao động. Nhờ vậy, những năm qua, đội ngũ cán bộ, công nhân viên Nhà máy đã phát huy tốt năng lực, hiệu quả của các trang, thiết bị, vừa bảo đảm sản xuất hàng quốc phòng vừa phục vụ sản xuất hàng hóa cho nền kinh tế quốc dân. Điều đó đã mang lại lợi ích thiết thực; lợi nhuận từ các mặt hàng kinh tế giúp Nhà máy tăng cường nguồn lực, đầu tư mua sắm hiện đại hóa trang bị, phương tiện, củng cố nâng cao năng lực sản xuất quốc phòng. Với cách làm này, trong 10 năm qua, Nhà máy đã sản xuất, cung ứng hàng triệu sản phẩm vũ khí, trang bị có chất lượng cao cho lực lượng vũ trang. Đồng thời, sản xuất nhiều mặt hàng đưa ra thị trường, nhất là các sản phẩm hóa nổ giúp thay thế sản phẩm ngoại nhập. Hiện nay, nhiều sản phẩm kinh tế của Nhà máy được xuất khẩu ra các thị trường nước ngoài (Đan Mạch, Pháp, Slovakia, Nhật Bản,...) đã khẳng định được vị trí và thương hiệu của Nhà máy. Doanh thu sản xuất kinh tế luôn chiếm tỷ trọng trên 80% trong tổng doanh thu của Nhà máy, góp phần tạo việc làm, thu nhập ổn định, giữ vững đội ngũ cán bộ, thợ kỹ thuật lành nghề và năng lực sản xuất quốc phòng của Đơn vị.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng sản phẩm, Nhà máy đẩy mạnh đầu tư đổi mới công nghệ, hiện đại hóa trang, thiết bị và  nghiên cứu phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu sản xuất. Thực hiện Nghị quyết 27/NQ-BCT và Nghị quyết 06/NQ-BCT của Bộ Chính trị, Nhà máy đã tích cực huy động các nguồn lực, triển khai các dự án nâng cao năng lực SX,KD. Với quyết tâm cao, Nhà máy đã hoàn thành nhiều dự án quan trọng, đảm bảo yêu cầu về chất lượng, tiến độ. Trong đó, Nhà máy đã đột phá vào đầu tư mua sắm máy móc, thiết bị công nghệ cao, hiện đại để sản xuất các loại sản phẩm có kết cấu phức tạp, yêu cầu cao về kỹ thuật và độ chính xác để cung ứng cho thị trường trong nước và tham gia xuất khẩu. Trong đó, có hơn 50 thiết bị thuộc loại công nghệ cao, lập trình tự động hóa, có khả năng gia công các chi tiết cấu tạo phức tạp; hàng chục thiết bị phục vụ cho công tác đo lường, kiểm định, nghiệm thu chất lượng vật tư, bán thành phẩm và sản phẩm. Nhà máy đầu tư, đổi mới toàn diện về kết cấu hạ tầng kỹ thuật, công nghệ sản xuất quốc phòng, kinh tế, mặt bằng nhà xưởng,... phù hợp với môi trường sản xuất hiện đại.

Phát huy thế mạnh có đội ngũ kỹ sư, cán bộ kỹ thuật trình độ cao, Nhà máy đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật. Trong đó, tập trung mũi nhọn vào nghiên cứu hợp lý hóa các quá trình sản xuất, cải tiến quy trình công nghệ, tính năng hoạt động của thiết bị, nâng cao trình độ tổ chức, quản lý, nhằm tăng năng suất lao động, hiệu quả SX,KD. Trong 10 năm, Nhà máy có 1.746 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được ứng dụng vào thực tiễn, làm lợi 14,55 tỷ đồng. Tiêu biểu trong đó là sáng kiến: “Cải tiến thiết bị công nghệ của dây chuyền nhồi lắp tự động đạn cối (SA-7) để nhồi đạn OG-9, C82TT, C100PST”, “Cải tiến giá đỡ bảo quản LĐ-01 cho tác chiến phòng thủ biển đảo”, “Cải tiến hệ thống kiểm soát nhiệt dây chuyền sản xuất thuốc nổ TFĐ-15WR, tăng công suất dây chuyền”, “Bộ khuếch đại áp suất, để thử áp suất ống đuôi, xương liều đạn OG-9”,... Từ sáng kiến của cán bộ, công nhân viên, Nhà máy đã chế tạo được 29 thiết bị phục vụ cho sản xuất quốc phòng, 46 thiết bị phục vụ sản xuất kinh tế có thể thay thế hàng ngoại nhập, làm lợi 22,4 tỷ đồng. Tập thể cán bộ, công nhân Nhà máy cũng đã hoàn thành xuất sắc 166 đề tài nghiên cứu, ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào hoạt động sản xuất. Nhiều đề tài được áp dụng đã góp phần nâng cao hàm lượng công nghệ của các sản phẩm quốc phòng, kinh tế. Tiêu biểu, như: “Hoàn thiện công nghệ sản xuất các loại đạn cối huấn luyện, bắn tập”, “Chế tạo đạn sát thương OG-9”, “Chế tạo lựu đạn LĐ-01 đạt yêu cầu chiến thuật, kỹ thuật”, “Chế tạo thiết bị, trang bị công nghệ đúc thuốc mồi nổ TMN-15H”, “Ứng dụng công nghệ mới sơn điện di cho đuôi đạn cối”, “Chế tạo thiết bị bảo quản vũ khí trong môi trường biển”,... Đặc biệt, Nhà máy đã ứng dụng các đề tài khoa học để tự động hóa nhiều công đoạn trong quá trình sản xuất, tạo ra bước đột phá mới trong sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm quốc phòng và kinh tế, đảm bảo an toàn cho người lao động.

Để thực hiện tốt chiến lược phát triển, Nhà máy tích cực đa dạng hóa các sản phẩm, tăng cường tiếp thị mở rộng thị trường và triệt để thực hành tiết kiệm trong sản xuất. Đa dạng hóa các sản phẩm là xu hướng phát triển chung của các doanh nghiệp khi tham gia kinh tế thị trường. Điều đó, xuất phát từ nhu cầu của người tiêu dùng rất đa dạng. Đối với Nhà máy Z115, trên cơ sở phát huy thế mạnh về lĩnh vực chuyên môn, trang bị kỹ thuật sẵn có, Nhà máy chú trọng phát triển các sản phẩm kinh tế chủ lực, như: các sản phẩm hóa nổ, cơ khí chính xác, trang bị phòng cháy chữa cháy,... Với việc đặt uy tín, chất lượng lên hàng đầu, nhiều sản phẩm mang thương hiệu Z115 đã được khẳng định trên thị trường trong nước và xuất khẩu. Để ổn định và không ngừng nâng cao hiệu quả SX,KD, Nhà máy luôn chú trọng xây dựng các định hướng chiến lược; một mặt bảo đảm hoàn thành tốt các nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, một mặt tăng cường chuyển dịch cơ cấu SX,KD, tái đầu tư mở rộng sản xuất nhằm thực hiện tốt mục tiêu phát triển bền vững. Qua sàng lọc, lựa chọn, Nhà máy đã định hướng được chiến lược phát triển mặt hàng thuốc nổ công nghiệp với nhiều chủng loại sản phẩm tốt, thân thiện với môi trường và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, Nhà máy tăng cường liên kết với các đơn vị sản xuất và cung ứng vật liệu nổ công nghiệp, phối hợp từ khâu nghiên cứu, sản xuất, cung ứng đến nâng cao chất lượng các dịch vụ sau cung ứng để đáp ứng yêu cầu của khách hàng, nâng cao hiệu quả SX,KD. Nhà máy cũng chủ động nắm bắt nhu cầu thị trường, chú trọng đầu tư cho tiếp thị, quảng bá các sản phẩm về cơ khí, cơ khí chính xác, nhựa, sản phẩm từ gỗ, các vật liệu phi kim loại,... Để nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm, Nhà máy đẩy mạnh đổi mới quản trị doanh nghiệp, tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. Thời gian qua, Nhà máy đã rà soát, lập lại định mức kinh tế - kỹ thuật cho toàn bộ các sản phẩm; trong đó, chú trọng giảm chi phí trung gian; triệt để tận dụng các loại vật tư, nhiên liệu có sẵn hoặc lựa chọn thay thế phù hợp; hợp lý hóa quy trình sản xuất,... Để tiết kiệm các nguồn năng lượng, Nhà máy tích cực cải tạo hệ thống cung cấp điện, nước trong sản xuất, sinh hoạt; lắp tấm lợp lấy ánh sáng tự nhiên cho hệ thống chiếu sáng của phân xưởng; thiết kế nhà xưởng đảm bảo thông gió tự nhiên, lợp tôn mát PU, cách nhiệt cho các nhà xưởng; thay đổi một số vị trí mặt bằng công nghệ trên dây chuyền gia công cơ khí để giảm chi phí chung chuyển sản phẩm,... Nhờ vậy, mỗi năm Nhà máy tiết kiệm được gần 5 tỷ đồng.

Công tác an toàn, vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ và bảo vệ môi trường được Nhà máy thường xuyên chú trọng. Xuất phát từ hoạt động của Nhà máy là ngành sản xuất đặc biệt rất dễ mất an toàn. Vì vậy, Đảng ủy, Ban Giám đốc Nhà máy thường xuyên quán triệt, duy trì thực hiện nghiêm các quy định về công tác an toàn vệ sinh lao động - phòng, chống cháy nổ. Nhà máy đã thành lập Hội đồng bảo hộ lao động và ban hành quy chế hoạt động, ban hành quy định về an ninh, an toàn, nội quy lao động; xây dựng mạng lưới an toàn viên, vệ sinh viên các phân xưởng là các hạt nhân trong việc giám sát, chấn chỉnh việc chấp hành các quy định an toàn tại các vị trí sản xuất. Cùng với cải thiện điều kiện làm việc ở nhà xưởng, dây chuyền sản xuất, Nhà máy quan tâm đầu tư trang thiết bị, quần áo bảo hộ cho người lao động; duy trì quản lý chất lượng sản phẩm theo hệ thống ISO 9001-2008 ở tất cả các công đoạn sản xuất, góp phần ổn định chất lượng sản phẩm, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Thực hiện mục tiêu tăng trưởng bền vững về kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường, Nhà máy đã nghiên cứu, ứng dụng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 1400, lắp đặt hệ thống xử lý nước thải công nghiệp, hệ thống thiết bị xử lý chất thải rắn, hệ thống quan trắc môi trường, thu gom và xử lý các nguồn gây ô nhiễm về nước thải, khí thải và chất thải rắn; tổ chức trồng mới trên 54.000 cây xanh, v.v.

Bên cạnh đó, Nhà máy chú trọng công tác bảo vệ, xây dựng đơn vị và địa bàn an toàn tuyệt đối. Bằng những việc làm thiết thực, như: giúp đỡ địa phương về kinh phí để củng cố cơ sở hạ tầng, xây dựng các công trình phúc lợi, phát triển kinh tế, thực hiện các chính sách xã hội, xây dựng các quỹ với số tiền hơn 10 tỷ đồng, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng, tuyển dụng lao động là con em cán bộ, công nhân viên và nhân dân địa phương,... Nhà máy luôn được chính quyền và nhân dân địa phương tin yêu, giúp đỡ, tạo nên vành đai an toàn, làm cơ sở vững chắc để Nhà máy tiếp tục phát triển, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, kinh tế.

Đại tá DƯƠNG VĂN MINH, Giám đốc Nhà máy