Vùng 1 Hải quân là đơn vị đa binh chủng, đóng quân trải dài trên các tỉnh (thành phố) ven biển từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh; có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo, phía Bắc Tổ quốc. Đây là vùng biển có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh của nước ta. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bên cạnh những thuận lợi, Vùng còn gặp không ít khó khăn. Môi trường hoạt động độc lập, dài ngày trên biển. Nước ngoài thường xuyên đưa tàu hoạt động trái phép, vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam trên biển, đe dọa hòa bình, ổn định khu vực. Tình hình buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái pháp luật có xu hướng gia tăng. Các đơn vị của Vùng đóng quân phân tán trên địa bàn có tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội diễn biến phức tạp. Bên cạnh đó, còn là sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, v.v. Những khó khăn trên tác động không nhỏ đến nhận thức, tư tưởng và chất lượng thực hiện nhiệm vụ của bộ đội. Nhận thức rõ vấn đề này, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ; trong đó, Vùng luôn chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị và nhân dân vùng biên giới, hải đảo.

Trước hết, Vùng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quán triệt, thực hiện nghiêm nghị quyết, chỉ thị của trên đối với công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tượng. Trực tiếp là Chỉ thị số 04/CT-BQP, ngày 09/02/2019 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về “Tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật, phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật và vi phạm kỷ luật nghiêm trọng trong Quân đội nhân dân Việt Nam”; Chỉ thị số 07/CT-TM, ngày 10/3/2020 của Bộ Tổng Tham mưu về việc thực hiện “Năm kỷ luật, kỷ cương 2020” trong Quân đội; Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XII) về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Hướng dẫn của Cục Chính trị Hải quân về thực hiện Đề án “Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo giai đoạn 2017 - 2021” và các chỉ thị, hướng dẫn, kế hoạch của trên về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Trên cơ sở đó, cùng với căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của đơn vị và tình hình thực tiễn, Đảng ủy Vùng xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật một cách toàn diện, song có trọng tâm, trọng điểm; cấp ủy, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cấp cụ thể hóa nghị quyết của Đảng ủy Vùng, đưa vào chương trình, kế hoạch tổ chức thực hiện. Đồng thời, phát huy vai trò của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị và các tổ chức quần chúng, bảo đảm cho công tác này được triển khai đồng bộ, sâu, rộng và mang lại hiệu quả thiết thực.

Thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo củng cố, kiện toàn Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật và Tổ báo cáo viên pháp luật. Theo đó, ở cấp Vùng và lữ đoàn trực thuộc thành lập Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật; Vùng có Tổ báo cáo viên pháp luật; các đơn vị có cán bộ kiêm nhiệm thực hiện công tác này. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng lựa chọn những cán bộ, đảng viên (chủ yếu là cán bộ chính trị) có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có kiến thức, năng lực và kinh nghiệm trong tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để giao nhiệm vụ là thành viên Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật, cán bộ kiêm nhiệm, tổ báo cáo viên các cấp. Hằng năm, căn cứ vào các chỉ thị, chương trình, kế hoạch, hướng dẫn của trên, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật đã tham mưu, đề xuất với Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng những chủ trương, giải pháp tổ chức thực hiện; phân công các thành viên chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và tiến hành công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật của Vùng theo đúng nội dung, chương trình, kế hoạch đã xác định. Thường xuyên tiến hành rà soát, bổ sung, hoàn thiện quy chế, kế hoạch hoạt động; tổ chức các lớp tập huấn, trao đổi kinh nghiệm để nâng cao năng lực, hiệu quả thực hiện; tiến hành tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, đánh giá nghiêm túc kết quả những việc đã làm, thành công, hạn chế, nguyên nhân và đề ra phương hướng, nhiệm vụ cho giai đoạn mới.

Tọa đàm “Hiểm họa ma túy và trách nhiêm của quân nhân”

Tích cực đổi mới nội dung, đa dạng hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Trên cơ sở xác định rõ mục đích, yêu cầu, nội dung công tác này, Vùng tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ học tập, nghiên cứu, nắm vững những văn bản quy phạm pháp luật, nghị định, thông tư, hướng dẫn của Nhà nước, Bộ Quốc phòng và của Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân. Trong đó, tập trung giáo dục các chuyên đề pháp luật, như: Luật Nghĩa vụ Quân sự năm 2015; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng năm 2015; Luật Giao thông đường bộ năm 2008; Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018; Luật Tố cáo năm 2018; Luật Phòng, chống tác hại rượu bia năm 2019; Thông tư số 56/2020/TT-BQP, ngày 05/5/2020 của Bộ Quốc phòng về quy định quản lý và bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng trong Bộ Quốc phòng; Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007; Hướng dẫn số 1105/HD-HC, ngày 01/02/2020 của Cục Hậu cần Quân chủng Hải quân về công tác phòng, chống dịch viêm phổi cấp do chủng mới của vi rút Corona. Riêng đối tượng là chiến sĩ mới, được triển khai thống nhất trong toàn Vùng, ngoài nội dung chung, còn tập trung thêm vào các điều trong Điều lệnh Quản lý bộ đội Quân đội nhân dân Việt Nam, 10 lời thề danh dự của quân nhân, 12 điều kỷ luật khi quan hệ với nhân dân.

Bên cạnh xác định tốt nội dung tuyên truyền, Vùng còn có nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả, như: tuyên truyền, giáo dục tập trung, trên hệ thống truyền thanh nội bộ; tuyên truyền trực quan trên bảng treo trước phòng giao ban, phòng làm việc, câu lạc bộ sĩ quan, câu lạc bộ chiến sĩ, nơi sinh hoạt tập trung; kết hợp trong thông báo chính trị - thời sự sáng thứ hai hằng tuần, sinh hoạt đơn vị; đưa gameshow “Sức nước ngàn năm” trên VTV3 Đài Truyền hình Việt Nam là một nội dung tuyên truyền trong Ngày Pháp luật hằng tháng. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị đổi mới hình thức, phương pháp thực hiện Ngày pháp luật với các hình thức như tọa đàm, trao đổi, sân khấu hóa; chỉ đạo Lữ đoàn 170 tổ chức làm điểm để các đơn vị học tập, rút kinh nghiệm, thống nhất và nhân rộng trong toàn Vùng. Duy trì hiệu quả mô hình “Tổ tư vấn tâm lý - pháp lý quân nhân”, “Mỗi tuần 1 điều luật”, “Lấy mỗi sai phạm là một chủ đề sinh hoạt tư tưởng” ở các đơn vị. Thực hiện tốt việc gắn công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với các mặt công tác, như: giáo dục chính trị, tư tưởng; huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; quản lý, rèn luyện kỷ luật; tuyên truyền biển, đảo và lồng ghép với phong trào Thi đua Quyết thắng, các cuộc vận động của các cấp, các ngành, nhất là Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân” thời kỳ mới. Thông qua đó, làm cho cán bộ, chiến sĩ nắm được những kiến thức cơ bản về pháp luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác chấp hành nghiêm pháp luật, kỷ luật và các chế độ quy định của đơn vị.

Chủ động phối hợp với các tổ chức, lực lượng trên địa bàn và địa phương có biên giới biển, đảo, cảng biển đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng xây dựng kế hoạch, xác định nội dung hiệp đồng chặt chẽ, cụ thể với đơn vị có liên quan, nhất là với cấp ủy, chính quyền địa phương. Chủ động thực hiện kế hoạch phối hợp tuyên truyền cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo theo kế hoạch thực hiện Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo giai đoạn 2017 - 2021”. Đồng thời, tổ chức tập huấn cho cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị và cấp ủy, chính quyền địa phương cùng cơ quan chức năng để thống nhất nhận thức, nâng cao kiến thức, năng lực phối hợp tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về biển, đảo cho bộ đội và nhân dân. Nội dung, chương trình tập huấn toàn diện, song trọng tâm là chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kiến thức cơ bản về biển, đảo. Ngoài ra, Vùng còn phối hợp với Ban Tuyên giáo một số tỉnh, thành phố, các Sở Giáo dục - Đào tạo, các trường đại học, cao đẳng, trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh, tổ chức Hội nghị Báo cáo viên, Hội nghị Thông tin thời sự chuyên đề, tuyên truyền về biển, đảo, góp phần lan tỏa công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tới đông đảo nhân dân, nhất là nhân dân và ngư dân ở vùng biên giới, hải đảo. Đặc biệt, Bộ Tư lệnh Vùng chú trọng gắn kết chặt chẽ việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với thực hiện Chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”; “Vùng 1 Hải quân chung tay cùng ngư dân phòng, chống dịch Covid-19”, để tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giúp cho ngư dân, chủ tàu hoạt động đánh bắt hải sản xa bờ, dài ngày trên biển và những doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trên lĩnh vực hậu cần nghề cá. Phối hợp xây dựng các chuyên mục về biển, đảo trên đài phát thanh và truyền hình, chuyên trang trên các báo, tạp chí của các tỉnh, thành phố thuộc khu vực hoạt động của Vùng.

Với nhiều giải pháp đồng bộ, thiết thực, những năm qua, chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, quản lý kỷ luật, bảo đảm an toàn ở Vùng 1 Hải quân được nâng lên rõ rệt. Số vụ việc vi phạm kỷ luật của bộ đội giảm xuống dưới 0,2%, cùng với các lực lượng trên địa bàn góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của bà con ngư dân khi làm ăn trên biển. Kết quả đó, đã góp phần xây dựng địa bàn an toàn, tăng cường mối quan hệ đoàn kết quân dân, xây dựng Đảng bộ Vùng trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo phía Bắc Tổ quốc.

Đại tá HỒ THANH HOÀN, Chính ủy Vùng