Quán triệt Nghị quyết số 17-NQ/TW, ngày 18/3/2002 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) về “Đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn” (sau đây gọi chung là cấp xã), Quyết định số 799/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt Đề án đào tạo cán bộ Ban Chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, Thông tư số 87/2011/TT-BQP, ngày 27/6/2011 và Thông tư số 117/2019/TT-BQP, ngày 30/12/2019 của Bộ Quốc phòng, nhiều năm qua, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nam Định đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã. Qua đó, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng quê hương “sáng, xanh, sạch, đẹp”, đưa Nam Định trở thành tỉnh dẫn đầu cả nước về thực hiện chương trình, mục tiêu xây dựng “Nông thôn mới”.

Đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã là “cánh tay” nối dài của cơ quan quân sự các cấp, trực tiếp tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền cơ sở triển khai thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Với nhận thức đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bố trí sử dụng đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã. Quán triệt Thông tư liên tịch số 01/2013/TTLT-BNV-BQP của Bộ Nội vụ, Bộ Quốc phòng, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ hướng dẫn các địa phương lập quy hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã một cách thống nhất, đồng bộ; coi trọng lấy tiêu chuẩn làm chính, bảo đảm có sự kế cận, kế tiếp, mang tính kế thừa và phát triển quy hoạch sẵn có, không chồng chéo. Đồng thời, lấy quy hoạch đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã làm cơ sở, tạo nguồn để quy hoạch cán bộ lãnh đạo, chính quyền địa phương. Do đó, toàn Tỉnh đã có 72 chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự cấp xã phát triển lên các chức danh: bí thư, phó bí thư đảng ủy, chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân cấp xã.

Để nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở, nên khi được Bộ Quốc phòng giao đào tạo Chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn trình độ trung cấp ngành quân sự cơ sở, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu với Tỉnh chỉ đạo các địa phương tiến hành rà soát, phát hiện, tuyển chọn nguồn cán bộ cử đi đào tạo theo đúng nguyên tắc, quy trình, còn thời gian công tác từ 01 đến 02 nhiệm kỳ và cam kết bố trí sử dụng sau đào tạo để không lãng phí ngân sách, nguồn lực. Về đối tượng, căn cứ vào tiêu chuẩn theo quy định, các địa phương tập trung tuyển chọn, xét duyệt từ các đối tượng: thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự là đảng viên, tiểu đội trưởng; sĩ quan dự bị được các đơn vị Quân đội đào tạo; những thanh niên nhiệt tình, trách nhiệm trong hoạt động phong trào ở địa phương. Thực tiễn, các địa phương đã chủ động tạo nguồn bằng cách tuyển chọn, gọi nhập ngũ những thanh niên ưu tú để sau khi xuất ngũ trở về địa phương làm nguồn cho đào tạo cán bộ quân sự cấp xã sau này. Từ năm 2015 đến nay, Tỉnh đã tuyển chọn được 584 thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự bổ sung cho nguồn đào tạo cán bộ quân sự cấp xã.

Học viên đào tạo chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn soạn thảo văn kiện chiến đấu trong thi tốt nghiệp

Trong quá trình đào tạo, thực hiện tốt các quan điểm, phương châm, nguyên tắc huấn luyện, lấy người học làm trung tâm, lấy huấn luyện thực hành là chính, tập trung đi sâu vào những nội dung còn hạn chế, khó khăn ở cơ sở, như: tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác quốc phòng, quân sự; phương pháp huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật chiến đấu bộ binh, điều lệnh đội ngũ, thể lực; diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã; phòng, chống thiên tai; tìm kiếm, cứu nạn, v.v. Đồng thời, phối hợp với Trường Chính trị Tỉnh tổ chức bồi dưỡng lý luận chính trị, hành chính, tin học cho học viên. Để nâng cao chất lượng đào tạo, Tỉnh chỉ đạo Trường Quân sự đảm bảo 100% chỗ ăn ở tập trung cho học viên; duy trì nghiêm nền nếp chế độ ngày tuần, tăng cường rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy, thường xuyên rút kinh nghiệm công tác huấn luyện, đào tạo, chấn chỉnh kịp thời những hạn chế. Trong diễn tập cuối khóa, chú trọng nội dung xây dựng, báo cáo kế hoạch, 100% học viên trên cương vị chỉ huy trưởng quân sự cấp xã tự xây dựng kế hoạch chiến đấu phòng thủ xã mình và trực tiếp báo cáo trong thi tốt nghiệp.

Cùng với đào tạo tại Trường Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự còn tham mưu với Tỉnh chỉ đạo các địa phương tuyển chọn, xét duyệt, tuyển sinh, cử đi đào tạo liên thông trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở tại Trường Quân sự Quân khu 3, Trường Sĩ quan Lục quân 1 theo chỉ tiêu được giao, bảo đảm chất lượng. Từ năm 2002 đến nay, Tỉnh đã đào tạo được 06 khóa trình độ trung cấp cho 572 cán bộ; cử đi đào tạo trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở 32 cán bộ, đạt kết quả tốt¹.

Việc bố trí sử dụng cán bộ sau đào tạo được Tỉnh đặc biệt quan tâm. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu với Tỉnh giữ nguyên vị trí công tác cho cán bộ sau khi tốt nghiệp về địa phương; phối hợp với Sở Nội vụ hướng dẫn các địa phương tổ chức thi tuyển theo quy định, bổ nhiệm, bố trí sử dụng đúng năng lực, chuyên môn đào tạo. Bên cạnh đó, Tỉnh còn quan tâm cân đối, bảo đảm ngân sách chi trả đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách theo quy định của Luật Dân quân tự vệ; tích cực huy động các nguồn lực thông qua xã hội hóa để hỗ trợ, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, điều kiện làm việc, sinh hoạt, giúp đội ngũ cán bộ quân sự xã yên tâm công tác, đóng góp công sức xây dựng địa phương. Đến nay, 100% ban chỉ huy quân sự cấp xã bố trí đủ các chức danh; trên 90% số cán bộ qua đào tạo được bố trí giữ chức vụ chỉ huy trưởng, chỉ huy phó ban chỉ huy quân sự cấp xã, chỉ huy đơn vị dân quân tự vệ, nhiều đồng chí được bổ nhiệm các chức vụ cao hơn.

Cùng với đó, Tỉnh thường xuyên tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã theo phân cấp. Theo đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh trực tiếp tập huấn, bồi dưỡng đối tượng chỉ huy trưởng quân sự cấp xã, chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự các cơ quan, tổ chức về thực tiễn hoạt động ở cơ sở, như: phương pháp tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền về nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương; công tác xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, tuyển quân; phương pháp tổ chức huấn luyện cho lực lượng dân quân tự vệ; công tác phối hợp với lực lượng Công an, Biên phòng trong bảo vệ an ninh trật tự, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh và công tác vận động quần chúng, v.v. Thực hiện Công văn số 174/DQ-TC, ngày 05/3/2019 của Cục Dân quân tự vệ về “Hướng dẫn xây dựng kế hoạch chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu của Ban chỉ huy quân sự cấp xã”, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tổ chức tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ trợ lý dân quân các huyện, thành phố làm nòng cốt tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ chỉ huy trưởng quân sự cấp xã và chỉ đạo mỗi huyện, thành phố chọn 01 khung tập của một xã làm mẫu để các xã còn lại theo dõi, rút kinh nghiệm và tổ chức xây dựng kế hoạch, luyện tập ở xã mình. Đồng thời, chỉ đạo vận dụng vào thực tế tổ chức diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã ngay trong năm 2019. Để kịp thời rút kinh nghiệm, thống nhất chung trong toàn Tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tiếp tục đưa nội dung này vào tập huấn, bồi dưỡng trong năm 2020 ở cả cấp tỉnh và cấp huyện. Nhờ đó, trình độ, năng lực của đội ngũ chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn được nâng lên rõ rệt, góp phần nâng cao chất lượng tham mưu, tổ chức thực hiện công tác quốc phòng, quân sự ở cơ sở.

Nhằm đẩy nhanh việc thực hiện “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020”, Tỉnh huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó có đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã và lực lượng dân quân tự vệ. Thực hiện chủ trương đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã phối hợp với Sở Nội vụ tham mưu cho Tỉnh mở 03 lớp bồi dưỡng chuyên sâu, trang bị kiến thức, kỹ năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cơ sở về thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương kết hợp với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội cho đội ngũ chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự cấp xã. Bên cạnh việc bảo đảm thời gian, nội dung, chương trình huấn luyện, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh còn chỉ đạo đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã tích cực tổ chức các hoạt động để lực lượng dân quân tự vệ tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, như: làm đường giao thông nông thôn, nạo vét kênh mương, vệ sinh môi trường và các phong trào, cuộc vận động,... góp phần hoàn thành chương trình, mục tiêu xây dựng “Nông thôn mới”.

Tăng cường kiểm tra, đánh giá năng lực, rèn luyện bản lĩnh, tác phong công tác của đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã là giải pháp được Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh hết sức chú trọng. Thực hiện nhiệm vụ này, hằng năm, cơ quan quân sự các cấp đều xây dựng kế hoạch, tổ chức kiểm tra kết quả thực hiện công tác quốc phòng, quân sự địa phương đối với đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở. Nội dung kiểm tra toàn diện, song đi sâu vào điều lệnh đội ngũ; phương pháp huấn luyện chiến thuật dân quân tự vệ cấp tổ, tiểu đội, trung đội; bắn súng AK bài 1; kỹ thuật chiến đấu dân quân tự vệ; Luật Dân quân tự vệ, Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, Luật Nghĩa vụ quân sự, Pháp lệnh về lực lượng dự bị động viên; nhận thức chính trị; công tác hậu cần, kỹ thuật, v.v. Năm 2018, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tổ chức bốc thăm ngẫu nhiên kiểm tra 50% số chỉ huy trưởng quân sự xã, phường, thị trấn trong toàn Tỉnh, đạt kết quả tốt, góp phần củng cố, nâng cao năng lực, trình độ, rèn luyện bản lĩnh, tác phong công tác cho đội ngũ cán bộ quân sự cấp xã, tạo cơ sở thực hiện tốt nhiệm vụ, chức trách được giao.

Phát huy kết quả đã đạt được, thời gian tới, Nam Định tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng đội ngũ cán bộ quân sự ở cơ sở vững mạnh toàn diện, làm nòng cốt thực hiện tốt hơn nữa công tác quốc phòng, quân sự địa phương, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc.

Đại tá LƯƠNG VĂN KIỂM, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
___________________   

1- Có 100% đạt khá, giỏi; 100% học viên có bằng Trung cấp lý luận chính trị hành chính; 100% học viên ra trường được phong quân hàm sĩ quan dự bị.