Nhận thức rõ vị trí, vai trò của công tác doanh trại đối với xây dựng đơn vị chính quy, vững mạnh toàn diện, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 1 đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện công tác này bằng nhiều biện pháp phù hợp, sáng tạo. Trong đó, trọng tâm hướng vào đẩy mạnh thực hiện mục tiêu, nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp”. Với nỗ lực, quyết tâm cao của cấp ủy, chỉ huy các cấp, sự thống nhất về nhận thức và hành động của cán bộ, chiến sĩ nên mặc dù gặp không ít khó khăn do địa hình phức tạp, khí hậu, thời tiết khắc nghiệt; cơ sở hạ tầng, doanh trại phần lớn đã qua sử dụng nhiều năm, xuống cấp; nguồn kinh phí cấp trên bảo đảm hằng năm có hạn,... nhưng Quân khu đã hoàn thành tốt các mục tiêu, chỉ tiêu công tác doanh trại, tạo sự thay đổi vượt bậc về diện mạo, cảnh quan doanh trại của các cơ quan, đơn vị. Đến nay, Quân khu đã cơ bản hoàn thành quy hoạch tổng thể mặt bằng doanh trại; thực hiện nghiêm công tác quản lý, sử dụng đất quốc phòng; xóa 100% nhà cấp 4 xuống cấp nghiêm trọng. Hầu hết các đơn vị có cơ ngơi khang trang, chính quy, cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp với trên 90% đơn vị được sử dụng nước sạch; 100% đơn vị cấp đại đội và tương đương có điểm tắm nước nóng; trên 99% đơn vị được sử dụng điện lưới quốc gia, điều kiện sinh hoạt của bộ đội được cải thiện rõ nét, v.v. Từ thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, Quân khu rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác doanh trại, trọng tâm là phong trào thi đua “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp”. Đây là vấn đề quan trọng hàng đầu, quyết định hiệu quả Phong trào thi đua, kết quả công tác doanh trại. Theo đó, Cục Hậu cần Quân khu đã bám sát thực tiễn địa phương, đơn vị để tham mưu với Bộ Tư lệnh Quân khu quán triệt, triển khai Chỉ thị 05/CT-BQP, ngày 06-3-2012 của Bộ Quốc phòng về việc tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp” ở tất cả các cấp. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo công tác doanh trại; coi đây là một nội dung quan trọng trong xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện theo Chỉ thị 917/1999/CT-BQP của Bộ Quốc phòng và phong trào Thi đua Quyết thắng. Để việc xây dựng doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp đạt mục đích, yêu cầu đề ra, Quân khu yêu cầu các đơn vị cần phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng, phong trào, cuộc vận động; gắn thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu của Phong trào với lộ trình thực hiện Nghị quyết 623-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về “Công tác hậu cần Quân đội đến năm 2020 và những năm tiếp theo”. Việc xây dựng kế hoạch ở từng cấp đã tập trung vào cụ thể hóa 06 nội dung thi đua “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp”¹ bảo đảm phù hợp với khả năng ngân sách, loại hình cơ quan, đơn vị, đặc điểm địa bàn. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, đề cao trách nhiệm của các cấp, ngành về những thuận lợi, khó khăn đối với công tác doanh trại; củng cố quyết tâm, tìm ra cách giải quyết, tháo gỡ phù hợp với điều kiện đơn vị và địa bàn.

Doanh trại Ban Chỉ huy Quân sự huyện Việt Yên, Bắc Giang

Hai là, phát huy vai trò nòng cốt của ngành Hậu cần Quân khu, trực tiếp là cơ quan doanh trại các cấp trong tham mưu, hướng dẫn, tổ chức thực hiện. Trên cơ sở kế hoạch, nội dung “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp” của Quân khu cho từng năm và giai đoạn, ngành Hậu cần, trực tiếp là cơ quan doanh trại các cấp đã cụ thể hóa thành các nội dung, chỉ tiêu phấn đấu cụ thể, phù hợp với thực tiễn công tác doanh trại ở từng loại hình đơn vị: bộ đội chủ lực, cơ quan quân sự địa phương trong từng giai đoạn. Đồng thời, chỉ đạo, hướng dẫn triển khai toàn diện các nội dung “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp”, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, chú trọng đột phá vào khắc phục khâu yếu, mặt yếu, những nơi còn khó khăn trong công tác doanh trại. Đặc biệt, năm 2013, căn cứ vào tình hình thực tiễn công tác doanh trại trên địa bàn, Quân khu đã bổ sung tiêu chí vào nội dung Phong trào thi đua, từ “xanh, sạch, đẹp” thành “sáng, xanh, sạch, đẹp”, được cấp trên, các đơn vị đồng tình, hưởng ứng.

Với vai trò nòng cốt, cơ quan doanh trại Quân khu đã bám sát chỉ đạo của cấp trên, hướng dẫn các địa phương, đơn vị tập trung hoàn chỉnh quy hoạch tổng thể mặt bằng doanh trại, đảm bảo hợp lý, có phân khu chức năng rõ ràng, tạo sự đồng bộ, khoa học trong huấn luyện, công tác, sinh hoạt của từng cơ quan, đơn vị. Cùng với đó, Quân khu tích cực rà soát, liên thẩm chặt chẽ số liệu đất với đơn vị cơ sở và địa phương; phối hợp cùng địa phương tổ chức đo đạc, phân giới, cắm mốc, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các đơn vị. Đến nay, 437/494 cơ sở đóng quân của Quân khu đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đạt gần 94% diện tích), tạo cơ sở vững chắc cho công tác quản lý đất quốc phòng theo đúng quy định của pháp luật.

Nhằm cải thiện, nâng cao điều kiện sinh hoạt, công tác cho bộ đội, ngành Hậu cần Quân khu đã tham mưu, chỉ đạo đẩy mạnh thi đua trong công tác xây dựng và quản lý doanh trại. Các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng cơ bản; tích cực triển khai các công trình, dự án doanh trại đã được phê duyệt; tăng cường quản lý đầu tư, quản lý chất lượng thi công, chống thất thoát, lãng phí, v.v. Nhờ đó, các dự án, công trình được đầu tư xây dựng, cải tạo đều tuân thủ đúng quy hoạch, đảm bảo về kỹ thuật, mỹ thuật, tiến độ; tình trạng nợ đọng trong xây dựng đã cơ bản được khắc phục. Công tác quản lý doanh trại của Quân khu có nhiều đổi mới. Cục Hậu cần Quân khu đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát, thống kê, phân loại chất lượng công trình doanh trại, niên hạn sử dụng để lập kế hoạch trung hạn, dài hạn trong duy tu, bảo dưỡng, xây dựng, đáp ứng nhu cầu sử dụng. Đồng thời, thực hiện mở sổ theo dõi tình hình doanh trại tới từng phòng, ban; gắn trách nhiệm của cá nhân, đơn vị trong việc sử dụng, quản lý doanh cụ, tài sản, để nâng cao ý thức giữ tốt, dùng bền. Công tác bảo đảm, quản lý, sử dụng điện, nước, giữ gìn vệ sinh môi trường của Quân khu có nhiều chuyển biến tích cực. Các cơ quan, đơn vị đã chủ động cân đối nguồn kinh phí để nâng cấp hệ thống đường điện hạ thế, đầu tư xây dựng công trình bảo đảm nước sạch, nhất là ở nơi có khó khăn về nguồn nước, xây dựng công trình nước tắm nóng cho bộ đội vào mùa đông và áp dụng nhiều biện pháp quản lý, thực hiện tiết kiệm điện, nước. Các cơ quan, đơn vị đều công khai, giao hạn mức điện, nước đến từng đầu mối; xây dựng bổ sung quy chế sử dụng điện, nước; tăng cường đồng hồ đo điện riêng tới các bộ phận, phòng ở để theo dõi sử dụng. Quân khu chỉ đạo phân tách mạng điện, nước dùng cho sinh hoạt, làm việc và cho các nhiệm vụ khác; khuyến khích các đơn vị lắp đặt hệ thống thiết bị tích hợp năng lượng mặt trời để chiếu sáng doanh trại, sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện, v.v. Nhiều năm qua, Quân khu luôn chấp hành nghiêm quy định của Bộ Quốc phòng về tiết kiệm hạn mức sử dụng điện. Trong giai đoạn 2012 - 2017, Quân khu đã tiết kiệm được hơn 1,2 triệu kwh điện và hàng chục tỷ đồng tiền nước sinh hoạt. Cùng với đó, công tác vệ sinh, môi trường luôn được Quân khu chú trọng ngay từ khâu quy hoạch, xây dựng. Nhiều đơn vị đã tách riêng khu tăng gia, chăn nuôi ra khỏi doanh trại; xây bể Bioga xử lý chất thải chăn nuôi,... bảo đảm cảnh quan môi trường đơn vị luôn sạch, đẹp, hợp vệ sinh.

Ba là, tích cực huy động các nguồn lực để xây dựng, củng cố doanh trại. Đây là biện pháp quan trọng, giúp giải quyết mâu thuẫn giữa nguồn kinh phí bảo đảm hằng năm có hạn với nhu cầu đầu tư cho xây dựng, nâng cấp, sửa chữa doanh trại, doanh cụ của Quân khu đòi hỏi lớn. Theo đó, một mặt, Quân khu chỉ đạo các đơn vị quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn kinh phí trên cấp; mặt khác, nêu cao tinh thần tự lực tự cường, phát huy nội lực, huy động công sức bộ đội, nguồn vốn tự có và đặc biệt là tranh thủ sự ủng hộ của cấp ủy, chính quyền các địa phương để xây dựng, củng cố doanh trại. Để tạo động lực thực hiện tốt chủ trương trên, Cục Hậu cần tham mưu cho Quân khu định kỳ 2 năm một lần tổ chức hội thi “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp”; đối tượng dự thi là đầu mối cấp trung đoàn, ban chỉ huy quân sự huyện và tương đương trở lên. Đây là cơ sở để các đơn vị huy động mọi nguồn lực, phát huy sức mạnh tổng hợp để xây dựng, củng cố doanh trại tham gia Hội thi, nhất là khối quân sự địa phương lập dự toán, báo cáo Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, huyện bố trí ngân sách hỗ trợ. Những năm qua, Quân khu đã nhiều lần tổ chức thành công Hội thi; qua đó, giúp các cơ quan, đơn vị tạo bước đột phá về xây dựng, nâng cấp doanh trại, cảnh quan môi trường, được Quân khu và các địa phương đánh giá cao. Phát huy kết quả đạt được, hiện nay, Quân khu đang chỉ đạo các đơn vị làm công tác chuẩn bị tổ chức Hội thi cho khối trường quân sự của 06 tỉnh trên địa bàn vào năm 2019. Các cơ quan, đơn vị đã động viên, tận dụng công sức, tay nghề của cán bộ, chiến sĩ, vật liệu sẵn có để củng cố, sửa chữa doanh trại, chống dột, chống gió lùa, sửa chữa doanh cụ, xây dựng sân, đường nội bộ, khuôn viên, vườn hoa, cây cảnh. Từ năm 2012 đến nay, Quân khu đã huy động gần 430.000 ngày công của bộ đội, trên 1.085 tỷ đồng chủ yếu từ ngân sách địa phương, đầu tư xây dựng mới 31 cơ sở doanh trại và cải tạo nâng cấp 17 doanh trại theo tiêu chuẩn cho ban chỉ huy quân sự các huyện; sửa chữa, bảo trì hàng triệu mét vuông doanh trại; trồng gần 300.000 cây xanh các loại, hơn 340.000 m2 thảm cỏ, v.v. Qua đó, tạo cảnh quan môi trường đơn vị thực sự sáng, xanh, sạch, đẹp, môi trường văn hóa lành mạnh trong toàn Quân khu, làm cho cán bộ, chiến sĩ gắn bó với đơn vị, yên tâm công tác.

Những kinh nghiệm, đồng thời là những biện pháp chủ yếu trên đang được Quân khu 1 tiếp tục thực hiện trong thời gian tới, nhằm đưa phong trào “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy, xanh, sạch, đẹp” đi vào chiều sâu, tạo động lực nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác doanh trại, góp phần xây dựng Quân khu vững mạnh toàn diện, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá PHẠM MẠNH CƯỜNG, Chủ nhiệm Hậu cần Quân khu
_________________

1 - 06 nội dung thi đua: 1. Tổ chức thực hiện quy hoạch doanh trại hợp lý, chính quy, quản lý đất quốc phòng theo đúng pháp luật; 2. Xây dựng và quản lý doanh trại đúng chế độ quy định; 3. Quản lý, sử dụng điện, nước bảo đảm an toàn, tiết kiệm; 4. Quản lý, sử dụng tốt doanh cụ, bảo đảm thống nhất về quy cách; 5. Bảo đảm vệ sinh môi trường doanh trại xanh, sạch, đẹp; 6. Phát huy tinh thần tự lực tự cường, nội lực đơn vị.