Trường Sĩ quan Công binh được thành lập ngày 26-12-1955, theo chủ trương của Tổng Quân uỷ và Bộ Quốc phòng. Từ những lớp học đầu tiên do Cục Công binh và phân khoa Công binh thuộc Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn tổ chức, đến nay Nhà trường đã trải qua hơn 55 năm xây dựng và trưởng thành, đào tạo được hàng chục ngàn cán bộ cho Binh chủng Công binh và quân đội, kịp thời đáp ứng các nhiệm vụ công binh qua các thời kỳ cách mạng; đào tạo hàng ngàn cán bộ chuyên ngành công binh cho quân đội 2 nước bạn Lào, Cam-pu-chia. Các thế hệ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật do Nhà trường đào tạo thể hiện được bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của nhân dân; tận tuỵ, sáng tạo trong công tác, mưu trí, dũng cảm trong chiến đấu, góp phần phát huy truyền thống “Mở đường thắng lợi” của Bộ đội Công binh Anh hùng và truyền thống “Dạy tốt, học tốt” của Nhà trường Anh hùng.

Tuy nhiên, trong giai đoạn mới của cách mạng và trước yêu cầu xây dựng quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, nhiệm vụ của Bộ đội Công binh có bước phát triển mới về nhiều mặt. Ngoài nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, Bộ đội Công binh còn đóng vai trò nòng cốt trong xây dựng các công trình phòng thủ, xây dựng đường cơ động, đường tuần tra biên giới, rà phá bom mìn, vật nổ sau chiến tranh, phòng chống lũ lụt, thiên tai, chống sập, cứu hộ, cứu nạn và các nhiệm vụ đột xuất khác. Điều đó đòi hỏi Nhà trường phải tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo (GD-ĐT), nghiên cứu khoa học, xây dựng chính quy để đào tạo ra đội ngũ cán bộ công binh có chất lượng ngày càng cao, có năng lực toàn diện và có sức khoẻ bền bỉ, dẻo dai, thích nghi với mọi hoàn cảnh huấn luyện, công tác và sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Một trong những giải pháp quan trọng mà Nhà trường đang tích cực triển khai thực hiện là đẩy mạnh đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức, quản lý giáo dục-đào tạo, cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả và kiểm định chất lượng (GD-ĐT). Hiện nay, bên cạnh nhiệm vụ chủ yếu là đào tạo sĩ quan chỉ huy cấp phân đội bậc đại học, Nhà trường tiếp tục đào tạo nhiều đối tượng (đa cấp, đa ngành), từ nhân viên chuyên môn kỹ thuật đến cán bộ chỉ huy, tham mưu cấp trung đoàn, lữ đoàn công binh, hoàn thiện đại học cho sĩ quan công binh, đào tạo giảng viên chuyên ngành công binh…, nên việc xây dựng nội dung, chương trình đào tạo cũng như công tác kế hoạch, quản lý và điều hành huấn luyện của Nhà trường rất khó khăn, phức tạp. Song với tinh thần tích cực, chủ động của Nhà trường, sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh Công binh, sự giúp đỡ của cơ quan chức năng cấp trên, Nhà trường đã từng bước đổi mới, hoàn thiện nội dung, chương trình, quy trình đào tạo một cách khoa học, sát với mục tiêu, yêu cầu đào tạo của từng đối tượng. Nội dung các chương trình, giáo trình đều bám sát yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra đối với người sĩ quan công binh thời kỳ mới, như: quản lý, chỉ huy tốt phân đội, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị trong thời bình và thực hành bảo đảm tác chiến trong điều kiện chiến tranh sử dụng vũ khí công nghệ cao. Nhiều nội dung mới về phương thức hoạt động bảo đảm công trình, cơ động vượt sông và các loại trang bị tiên tiến, hiện đại đã được đưa vào giáo trình, chương trình đào tạo cho các đối tượng. Cùng với việc điều chỉnh, chuẩn hoá hệ thống nội dung, chương trình đào tạo theo hướng tinh giản lý thuyết, tăng thời gian thực hành, bổ trợ ngoại khoá để rèn luyện nâng cao năng lực thực hành và tổ chức chỉ huy theo chuyên ngành, Nhà trường còn bảo đảm tính liên thông, liên kết các bậc học, ngành học, giữa các trường cùng nhóm, ngành học cả trong và ngoài quân đội; đào tạo sát với chuyên ngành, sát thực tế đơn vị và gắn với chức trách của người học khi ra trường. Trong mỗi khoá học, Nhà trường đều tổ chức cho học viên nghiên cứu thực tế; đồng thời, phối hợp với các đơn vị công binh toàn quân và các đơn vị ngoài quân đội, tổ chức cho học viên, sinh viên thực tập cuối khoá đúng chuyên ngành, sát chức trách, nhằm đạt mục tiêu đề ra.

Công tác khảo thí và kiểm định chất lượng GD-ĐT được Nhà trường thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả, nhất là việc xây dựng và thực hiện các quy chế, quy định; tích cực đổi mới và nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh; xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của người học một cách khách quan, chính xác; quản lý chặt chẽ ngân hàng đề thi; tổ chức nghiêm túc, khoa học các kỳ thi kết thúc môn học, học phần và thi tốt nghiệp; thực hiện nghiêm Chỉ thị của Bộ GD-ĐT và của Bộ Tổng Tham mưu về chống tiêu cực và bệnh thành tích trong GD-ĐT. Hiện tại, Nhà trường đã xây dựng chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 296/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Nghị quyết số 05-NQ/BCSĐ của Ban Cán sự đảng Bộ GD-ĐT  về đổi mới quản lý, nâng cao chất lượng đào tạo giai đoạn 2010-2012; thực hiện tốt công tác kiểm định chất lượng và hoàn thiện Chiến lược phát triển GD-ĐT của Nhà trường đến năm 2020.

Cùng với đó, Nhà trường luôn coi trọng xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, bảo đảm đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, có trình độ, năng lực và kinh nghiệm thực tiễn đáp ứng tốt mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Nhà trường đã có nhiều chủ trương, giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ này; trong đó, tập trung làm tốt công tác giáo dục, xây dựng động cơ phấn đấu cho mỗi cán bộ, giảng viên; gắn kiện toàn phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên với kiện toàn cấp ủy, gắn việc điều động, bổ nhiệm với điều chỉnh quy hoạch, lựa chọn đi đào tạo và bồi dưỡng nguồn kế cận, kế tiếp; tập trung lựa chọn, bồi dưỡng, quy hoạch, chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, giảng viên, bảo đảm đủ về số lượng, có chất lượng cao, cơ cấu phù hợp, đáp ứng yêu cầu giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Hiện tại, Nhà trường đang tiếp tục thực hiện Đề án “Kiện toàn, phát triển đội ngũ nhà giáo”, bảo đảm đủ về số lượng theo biên chế và có 20% dự phòng để luân phiên đi học, nâng cao trình độ; xây dựng đội ngũ nhà giáo hợp lý về cơ cấu, có trình độ học vấn cao, năng lực sư phạm giỏi, kinh nghiệm thực tiễn tốt, gắn với tiêu chí của trường đại học. Trong quá trình tổ chức thực hiện, Nhà trường luôn chú trọng rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, bảo đảm cho đội ngũ nhà giáo luôn yêu trường, yêu nghề và thực sự là tấm gương sáng để học viên học tập, noi theo. Phấn đấu đến năm 2015, Trường Sĩ quan Công binh có trên 50% đội ngũ giảng viên đạt trình độ sau đại học, 15% tiến sĩ, trên 70% đạt chuẩn quy định của Bộ Quốc phòng về giữ chức vụ và xếp chức danh giảng viên theo quy định. Hiện tại, Nhà trường đang đầu tư xây dựng các khoa chuyên ngành vững mạnh, phát huy vai trò của đội ngũ trưởng bộ môn, cán bộ, giảng viên đầu ngành thực sự là lực lượng đi đầu về hiệu quả trong công tác giảng dạy, nghiên cứu và ứng dụng khoa học-công nghệ công binh trong Binh chủng và toàn quân.

Thực hiện phương châm “Nhà trường gắn với chiến trường, gắn với các đơn vị cơ sở”, hằng năm Nhà trường đã tăng cường cử cán bộ, giảng viên đi thực tế theo chức danh ở các đơn vị công binhvà thành lập các đoàn đi nghiên cứu theo chuyên đề; kết hợp tổ chức đi thực tế với tham quan, học tập phương pháp, kinh nghiệm giảng dạy ở các nhà trường trong và ngoài quân đội. Đồng thời, chủ động thành lập các đoàn cán bộ, giảng viên đi nghiên cứu, khảo sát chất lượng cán bộ, nhân viên do Nhà trường đào tạo và những vấn đề đặt ra ở đơn vị công binh, để kịp thời nắm bắt, tổng kết thực tiễn, phục vụ cho viết tài liệu giảng dạy và nghiên cứu khoa học; bổ sung vào chương trình giảng dạy những nội dung còn yếu, còn thiếu, đáp ứng yêu cầu GD-ĐT trong giai đoạn mới.

Một vấn đề được Nhà trường luôn coi trọng và thực hiện tốt là xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý học viên, các cơ quan, đơn vị theo hướng chuyên môn hoá, có trình độ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, có năng lực thực tiễn tốt, tận tuỵ với công việc. Trong đó, chú trọng nâng cao vai trò của đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp, gắn với việc thực hiện Nghị quyết 51 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 513 của Đảng uỷ Quân sự Trung ương; thường xuyên tăng cường các biện pháp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, chỉ huy, nâng cao trách nhiệm, đổi mới tác phong công tác.

Nhà trường đã và đang tăng cường đầu tư, nâng cấp cơ sở, vật chất, mua sắm trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác dạy-học và đẩy mạnh nghiên cứu khoa học. Xác định rõ: cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật là yếu tố quan trọng, có vai trò hỗ trợ tích cực trong quá trình dạy-học và nghiên cứu khoa học, Nhà trường đã thực hiện đầu tư có trọng điểm, theo nhiệm vụ và yêu cầu của từng môn học, từng khoa chuyên ngành, tạo sự đột phá, hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy-học. Trong đó, tập trung ưu tiên đầu tư, nâng cấp hệ thống giảng đường, nâng cấp các phòng thí nghiệm, phòng phương pháp, các phòng học thực hành, thao trường, bảo đảm đạt chuẩn quy định, giúp cho người học phát huy được tính tích cực trong tiếp thu kiến thức, làm cho quá trình dạy-học trở nên sinh động hơn. Hiện tại, Nhà trường đang xây dựng và triển khai Dự án đầu tư trang, thiết bị dạy-học giai đoạn 2011-2015; quy hoạch công trình chiến đấu của Ngành nhà trường quân đội đến năm 2020. Quá trình thực hiện Dự án, Nhà trường sẽ tập trung đầu tư mua sắm các trang, thiết bị hiện đại, phù hợp với sự phát triển của phương tiện kỹ thuật dạy-học hiện đại. Đồng thời, gắn việc đầu tư phương tiện, trang thiết bị hiện đại với đẩy mạnh các phong trào thi đua ứng dụng công nghệ thông tin, phát huy sáng kiến cải tiến mô hình, học cụ. Cùng với đó, có chính sách và cơ chế phù hợp để huy động mọi thành phần, nhất là đội ngũ trưởng bộ môn, giảng viên đầu ngành tham gia các công trình, các đề tài khoa học; đầu tư công sức, trí tuệ biên soạn, nâng cấp các tài liệu, giáo trình; nâng cấp, cải tiến hệ thống thông tin tư liệu, tài liệu; nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, biên soạn, in ấn giáo trình, tài liệu bảo đảm  phục vụ tốt nhất công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học của cán bộ, giảng viên và học viên.

Bước vào thời kỳ mới, nhiệm vụ của Nhà trường tiếp tục phát triển với yêu cầu ngày càng cao hơn. Phát huy truyền thống “Mở đường thắng lợi” của Binh chủng Công binh Anh hùng, toàn Trường tiếp tục đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ GD-ĐT và nghiên cứu khoa học, góp phần xây dựng Binh chủng, xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thiếu tướng, ThS. THÁI HỒNG LĨNH

Hiệu trưởng Nhà trường