Tiểu đoàn Công binh 106 (tiền thân của Trung đoàn Công binh 219, Quân đoàn 2) được thành lập ngày 31-10-1952. Sau một năm ra đời, Tiểu đoàn 106 đã hoàn thành nhiệm vụ mở đường qua đèo Lũng Lô và từ đó, Đơn vị được vinh dự mang tên “Lũng Lô”. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Đoàn Công binh Lũng Lô phục vụ chiến đấu và chiến đấu ở hầu hết các chiến trường. Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, trong đội hình của Quân đoàn 2, Trung đoàn tiếp tục tham gia thực hiện các nhiệm vụ trấn áp bọn phản cách mạng, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, giúp đỡ chính quyền và nhân dân khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất; bảo vệ biên giới Tây Nam và phía Bắc. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, Trung đoàn cũng đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ghi nhận những thành tích đạt được, Trung đoàn cùng với Tiểu đoàn 2, Đại đội 5 và Đại đội 8 được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Trung đoàn nhận Cờ thi đua của Chính phủ trao tặng, năm 2011

Bước vào thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước, nhiệm vụ của Trung đoàn cũng có sự phát triển mới. Ngoài nhiệm vụ tổ chức huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), xây dựng nền nếp chính quy, Trung đoàn còn được cấp trên giao nhiệm vụ xây dựng các công trình quốc phòng, làm đường tuần tra biên giới, rà phá bom mìn… Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Trung đoàn đã tập trung xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện (VMTD), được Quân đoàn chọn làm đơn vị điểm về xây dựng đơn vị VMTD. Từ thực tiễn đó, Trung đoàn rút ra một số kinh nghiệm sau: 

Một là, phải thường xuyên quán triệt sâu sắc chủ trương, nghị quyết của Đảng về nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, các chỉ thị của cấp trên, nhiệm vụ chính trị của đơn vị; qua đó, tạo sự thống nhất cao trong nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định trước những khó khăn, thử thách, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Quán triệt và thực hiện Chỉ thị số 917/1999/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và các chỉ thị của Quân đoàn về xây dựng đơn vị VMTD, Đảng ủy Trung đoàn đã ra Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác xây dựng đơn vị VMTD; đồng thời, tổ chức giáo dục nhằm thống nhất nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong tổ chức thực hiện. Trong giáo dục chính trị cơ bản, Trung đoàn coi trọng đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục để mang lại kết quả tốt nhất. Qua kiểm tra, hằng năm, có 100% đạt yêu cầu, trên 80% khá, giỏi. Bên cạnh đó, công tác thi đua luôn được cấp ủy, người chỉ huy quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ. Các ban, tổ thi đua cấp đại đội, tiểu đoàn và Hội đồng Thi đua khen thưởng Trung đoàn duy trì hoạt động thường xuyên; trong đó, chú trọng xây dựng nội dung, chỉ tiêu thi đua phù hợp, theo dõi, chấm điểm các đợt thi đua chặt chẽ và kịp thời tổ chức sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm nhân rộng điển hình tiên tiến. Cùng với đó, Trung đoàn coi trọng việc phát huy dân chủ ở cơ sở, nhất là hiệu quả Ngày chính trị - văn hóa - tinh thần để nắm bắt và quản lý chặt chẽ tư tưởng của bộ đội; đồng thời, thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục, thể thao, tạo sân chơi lành mạnh bổ ích; sử dụng một cách hiệu quả các thiết chế văn hóa ở đơn vị, đặc biệt là hệ thống truyền thanh nội bộ, Phòng Hồ Chí Minh... Đối với các bộ phận đi làm nhiệm vụ ở vùng sâu, vùng xa, ngoài việc duy trì tốt đời sống vật chất, Trung đoàn đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của bộ đội, như: bảo đảm chế độ xem ti vi, đọc sách, báo, sinh hoạt văn hóa - văn nghệ...

Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 382 của ĐUQSTƯ (nay là QUTƯ), tháng 8-2012

Nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp, Đảng ủy, các cấp ủy trong Đảng bộ Trung đoàn luôn duy trì nghiêm túc nền nếp chế độ lãnh đạo, thường xuyên tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ cấp ủy và đảng viên về mọi mặt, nhất là nhận thức chính trị và năng lực tổ chức thực hiện công tác đảng, công tác chính trị; kết hợp chặt chẽ việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người bí thư, cấp ủy, đảng viên với thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khoá XI), Chỉ thị 317-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về“Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; chú trọng nội dung “làm theo” về phương pháp, tác phong công tác, tinh thần trách nhiệm, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Cấp ủy các cấp thường xuyên được củng cố, kiện toàn về số lượng, chất lượng và cơ cấu, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo; kịp thời thành lập các chi bộ lâm thời đối với các bộ phận công tác lẻ dài ngày, đủ điều kiện theo quy định. Do thường xuyên hoạt động phân tán trên địa bàn rộng, các đơn vị đã vận dụng linh hoạt các hình thức dân vận, phát huy tốt dân chủ ở cơ sở, duy trì có nền nếp và hiệu quả hoạt động của Hội đồng quân nhân. Trung đoàn đã chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy và chính quyền các địa phương nơi đóng quân, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo…, góp phần xây dựng mối quan hệ đoàn kết quân - dân ngày càng gắn bó.

Hai là, thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ; gắn huấn luyện, SSCĐ với thực hiện nhiệm vụ được giao. Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn luôn nghiêm túc quán triệt mệnh lệnh huấn luyện chiến đấu của Tư lệnh Quân đoàn, hướng dẫn của các ngành và kế hoạch huấn luyện chiến đấu cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Trên cơ sở nhiệm vụ tác chiến được giao, Trung đoàn thường xuyên xây dựng, hoàn chỉnh, bổ sung hệ thống văn kiện SSCĐ và tổ chức luyện tập các phương án đúng quy định; tiến hành điều chỉnh lực lượng, phương tiện bảo đảm đồng bộ về vật chất, khí tài, trang bị phù hợp với từng nhiệm vụ. Ngay từ cuối năm, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo làm công tác chuẩn bị và lập kế hoạch huấn luyện chiến đấu cho năm tới phù hợp với tình hình thực tiễn của đơn vị. Các tổ chức đảng đều có nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác huấn luyện, từng cán bộ, đảng viên xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ để tự giác phấn đấu. Công tác chuẩn bị huấn luyện được các đơn vị chú trọng thực hiện tốt. Đến nay, các tiểu đoàn đều có hệ thống thao trường, bãi tập chính quy. Trong các đợt hội thi mô hình học cụ huấn luyện do Quân đoàn tổ chức, Trung đoàn đều giành được giải cao.

Thông qua Quyết tâm bảo đảm công binh trong Diễn tập năm 2012

Trong quá trình huấn luyện, Trung đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện kế hoạch đúng quy định cho tất cả các đối tượng, bảo đảm đủ thời gian, chương trình, đúng nội dung; coi trọng huấn luyện cơ quan, kết hợp huấn luyện với rèn luyện thể lực, hành quân dã ngoại, lấy thực hành làm chính. Các lực lượng công tác tại đơn vị được huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, đúng chức năng, nhiệm vụ và biên chế của đơn vị; chú trọng huấn luyện ban đêm sát thực tế chiến đấu và phương án chiến đấu, đối tượng tác chiến.

Do phải thực hiện nhiều nhiệm vụ trong thời bình, như: xây dựng công trình chiến đấu, làm đường... nên Trung đoàn luôn coi trọng gắn công tác huấn luyện với tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao. Chẳng hạn, đối với bộ phận xây dựng công trình, đơn vị kết hợp huấn luyện trong quá trình thi công; các môn học lý thuyết được bố trí vào giai đoạn chờ thi công hoặc những ngày mưa gió... Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn có sự phân cấp chặt chẽ trong quản lý, điều hành, kiểm tra huấn luyện, phát huy được tính chủ động, sáng tạo của đơn vị cơ sở và cá nhân trong công tác huấn luyện. Qua kiểm tra của Bộ Tư lệnh Quân đoàn và Binh chủng Công binh, công tác huấn luyện hằng năm của Trung đoàn thường xuyên đạt loại giỏi. Trung đoàn được Bộ Tư lệnh Quân đoàn tặng Cờ đơn vị xuất sắc trong công tác huấn luyện 5 năm (2006 - 2011). Năm 2011, Trung đoàn tham gia Hội thao Công binh toàn quân được xếp thứ nhất khối các quân đoàn, giải 3 toàn đoàn môn nhận thức chính trị, giải xuất sắc thi tìm hiểu truyền thống Binh chủng...

Cùng với đó, Đảng ủy Trung đoàn đã lãnh đạo các cơ quan, đơn vị chấp hành nghiêm các nội dung quy định về xây dựng chính quy; hằng năm, nội dung này đều được đưa vào chỉ tiêu của phong trào Thi đua Quyết thắng. Trung đoàn nghiêm chỉnh chấp hành biểu biên chế và các hướng dẫn của Quân đoàn về tổ chức biên chế Trung đoàn Công binh thời bình; thường xuyên duy trì chặt chẽ các chế độ theo đúng Điều lệnh và quy định của đơn vị, thực hiện nghiêm túc 23 đầu việc trong ngày; đồng thời, phát huy vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên, Hội đồng quân nhân; một mặt để phát huy dân chủ, mặt khác để tăng cường quản lý quân số, duy trì nghiêm kỷ luật đơn vị. Do đó, tỷ lệ vi phạm kỷ luật thông thường của đơn vị chỉ ở mức dưới 0,2%/năm; Trung đoàn không có hiện tượng vi phạm kỷ luật nghiêm trọng phải xử lý bằng pháp luật.

Ba là, chú trọng đầu tư xây dựng nền nếp chính quy và đẩy mạnh phong trào thi đua trong công tác kỹ thuật. Là đơn vị điểm về công tác kỹ thuật, qua hai năm triển khai thực hiện, hệ thống tổ chức cơ quan kỹ thuật và đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật của Trung đoàn cơ bản được kiện toàn đầy đủ; các cơ sở bảo đảm kỹ thuật và huấn luyện kỹ thuật được củng cố hoặc xây mới đúng tiêu chuẩn Ngành. Công tác kỹ thuật đã đi vào nền nếp vững chắc, nhất là hệ thống văn kiện kỹ thuật cho các nhiệm vụ SSCĐ được xây dựng chính quy, khoa học; chế độ bảo quản, bảo dưỡng, niêm cất và quản lý, sử dụng được thực hiện chặt chẽ theo quy định. Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn tiết kiệm và An toàn giao thông” đã đi vào chiều sâu và diễn ra sôi nổi bằng các đợt thi đua, như: “Ngày nhà xe thanh niên”, “Ngày kỹ thuật thanh niên tự quản”, “Hội thi xe đẹp, xe đồng bộ”, “Tuần bảo quản, bảo dưỡng kỹ thuật”, “Phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật” và thi tìm hiểu về Luật Giao thông đường bộ... Qua đó, hệ số kỹ thuật và trình độ làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật của các cấp được nâng lên rõ rệt, làm cơ sở để Trung đoàn hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ và tham gia phòng chống lụt bão, xây dựng công trình chiến đấu, làm đường...

Bốn là, thường xuyên quan tâm bảo đảm tốt đời sống cho bộ đội. Cùng với thực hiện nghiêm các quy định về bảo đảm hậu cần theo kế hoạch huấn luyện, SSCĐ và các nhiệm vụ đột xuất khác, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn thường xuyên quan tâm bảo đảm đời sống của bộ đội. Trong điều kiện nơi ăn, ở của đơn vị còn gặp nhiều khó khăn, giá cả thị trường luôn biến động, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo nhằm phát huy và khơi dậy mọi tiềm năng của đơn vị để bảo đảm và từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội. Nghị quyết chuyên đề về “Bảo đảm đời sống bộ đội” đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp cụ thể; trong đó, coi trọng duy trì nghiêm túc nền nếp chế độ nhà ăn, nhà bếp, bảo đảm bữa ăn của bộ đội cân đối, đủ dinh dưỡng theo quy định. Trung đoàn đã đầu tư có chiều sâu nguồn vốn cho việc tăng gia, sản xuất ở các cơ quan, đơn vị. Đến nay diện tích trồng rau toàn Trung đoàn được quy hoạch theo từng lô, từng khu vực, có kế hoạch gieo trồng luân canh, xen canh đa dạng các loại rau. Hằng năm, các bếp đã bảo đảm được 100% nhu cầu rau ăn thường xuyên. Các khu chăn nuôi tập trung luôn duy trì đàn lợn trên 100 con, gia cầm thịt từ 300 đến 400 con… Vì vậy, thời gian qua, Trung đoàn luôn bảo đảm đầy đủ chế độ cho cán bộ, chiến sĩ, giữ vững đời sống của bộ đội.

Những bài học kinh nghiệm trên đây được Trung đoàn Công binh 219 rút ra từ thực tiễn xây dựng đơn vị trong nhiều năm qua, sẽ tiếp tục được phát huy và nâng cao trong thời gian tới.

Thượng tá CAO ĐĂNG HẢI

Trung đoàn trưởng