Sư đoàn 390 thuộc Quân đoàn 1 là đơn vị khung thường trực, có nhiệm vụ chính trị trọng tâm là quản lý, phúc tra, huấn luyện quân nhân dự bị trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa và thực hiện một số nhiệm vụ khác, trong đó có huấn luyện chiến sĩ mới của Quân đoàn. Những năm qua, nhất là năm 2015 và 2016, Sư đoàn được Bộ và Quân đoàn đầu tư xây dựng điểm đơn vị khung thường trực vững mạnh toàn diện theo chỉ thị 48 của Bộ Quốc phòng. Đây là điều kiện thuận lợi để Đơn vị thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, do yêu cầu, nhiệm vụ của Sư đoàn phát triển ngày càng cao, trong khi tổ chức biên chế, quân số, vũ khí, trang bị, cơ sở vật chất, điều kiện công tác bảo đảm các mặt của đơn vị còn nhiều khó khăn, nhất là trình độ năng lực tổ chức chỉ huy và huấn luyện của đội ngũ cán bộ các cấp còn nhiều hạn chế đã ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả thực hiện nhiệm vụ nói chung, đặc biệt là nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới. Trước tình hình đó, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện các mặt công tác; trong đó, nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới được cấp ủy, chỉ huy các cấp hết sức coi trọng và triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đạt kết quả quan trọng. Từ thực tiễn huấn luyện chiến sĩ mới trong thời gian qua, Sư đoàn rút ra một số bài học kinh nghiệm chủ yếu sau:

Một là, thường xuyên giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ đối với nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới. Đây là nội dung quan trọng, nhằm tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động, phát huy sức mạnh tổng hợp để từng đơn vị thực hiện thắng lợi nhiệm vụ này. Vì thế, Sư đoàn xác định, công tác giáo dục phải được tiến hành thường xuyên, có trọng tâm, trọng điểm và phù hợp với từng đối tượng. Đối với cán bộ, hạ sĩ quan, chiến sĩ thuộc các khung huấn luyện chiến sĩ mới, Sư đoàn tập trung giáo dục, quán triệt về tình hình nhiệm vụ của Quân đội, Quân đoàn và đơn vị; hiểu đúng vị trí, tầm quan trọng và sự cần thiết phải nâng cao chất lượng huấn luyện chiến sĩ mới. Đồng thời, thấy rõ những thuận lợi, khó khăn cùng yêu cầu mới đặt ra đối với nhiệm vụ này, mà các cơ quan, đơn vị phải phấn đấu vượt qua và hoàn thành tốt. Qua đó, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có quyết tâm, trách nhiệm cao; luôn phát huy vai trò nêu gương, tính tích cực, chủ động khắc phục khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ. Với đối tượng chiến sĩ mới, Sư đoàn coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng một cách cơ bản, theo từng khâu, bước nhằm tạo chuyển biến về nhận thức đối với lý tưởng, niềm tin và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc cũng như cuộc sống, sinh hoạt trong môi trường Quân đội. Trên cơ sở đó, hướng dẫn họ tự giác phấn đấu học tập, rèn luyện, chấp hành nghiêm kỷ luật và sống có kỷ cương, tình thương, trách nhiệm ngay từ ngày đầu nhập ngũ, xứng đáng với tư cách người quân nhân cách mạng - “Bộ đội Cụ Hồ”.

Để thực hiện tốt công tác này, Sư đoàn tăng cường phổ biến, quán triệt Luật Nghĩa vụ quân sự, nhiệm vụ, quy định, truyền thống của đơn vị, địa phương, kết quả huấn luyện của năm trước,… nhằm xây dựng niềm vinh dự, tự hào, ý thức trách nhiệm cho chiến sĩ mới. Quá trình thực hiện, Sư đoàn vận dụng đa dạng các hình thức, phương pháp giáo dục, tuyên truyền, kết hợp giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên và giáo dục đột kích. Đồng thời, chú trọng phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ chính trị, cán bộ cơ sở trong gặp gỡ, trao đổi để nắm và giải quyết kịp thời tâm tư, vướng mắc cùng những vấn đề tư tưởng nảy sinh, v.v. Nhờ đó, cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn, nhất là chiến sĩ mới luôn yên tâm công tác, xác định rõ trách nhiệm, quyết tâm khắc phục khó khăn, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Thực hành huấn luyện bắn súng Tiểu liên AK Bài 1

Hai là, coi trọng đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu cho chiến sĩ mới ở từng giai đoạn. Xuất phát từ đặc điểm của chiến sĩ mới có tuổi đời trẻ, hăng hái, nhiệt huyết,… nhưng chưa có kinh nghiệm, kỹ năng trong hoạt động quân sự, nên việc huấn luyện cho đối tượng này đòi hỏi sự chuẩn bị công phu, chu đáo. Hằng năm, trước khi bước vào huấn luyện, Sư đoàn tiến hành rà soát, kiện toàn đội ngũ cán bộ cho các đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới; chú trọng lựa chọn các đồng chí có phẩm chất và năng lực quản lý, chỉ huy, huấn luyện bộ đội, đảm bảo thực sự là tấm gương sáng cho chiến sĩ mới noi theo. Tuy nhiên, do Sư đoàn là đơn vị khung thường trực, nên chỉ được biên chế cán bộ từ cấp đại đội trở lên, thiếu hẳn cán bộ từ cấp trung đội trở xuống. Để khắc phục tình trạng này, Sư đoàn chủ trương: đưa cán bộ cấp trên xuống đảm nhiệm cương vị của cấp dưới; đồng thời, tổ chức tốt công tác tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ này theo từng cương vị huấn luyện chiến sĩ mới. Nội dung tập huấn, bồi dưỡng tập trung vào tổ chức, phương pháp huấn luyện chiến sĩ mới, nhất là các vấn đề về chiến thuật, kỹ thuật chiến đấu bộ binh, điều lệnh và thống nhất một số nội dung mới, còn yếu, thiếu ở năm trước. Bên cạnh đó, Sư đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chủ động chuẩn bị đầy đủ về kế hoạch, chương trình huấn luyện, giáo án, mô hình học cụ, vật chất huấn luyện, thao trường, bãi tập, v.v. Từ năm 2016 đến nay, được sự quan tâm của trên, Sư đoàn đã chủ động củng cố, tu sửa, mở rộng diện tích trường bắn AK Bài 1; đầu tư xây dựng mới trường bắn tổng hợp gồm các bài bắn của súng Tiểu liên AK và súng hỏa lực bộ binh có trong biên chế, xây mới 04 bãi huấn luyện thể lực cấp đại đội, 05 thao trường huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật bộ binh và làm mới 100% vật chất, mô hình học cụ, sổ sách, giáo án huấn luyện. Đây là điều kiện rất quan trọng, bảo đảm cho các đơn vị huấn luyện chiến sĩ mới đạt chất lượng tốt.

Trong huấn luyện, Sư đoàn yêu cầu các đơn vị phải bám sát phương châm: “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”; coi trọng kết hợp huấn luyện lý thuyết với thực hành, lấy thực hành làm chính, huấn luyện từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, v.v. Điểm mới trong huấn luyện chiến sĩ mới của Sư đoàn là, chú trọng tổ chức các mô hình: “đôi bạn cùng tiến”, “tổ học tập” ở mọi lúc, mọi nơi, nhằm tạo không khí thi đua sôi nổi trong học tập, rèn luyện và chấp hành kỷ luật. Đồng thời, tích cực đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả cả thường xuyên và đột xuất, kiên quyết nói không với bệnh thành tích trong huấn luyện, đảm bảo thực chất, công bằng, khách quan. Để nâng cao chất lượng toàn diện, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị với huấn luyện quân sự; giữa huấn luyện chương trình cơ bản với tích cực tổ chức các hoạt động ngoại khóa, bổ trợ, tạo sự hứng thú cho bộ đội trong học tập, rèn luyện. Nhờ đó, kết quả huấn luyện chiến sĩ mới của Sư đoàn không ngừng được nâng lên, năm sau cao hơn năm trước. Từ năm 2016 đến nay, qua kiểm tra các nội dung huấn luyện chiến sĩ mới của Sư đoàn luôn có 100% đạt yêu cầu; trong đó có 82% khá, giỏi.

Ba là, tăng cường phổ biến, quán triệt, huấn luyện về xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật cho chiến sĩ mới. Đây là một trong những nội dung và yêu cầu quan trọng đối với nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới của Sư đoàn, góp phần xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Để làm được điều đó, ngay từ ngày đầu, tuần đầu nhận quân, Sư đoàn đẩy mạnh phổ biến, quán triệt, huấn luyện cho chiến sĩ mới nắm chắc những nội dung cơ bản của Điều lệnh quản lý bộ đội, Điều lệnh đội ngũ, Điều lệnh đóng quân canh phòng, các quy định về kỷ luật, v.v. Đồng thời, chỉ đạo toàn đơn vị “làm việc theo chức trách - hành động theo điều lệnh”; với yêu cầu là đội ngũ cán bộ các cấp phải mẫu mực, làm gương cho chiến sĩ về thực hiện nền nếp chính quy, lễ tiết tác phong quân nhân và chấp hành kỷ luật. Trên cơ sở đó, từng bước hướng dẫn, uốn nắn cho chiến sĩ mới từ lời nói đến hành động, việc làm cụ thể, như: xưng hô, chào hỏi, ăn, mặc, sắp đặt nội vụ, vệ sinh,… để họ tin, mến, cảm phục và tự giác chấp hành. Đội ngũ cán bộ của Sư đoàn đã thực hiện tốt phương châm “3 cùng” với chiến sĩ; đẩy mạnh thực hiện Quy chế Dân chủ ở cơ sở; tăng cường đối thoại giữa chỉ huy các cấp với chiến sĩ mới; nghiêm cấm các biểu hiện quân phiệt, cả trong lời nói và hành động. Chú trọng đổi mới nội dung, hình thức hoạt động của Câu lạc bộ chiến sĩ, sinh nhật đồng đội,… tạo không khí vui tươi, phấn khởi, gần gũi trong đơn vị - “ngôi nhà thứ 2” của chiến sĩ mới, khiến họ yên tâm công tác, rèn luyện để từng bước trưởng thành trong môi trường quân ngũ. Ngoài ra, Sư đoàn còn chú trọng phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương trên địa bàn đóng quân, địa phương giao quân và gia đình quân nhân để nắm tình hình, nhất là hoàn cảnh gia đình, tâm tư, nguyện vọng, các mối quan hệ cá nhân,… để cùng quản lý, giáo dục, nâng cao chất lượng rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy của đơn vị.

Bốn là, thường xuyên quan tâm, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần trong từng đơn vị, tạo xung lực mới trong huấn luyện chiến sĩ mới. Thực hiện tốt vấn đề này, Sư đoàn chỉ đạo cơ quan Hậu cần cùng đơn vị huấn luyện chiến sĩ mới phổ biến kỹ mọi chế độ, tiêu chuẩn được hưởng đối với chiến sĩ mới; ưu tiên đảm bảo tốt nhất điều kiện ăn, ở, sinh hoạt cho bộ đội. Trong đó, việc đảm bảo cho bộ đội ăn ngon, đúng, đủ tiêu chuẩn, định lượng, không để xảy ra dịch bệnh được Sư đoàn và các đơn vị hết sức coi trọng. Các đơn vị huấn luyện chiến sĩ mới đã bảo đảm tốt nhất cho các nhiệm vụ, như: triển khai các biện pháp khắc phục nắng nóng hoặc giá lạnh cho bộ đội trên thao trường, nhất là trong giai đoạn huấn luyện đầu tiên; tổ chức các hoạt động vui chơi, thể thao, văn hóa, văn nghệ trong giờ nghỉ, ngày nghỉ theo quy định, v.v. Mọi chế độ, tiêu chuẩn đều được công khai, bảo đảm đầy đủ, kịp thời. Quân y các cấp thường xuyên tuyên truyền, hướng dẫn và kiểm tra vệ sinh phòng dịch, vệ sinh môi trường; bám sát bộ đội trong mọi hoạt động, nhất là trên thao trường, bãi tập; kịp thời thăm khám, điều trị khi bộ đội ốm đau, mệt mỏi. Bên cạnh đó, Sư đoàn bảo đảm đầy đủ về số lượng, chất lượng vũ khí, trang bị kỹ thuật phục vụ cho huấn luyện chiến sĩ mới; đồng thời, phổ biến cho bộ đội nắm rõ quy định bảo đảm an toàn trong huấn luyện, đặc biệt là trong kiểm tra 3 tiếng nổ. Nhờ đó, trong huấn luyện, kiểm tra các đơn vị luôn đảm bảo tuyệt đối an toàn về người và vũ khí, trang bị.

Phát huy truyền thống “Đoàn kết, nghiêm túc, dũng cảm, chiến thắng” và những bài học kinh nghiệm trong huấn luyện chiến sĩ mới những năm qua, Sư đoàn 390 tiếp tục tích cực đổi mới toàn diện hình thức, phương pháp huấn luyện nhằm không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện chiến sĩ mới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đại tá LÊ VĂN ĐÃNG, Sư đoàn trưởng