Quảng Trị là tỉnh ven biển thuộc vùng Bắc Trung Bộ, có truyền thống yêu nước, kiên cường, dũng cảm. Trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc, Quảng Trị đã có hàng vạn người con ưu tú tham gia chiến đấu, hy sinh, cống hiến xương máu để giải phóng quê hương, thống nhất đất nước, nên số lượng người có công với cách mạng và đối tượng chính sách rất lớn (chiếm hơn 25% dân số của Tỉnh, cao nhất trong cả nước)¹. Tuy nhiên, nơi đây vẫn là một tỉnh nghèo, hậu quả do chiến tranh để lại còn rất nặng nề; đội ngũ cán bộ làm công tác chính sách ở cơ sở thường xuyên thay đổi, phải kiêm nhiệm, kinh nghiệm ít, trình độ chuyên môn không đồng đều, v.v. Điều đó, làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện chính sách đối với Quân đội và hậu phương Quân đội của lực lượng vũ trang Tỉnh.

Để thực hiện tốt mặt công tác quan trọng này, trước hết, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ đối với chính sách người có công. Đây là vấn đề quan trọng hàng đầu để thực hiện tốt công tác chính sách, bởi Quảng Trị có đối tượng chính sách rất lớn, khả năng đáp ứng của Tỉnh lại có hạn, nên vẫn còn nhiều đối tượng chính sách gặp khó khăn, mức sống còn thấp so với mặt bằng xã hội. Nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ, các đơn vị đã tập trung tuyên truyền về quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước đối với người có công. Trọng tâm là tuyên truyền về Pháp lệnh Người có công với cách mạng; Chỉ thị 14-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác người có công với cách mạng; Chỉ thị 368-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác chính sách đối với Quân đội và hậu phương Quân đội giai đoạn 2016 - 2020, cùng các thông tư, hướng dẫn của Bộ Quốc phòng, các văn bản của Bộ Tư lệnh, Cục Chính trị Quân khu 4. Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo thành lập Ban Chỉ đạo các cấp, hội đồng chính sách cấp xã (phường, thị trấn) để triển khai thực hiện công tác chính sách theo đúng quy định; kịp thời giải đáp các chế độ, chính sách để cán bộ, chiến sĩ, nhân dân và đối tượng chính sách hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với chính sách hậu phương Quân đội. Đồng thời, tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành nhiều văn bản, chỉ thị, kế hoạch về công tác chính sách đối với hậu phương Quân đội; phối hợp với các cơ quan, đơn vị, ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến cho các tầng lớp nhân dân về công tác hậu phương Quân đội, thương binh, liệt sĩ và phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”; coi đó không chỉ là trách nhiệm, mà còn là đạo lý, tri ân đối với sự hy sinh to lớn của thế hệ cha anh. Nhờ đó, tạo sự đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân, đề cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị Quân đội, sự vào cuộc của các đoàn thể chính trị, xã hội trong thực hiện chính sách hậu phương Quân đội.

Tổ chức truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ

Thường xuyên thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với người có công theo quy định. Để thực hiện hiệu quả, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu, đề xuất với Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo về giải quyết chế độ, chính sách với người có công theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ (Ban Chỉ đạo 24); Ban Chỉ đạo về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo 515). Cấp ủy, chỉ huy các cấp xây dựng chương trình, kế hoạch, xác định mục tiêu, giải pháp thực hiện sát với đặc điểm, nhiệm vụ của đơn vị và thực tiễn của từng địa phương. Hằng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự các huyện (thành phố, thị xã) phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện đồng bộ, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, kịp thời, đầy đủ, đúng chế độ, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với các đối tượng chính sách. Thường xuyên rà soát, giải quyết kịp thời những vướng mắc, không để tồn đọng kéo dài; tăng cường kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người có công, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định, không để xảy ra sai sót, tiêu cực, tạo niềm tin trong nhân dân.

Đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Đây là nhiệm vụ chính trị thiêng liêng và là tình cảm, trách nhiệm của mọi cán bộ, chiến sĩ. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Quảng Trị vừa là hậu phương, vừa là tiền tuyến, là một trong những chiến trường ác liệt nhất, chịu nhiều bom đạn, hy sinh mất mát của quân và dân ta. Do đó, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện tốt công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cả ở địa bàn trong và ngoài nước, nhất là các địa bàn trọng điểm. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ động tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh kiện toàn Ban Chỉ đạo 515 khi có biến động về nhân sự, theo đúng quy định². Thường xuyên kiện toàn tổ chức, biên chế lực lượng chuyên trách tìm kiếm, quy tập; bổ sung trang bị, phương tiện và bồi dưỡng về phẩm chất, năng lực để cán bộ, nhân viên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đồng thời, phối hợp với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương tích cực vận động nhân dân cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ (kể cả những người bên kia chiến tuyến) để đưa hài cốt liệt sĩ tìm được vào an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ. Thực hiện tiếp nhận, an táng và tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ trong và ngoài nước đúng quy định, phù hợp với phong tục, tập quán địa phương, được nhân dân đồng tình ủng hộ³; kiên quyết không để xảy ra tình trạng tìm kiếm hài cốt liệt sĩ bằng biện pháp ngoại cảm, mê tín, dị đoan. Ngoài ra, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tăng cường công tác phối hợp, thu thập thông tin phục vụ công tác giải mã phiên hiệu, ký hiệu đơn vị; trả lời thư, đơn, đón tiếp tận tình, chu đáo thân nhân đến tra cứu, tìm kiếm thông tin về liệt sĩ và các đoàn cán bộ, cựu chiến binh về thăm chiến trường xưa.

Thực hiện các chính sách đối với Quân đội, hậu phương Quân đội, đẩy mạnh hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”. Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với quân nhân, công nhân, viên chức quốc phòng và người có công, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, công bằng, tạo điều kiện thuận lợi để các đối tượng được thụ hưởng đúng, đủ, kịp thời theo quy định; coi trọng hỗ trợ những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Thực hiện chặt chẽ, đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách hiện hành đối với các lực lượng, nhất là chế độ tiền lương, phụ cấp, trợ cấp; chế độ, chính sách theo Nghị định 21/2009/NĐ-CP và Nghị định 116/2010/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, phối hợp với các trường dạy nghề có chính sách hỗ trợ cho bộ đội xuất ngũ học nghề; chỉ đạo ngành chính sách tổ chức lập hồ sơ, đề nghị giải quyết chế độ bệnh hiểm nghèo cho cán bộ nghỉ hưu trên địa bàn (hiện có 17 đồng chí đang được hưởng trợ cấp hằng quý); tăng cường công tác quản lý, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho bộ đội và cán bộ Quân đội nghỉ hưu. Hằng năm, tổ chức cho cán bộ Quân đội nghỉ hưu đi nghỉ dưỡng tại các đoàn an dưỡng trên địa bàn Quân khu; thực hiện các chế độ trợ cấp khó khăn, hỗ trợ khi cán bộ qua đời theo đúng quy định của trên. Nhân dịp các ngày lễ, Tết, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tổ chức thăm, tặng quà, gặp mặt cán bộ Quân đội nghỉ hưu, lão thành cách mạng, cán bộ tham gia qua các thời kỳ kháng chiến có nhiều công lao, cống hiến trên địa bàn. Chủ động phối hợp, tổ chức thực hiện chế độ an - điều dưỡng, phục hồi sức khỏe, bảo hiểm y tế theo Luật Bảo hiểm y tế; chính sách về nhà ở cho gia đình quân nhân, công nhân và viên chức quốc phòng tại ngũ; ưu tiên hỗ trợ người có công, người có thu nhập thấp, đặc biệt khó khăn về nhà ở. Thực hiện các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh luôn chủ động phát huy mọi nguồn lực, sự quan tâm giúp đỡ của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu và các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, các doanh nghiệp, nhà hảo tâm tổ chức xây dựng Nhà tình nghĩa (gần 100 nhà, trị giá gần 6 tỷ đồng) tặng các đối tượng chính sách khó khăn về nhà ở. Đồng thời, trích quỹ của Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh hơn 90 triệu đồng phục vụ cho nhiệm vụ khảo sát, giám sát, kiểm tra trong quá trình thi công và tổ chức lễ khởi công, khánh thành trao tặng nhà cho các đối tượng. Thường xuyên tổ chức thăm hỏi, động viên, tặng quà các đối tượng chính sách nhân dịp lễ, Tết; phụng dưỡng suốt đời 15 Mẹ Việt Nam anh hùng; phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, phát huy sức mạnh tổng hợp, động viên và kết hợp các nguồn lực trong nhân dân để đẩy mạnh phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, góp phần nâng cao đời sống cho các gia đình chính sách; kịp thời đề ra các giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác chính sách đối với Quân đội và hậu phương Quân đội⁴.

Thực tiễn trên khẳng định, lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Trị luôn sát cánh cùng với các cấp, các ngành đã và đang tích cực hỗ trợ, giúp đỡ các gia đình chính sách xoa dịu nỗi đau, giảm bớt khó khăn, tạo điều kiện để họ tiếp tục phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, truyền thống địa phương, gia đình, góp phần xây dựng hậu phương Quân đội, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh

Thượng tá NGUYỄN BÁ DUẨN, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh

_______________

1 - Hiện nay, Quảng Trị có 18.931 liệt sĩ; 11.400 thương binh, người hưởng chính sách như thương binh và hàng chục nghìn người có công với cách mạng. Trên địa bàn Tỉnh có trên 60 nghìn mộ liệt sĩ yên nghỉ tại 72 nghĩa trang; trong đó, có 02 nghĩa trang liệt sĩ quốc gia là Trường Sơn và Đường 9.

2 - Từ năm 2016 đến nay, đã kiện toàn 06 chức danh; trong đó, có 01 trưởng ban, 01 phó trưởng ban thường trực và 04 thành viên do chuyển công tác, nghỉ hưu.

3 - Từ năm 2016 đến năm 2018, toàn Tỉnh đã tổ chức tìm kiếm, quy tập được 339 hài cốt liệt sĩ và 05 mộ tập thể; trong đó, có 57 hài cốt và 02 mộ tập thể trên địa bàn tỉnh Sa Vẳn Na Khẹt (Lào); 282 hài cốt và 03 mộ tập thể ở địa bàn trong nước.

4 - Hằng năm, căn cứ vào kế hoạch, hướng dẫn của Quân khu, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tích cực vận động xây dựng quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” nộp lên trên và giữ lại xây dựng được 15 Nhà tình nghĩa, Nhà đồng đội tặng cho cán bộ, nhân viên đang công tác tại Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh.