Quảng Ninh là tỉnh có cả biên giới, biển, đảo ở phía Đông Bắc của Tổ quốc; địa bàn phên giậu có vị trí chiến lược quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Phát huy tiềm năng, lợi thế, với tinh thần đổi mới, sáng tạo trong những năm qua, Quảng Ninh đẩy mạnh thực hiện 03 đột phá chiến lược, đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh” gắn với củng cố vững chắc quốc phòng, an ninh. Quá trình triển khai thực hiện, bên cạnh thuận lợi cơ bản, Tỉnh gặp không ít khó khăn, thách thức. Các thế lực thù địch đẩy mạnh thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; những vấn đề nảy sinh trong giải phóng mặt bằng triển khai các dự án phát triển kinh tế - xã hội; tình hình an ninh mạng, an ninh tôn giáo, tội phạm ma túy, buôn lậu qua biên giới, tệ nạn xã hội,… diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Ý thức rõ điều đó, lực lượng vũ trang Tỉnh đã phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, “thế trận lòng dân” vững chắc, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội nhanh, bền vững.

Trước hết, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh chú trọng tham mưu cho Tỉnh tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 3, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh xây dựng, ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch, đề án về công tác quốc phòng, quân sự địa phương, như Nghị quyết số 03-NQ/TU, ngày 29/3/2016 về “Lãnh đạo công tác quốc phòng địa phương giai đoạn 2015 - 2020”, Quyết định số 04/QĐ-UBND, ngày 27/4/2016 của Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành kèm theo Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 03-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Đồng thời, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc ở các cấp, các ngành và lực lượng vũ trang Tỉnh. Với phương châm “luôn đổi mới, sáng tạo” trong từng công việc, từng nhiệm vụ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã phối hợp với các ban, sở, ngành tiến hành tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, hiệu lực, hiệu quả quản lý của cấp ủy, chính quyền các cấp, người đứng đầu cơ quan, sở, ban, ngành đối với công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Thường xuyên tham mưu, củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các ban chỉ đạo, các hội đồng về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Đại đội tự vệ Pháo 37mm Đặng Bá Hát, Công ty tuyển than Hòn Gai canh trực sẵn sàng chiến đấu

Để đáp ứng yêu cầu cao trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và toàn dân đối với nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ động tham mưu cho Tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục trong toàn Đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, trọng tâm là làm tốt công tác giáo dục, bồi dưỡng, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân. Quá trình triển khai thực hiện, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phát huy vai trò Cơ quan thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh chủ trì phối hợp với các ban, sở, ngành tham mưu cho Tỉnh thực hiện tốt Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh với nhiều đổi mới, sáng tạo, hiệu quả. Trong đó, chú trọng làm tốt công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp, ngành, chức sắc, chức việc tôn giáo, chủ hộ gia đình, tàu thuyền khu vực biên giới, biển, đảo. Đồng thời, chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan báo chí, truyền thông tuyên truyền các văn bản pháp luật về quốc phòng, an ninh; mở chuyên trang, chuyên mục quốc phòng toàn dân để cung cấp, định hướng thông tin tích cực, đấu tranh phản bác, ngăn chặn thông tin xấu độc, xuyên tạc, vạch trần âm mưu “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phối hợp chỉ đạo thực hiện nghiêm công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên và thực hiện có hiệu quả Chương trình “Học kỳ Quân đội”. Nhờ đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, thế hệ trẻ và toàn dân đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần, không để kẻ xấu mua chuộc, lôi kéo, kích động; tích cực tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.

Xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc là nội dung quan trọng, cốt lõi trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Quán triệt Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 22/9/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “Tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc trong tình hình mới”, các nghị định của Chính phủ về khu vực phòng thủ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với các ban, sở, ngành tham mưu xây dựng Quy hoạch thế trận quân sự khu vực phòng thủ cấp tỉnh, Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, Kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối 2016 - 2020 và đầu tư xây dựng căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu cần cấp tỉnh. Chỉ đạo các địa phương lập quy hoạch thế trận quân sự cấp huyện, căn cứ chiến đấu, hậu cần, các hạng mục công trình trong căn cứ chiến đấu, giai đoạn 2015 - 2020 và những năm tiếp theo. Triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng các điểm dân cư tập trung, bố trí việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực biên giới; bảo vệ và phát triển rừng vành đai đến năm 2020” để đưa nhân dân ra định canh, định cư ở vùng giáp biên, trên các đảo, xây dựng lực lượng tại chỗ, góp phần củng cố, tăng cường thế trận quốc phòng, an ninh ở các địa bàn trọng điểm. Trên cơ sở Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với các ban, sở, ngành tham mưu, thẩm định chặt chẽ các dự án phát triển kinh tế - xã hội, khu công nghiệp, công trình dân sinh, hạ tầng giao thông, đường cao tốc, cơ sở hạ tầng ven biển,… sẵn sàng chuyển sang phục vụ quốc phòng và kế hoạch bảo đảm nhu cầu năm đầu chiến tranh, bảo đảm không những không ảnh hưởng mà còn tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả vận hành cơ chế trong xây dựng khu vực phòng thủ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu, giúp Tỉnh xây dựng đề án, tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ Tỉnh và chỉ đạo các địa phương, cơ sở tổ chức diễn tập theo quy định¹. Trong diễn tập, Tỉnh chỉ đạo lực lượng vũ trang tập trung xử lý một số tình huống, nội dung mới, như: thực binh A2, chống khủng bố trên biển, tiếp nhận người từ nước ngoài,… kết hợp xây dựng, hoàn thiện các hạng mục công trình trong căn cứ chiến đấu, được ghi nhận, đánh giá là địa phương đi đầu của Quân khu 3 về xây dựng thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ.

Để phát huy tốt vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, Tỉnh tập trung xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Theo đó, Tỉnh kiện toàn, tổ chức biên chế lực lượng vũ trang theo hướng “tinh, gọn, mạnh, cân đối, đồng bộ” phù hợp với chức năng, nhiệm vụ. Trong đó, chú trọng xây dựng lực lượng thường trực, dân quân tự vệ, dự bị động viên, công an có cơ cấu, thành phần hợp lý, chất lượng cao, nhất là độ tin cậy về chính trị; không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu. Những năm qua, Tỉnh đã sắp xếp, kiện toàn tổ chức biên chế, nâng cao chất lượng các đơn vị thường trực, ưu tiên các đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, tuyến biên giới, biển, đảo. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”, duy trì có hiệu quả hoạt động các trung đội dân quân cơ động, dân quân biển, tiểu đội dân quân thường trực biên giới và triển khai Đề án “Nghiên cứu xây dựng lực lượng dân quân vùng dân tộc ít người, nâng cao chất lượng và hiệu quả phân đội dân quân các xã biên giới tỉnh Quảng Ninh” mang lại kết quả tích cực. Xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, chất lượng cao, tổ chức huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên đạt kết quả tốt. Cùng với xây dựng lực lượng, Tỉnh coi trọng xây dựng, bổ sung hoàn thiện hệ thống văn kiện tác chiến; kế hoạch phối hợp, hiệp đồng giữa cơ quan Quân sự với Công an theo Nghị định số 03/2019/NĐ-CP, ngày 05/9/2019 của Chính phủ và phối hợp với các lực lượng nắm, quản lý hoạt động tại các cửa khẩu, cảng biển, Vịnh Hạ Long,… góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Bên cạnh đó, lực lượng vũ trang Tỉnh phát huy tốt vai trò “đội quân công tác”, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Thời gian qua, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Tỉnh đã tích cực tham gia phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, giúp dân làm đường giao thông nông thôn, thắp sáng đường quê, xây dựng cổng chào; xây mới phòng học, khuôn viên các điểm trường; giúp đỡ hộ nghèo, gia đình chính sách; thành lập các đội tuyên truyền xuống địa bàn tổ chức chương trình “Tết thắm tình quân dân” kết hợp các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, tặng quà, v.v. Đồng thời, là lực lượng nòng cốt trong phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, làm tỏa sáng hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng nhân dân. Đặc biệt, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Tỉnh xây dựng kịch bản, phương án phòng, chống dịch. Lực lượng vũ trang Tỉnh đã phát huy tốt vai trò xung kích, nòng cốt, trực tiếp trên tuyến đầu chống dịch, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị tiếp nhận, vận chuyển công dân từ các quốc gia, vùng lãnh thổ về Việt Nam qua Cảng Hàng không quốc tế Vân Đồn đến các địa phương và tổ chức cách ly tập trung tại Trung đoàn 244 hàng nghìn công dân, bảo đảm an toàn, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Với quyết tâm chính trị cao, cùng biện pháp, cách làm sáng tạo, hiệu quả, những năm qua, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Ninh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, thiết thực xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, 09 năm liên tục dẫn đầu phong trào Thi đua Quyết thắng khối lực lượng vũ trang 09 tỉnh, thành phố trên địa bàn Quân khu 3, được Thủ tướng Chính phủ và Bộ Quốc phòng tặng Cờ thi đua xuất sắc. Đây là động lực để lực lượng vũ trang Tỉnh quán triệt, triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, góp phần xây dựng tỉnh Quảng Ninh mạnh về kinh tế - xã hội, vững về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đại tá LÊ VĂN LONG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
_____________________

1 - Từ năm 2015 đến nay, 02 lần tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, 24 lần diễn tập khu vực phòng thủ cấp huyện và 611 lần diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã, đạt kết quả tốt.