Hòa Bình là địa bàn chuyển tiếp giữa Thủ đô Hà Nội với các tỉnh Tây Bắc, có giá trị rất lớn về quân sự, vừa có thế đánh, vừa có thế giữ,… thuận lợi cho việc xây dựng và hoạt động của khu vực phòng thủ. Vì thế, Hòa Bình được xác định là một trong các hướng phòng thủ quan trọng, căn cứ hậu phương chiến lược của chiến trường miền Bắc. Tuy nhiên, đây là địa bàn có tình hình an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội diễn biến phức tạp, với nhiều loại tội phạm, nhất là tội phạm ma túy. Người đồng bào dân tộc Mường chiếm số đông (63,4%), trình độ dân trí không đồng đều, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn. Trong khi đó, Tỉnh phải thường xuyên đối mặt với thiên tai, dịch bệnh, cùng sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch và các hủ tục, mê tín, dị đoan,… đã đặt ra không ít khó khăn, thách thức cho công tác quốc phòng, an ninh nói chung, xây dựng khu vực phòng thủ nói riêng.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, nhất là chủ trương xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc, lực lượng vũ trang tỉnh Hòa Bình đã phát huy vai trò nòng cốt trong tham mưu và tổ chức xây dựng khu vực phòng thủ Tỉnh với kết quả đạt được tương đối đồng đều, vững chắc và toàn diện trên các mặt. Nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về xây dựng khu vực phòng thủ có nhiều chuyển biến, tiến bộ; các tiềm lực được xây dựng khá vững mạnh, sẵn sàng huy động thực hiện các nhiệm vụ, tình huống quốc phòng, an ninh và chiến tranh; công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, kết hợp kinh tế với quốc phòng được chú trọng. Đặc biệt, lực lượng vũ trang được quan tâm xây dựng vững mạnh về mọi mặt; thế trận quân sự thường xuyên được củng cố, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” và âm mưu bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế, xã hội nhanh, bền vững.

Thủ trưởng Bộ CHQS tỉnh khảo sát địa hình xây dựng sở Chỉ huy thống nhất

Để có kết quả đó, là do Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã làm tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ. Quán triệt, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, hướng dẫn của Quân khu 3 về xây dựng khu vực phòng thủ, nắm chắc chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm địa bàn, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật¹,… nhằm triển khai xây dựng và duy trì hoạt động của khu vực phòng thủ; củng cố, nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở; phát triển kinh tế, xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh. Trong đó, chú trọng tham mưu kiện toàn tổ chức biên chế, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ, Hội đồng Cung cấp, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự các cấp,… xây dựng cơ chế lãnh đạo, quản lý, chỉ huy, điều hành và quy chế phối hợp, kiểm tra, giám sát việc tổ chức xây dựng và hoạt động của khu vực phòng thủ. Đồng thời, chỉ đạo cơ quan quân sự và đội ngũ cán bộ quân sự các cấp phát huy vai trò, trách nhiệm, tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền cùng cấp thực hiện các biện pháp nâng cao hiệu quả xây dựng và hoạt động của khu vực phòng thủ; tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng; kết hợp kinh tế với quốc phòng; xây dựng các tiềm lực của khu vực phòng thủ; tổ chức huấn luyện, diễn tập xây dựng lực lượng vũ trang; xây dựng thế trận quân sự, an ninh,… góp phần xây dựng khu vực phòng thủ huyện, tỉnh vững chắc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, bảo vệ an toàn địa bàn trong mọi tình huống.

Cùng với công tác tham mưu, lực lượng vũ trang Tỉnh còn phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng các tiềm lực của khu vực phòng thủ vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Hằng năm, bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, cơ quan quân sự các cấp đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng nguồn cán bộ quân sự cho địa phương; tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; thực hiện tốt công tác dân vận, chính sách dân tộc, tôn giáo, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tham gia xây dựng môi trường văn hóa, an ninh lành mạnh, góp phần củng cố “thế trận lòng dân”, tăng cường mối quan hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân, v.v. Nhờ đó, đa số nhân dân trong Tỉnh tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của cấp ủy, sự quản lý của chính quyền, yêu nước, yêu chế độ, tích cực phát triển kinh tế gia đình, xây dựng thôn, bản, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp.

Trong xây dựng tiềm lực kinh tế, lực lượng vũ trang Tỉnh chú trọng tham mưu, phối hợp làm tốt công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh. Các đề án, dự án phát triển kinh tế đều được thẩm định, kiểm tra, giám sát chặt chẽ để không ảnh hưởng đến nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đồng thời tạo ra các nguồn lực phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và sẵn sàng động viên khi có chiến tranh. Việc kết hợp kinh tế với quốc phòng ngày càng được chú trọng, bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả; khoa học - công nghệ được đầu tư phát triển, phục vụ thiết thực cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Công tác xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa được quan tâm; kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội có bước phát triển; diện mạo đô thị, nông thôn ngày càng thay đổi, tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế phát triển. Những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của Tỉnh đạt 9,2%/năm. Đây là tiền đề quan trọng để huy động các nguồn lực phục vụ cho các nhiệm vụ, tình huống quốc phòng, an ninh trong thời bình và sẵn sàng động viên phục vụ chiến tranh.

Tập trung xây dựng lực lượng vũ trang theo hướng tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, gắn với thực hiện chủ trương điều chỉnh tổ chức biên chế được Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh hết sức coi trọng, nhất là xây dựng cơ quan, đơn vị thường trực vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tổ chức, có chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, luôn nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Xây dựng lực lượng dự bị động viên “hùng hậu”, đủ số lượng, bảo đảm chất lượng, đúng cơ cấu thành phần và sẵn sàng động viên tăng cường cho lực lượng thường trực khi cần thiết; trong đó, đã coi trọng đăng ký, quản lý, phúc tra, bảo đảm đúng, đủ chỉ tiêu quân số, vũ khí, trang bị, phương tiện theo quy định. Hiện nay, tỷ lệ đúng và gần đúng chuyên nghiệp quân sự toàn Tỉnh đạt 88,44%, tỷ lệ đảng viên đạt 10,76%, khả năng động viên khi có lệnh đạt 96,6%. Đối với lực lượng dân quân tự vệ, xây dựng “vững mạnh, rộng khắp”, số lượng đạt 1,93% so với tổng dân số, chất lượng ngày càng cao, tỷ lệ đảng viên đạt 28,5% và sẵn sàng phương án mở rộng lực lượng khi có tình huống; ưu tiên bảo đảm số lượng, chất lượng cho địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh chính trị và các doanh nghiệp ngoài nhà nước. Kết quả 05 năm gần đây, Tỉnh đã đào tạo được 69 cán bộ trung cấp chuyên nghiệp ngành quân sự cơ sở, gửi đi đào tạo cao đẳng, đại học quân sự cơ sở được 44 chỉ tiêu cán bộ quân sự xã, phường, thị trấn, v.v.

Bên cạnh đó, lực lượng vũ trang Tỉnh tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, nhất là diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, cấp huyện, được vận hành theo cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, điều hành, các cơ quan, ban, ngành, trong đó cơ quan quân sự là nòng cốt trong tham mưu, tổ chức, triển khai thực hiện. Thông qua diễn tập, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các lực lượng trong khu vực phòng thủ của cấp ủy, chính quyền địa phương được nâng lên; khả năng chuyển địa phương từ thời bình sang thời chiến, động viên quốc phòng phục vụ chiến tranh, bảo đảm của các sở, ngành và khả năng phối hợp, hiệp đồng chiến đấu của các lực lượng vũ trang, các thành phần liên quan trong địa bàn bảo đảm tốt, làm cơ sở điều chỉnh các phương án, quyết tâm tác chiến phòng thủ, kế hoạch chiến đấu phòng thủ. Đồng thời, xây dựng phương án, tổ chức luyện tập, diễn tập, nâng cao khả năng phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cháy nổ, cháy rừng, tìm kiếm cứu nạn,… góp phần xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống xảy ra trên địa bàn.

Thế trận quân sự là nội dung cốt lõi trong khu vực phòng thủ. Vì vậy, những năm qua, lực lượng vũ trang Tỉnh vừa tham mưu, vừa trực tiếp xây dựng theo hướng: cơ bản, hệ thống, liên hoàn, có trọng điểm, có chiều sâu và từng bước vững chắc; bảo đảm phát huy tối đa tính năng kỹ thuật của các loại vũ khí, trang bị, khả năng, trình độ, sở trường của các lực lượng trong tác chiến, sát với địa bàn. Xuất phát từ lợi thế địa hình rừng, núi hiểm trở, lực lượng vũ trang Tỉnh kết hợp chặt chẽ giữa xây mới với cải tạo, nâng cấp các hang động, địa hình tự nhiên thành các công trình quân sự, quốc phòng thiết yếu; trong đó, tập trung xây dựng, cải tạo một số căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, hệ thống đường cơ động, đường hầm; căn cứ, phân căn cứ hậu cần, kỹ thuật, v.v. Quá trình xây dựng, cơ quan quân sự các cấp thực hiện đúng quy trình, từ khâu khảo sát, quy hoạch, kế hoạch, lập dự án, thẩm định, phê duyệt đến triển khai thực hiện, giám sát, kiểm tra, nghiệm thu đưa vào hoạt động từng hạng mục công trình; trong đó, đặc biệt chú ý đảm bảo yêu cầu gắn quy hoạch xây dựng công trình quốc phòng với phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện mục tiêu tổng thể của cấp ủy, chính quyền địa phương. Do nguồn lực có hạn, trong khi yêu cầu xây dựng khu vực phòng thủ đòi hỏi cao, Cơ quan Quân sự Tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh ưu tiên đầu tư cải tạo hang động, xây dựng những công trình thiết yếu, quan trọng trước và từng bước triển khai những công trình còn lại theo lộ trình, kế hoạch đã xác định; xây dựng đến đâu tổ chức quản lý, bảo vệ đến đó theo quy định công trình mật.

Trên đây là một số giải pháp lực lượng vũ trang tỉnh Hòa Bình đã và đang thực hiện, nhằm xây dựng, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực phòng thủ, góp phần đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc địa bàn, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.

Đại tá VŨ THÀNH NAM, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
_______________

1 - Chương trình hành động số 19-CTr, ngày 11/01/2010 về thưc hiện Nghị quyết 28-NQ/TW; Đề án diễn tập khu vực phòng thủ kết hợp phát triển kinh tế, xã hội gắn với quy hoạch, bố trí quốc phòng giai đoạn 2011 - 2015; Đề án bảo đảm quốc phòng trên địa bàn Tỉnh giai đoạn 2015 - 2020, v.v.