Đồng Tháp là tỉnh biên giới Tây Nam, giữ vị trí quan trọng trong thế trận phòng thủ chung của Quân khu 9. Những năm qua, Tỉnh luôn là điểm sáng về phát triển kinh tế - xã hội; nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước về chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) hơn 10 năm liên tục. Lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn có những bứt phá vượt bậc, đến cuối năm 2020, có 76/115 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày được nâng cao; an sinh xã hội được cải thiện. Nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc. Tỉnh là địa phương đầu tiên của miền Tây Nam Bộ hoàn chỉnh hệ thống cột mốc, đường tuần tra biên giới. Đó là kết quả của ý chí, quyết tâm, công sức và trí tuệ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trên địa bàn; trong đó, lực lượng vũ trang Tỉnh đã phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện công tác quốc phòng, quân sự địa phương, góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững và thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế.

Khẩu đội pháo cao xạ dân quân tự vệ luyện tập

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nghị quyết, chỉ thị của trên về công tác quốc phòng, quân sự, Đảng ủy Quân sự và Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh nâng cao hiệu lực lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Từ tham mưu của Bộ Chỉ huy Quân sự, Tỉnh đã ban hành và triển khai thực hiện nhiều nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, quân sự phù hợp với tình hình thực tiễn. Nhờ đó, thẩm quyền, trách nhiệm lãnh đạo, quản lý của các cấp, các ngành và mối quan hệ công tác, cơ chế lãnh đạo, điều hành, chỉ huy trong các nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, được cụ thể hóa, đảm bảo chặt chẽ, thống nhất, đồng bộ, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân. Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh thường xuyên nắm chắc tình hình, chủ trì phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các sở, ban, ngành, địa phương, nhất là với Bộ đội Biên phòng, Công an tham mưu cho Tỉnh hoạch định chủ trương, đối sách xử lý các vấn đề về quốc phòng, an ninh, chủ quyền an ninh biên giới, không để bị động, bất ngờ. Đặc biệt, năm 2020, ngay sau thành công của đại hội Đảng các cấp, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh và cơ quan quân sự các địa phương đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xây dựng Chương trình hành động, kế hoạch, đề án về quốc phòng, quân sự¹, nhằm cụ thể hóa lãnh đạo thực hiện nghị quyết đại hội. Với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, Bộ Chỉ huy Quân sự đã phối hợp với Bộ đội Biên phòng Tỉnh, Sở Y tế và các cơ quan chức năng tham mưu cho Tỉnh và Ban Chỉ đạo phòng chống Covid-19 của Tỉnh, thành lập 05 điểm cách ly tập trung (có 02 điểm tại đơn vị quân đội) với tổng số người cách ly hiện tại là 2.797 người. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị, địa phương tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các quy định phòng, chống dịch Covid-19; tham gia điều tra, truy vết và quản lý chặt chẽ biên giới, kịp thời ngăn chặn các đối tượng vượt biên trái phép. Tại các điểm cách ly do lực lượng vũ trang Tỉnh quản lý, cán bộ, chiến sĩ đã nỗ lực khắc phục khó khăn, phục vụ nhân dân tận tình, chu đáo, góp phần làm cho hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” thêm tỏa sáng, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân tin cậy, yêu quý.

Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng thực hiện tốt việc thẩm định, tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh phê duyệt, xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là dự án có vốn đầu tư nước ngoài trên các địa bàn nhạy cảm về quốc phòng, an ninh, đảm bảo cho Tỉnh thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về nhiệm vụ này; kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh và đối ngoại theo chủ trương của Đảng. Vì vậy, mặc dù hoạt động đầu tư phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn diễn ra mạnh mẽ, nhưng các dự án khu công nghiệp, khu đô thị mới, cụm dân cư của Tỉnh đều được quản lý chặt chẽ, không làm ảnh hưởng đến thế trận quân sự.

Xây dựng khu vực phòng thủ là một nhiệm vụ quan trọng của công tác quốc phòng địa phương. Nhận thức rõ điều đó, Bộ Chỉ huy quân sự đã tham mưu cho Tỉnh đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X), Chỉ thị số 07-CT/TW của Ban Bí thư (khóa XI), Nghị định số 02/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Mặc dù điều kiện kinh tế có hạn, song những năm qua, Tỉnh đã huy động, đầu tư hàng trăm tỷ đồng, triển khai xây dựng các công trình phòng thủ, như: khu vực tập trung, căn cứ hậu phương, căn cứ chiến đấu, sở chỉ huy, công trình chiến đấu,… hình thành thế trận “liên hoàn, vững chắc, có chiều sâu”. Trong khu vực nội địa, Tỉnh tập trung xây dựng thế trận xã, cụm làng xã chiến đấu gắn liền với hệ thống cầu, cảng, cụm, tuyến dân cư vượt lũ. Trên tuyến biên giới, Tỉnh đầu tư hình thành các cụm dân cư, khu kinh tế cửa khẩu kết hợp với các đồn, trạm biên phòng, chốt dân quân và đường tuần tra biên giới tạo thế trận quân sự liên hoàn. Nhiều dự án, công trình lưỡng dụng, như: hệ thống giao thông, y tế, mạng lưới bưu chính viễn thông,… được đầu tư xây dựng cơ bản, hiện đại đã và đang phát huy hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và sẵn sàng đảm bảo cho nhiệm vụ quốc phòng.

Để xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần, “thế trận lòng dân” vững chắc, cơ quan quân sự các cấp đã chủ động tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương và Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh thực hiện nghiêm Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, đưa công tác này đi vào nền nếp. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp phối hợp với các ban, ngành có liên quan rà soát, phân loại, xây dựng kế hoạch giáo dục, bồi dưỡng theo phân cấp. Quá trình thực hiện, Tỉnh mở rộng bồi dưỡng các đối tượng chức sắc, chức việc tôn giáo, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào vùng biên giới, chủ doanh nghiệp, v.v. Giai đoạn 2015 - 2020, Tỉnh đã bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho 1.285 đối tượng 3; 26.423 đối tượng 4; 873 vị chức sắc, chức việc; hàng chục nghìn công nhân, chủ doanh nghiệp, giáo viên, lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên; hơn 202.100 học sinh, sinh viên, được Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Trung ương và Quân khu đánh giá cao.

Ngoài ra, lực lượng vũ trang Tỉnh còn phát huy vai trò “đội quân công tác”, tích cực bám cơ sở tiến hành công tác vận động quần chúng với hình thức, phương pháp đa dạng, phù hợp với từng đối tượng. Đáng chú ý là, lực lượng vũ trang Tỉnh đã triển khai mô hình dân vận “Tết Quân - Dân” đạt hiệu quả thiết thực; kết hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, địa phương tổ chức thành đợt hoạt động; vừa tổ chức đón xuân vừa chăm lo xây dựng cơ sở vật chất, phát triển sản xuất, nâng cao đời sống cho nhân dân. Mỗi năm từng địa phương chọn 01 đến 02 xã có điều kiện khó khăn hơn để tổ chức “Tết Quân - Dân”. Qua đó, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, mọi nguồn lực trong dân được phát huy, bộ mặt nông thôn, đô thị trên địa bàn Tỉnh ngày càng khởi sắc, lòng tin của nhân dân vào Đảng, Chính quyền ngày càng củng cố, mối quan hệ đoàn kết quân - dân thêm gắn bó. Qua 05 năm (2015 - 2020) triển khai thực hiện mô hình, lực lượng vũ trang Tỉnh phối hợp vận động được 318,52 tỷ đồng, nhân dân đóng góp và hiến trên 28.680 m² đất để làm đường nông thôn, xây dựng trường học; huy động trên 02 triệu ngày công lao động của cán bộ, chiến sĩ và các lực lượng của địa phương để xây dựng mới và sửa chữa 612 km đường, 172 cầu giao thông nông thôn; trao tặng 1.068 căn nhà. Thiết thực đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật  của Nhà nước vào cuộc sống, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc.

Tập trung xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh là nội dung quan trọng, quyết định kết quả hoàn thành nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Theo đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tập trung kiện toàn tổ chức biên chế, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng theo hướng “tinh, gọn, mạnh”; trong đó, ưu tiên bảo đảm quân số cho các đơn vị sẵn sàng chiến đấu, trên tuyến biên giới, địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh. Trước hết, tập trung xây dựng lực lượng thường trực theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”; đẩy mạnh đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp huấn luyện, bổ sung những nội dung mới, phù hợp với đặc thù của tỉnh biên giới, đồng bằng sông nước. Trong đó, chú trọng nâng cao chất lượng luyện tập, diễn tập tác chiến khu vực phòng thủ, tác chiến trị an và phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn sát với dự kiến tình huống thực tế, đối tượng và địa bàn hoạt động. Lực lượng dân quân tự vệ được xây dựng theo phương châm “vững mạnh, rộng khắp”, có chất lượng chính trị cao, cơ cấu, thành phần hợp lý, phù hợp với đặc điểm địa bàn. Đặc biệt, Tỉnh sát sao, quyết liệt chỉ đạo để xúc tiến thành lập các tổ chức tự vệ trong các khu công nghiệp, các doanh nghiệp có số lượng công nhân lớn và có yếu tố nước ngoài, đạt được những kết quả bước đầu. Đến nay, Tỉnh đã xây dựng được 395 cơ sở dân quân, tự vệ, đạt tỷ lệ 1,4% so với dân số, tỷ lệ đảng viên trong dân quân tự vệ chiếm 23,7%. Lực lượng dự bị động viên của Tỉnh được xây dựng theo phương châm “gần, gọn địa bàn”, sắp xếp vào các đơn vị đạt trên 99,9% biên chế; tỷ lệ đúng chuyên nghiệp quân sự trên 93,2%. Trong quá trình thực hiện, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh yêu cầu các đơn vị gắn giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự với xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật, duy trì và chấp hành nghiêm các chế độ quy định về sẵn sàng chiến đấu. Ngoài ra, Bộ chỉ huy quân sự Tỉnh còn chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác đối ngoại quốc phòng, tăng cường giúp một số địa phương của Campuchia trên các lĩnh vực: y tế, giáo dục, phát triển nông thôn, cơ sở hạ tầng, v.v. Thông qua đó, làm sâu sắc thêm tình đoàn kết, hữu nghị Việt Nam - Campuchia, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển.

Những kết quả đạt được là tiền đề để lực lượng vũ trang tỉnh Đồng Tháp tiếp tục thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự, góp phần xây dựng Tỉnh giàu về kinh tế, phát triển về văn hóa, xã hội, mạnh về quốc phòng, an ninh, năng động trong quá trình phát triển và hội nhập.

Đại tá NGUYỄN HỮU CƯƠNG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
_________________

1 - Như: Đề án xây dựng khu vực phòng thủ giai đoạn 2021 - 2025; xây dựng, hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên; bảo đảm quốc phòng, v.v.