Tỉnh Cà Mau nằm ở cực Nam Tổ quốc, có ba mặt giáp biển, với bờ biển dài (254km), vùng biển rộng (khoảng 80.000km²), là ngư trường trọng điểm của cả nước. Đặc biệt, Tỉnh có các cụm đảo: Hòn Khoai, Hòn Chuối, Hòn Buông và Hòn Đá Bạc nằm tiếp giáp với tuyến hàng hải quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh mặt thuận lợi là cơ bản, tình hình an ninh trên địa bàn và vùng biển Tây Nam còn tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định; hoạt động của các loại tội phạm, nhất là tội phạm ma túy, buôn lậu, gian lận thương mại có chiều hướng gia tăng; các thế lực thù địch đẩy mạnh các hoạt động chống phá trên tất cả các lĩnh vực; biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thiên tai, dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống nhân dân và công tác quân sự, quốc phòng của Tỉnh.

Bám sát chức năng, nhiệm vụ, những năm qua, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh quán triệt, triển khai, tổ chức thực hiện nghiêm các văn bản của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng, Quân khu về công tác quân sự, quốc phòng, xây dựng, hoạt động khu vực phòng thủ; lãnh đạo, chỉ đạo lực lượng vũ trang thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương; xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Từ thực tiễn công tác, lực lượng vũ trang Tỉnh rút ra một số kinh nghiệm; đồng thời, đó cũng là những giải pháp cơ bản đã, đang thực hiện có hiệu quả.

Thực hiện tốt chức năng tham mưu giúp Tỉnh quyết định các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Hằng năm, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ động tham mưu ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về quốc phòng ở từng cấp; ban hành quyết định kiện toàn tổ chức và quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo diễn tập khu vực phòng thủ; quyết định về giao chỉ tiêu tập huấn, huấn luyện, tuyển quân, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, v.v. Đồng thời, phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể tham mưu cho Tỉnh ủy lãnh đạo, chỉ đạo và hướng dẫn các cấp, ngành triển khai thực hiện hiệu quả các văn bản của trên về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; phát huy vai trò nòng cốt trong tham mưu kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh; xây dựng, quản lý các công trình quốc phòng và khu quân sự bảo đảm chặt chẽ, đúng luật. Cùng với đó, tham mưu, chỉ đạo cơ quan chức năng các cấp hướng dẫn, tổ chức kiểm tra việc quán triệt, lãnh đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quan trọng này đối với từng sở, ngành, địa phương và các cấp ủy trực thuộc. Nhờ đó, các sở, ban, ngành, địa phương đã quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc các văn bản; xây dựng chương trình, kế hoạch và triển khai tổ chức thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng sát với chức năng, nhiệm vụ; các dự án, đề án bảo đảm cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng được quan tâm đầu tư, mang lại hiệu quả thiết thực; mối quan hệ công tác, cơ chế lãnh đạo, điều hành, chỉ huy trong thực hiện nhiệm vụ này được cụ thể hóa, đảm bảo chặt chẽ, thống nhất, đồng bộ, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân.

Công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân được Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh thường xuyên quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, tạo nhiều chuyển biến tích cực. Theo đó, cơ quan quân sự các cấp đã chủ động đề xuất ủy ban nhân dân cùng cấp thường xuyên kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh; các giải pháp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân với nội dung toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm bằng những hình thức phong phú, sáng tạo, phù hợp. Ngoài việc cử cán bộ thuộc đối tượng 1, 2 tham gia các lớp bồi dưỡng do Bộ và Quân khu 9 tổ chức; mở các lớp bồi dưỡng cho các đối tượng theo quy định của Chính phủ, thông tư của Bộ Quốc phòng, các địa phương phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức các lớp bồi dưỡng cho chức sắc, chức việc các tôn giáo, chủ doanh nghiệp, chủ tàu thuyền, chủ hộ ngư dân, v.v. Trong đó, ưu tiên đội ngũ cán bộ chủ trì, thực hiện nhiệm vụ quan trọng, vùng biển, đảo; cán bộ thuộc diện nguồn quy hoạch của các địa phương, đơn vị. Đồng thời, phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình Tỉnh, Báo Cà Mau mở chuyên trang, chuyên mục: Quốc phòng toàn dân; An ninh Cà Mau và Vì chủ quyền an ninh biên giới với nội dung, hình thức phong phú. Các huyện, thành phố mở chuyên mục tuyên truyền trên hệ thống phát thanh và cổng thông tin điện tử, phản ánh đầy đủ, toàn diện nội dung công tác quân sự, quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các huyện, thành phố xây dựng chuyên đề giáo dục quốc phòng và an ninh toàn dân trên đài truyền thanh (mỗi tháng 04 kỳ với thời lượng mỗi kỳ 10 phút), tuyên truyền về pháp lệnh, pháp luật, đời sống, gương người tốt việt tốt trong tham gia phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, giữ gìn an ninh, trật tự, phòng, chống tội phạm, v.v. Các địa phương lồng ghép nội dung tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh thông qua các hoạt động kỷ niệm ngày truyền thống của địa phương, đơn vị, Quân đội và lễ, Tết,… của dân tộc, sự kiện chính trị của Đảng, Nhà nước. Thông qua đó, giúp toàn dân nêu cao tinh thần cảnh giác trước mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; củng cố niềm tin và đề cao trách nhiệm trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc chủ quyền, vùng trời, vùng biển, hải đảo, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở, tạo tiền đề để phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.

Xây dựng các tiềm lực trong khu vực phòng thủ được Tỉnh xác định là vấn đề đặc biệt quan trọng, nội dung trọng tâm của công tác quân sự, quốc phòng địa phương. Để đạt hiệu quả trong xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chăm lo kiện toàn và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị các cấp; trong đó, tập trung xây dựng củng cố tổ chức đảng, chính quyền cơ sở; xây dựng lực lượng vũ trang và các đoàn thể chính trị - xã hội vững mạnh toàn diện. Đẩy mạnh thực hiện các mục tiêu về văn hóa - xã hội; đảm bảo tốt chính sách về người có công với cách mạng; phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền các cấp, xây dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc. Về phát triển kinh tế - xã hội, ưu tiên phát triển các ngành kinh tế biển gắn liền với bảo vệ an ninh, chủ quyền biển, đảo. Xây dựng vùng biển và ven biển trở thành “vùng kinh tế mở”, hướng mạnh phát triển ra biển, từng bước xây dựng vùng biển, ven biển thành vùng kinh tế động lực, phát triển mạnh công nghiệp, dịch vụ một số ngành, nghề mới. Tham mưu cho Tỉnh quy hoạch bố trí các cụm dân cư trên tuyến biên giới biển, tạo thế bố trí lực lượng mới trên các địa bàn; đẩy mạnh trồng rừng, phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế, như: mạng lưới giao thông, bến cảng,... gắn với xây dựng các căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu cần, công trình phòng thủ. Đồng thời, hỗ trợ về vốn, tổ chức các đội tàu giúp ngư dân vươn khơi, bám biển, tham gia bảo vệ an ninh, chủ quyền biển. Trong xây dựng tiềm lực quân sự, an ninh, Tỉnh đề cao việc phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang; tập trung chỉ đạo kiện toàn tổ chức, biên chế các đơn vị Quân đội, Công an có cơ cấu hợp lý, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng. Tăng cường huấn luyện, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho lực lượng vũ trang đủ sức làm nòng cốt trong xử lý kịp thời, có hiệu quả các vụ việc, tình huống an ninh - quốc phòng, không bị bất ngờ, không để xảy ra các “điểm nóng” trên địa bàn, góp phần tạo điều kiện thuận lợi để Tỉnh phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, tạo nguồn lực vật chất, khoa học, kỹ thuật xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc trên một hướng chiến lược của Quân khu.

Xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh là giải pháp quyết định hiệu quả các mặt công tác quân sự, quốc phòng địa phương. Để đạt hiệu quả, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang theo hướng tinh, gọn, mạnh. Trong đó, ưu tiên xây dựng lực lượng thường trực; lực lượng làm nhiệm vụ cơ động, sẵn sàng chiến đấu vững mạnh, làm nòng cốt trong phối hợp với các lực lượng nắm và xử lý có hiệu quả mọi tình huống xảy ra, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; xung kích tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Đối với lực lượng thường trực, được củng cố, kiện toàn theo biểu tổ chức, biên chế của Bộ Quốc phòng; phát huy tốt vai trò nòng cốt trong tham mưu, phối hợp, hướng dẫn và tổ chức thực hiện công tác quân sự, quốc phòng. Lực lượng dự bị động viên được đăng ký, quản lý, sắp xếp, biên chế đúng chuyên nghiệp quân sự, gọn địa bàn, đạt tỷ lệ 99,91% (đảng viên đạt từ 15% trở lên); tổ chức quản lý chặt chẽ, thường xuyên kiểm tra, phúc tra, sẵn sàng động viên thực hiện nhiệm vụ. Lực lượng dân quân tự vệ đạt 1,32% so với dân số (đảng viên đạt 26,68%), hoạt động có hiệu quả. Đội ngũ cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã được đào tạo đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh ở cơ sở, bảo đảm phát triển số lượng đi đôi với nâng cao chất lượng. Để nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang, cơ quan Quân sự các cấp thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao khả năng, trình độ huấn luyện cho đội ngũ cán bộ cơ sở; tổ chức huấn luyện đúng, đủ nội dung, thời gian theo quy định, tăng cường huấn luyện thực hành, làm chủ vũ khí, trang bị có trong biên chế; kết hợp chặt chẽ huấn luyện chiến đấu với huấn luyện tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn,... sẵn sàng xử lý thắng lợi các tình huống về quốc phòng, an ninh.

Cùng với những giải pháp trên, lực lượng vũ trang Tỉnh thực hiện tốt công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ; phối hợp cùng các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; bảo đảm tốt công tác hậu cần cho các nhiệm vụ, nhất là bảo đảm vật chất hậu cần cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu trong khu vực phòng thủ; thực hiện hiệu quả chính sách Quân đội và hậu phương Quân đội,... thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá NGUYỄN VĂN HÙNG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh