Thành phố Hà Tiên nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Kiên Giang, thuộc vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long và trong vùng “tam giác vàng” du lịch: Rạch Giá - Hà Tiên - Phú Quốc. Đồng thời, là địa bàn biên giới, với đầy đủ các dạng địa hình: vũng, vịnh, đồng bằng, núi, sông, hang động, hải đảo, có vị trí quan trọng về kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện toàn diện công tác quốc phòng, quân sự và đạt được kết quả tích cực. Nổi bật là, công tác giáo dục, bồi dưỡng, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân được tiến hành có nền nếp, chuyển biến tích cực; hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ; việc kết hợp phát triển kinh tế với tăng cường quốc phòng được chú trọng; tiềm lực và thế trận khu vực phòng thủ được xây dựng, củng cố ngày càng vững chắc. Lực lượng vũ trang Thành phố được chú trọng xây dựng, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc địa bàn, tạo môi trường thuận lợi để Hà Tiên thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng Thành phố thành điểm sáng của Tỉnh và khu vực.

Kết quả đó là tổng hợp của nhiều yếu tố, trong đó, lực lượng vũ trang Thành phố, trực tiếp là Đảng ủy Quân sự, Ban Chỉ huy Quân sự đã phát huy tốt vai trò nòng cốt, chủ động tham mưu cho Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố và chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác quốc phòng, quân sự bằng nhiều giải pháp phù hợp, hiệu quả.

Trước hết, chú trọng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác quốc phòng, quân sự. Đây là nội dung quan trọng hàng đầu bảo đảm cho Thành phố triển khai đúng hướng và đạt hiệu quả mặt công tác này. Hằng năm, trên cơ sở quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh, trực tiếp là của Đảng ủy Quân sự Tỉnh về công tác quốc phòng, quân sự, Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, tham mưu cho Thành ủy ra nghị quyết lãnh đạo công tác quốc phòng, quân sự toàn diện, phù hợp với đặc điểm, điều kiện thực tế; ban hành các chỉ thị, hướng dẫn, xây dựng các kế hoạch, chương trình hành động để triển khai thực hiện; lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện những nhiệm vụ trọng yếu, như: xây dựng lực lượng, thế trận, các công trình quân sự ở khu vực đường biên, bờ biển, trên đảo, v.v.

Cùng với đó, Ban Chỉ huy Quân sự tham mưu cho Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố điều chỉnh, bổ sung các quy chế, quy định trong thực hiện công tác quốc phòng, quân sự, xây dựng khu vực phòng thủ; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, cơ chế hoạt động, chế độ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân; kiện toàn, nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ của cơ quan quân sự cơ sở. Để làm được điều đó, Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố phát huy vai trò đội ngũ cán bộ quân sự chuyên trách trong hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc thực hiện; tích cực bồi dưỡng nâng cao năng lực tham mưu, triển khai thực hiện của đội ngũ cán bộ kiêm nhiệm công tác quân sự ở các ban, ngành, đoàn thể, kiên quyết không làm thay, làm giúp, khắc phục triệt để hiện tượng trông chờ, ỷ lại, dựa vào lực lượng chuyên trách. Qua đó, phát huy tính tích cực, chủ động, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương, bảo đảm đúng quy trình, từ khâu ra nghị quyết, chỉ thị, triển khai thực hiện, đến kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, kịp thời đề ra biện pháp khắc phục khâu yếu, mặt yếu, v.v.

Hai là, tập trung nâng cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân. Hằng năm, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố đều chú trọng củng cố, kiện toàn hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh, ban thường trực, ban thư ký ở các cấp, nhất là khi có sự thay đổi về nhân sự trong các cơ quan, tổ chức chính quyền; đồng thời, tập trung sửa đổi Quy chế hoạt động phù hợp với điều kiện cụ thể, nâng cao hiệu quả hoạt động. Với vai trò là Cơ quan Thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố, Ban Chỉ huy Quân sự thường xuyên phối hợp với Phòng Nội vụ, tham mưu cho Ủy ban nhân dân Thành phố, chỉ đạo các cơ quan, xã, phường tiến hành rà soát, nắm chắc nguồn đối tượng, phân loại, xây dựng kế hoạch, tổ chức bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh theo phân cấp¹. Để đạt hiệu quả cao, Thành phố tích cực đổi mới nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp giáo dục, bồi dưỡng, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh phù hợp với từng đối tượng, đặc điểm địa bàn; chú trọng các đối tượng do Thành phố quản lý, nhất là bí thư chi bộ, tổ trưởng dân phố, trưởng thôn, cá nhân tiêu biểu, chủ doanh nghiệp, v.v. Nội dung tập trung vào quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, Luật Quốc phòng, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Dân quân tự vệ, Pháp lệnh về lực lượng dự bị động viên,… để các đối tượng nắm chắc đường lối của Đảng về quốc phòng, quân sự; âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của công dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Phương pháp tiến hành đa dạng, từ việc phối hợp với các phòng, ban, ngành, đoàn thể; lồng ghép vào các hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể quần chúng, sinh hoạt cộng đồng dân cư, văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao đến tổ chức gọi công dân nhập ngũ, ngày kỷ niệm, trên các phương tiện thông tin đại chúng,... đều được tiến hành chặt chẽ, hiệu quả. Đối với học sinh trên địa bàn, Ban Chỉ huy Quân sự phối hợp chặt chẽ với Phòng Giáo dục, lồng ghép vào các hoạt động của nhà trường, môn học giáo dục công dân,... để trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản, ban đầu về nội dung này. Đối với công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, Thành phố chủ động rà soát, lập danh sách đối tượng 2, 3 gửi đi bồi dưỡng theo kế hoạch của cấp trên; đối tượng 4 và một số thành phần khác tổ chức bồi dưỡng tập trung tại Trung tâm Bồi dưỡng chính trị. Để thực hiện tốt vấn đề này, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố chỉ đạo, xây dựng đội ngũ báo cáo viên, truyên truyền viên có trình độ lý luận, hiểu biết sâu về quốc phòng và an ninh, có phẩm chất đạo đức, uy tín trong nhân dân. Vì vậy, thông qua công tác giáo dục, bồi dưỡng, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh, đã làm chuyển biến nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên và toàn dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, góp phần thiết thực vào tăng cường tiềm lực, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ Thành phố ngày càng vững chắc.

Ba là, chăm lo xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, đủ khả năng làm nòng cốt trong thực hiện công tác quân sự, quốc phòng. Đối với lực lượng thường trực, được điều chỉnh lại theo đúng quy định của Quân khu và Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, bảo đảm hoạt động chất lượng, hiệu quả. Đối với lực lượng dự bị động viên, Thành phố đẩy mạnh xây dựng theo hướng “gần, gọn địa bàn”; làm tốt công tác đăng ký, phúc tra, miễn nhiệm, giải ngạch, bổ nhiệm, đề bạt quân nhân dự bị và phương tiện kỹ thuật, bảo đảm sẵn sàng huy động khi có lệnh. Lực lượng dân quân tự vệ xây dựng theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”, có số lượng hợp lý, chất lượng ngày càng cao², phù hợp với đặc điểm địa bàn và yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu trị an của địa phương; trong đó, chú trọng xây dựng, nâng cao chất lượng lực lượng dân quân thường trực, cơ động và dân quân, tự vệ biển. Cùng với đó, Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố chỉ đạo các cơ quan, đơn vị cơ sở thực hiện tốt công tác huấn luyện, diễn tập, theo Nghị quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết của Đảng ủy Quân khu và Đảng ủy Quân sự Tỉnh về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”. Trong đó, lực lượng thường trực bám sát phương châm huấn luyện “cơ bản, thiết thực, vững chắc”; dân quân tự vệ theo phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng” và lực lượng dự bị động viên “thiết thực, từng bước, vững chắc”. Các đơn vị đã kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện chiến đấu với giáo dục chính trị, pháp luật, rèn luyện kỷ luật, duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu cao. Đặc biệt, Ban Chỉ huy Quân sự đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tích cực tạo nguồn, quy hoạch, đào tạo cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã, phường, từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở và đào tạo sĩ quan dự bị, chuyển loại chuyên nghiệp quân sự. Hằng năm, lực lượng vũ trang Thành phố đều huấn luyện đầy đủ nội dung và thời gian quy định; quân số tham gia 100%; kết quả kiểm tra thường 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 75% khá, giỏi. Riêng năm 2019, phường Pháo Đài và Đông Hồ chủ động làm tốt công tác tổ chức chuẩn bị, diễn tập đạt kết quả khá.

Bốn là, tích cực tham gia xây dựng thế trận quân sự khu vực phòng thủ vững chắc. Thành phố Hà Tiên là địa bàn có cả biên giới, đất liền và biển, đảo (trong đó có 01 xã đảo, với 14 đảo), nơi có điều kiện phát triển kinh tế. Vì vậy, Ban Chỉ huy Quân sự đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan tổ chức triển khai thực hiện tốt việc quy hoạch tổng thể thế bố trí quốc phòng kết hợp với phát triển kinh tế - xã hội; đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với xây dựng tiềm lực, thế trận khu vực phòng thủ, nhất là thế trận quân sự theo hướng “cơ bản, liên hoàn, vững chắc”. Đến nay, Thành phố đã hoàn thành quy hoạch thế trận quân sự khu vực phòng thủ; trong đó, sở chỉ huy, căn cứ chiến đấu được xây dựng cơ bản với các công trình quân sự, đủ điều kiện làm nơi phục vụ huấn luyện, diễn tập thường xuyên và chiến đấu khi cần thiết; căn cứ hậu phương đang từng bước được quy hoạch, xây dựng. Đặc biệt, Thành phố còn tập trung xây dựng một số chốt dân quân trên các địa bàn trọng điểm ở biên giới, bờ biển, đảo; đảm bảo điều kiện vật chất và tinh thần để duy trì thường xuyên lực lượng bám trụ, sẵn sàng giải quyết các tình huống về quốc phòng, an ninh. Thế trận trên biển với sự hiện diện của lực lượng dân quân tự vệ biển được xây dựng rộng khắp; đường tuần tra biên giới trên đất liền sẽ hoàn thành trong thời gian tới, tạo thành thế trận quân sự vững chắc trong khu vực phòng thủ. Đây là cơ sở quan trọng để giữ vững địa bàn, góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xây dựng Thành phố Hà Tiên vững về chính trị, giàu đẹp về kinh tế, văn hóa, xã hội, mạnh về quốc phòng, an ninh.

Thượng tá DƯƠNG VĂN THÂN, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự Thành phố
_____________

1 - 6 tháng đầu năm 2019, Thành phố đã bồi dưỡng cho 1.716/1.788 người.

2 - Hiện lực lượng dân quân tự vệ đạt 1,77% so với dân số; đảng viên đạt 24,9%; các xã, phường đều có chi bộ quân sự (chi bộ có cấp ủy).